Gạo Thái mất dần sức cạnh tranh trên thị trường

 

Xếp những bao gạo Thái Lan tại nhà máy ở Bangkok. Ảnh: AFP/TTXVN

 

Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Thái Lan Chookiat Ophaswongse nhận định càng nhiều đơn đặt hàng, nhà xuất khẩu sẽ càng lỗ. Buôn bán gạo giờ đây đang bị coi là lỗi thời bởi chi phí cao, lợi nhuận thấp và có sự can thiệp của chính phủ.

Số liệu thống kê từ Hiệp hội này cho thấy gạo xuất khẩu của Thái Lan, gồm cả gạo trắng, đã giảm 39% từ 8,2 triệu tấn năm 2011 xuống còn 5 triệu tấn. Gạo hương nhài chỉ khoảng 1,8-1,9 triệu tấn. Số lượng xuất khẩu tổng cộng vào khoảng 6,9 triệu tấn vào năm ngoái, giảm nhiều so với con số 10,5 triệu tấn năm 2011.

Nhiều nhà xuất khẩu gạo than phiền rằng khối lượng và thu nhập của họ đã sụt giảm khoảng 20-30% trong năm 2012 và tình hình kinh doanh năm nay có thể còn tồi tệ hơn bởi chương trình trợ cấp giá lúa gạo sẽ được mở rộng. Để có thể tồn tại, nhiều nhà xuất khẩu nói rằng họ phải chuyển việc buôn bán gạo sang các nước láng giềng, thành lập chi nhánh kinh doanh gạo tại các nước ASEAN khác hoặc phải thu nhỏ quy mô hoạt động.

Thông thường các nhà xuất khẩu gạo thu lãi bằng số lượng lớn bởi chênh lệch giá rất nhỏ chưa tới 5 USD/tấn. Khi giá gạo cao, các nhà xuất khẩu sẽ phải gánh thêm chi phí bởi họ không thể nâng giá bán. Nhiều nhà xuất khẩu có lãi rất ít, thậm chí là lỗ vốn, nhưng họ phải chấp nhận để giữ khách hàng. Chỉ có một số ít công ty, có các mối quan hệ mật thiết với chính phủ, có thể buôn bán gạo với giá thấp và không bị ảnh hưởng bởi chương trình trợ giá.

Ông Chookiat đánh giá rằng năm 2012 là một năm khó khăn nhất đối với các nhà xuất khẩu bởi khách hàng ở nhiều quốc gia không còn quan tâm tới việc mua gạo Thái Lan vì giá quá cao. Buôn bán gạo đã sụt giảm mạnh từ năm ngoái vì sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt từ các đối thủ. Gạo hương nhài xuất khẩu cũng bắt đầu gặp khó khăn bởi gạo các loại gạo tám thơm giá rẻ hơn từ Campuchia và Việt Nam.

Giá gạo hương nhài của Thái hiện vào khoảng 1.100 USD/tấn, trong khi gạo tám thơm của Campuchia chỉ vào khoảng 750 USD/tấn. Lượng gạo tám thơm xuất khẩu của Việt Nam trong năm ngoái đã tăng 400.000 tấn, lên tới 750.000 tấn.

Giám đốc công ty Capital Cereal cho biết lượng gạo xuất khẩu của họ giảm khoảng 30%, xuống còn 1,1 triệu tấn trong năm ngoái bởi khách hàng không chấp nhận giá gạo quá cao. Công ty đã phải chuyển đầu tư sang các nước láng giềng nhằm giữ thị phần buôn bán gạo của mình trong khu vực ASEAN.

Công ty xuất khẩu gạo Toumi Intertrade cho biết lượng gạo xuất khẩu của công ty sang các thị trường đều giảm, đặc biệt là ở châu Âu. Dự kiến công ty này sẽ hạ bớt số lượng xuất khẩu bởi chính phủ sẽ vẫn tiếp tục thực hiện chương trình trợ giá.

Một khảo sát mới nhất vừa được công bố cho thấy xuất khẩu của Asia Golden Rice, một trong những nhà xuất khẩu gạo lớn nhất Thái Lan, cũng bị sụt giảm gần một nửa từ gần 2 triệu tấn năm 2011 xuống còn hơn 1 triệu tấn năm 2012.