Trước tình hình Trung Quốc liên tục phá giá đồng Nhân dân tệ, nhiều câu hỏi được đặt ra liệu kinh tế Việt Nam sẽ ảnh hưởng như thế nào. PV Báo Tin Tức đã trao đổi với chuyên gia tài chính ngân hàng TS Nguyễn Trí Hiếu để hiểu rõ thêm vấn đề này.
- Thưa ông, Trung Quốc mới đây đã phá giá đồng Nhân dân tệ (NDT) lên tới 4,6%. Theo ông, Trung Quốc có tiếp tục phá giá đồng NDT trong thời gian tới không?
Chính phủ Trung Quốc và Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã cam kết sẽ không phá giá thêm đồng NDT. Tuy nhiên, chúng ta không nên tin tưởng vào lời hứa và cam kết đó. Bởi trước đây, họ đã hứa nhưng thực tế lại làm khác. Vì thế, trong tương lai đồng NDT có thể phá giá thêm nữa và chưa có điểm dừng chạm đáy, điều này nếu xảy ra sẽ tác động mạnh đến thị trường tiền tệ thế giới.
Nguyên nhân đồng NDT Trung Quốc có thể giảm nữa có hai lí do. Thứ nhất, Trung Quốc muốn hỗ trợ xuất khẩu. Vì trong thời gian qua, nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm. Chỉ tính trong năm 2015, tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc rất thấp, khoảng 4 - 5% (không như lời tuyên bố chính thức của phía Chính phủ Trung Quốc), theo đó xuất khẩu của Trung Quốc cũng giảm mạnh. Để thúc đẩy kinh tế, Trung Quốc không cách nào hơn là đẩy mạnh xuất khẩu vì Trung Quốc là công xưởng của thế giới. Việc phá giá NDT là nhằm giảm giá hàng hóa để kích thích tiêu thụ. Tác động của việc này là hàng Trung Quốc sẽ đổ mạnh ra trên thế giới vì giá rẻ.
TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng. |
Thứ hai, Trung Quốc dường như muốn thay đổi trục xoay của tiền tệ vì hơn một thập kỷ qua, Trung Quốc luôn theo đuổi tạo sức mạnh cho tiền tệ Trung Quốc, từ đó tạo niềm tin cho dân chúng và thu hút đầu tư của nước ngoài thông qua việc neo giữ tỷ giá đồng NDT dù tỷ giá USD, EURO bị biến động. Nhờ đó, Trung Quốc đã từng bước vươn lên trở thành cường quốc kinh tế đứng thứ 2 trên thế giới. Tuy nhiên, do chính sách cũ không còn hiệu quả, tỷ giá tiền tệ NDT ngày càng cách xa tỷ giá thế giới nên xuất khẩu Trung Quốc ngày càng ảnh hưởng. Vì thế, Trung Quốc đã phá giá đồng NDT để có thể tiếp cận gần hơn với tỷ giá thế giới và trong tương lai không xa đồng NDT sẽ bị được thả nổi.
- Sự mất giá của đồng NDT ngay lập tức ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ tại Việt Nam. Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quyết định nâng biên độ tỷ giá USD/VND lên +/-2%, giá vàng trong nước cũng tăng theo. Vậy ông có nhận định gì về thị trường tài chính Việt Nam trong thời gian tới?
Phản ứng của NHNN rất là kịp thời. Tuy nhiên, sự phá giá của đồng NDT chưa có điểm dừng nên NHNN sẽ phải cân nhắc về việc có tiếp tục điều chỉnh biên độ tỷ giá USD/VND nữa hay không. Nền kinh tế Việt Nam đang trong thế bị động bởi nếu đồng NDT tiếp tục sẽ phá giá nữa thì sẽ ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu của Việt Nam. Vì khi đó, hàng Trung Quốc vào Việt Nam sẽ rất rẻ trong khi đó hàng Việt Nam xuất khẩu đi Trung Quốc hay các nước khác lại trở nên đắt đỏ và khó cạnh tranh hơn. Không chỉ thế, nguy cơ nhập siêu hàng Trung Quốc sẽ tăng lên. Vì thế, Chính phủ nếu không có động thái nào để điều chỉnh tỷ giá thì sẽ gây khó khăn cho nền kinh tế trong nước.
Với bài toán liệu Việt Nam sẽ tiếp tục điều chỉnh tỷ giá VNĐ nữa hay không và nếu có thì sẽ là bao nhiêu thì câu trả lời này thuộc về NHNN. Theo tính toán của tôi, Trung Quốc có khả năng phá giá đồng NDT lên đến hơn 10% và thị trường tài chính Việt Nam cũng như trên thế giới sẽ bị ảnh hưởng.
Hậu quả nhãn tiền là vừa qua giá vàng trong nước đã tăng hơn 34 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, mức giá này vẫn chấp nhận được và chỉ là sự phản ứng tức thời. Trong thời gian tới, thị trường vàng sẽ trở lại như cũ và vàng sẽ không còn là nơi trú ẩn của rủi ro. Ngay cả thị trường chứng khoán cũng không bị ảnh hưởng nhiều.
- Vậy thưa ông, sự phá giá đồng NDT tác động đến doanh nghiệp xuất, nhập khẩu như thế nào, nhất là khi Việt Nam chính thức gia nhập thị trường ASEAN.
Tất nhiên, doanh nghiệp xuất, nhập khẩu Việt Nam sẽ bị áp lực về tỷ giá vì sự phá giá đồng NDT. Như tôi nói ở trên, hàng Trung Quốc sẽ rất rẻ và Việt Nam sẽ trở thành nước nhập siêu của hàng Trung Quốc.
Hiện nay, giá trị thực của VNĐ đang thấp hơn giá trị đồng USD là do Việt Nam cũng đang theo chính sách giữ đồng tiền mạnh như Trung Quốc để thu hút đầu tư và kích thích tăng trưởng.
Tuy nhiên, với sự phá giá của đồng NDT, Việt Nam cần phải có chính sách khác để đối phó vì xuất khẩu của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng. Vấn đề đặt ra là liệu Việt Nam có nên xem lại chính sách đồng tiền mạnh hay không và có nên tiếp tục theo đuổi chính sách đó hay không. Bởi nếu Chính phủ Việt Nam vẫn giữ giá trị VNĐ thấp so với USD hiện nay thì hoạt động xuất khẩu của nhiều ngành ngành sẽ bị ảnh hưởng.
Theo tôi, giải pháp cho doanh nghiệp Việt là nên tránh lệ thuộc xuất nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc, đa dạng hóa thị trường khác trên thế giới. Đồng thời, doanh nghiệp Việt cũng nên tăng sức cạnh tranh hàng hóa thông qua việc thay đổi mẫu mã, chất lượng sản phẩm tốt hơn. Ngoài ra, chính sách tỷ giá Việt Nam cũng cần xem lại theo hướng hỗ trợ tốt hơn cho xuất khẩu.
Xin cảm ơn ông!