Ảnh minh họa: Huy Hùng/TTXVN
Đối với việc mất slot bay tại London (Anh), Cục Hàng không Việt Nam giải thích, theo quy định của Hiệp định hàng không Việt Nam và Vương quốc Anh cũng như Thỏa thuận về khai thác giữa nước, các bên có thể chỉ định nhiều hãng hàng không khai thác.
Theo đó, các bên không hạn chế điểm đến và hãng hàng không mỗi bên chỉ định được phép khai thác với tần suất 14 chuyến/tuần/chiều.
Trên cơ sở này, hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) đã khai thác hai đường bay từ Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đến London từ cuối năm 2011. Thời điểm lịch bay mùa hè 2019, Vietnam Airlines khai thác 7 chuyến/tuần trên các đường bay giữa hai nước. Trong khi đó, các hãng hàng không Vương quốc Anh không khai thác các đường bay giữa hai nước.
Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Vietnam Airlines phải dừng hoạt động khai thác thường lệ các đường bay này và chỉ bắt đầu khai thác trở lại từ 1 - 2 chuyến/tuần trên đường bay Hà Nội - London Heathrow từ lịch bay mùa hè 2022.
Từ lịch bay mùa hè 2022, Bộ Giao thông vận tải Vương quốc Anh yêu cầu các hãng hàng không phải đảm bảo tỷ lệ khai thác là 70% để có thể giữ slot lịch sử tại cảng hàng không.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch, Vietnam Airlines khó duy trì được tỉ lệ này và có đề nghị Cục Hàng không Việt Nam gửi văn bản đến nhà chức trách hàng không Vương quốc Anh đề nghị hỗ trợ việc duy trì slot lịch sử cho Vietnam Airlines tại sân bay London Heathrow.
Trong năm 2022, Cục Hàng không Việt Nam đã hai lần gửi thư và đã có buổi làm việc với nhà chức trách hàng không Vương quốc Anh, đề nghị hỗ trợ việc duy trì slot lịch sử cho Vietnam Airlines tại sân bay London Heathrow.
Tuy nhiên, đề nghị này đã không được đáp ứng do Tổ chức điều phối của Vương quốc Anh là cơ quan độc lập, Bộ Giao thông vận tải Vương quốc Anh không thể can thiệp vào hoạt động của cơ quan này.
Do Vietnam Airlines không duy trì được tỉ lệ trên và đã không giữ được slot lịch sử cho lịch bay mùa hè 2023 tại sân bay London Heathrow (7 chuyến/tuần). Hiện Vietnam Airlines khai thác 3 chuyến/tuần trên đường bay Hà Nội - London Heathrow, 2 chuyến/tuần trên đường bay TP Hồ Chí Minh - London Heathrow với các slot được cấp mới.
Từ đó, Cục Hàng không Việt Nam cho rằng việc tiếp tục gửi thư đề nghị hỗ trợ sẽ không mang lại tác dụng. Bên cạnh đó, việc áp dụng nguyên tắc có đi, có lại đối với các hãng hàng không Vương quốc Anh trong việc xác nhận slot là không khả thi vì các hãng hàng này không khai thác đến Việt Nam.
Đối với đường bay Trung Quốc, Cục Hàng không Việt Nam đánh giá hoạt động khai thác đến nước này hồi phục ở mức thấp và các hãng hàng không Việt Nam đang sử dụng các slot lịch sử mà không gặp khó khăn gì từ phía Trung Quốc.
Vấn đề các hãng hàng không Việt Nam gặp phải là không duy trì được tỷ lệ sử dụng slot tại các sân bay của Trung Quốc trong lịch bay mùa hè 2023 để có thể giữ slot lịch sử cho mùa Hè 2024.
Hiện 7 hãng hàng không Trung Quốc khai thác 10 đường bay từ 9 thành phố của Trung Quốc đến Hà Nội và TP Hồ Chí Minh với tổng tần suất 93 chuyến khứ hồi/tuần.
Tuy nhiên, các hãng hàng không Việt Nam mới chỉ khai thác được khoảng 25% và phía Trung Quốc đạt khoảng 38% khối lượng so với giai đoạn trước năm 2019.
Cục Hàng không Việt Nam cho hay, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải về việc khôi phục hoạt động vận tải hàng không quốc tế sau dịch COVID-19, từ cuối năm 2021 cho đến nay, Cục luôn đồng hành và hỗ trợ các hãng hàng không trong việc khôi phục tiến tới hồi phục hoàn toàn mạng đường bay quốc tế.
Cục Hàng không Việt Nam đã tích cực và chủ động trao đổi với các nhà chức trách hàng không các nước, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ để hỗ trợ cũng như tháo gỡ khó khăn cho hoạt động khai thác của các hãng hàng không Việt Nam.
Cục Hàng không Việt Nam cũng tranh thủ các diễn đàn quốc tế để gặp gỡ các nhà chức trách, cơ quan liên quan của các quốc gia đối tác để trao đổi thông tin, đề xuất các giải pháp khôi phục và thúc đẩy hoạt động khai thác quốc tế đi/đến Việt Nam. Bên cạnh đó, Cục cũng tổ chức nhiều hội nghị với các hãng hàng không Việt Nam để tìm hiểu và tháo gỡ khó khăn cho các hãng hàng không Việt Nam. Tại các hội nghị này, Cục Hàng không Việt Nam không ghi nhận bất cứ ý kiến nào từ các hãng hàng không liên quan đến việc khó khăn khi xin xác nhận slot tại Trung Quốc.
Để giải quyết khó khăn về slot tại nước ngoài, Cục Hàng không Việt Nam kiến nghị Bộ Giao thông vận tải cho phép việc giữ slot lịch sử trên cơ sở “có đi có lại” trong trường hợp các hãng hàng không Việt Nam và Trung Quốc không sử dụng hết slot trong Lịch bay mùa Hè 2023; chỉ đạo các đơn vị đẩy nhanh quá trình xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 29/2021/TT-BGTVT ngày 30/11/2021 nội dung về điều phối slot; có văn bản gửi Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc đề nghị hỗ trợ trong việc xác nhận các slot mới tại các sân bay Trung Quốc theo nhu cầu của các hãng hàng không Việt Nam trong Lịch bay mùa Đông 2023.
Thông qua các kênh ngoại giao, kiến nghị Bộ Giao thông vận tải tiếp tục đề nghị Ấn Độ tổ chức vòng trao đổi ý kiến liên quan đến việc tăng tần suất khai thác, tiến tới tự do hóa khai thác các thương quyền 3, 4 đến 4 thành phố chính của Ấn Độ. Kiến nghị đưa nội dung này vào chương trình làm việc của các đoàn công tác cấp cao của Chính phủ.