Biểu tượng hãng ô tô Honda và Nissan. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Trong phiên giao dịch ngày 27/12, giá cổ phiếu Nissan giảm tới 15% trước khi hồi phục một phần, và đóng cửa với mức giảm 7,8% so với phiên trước đó, phản ánh sự biến động mạnh của thị trường.
Đợt giảm giá này xảy ra chưa đầy hai tuần sau khi cổ phiếu Nissan tăng vọt 20% vào ngày 17/12, khi có tin tức đầu tiên về việc hãng này bắt đầu đàm phán về khả năng sáp nhập với Honda.
Nissan, Honda và Mitsubishi đang xem xét hợp tác để đối phó với doanh số bán xe sụt giảm và cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các thương hiệu xe Trung Quốc.
Nissan và Honda xác nhận đã đồng ý “bắt đầu thảo luận về việc hợp nhất kinh doanh thông qua thành lập một công ty cổ phần chung” và cho biết Mitsubishi sẽ đưa ra quyết định tham gia vào cuối tháng 1/2025.
Việc sáp nhập Nissan và Honda sẽ kết hợp hai nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai và thứ ba của Nhật Bản, và nếu có thêm Mitsubishi, sẽ tạo nên nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba thế giới tính theo doanh số hàng năm, chỉ xếp sau Toyota của Nhật Bản và Volkswagen của Đức.
Toyota được đánh giá là vượt trội hơn các đối thủ trong nước nhờ sớm triển khai các dòng xe hybrid (xe lai chạy bằng động cơ xăng và điện), trong khi Nissan và Honda đang gặp khó khăn trong việc huy động vốn để chuyển đổi từ xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các mẫu xe điện thân thiện với môi trường.
Sự sụt giảm giá cổ phiếu Nissan diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Nhật Bản khởi sắc, với chỉ số Nikkei tăng 1,8%, đạt mức cao nhất trong 5 tháng.
Dù giá cổ phiếu Nissan giảm, kế hoạch sáp nhập với Honda vẫn được coi là động lực tích cực đối với thị trường chứng khoán Nhật Bản, khi nhà đầu tư kỳ vọng vào tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp trong năm tới.
Ông Kentaro Hayashi, chiến lược gia cao cấp tại ngân hàng đầu tư Daiwa Securities, cho rằng các cuộc đàm phán sáp nhập “đã thúc đẩy kỳ vọng rằng các công ty Nhật Bản sẽ tiếp tục cải thiện lợi tức cho nhà đầu tư”. Nhiều cổ đông của Nissan đang kỳ vọng vào lợi ích từ thương vụ sáp nhập này, sau nhiều năm hãng đối mặt với khủng hoảng và lợi nhuận suy giảm, cùng với biến động kể từ vụ bắt giữ cựu CEO Carlos Ghosn vào năm 2018.
Theo các chuyên gia, triển vọng sáp nhập của Honda và Nissan kỳ vọng sẽ tạo ra tập đoàn ô tô lớn thứ 3 thế giới, mang lại lợi ích lớn cho ngành ô tô Nhật Bản. Hai nhà sản xuất ô tô hàng đầu Nhật Bản đang nhắm tới mục tiêu đạt được hiệu quả hiệp lực hơn 1.000 tỷ yen (6,4 tỷ USD) giá trị tài sản, bằng cách tận dụng nền tảng chung, nghiên cứu và phát triển (R&D) và cả hệ thống mua sắm chung. Mục tiêu lợi nhuận hoạt động của công ty mới, nếu kế hoạch sáp nhập thành công, là hơn 3.000 tỷ yen, tương đương mức tăng 54% so với kết quả chung của năm 2023.
Giới phân tích cho rằng rào cản lớn nhất trước mắt đối với cả hai doanh nghiệp trên có thể là dòng sản phẩm của họ. Cả hai đều không đặc biệt mạnh về xe điện (EV). Nissan, mặc dù là người tiên phong với mẫu xe điện Leaf, nhưng sau đó đã vấp ngã. Một chiếc EV mới, Ariya, được cho là sẽ thách thức Model Y của Tesla nhưng đã bị cản trở bởi các vấn đề về sản xuất.
Khác với Nissan, Honda tập trung nhiều hơn vào xe hybrid (xe lai, có thể chạy bằng điện và xăng), và hãng cung cấp các mẫu xe này tại Mỹ, nơi nhu cầu về những chiếc xe loại này đang tăng vọt.
Nhà phân tích cấp cao Vincent Sun tại Morningstar cho biết: “Cả hai công ty đều thiếu những sản phẩm xe điện hấp dẫn và việc kết hợp vẫn sẽ phải đối mặt với thách thức về dây chuyền sản xuất xe điện mới cũng như hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ”. Một nền tảng xe tiêu chuẩn sẽ tạo ra sự kết hợp về chi phí, nhưng điều đó cũng cần thời gian để phát triển. Theo nhà phân tích Sun, “có thể mất nhiều thời gian hơn dự kiến” để điều chỉnh hoạt động kinh doanh.
Chuyên gia Dean Enjo, một nhà phân tích cấp cao tại hãng xếp hạng tín dụng Moody's Ratings, cho rằng cả Honda và Nissan hiện đều tập trung vào thị trường Mỹ và Nhật Bản. “Sự chồng chéo đáng kể” đó có nghĩa là việc sáp nhập sẽ không mang lại lợi ích lớn về mặt đa dạng hóa địa lý. Tuy nhiên, theo chuyên gia này, việc hợp nhất có thể giúp họ vượt qua mọi tác động tiềm ẩn từ thuế nhập khẩu dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Vụ sáp nhập này cũng sẽ là sự thay đổi lớn nhất trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu kể từ khi Fiat Chrysler Automobiles và PSA sáp nhập vào năm 2021 để tạo ra Stellantis trong một thỏa thuận trị giá 52 tỷ USD.