Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng cho biết đang tăng cường và chủ động giám sát, thanh tra đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) để phát hiện các yếu kém, làm cơ sở phân loại và xác định nhóm ngân hàng yếu kém phải chấn chỉnh, cơ cấu lại nhằm đảm bảo an toàn hệ thống.
Tái cơ cấu thuận lợi
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 8 phương án cơ cấu lại đối với 9 ngân hàng thương mại (NHTM) cổ phần yếu kém; trong đó có 3 ngân hàng đã hợp nhất với nhau, 1 ngân hàng sẽ được hợp nhất với TCTD khác và 1 ngân hàng đã được sáp nhập, 3 ngân hàng đã được chấp thuận phương án tự cơ cấu lại. Đối với 1 ngân hàng yếu kém còn lại, NHNN đang thẩm định phương án của ngân hàng này, tuy nhiên có khả năng phải sử dụng biện pháp can thiệp bắt buộc do phương án không khả thi.
Khách hàng giao dịch tiền gửi tại Hội sở Maritime Bank. Ảnh: Trần Việt - TTXVN |
NHNN khẳng định, trong 6 tháng đầu năm 2013, NHNN đã chỉ đạo, triển khai các thủ tục sáp nhập, hợp nhất, mua lại một số TCTD. Cho đến nay, tất cả các phương án tái cơ cấu NHTM cổ phần yếu kém, kể cả sáp nhập hợp nhất đều được tiến hành trên nguyên tắc tự nguyện. NHNN chưa phải áp dụng biện pháp can thiệp bắt buộc đối với trường hợp nào theo quy định của pháp luật. Hiện các ngân hàng yếu kém được cơ cấu lại theo phương án được phê duyệt đều có tình hình hoạt động ổn định, bảo đảm chi trả tiền gửi của nhân dân và có chiều hướng được cải thiện so với thời điểm bắt đầu thực hiện tái cơ cấu.
Giám sát chất lượng tín dụng
Trong điều kiện tình hình kinh tế và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn, NHNN đã sửa đổi thời hạn hiệu lực của Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của TCTD, chi nhánh NH nước ngoài từ 1/6/2013 sang 1/6/2014. Việc dời thời điểm có hiệu lực thực hiện Thông tư 02 sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng và tăng trưởng tín dụng cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, NHNN cho biết nhiều tiêu chí phân loại nợ trong hoạt động giám sát hiện nay của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đã được đưa vào quy định tại Thông tư 02. Vì vậy, mặc dù hoãn thực hiện Thông tư 02 thêm 1 năm, nhưng NHNN sẽ dựa trên kết quả giám sát nợ xấu của mình để tiến hành giám sát, thanh tra và đưa ra những cảnh báo sớm đối với các TCTD về tình hình chất lượng tín dụng và tỷ lệ nợ xấu. Ngoài ra, NHNN tăng cường công tác thanh tra, giám sát chất lượng tín dụng, việc chấp hành quy định phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý các trường hợp vi phạm quy định hoặc cố ý che giấu nợ xấu.
Cũng bởi vậy, Công ty Quản lý tài sản (VAMC) được thành lập để giúp TCTD có thời gian (5 năm) nhằm phân bổ dần chi phí trích lập dự phòng rủi ro, tránh ghi nhận toàn bộ tổn thất về nợ xấu ngay lập tức. Trong điều kiện ngân sách nhà nước không hỗ trợ tài chính cho xử lý nợ xấu của các TCTD thì các TCTD, khách hàng vay phải gánh chịu chi phí xử lý nợ xấu; Nhà nước chỉ hỗ trợ về cơ chế, chính sách, tạo môi trường thuận lợi để TCTD xử lý nợ xấu. Sau 5 năm, ngay cả khi khoản nợ xấu không thể xử lý được thì TCTD cũng đã trích lập đủ dự phòng để xử lý khoản nợ đó. Đồng thời, trong 5 năm đó, nền kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh và điều kiện thị trường sẽ cải thiện nhiều hơn trong một chu kỳ kinh tế mới thì TCTD có thêm cơ hội để xử lý nợ xấu.
Hiện phần lớn nợ xấu của các TCTD hiện nay là nợ xấu có tài sản bảo đảm là bất động sản. Mà việc xử lý, bán tài sản đảm bảo trong điều kiện thị trường bất động sản khó khăn như hiện nay là rất khó khăn, giá trị thu hồi nợ xấu rất thấp. Do đó, bản thân các TCTD tự xử lý tài sản bảo đảm cũng bị chậm trễ do khách hàng vay không hợp tác, vướng các thủ tục pháp lý, thủ tục khởi kiện và xét xử của tòa án, tiến trình thi hành án xử lý tài sản bảo đảm... Bởi vậy, khi VAMC đi vào hoạt động với các cơ chế hoạt động, một số quyền hạn đặc thù, sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức có liên quan sẽ giúp đẩy nhanh quá trình xử lý nợ và tài sản bảo đảm, thu hồi vốn cho các TCTD.
Thu Hằng