Một trung thu nữa lại đã qua. Những ai quan tâm đến vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) hẳn nhận thấy một điều: Những bài báo phản ánh tình trạng thiếu ATVSTP ở mặt hàng bánh trung thu năm nay, không khác là mấy so với những bài cùng đề tài năm ngoái, năm kia. Không phải các nhà báo lặp lại. Ấy là do tình trạng bánh trung thu bẩn “nguyễn y vân”, dù thu này qua thu khác. Vẫn là nhà xưởng làm bánh rất mất vệ sinh, công nhân không được khám sức khỏe, tay bẩn làm bánh; vẫn là nguyên liệu không sạch… Thậm chí năm nay, tình hình còn có phần phức tạp hơn năm trước với việc nhiều tấn nhân bánh nhập ngoại bị phát hiện, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo ATVSTP.
Nguyên nhân của tình trạng này đã được chỉ rõ từ lâu: Sức tiêu thụ bánh trung thu mỗi mùa rằm tháng tám rất lớn nên nhiều người nhân dịp này “làm một vụ ăn cả năm”. Tâm lý tranh thủ “làm dối, làm bẩn” để “ăn thật”, thu lợi thật nhiều, càng có đất phát triển trong bối cảnh các sai phạm về ATVSTP chỉ bị xử phạt hành chính nhẹ nhàng. Khi mà làm sai cũng chỉ bị phạt vài triệu đồng, chẳng thấm gì so với mối lợi cực lớn mỗi mùa trung thu, khi mà chưa một cơ sở làm bánh trung thu nào bị đóng cửa vì vi phạm quy định về ATVSTP, thì việc những nhà sản xuất thiếu lương tâm không ngơi tay làm bánh bẩn là điều dễ hiểu.
Vào mùa trung thu năm nay, nhiều người kỳ vọng bánh trung thu sẽ sạch hơn bởi Luật An toàn thực phẩm đã có hiệu lực từ tháng 7 vừa qua với những quy định mới, nghiêm ngặt hơn. Tuy thế, như đã nói trên, tình hình không hề thay đổi. Cơ quan chức năng ở Bình Định kiểm tra, phát hiện 5 cơ sở sản xuất bánh trung thu có sai phạm mà tổng số tiền phạt chỉ có 6 triệu đồng.
Người Hà Nội dễ dàng nhận thấy, trung thu này, bánh nướng, bánh dẻo của nhiều hãng bị ế. Không có hiện tượng xếp hàng trước bất cứ cửa hàng nào. Chiều hôm qua, đúng rằm, các quầy bánh vẫn ngồn ngộn hàng mà người mua rất thưa thớt; nhiều nơi phải hạ giá, mong hút những vị khách muộn màng. Chuyện này một phần bởi thời tiết không thuận, nhưng cũng có nguyên nhân quan trọng nữa: Một bộ phận người tiêu dùng đã quay lưng với sản phẩm không an toàn.
Nếu các nhà sản xuất không thức tỉnh, lấy lại uy tín cho sản phẩm bánh trung thu, nếu cơ quan chức năng không nhanh tay đưa Luật ATVSTP vào đời sống, siết chặt việc quản lý chất lượng bánh nướng, bánh dẻo, thì nét văn hóa ẩm thực truyền thống dịp tết thiếu nhi có cơ trở thành… nỗi buồn trung thu.
Hà Nguyễn