Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh tại huyện Ba Vì, Hà Nội. Ảnh: TTXVN
Theo ông Đỗ Mạnh Hưng, tục thờ Tản Viên Sơn Thánh đã được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia. Đến nay, huyện đang bảo tồn và phát huy Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh theo hình thức truyền thống, tiến tới nâng cấp lễ hội để hấp dẫn du khách hơn. Lộ trình của huyện là từng bước bảo tồn, xây dựng Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh thành lễ hội vùng, tiến tới xây dựng hoàn thiện hồ sơ, chỉnh trang lại các lễ rước để trình UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh năm nay diễn ra từ ngày 17 – 19/2 (tức ngày 13 - 15 tháng Giêng. Theo kế hoạch, Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh vẫn diễn ra theo nghi lễ truyền thống. Trong đó, buổi sáng ngày 12 tháng Giêng năm Kỷ Hợi là hoạt động dâng hương tại di tích Đền Thượng, Đền Trung và Đền Hạ. Rạng sáng 13 tháng Giêng, bà con các xã sẽ tổ chức rước nước từ sông Đà về làm lễ tế Thánh. Lễ rước nước được xem là một trong những điểm nhấn đặc biệt của lễ hội. Theo truyền thống, bà con xã Minh Quang sẽ chọn hai nam thanh, nữ tú của làng, chèo thuyền ra giữa dòng sông Đà, lấy nước rước về đền để tỏ lòng thành kính dâng Đức Thánh Tản Viên.
Sau phần lễ, là phần hội với các trò chơi dân gian truyền thống như: ném còn, cà kheo, việt dã leo núi, đẩy gậy…thu hút khách thập phương, tạo không khí vui tươi những ngày đầu xuân.
Ông Đỗ Mạnh Hưng cho biết, sau khi tục thờ Tản Viên Sơn Thánh được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, UBND huyện đã có phương án bảo tồn và phát huy giá trị của lễ hội. Cụ thể, huyện đã cho tôn tạo lại cụm di tích Đền Thượng, Đền Trung, Đền Hạ với nguồn kinh phí xã hội hóa trên 4 tỷ đồng. Bên cạnh đó, huyện thực hiện kế hoạch bảo tồn trên 100 di tích liên quan đến tục thờ Đức Thánh Tản Viên trên địa bàn huyện. Huyện Ba Vì xây dựng chương trình hành động nhằm bảo vệ, giữ gìn không gian văn hóa tâm linh vùng núi Ba Vì, nơi tôn thờ Tản Viên Sơn Thành; xây dựng các chương trình truyền thông theo các chủ đề về lịch sử, truyền thống, cộng đồng gắn với lịch sử và văn hóa của tập quán thờ Tản Viên Sơn Thánh. Hiện, Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh được coi là nét văn hóa đặc sắc của huyện Ba Vì trong chiến lược phát triển văn hóa và du lịch địa phương.
Cũng trong ngày tổ chức Lễ khai hội Tản Viên Sơn Thánh sáng 17/2 (tức ngày 13 tháng Giêng) tại di tích lịch sử văn hoá đền Hạ, xã Minh Quang; UBND huyện Ba Vì sẽ tổ chức khai trương du lịch Ba Vì với chủ đề “Du lịch xanh Ba Vì – Điểm hẹn văn hóa”. Mùa lễ hội và du lịch năm nay huyện phấn đấu thu hút 3,2 triệu lượt khách tham quan, tìm hiểu và trải nghiệm tại Ba Vì.