Hệ thống xử lý rác thải sinh hoạt và trồng rau của Trung tâm Sinh thái nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Với mục đích xử lý tại chỗ các loại rác hữu cơ dễ phân hủy, tìm ra giải pháp tiện lợi hơn so với quá trình ủ phân thông thường, không thất thoát dinh dưỡng, giảm thời gian xử lý, giảm nhân công và giảm ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo ra nguồn thực phẩm sạch cung cấp cho hộ gia đình, tạo cảnh quan, tăng lượng cây xanh trong khu đô thị, Trung tâm Sinh thái Nông nghiệp, Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam đã tạo ra giải pháp Hệ thống xử lý rác thải sinh hoạt (Compost tea) và trồng rau/cây cảnh quy mô hộ gia đình.
Chia sẻ về khởi nguồn hình thành nên ý tưởng này, ông Phạm Văn Hội, Giám đốc Trung tâm Sinh thái nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, nhóm đã mất nhiều năm nghiên cứu, quan sát, thực hành trên một số mô hình và thấy rằng hoàn toàn có thể thiết kế một giải pháp cho đồ ăn thừa trực tiếp. Bởi vì nếu so sánh về mặt dinh dưỡng, đồ ăn thừa của con người là thứ có giá trị dinh dưỡng cao nhất và đa dạng nhất so với tất cả các loại phân bón đang có trên thị trường hiện nay.
“Thường đồ ăn chúng ta dùng xong lại bỏ đi hết, trở thành chất thải gây ô nhiễm môi trường hoặc lãng phí khi đổ chung vào những loại rác thải khác. Trong khi giá trị của nó nếu biết khai thác thì sẽ đạt được đa mục đích là khai thác được đa dạng về dinh dưỡng và sức mạnh về dinh dưỡng để quay ngược trở lại cho vấn đề nông nghiệp; thứ hai là bảo vệ môi trường. Bản thân tôi cũng là một giáo viên ngành môi trường nên những gì mà chúng tôi làm cũng đặt rất nhiều mục tiêu cho môi trường”, ông Phạm Văn Hội cho biết.
Mô hình này đã được các kỹ sư của Trung tâm Sinh thái Nông nghiệp thử nghiệm tại tổ dân phố Thành Trung, thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội từ tháng 6/2019. Qua quá trình quan sát, các kỹ sư nhận thấy rằng, chất thải rắn sinh hoạt tại khu dân phố này được thu gom theo quy định, trong đó một số ít chất thải có thể tái chế được thu gom bởi người mua và tái chế phế liệu, một số ít thức ăn thừa được tận dụng để nuôi gia súc, gia cầm, tận dụng ủ phân bón cho cây trồng. Vì vậy mà việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt còn nhiều hạn chế và lãng phí.
Sơ đồ hoạt động của mô hình Compost tea.
Giải pháp này khi đưa vào hoạt động có thể áp dụng cho toàn bộ hộ gia đình có cây cảnh ban công hoặc gia đình có diện tích sân thượng để trồng rau. Hệ thống xử lý được rác thải hữu cơ dễ phân hủy, không mùi, đồng thời cung cấp lượng rau sạch lớn cho gia đình, vận hành tốt, tưới tự động cho toàn bộ cây cảnh. Nhờ sự tiện dụng, vận hành đơn giản mà mô hình Compost tea có thể dễ dàng được nhân rộng trên quy mô nhiều hộ gia đình.
Tại cuộc thi GreenTech, mô hình này được đông đảo cộng đồng biết đến và tạo hiệu ứng tích cực và đạt Giải Nhì hạng mục II - Giải pháp công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt của Cuộc thi.
Ông Phạm Văn Hội chia sẻ: “Tôi thấy cuộc thi thực sự có ý nghĩa khi tạo ra sân chơi đa dạng cho rất nhiều người từ học sinh tiểu học cho đến giáo viên và các cán bộ nghiên cứu, thậm chí có thể chỉ là một người bình thường. Mục tiêu của cuộc thi thực sự tốt. Vì chúng ta phải khẳng định với nhau rằng chất lượng của môi trường mới quyết định đến tăng trưởng kinh tế chứ không phải là ngược lại”.
Cuộc thi GreenTech do Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì tổ chức đã góp phần thắp lửa cho những sáng kiến, giải pháp, mô hình khả thi trong việc giải quyết vấn đề chất thải rắn sinh hoạt ra đời, nâng cao ý thức của các cá nhân, tập thể và cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường sống. Trên hết, đây là những sáng kiến thiết thực, có thể nhân rộng và tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ.
Bày tỏ mong muốn có thể nhân rộng hơn nữa những giải pháp công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau cuộc thi GreenTech, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường chia sẻ: “Chúng tôi rất mong chúng ta có thể tổ chức thêm nhiều hoạt động khác như các triển lãm hay diễn đàn về công nghệ định kỳ hàng năm để các ý tưởng sáng tạo được thể hiện mình với sự tham gia rộng rãi của nhiều đối tượng, làm sao để những giải pháp này đem lại hiệu quả thực tiễn trong đời sống, sản xuất kinh doanh và mang lại lợi ích thiết thực cho bảo vệ môi trường trong thời gian tới”.