Đây là nội dung buổi toạ đàm do Báo Công Thương và Hiệp hội Titan Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 27/9, tại Hà Nội, với sự tham gia của các Bộ, ngành và 60 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực khai thác, chế biến và xuất khẩu Titan.
Tại buổi toạ đàm, hầu hết những khó khăn mà các doanh nghiệp Titan đưa ra đều liên quan tới tác động của những chính sách thuế, phí liên quan tới sản xuất, xuất khẩu Titan còn cao so với hiệu quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Thực trạng mất cân đối lớn giữa cung - cầu cũng đang gây ra nhiều hệ luỵ cho các doanh nghiệp Titan, nhất là việc tồn kho ngày càng lớn.
Chủ trương tăng thuế xuất khẩu đối với quặng tinh Ilmenite nhằm hạn chế xuất khẩu đối với quặng tinh dư thừa sau khi cân đối đủ nguyên liệu cho chế biến sâu cũng gây tác dụng ngược và khiến tình trạng xuất lậu trốn thuế gia tăng.
Thời gian qua, các doanh nghiệp Titan trong nước đã từng bước đầu tư cho các nhà máy tuyển quặng và chế biến sâu, có 10 nhà máy đang hoạt động với công suất 56.500 tấn/năm, 2 nhà máy sản xuất quặng tinh Ilmenite công suất 20.000 tấn/năm và 5 nhà máy luyện xỉ đã sản xuất giai đoạn 1 với công suất đạt 84.000 tấn/năm.
Mặc dù vậy, do số lượng giấy phép khai thác Titan còn hiệu lực lớn (32 giấy phép) với tổng công suất 1,26 triệu tấn/năm, chưa kể số dự án sẽ cấp mới đến trước năm 2020 dự kiến là 43 dự án, dẫn tới tình trạng sản lượng quặng khai thác gấp 3 – 4 lần công suất của các nhà máy chế biến sâu trong nước.
Ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Titan Việt Nam cho biết: Hiện Hiệp hội cũng đã có một số kiến nghị gửi lên Chính phủ xem xét tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp như: Đề nghị Chính phủ sớm phê duyệt Quy hoạch phân vùng thăm dò khai thác, chế biến và sử dụng quặng Titan giai đoạn đến năm 2020, có xét đến năm 2030 để các địa phương, doanh nghiệp chủ động lập kế hoạch đầu tư, đặc biệt là các dự án chế biến sâu. Siết chặt hoạt động quản lý, bảo vệ mỏ, cấp phép thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng Titan. Hiệp hội cũng đề nghị Chính phủ xem xét điều chỉnh giảm các loại thuế, phí đối với sản phẩm quặng Titan...
Ông Ngô Quốc Hội – Giám đốc Công ty Cổ phần Khoáng sản An Khánh và nhiều doanh nghiệp sản xuất, chế biến khác cũng đề nghị Bộ Công Thương trình Chính phủ cho phép kéo dài thời hạn xuất khẩu tinh quặng Titan nhằm giúp doanh nghiệp giải phóng hàng tồn kho, duy trì sản xuất và có vốn đầu tư cho các dự án chế biến sâu (theo Chỉ thị số 02/2012/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các doanh nghiệp chỉ được phép xuất khẩu tinh quặng Titan đến hết ngày 30/6/2012)...
Hoàng Tùng