Để triển khai hỗ trợ sửa chữa, xây mới nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1421/QĐ-UBND ngày 13/12/2022 phê duyệt Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo (Dự án 5), Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.
Tổng số hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ giai đoạn này là 4.345 hộ, trong đó xây mới 3.049 hộ, sửa chữa 1.296 hộ với nguồn kinh phí hơn 335 tỷ đồng.
Tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi, năm 2023 này, hàng nghìn hộ dân đang phải sống trong những ngôi nhà tạm bợ, hư hỏng, có nguy cơ sụp đổ, nhưng không có khả năng tự cải thiện nhà ở, đã tiếp cận được kinh phí hỗ trợ từ dự án hoàn thành sửa chữa, xây mới nhà ở.
Gia đình anh Hồ Văn Hộ (xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng) thuộc diện hộ nghèo. Hai vợ chồng không có việc làm ổn định, điều kiện kinh tế rất khó khăn. Nhiều năm qua, gia đình anh Hộ phải ở trong ngôi nhà tạm bợ. Năm 2023, gia đình anh là một trong số hàng trăm hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở theo Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.
“Những năm trước, ngày mưa bão, vợ chồng, con cái phải di dời đến ở nhờ tại những nhà kiên cố. Khi hết bão quay về, nhà không còn nên phải lên núi chặt cây về dựng tạm nhà khác. Năm nay, được chính quyền hỗ trợ 46 triệu đồng xây dựng nhà ở. Vợ chồng tôi mạnh dạn vay thêm 40 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Trà Bồng để xây nhà mới. Cảm ơn sự quan tâm của chính quyền các cấp và bà con lối xóm đã hỗ trợ, giúp đỡ để gia đình có được ngôi nhà kiên cố. Vợ chồng tôi hứa sẽ nỗ lực làm ăn, phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo”, anh Hồ Văn Hộ chia sẻ.
Sửa nhà cho đồng bào Cadong, huyện Sơn Tây.
Theo đại diện UBND xã Trà Thủy, giai đoạn 2021-2025, xã có 178 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ xây dựng mới và sửa chữa nhà ở. Để đảm bảo hỗ trợ đúng đối tượng, đúng mục đích, UBND xã phối hợp với các hội đoàn thể, các thôn họp bàn, lựa chọn, giám sát. Phó Chủ tịch UBND xã Trà Thủy Hồ Văn Vinh, cho biết: Năm 2023, xã hỗ trợ xây mới, sửa chữa 52 căn nhà. Theo quy định, nhà xây mới được hỗ trợ 46 triệu đồng, nhà sửa chữa hỗ trợ 23 triệu đồng. Đến nay, toàn xã đã hoàn thành 32 nhà, còn 20 nhà đang trong quá trình xây dựng, sửa chữa.
Huyện Trà Bồng là một trong hai địa phương được Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo. Giai đoạn 2021 - 2025, Trà Bồng có hơn 3.000 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ nhà ở với tổng nguồn kinh phí khoảng 250 tỷ đồng. Trong năm 2023, UBND huyện thực hiện hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở cho 730 hộ nghèo, cận nghèo. Đến nay, gần 70% số nhà được hỗ trợ đã hoàn thành, đưa vào sử dụng.
Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo các địa phương tuyên truyền, vận động bà con ngoài số tiền được hỗ trợ, vay thêm từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện, đồng thời tranh thủ mọi nguồn lực hỗ trợ về ngày công, vật tư của cộng đồng dân cư nơi hộ nghèo, hộ cận nghèo sinh sống.
“Bình quân, một hộ nghèo của huyện Trà Bồng xây mới nhà ở với kinh phí khoảng 100 triệu đồng. Số tiền này về cơ bản đảm bảo được các tiêu chí do Chính phủ đưa ra: Diện tích tối thiểu 30m2; nền móng, tường, mái cứng; tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên”, Phó Chủ tịch UBND huyện Trà Bồng Đỗ Đình Phương cho hay.
Tại huyện nghèo Sơn Tây, năm 2023, toàn huyện có 264 hộ được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở. Những ngày này, bà con đang cố gắng hoàn thiện để đưa nhà vào sử dụng trước mùa mưa bão. Anh Đinh Văn Thang (xã Sơn Bua) cho biết: Theo phong tục của người Ca Dong, khi được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở, gia đình anh vẫn chọn dựng nhà sàn kiên cố. Khi dựng nhà sàn, anh chỉ mua những vật tư cần thiết như ngói, xi măng, sắt thép, đinh ốc. Bà con giúp đỡ, hỗ trợ nhau ngày công để dựng nhà và một số vật tư như phên nứa làm vách.
Theo báo cáo số 22 /BC-UBND của UBND tỉnh Quảng Ngãi, đến tháng 11 năm 2023 tỉnh đã giải ngân đạt hơn 33 tỷ/40 tỷ đồng, đạt hơn 80% vốn được phân bổ. Tỉnh đã hoàn thành xây dựng, sửa chữa 867 nhà, các nhà ở còn lại đang được đầu tư.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Võ Phiên cho biết, qua khảo sát (năm 2022), hai huyện Trà Bồng và Sơn Tây có hơn 8.000 hộ nghèo, cận nghèo thiếu hụt nhà ở. Trong khi theo Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, chỉ có hơn 4.300 hộ được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở.
Do đó, UBND tỉnh yêu cầu các địa phương này phải đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai, công bằng và minh bạch trên cơ sở pháp luật và chính sách của Nhà nước. Đồng thời, các hộ dân được thụ hưởng vay thêm từ Ngân hàng, người thân.
“Việc hỗ trợ của nhà nước chỉ là bước đệm để hộ nghèo, hộ cận nghèo phát huy nội lực để tự vươn lên, tránh tư tưởng trông chờ, ỷ lại. Xóa được đói, giảm được nghèo phải xuất phát từ sự quyết tâm của từng hộ gia đình”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Võ Phiên nhấn mạnh.