Bên lề Hội nghị thượng đỉnh Các Thành phố Thế giới 2016 vừa diễn ra tại Singapore, Thị trưởng thành phố Auckland, ông Len Brown, đã tự hào chia sẻ câu chuyện phát triển của Auckland với phóng viên báo Tin Tức.
Thị trưởng thành phố Auckland ông Len Brown tranh thủ giờ tiệc trà trả lời phỏng vấn báo Tin Tức. |
* Xin chào Thị trưởng Brown. Ông có thể cho biết lý do gì và bằng cách nào thành phố Auckland đi đến ý tưởng thực hiện chương trình xây dựng tuyến đường dành cho người đi xe đạp ở đô thị?
Ý tưởng này nằm trong đại kế hoạch hướng đến tương lai của thành phố. Trước đây, người Auckland đạp xe rất nhiều, nhưng cùng với sự phát triển, cả thành phố quay ra sử dụng xe ô tô. Giờ đây, chúng tôi đã nhận ra rằng đó không phải là hướng đi đúng, xét về khía cạnh môi trường. Cho nên, chúng tôi lên kế hoạch đưa người dân thành phố quay trở lại không chỉ với các loại hình di chuyển công cộng mà còn cả với cuộc sống đạp xe như trước.
Trong hơn 30 năm qua, chúng tôi đã xây dựng tuyến đường xe đạp dài cả nghìn km. Hai năm vừa rồi, chúng tôi xây dựng thêm 60 km đường cho xe đạp và trong 2 năm tiếp theo, chúng tôi sẽ xây thêm 50 km đường cho xe đạp nữa. Chính phủ hỗ trợ khoảng 330 triệu dollar New Zealand mỗi năm trên cả nước và chúng tôi sẽ đóng góp khoảng 100 triệu dollar trong 5 năm tiếp theo. Cho nên có thể nói đây là một sự đóng góp rất lớn.
Về mô hình công tư kết hợp (PPP), chúng tôi có dự án trên cây cầu cảng. Trước đây, cây cầu này chỉ dành cho ô tô, xe tải. Nhưng chúng tôi đang bổ sung thêm mục đích sử dụng, xây thêm phần đường có tên là Skypath dành cho người đi bộ và xe đạp. Phí mỗi lần qua phần đường này là 2 dollar và theo kế hoạch chúng tôi sẽ xây dựng xong trong khoảng từ 18 tháng đến 2 năm.
New Zealand là một quốc gia nhỏ với dân số khoảng 4,5 triệu người vì vậy việc hội đồng thành phố và chính phủ phối hợp chặt chẽ với nhau là điều cần thiết. Vì chính phủ đầu tư nhiều tiền cho thành phố chúng tôi trong khi người dân của thành phố cũng chi cho phần còn lại nên chúng tôi cần phối hợp chặt chẽ để không lãng phí tiền của, dù là của chính phủ hay của người dân.
* Người dân Auckland hưởng ứng dự án này như thế nào thưa thị trưởng?
Họ vô cùng thích thú. Chúng tôi đã đưa vào sử dụng làn đường dành cho xe đạp có tên là “Light path”. Làn đường này có màu hồng và đã có trên 300.000 lượt người sử dụng một năm. Với dân số thành phố vào khoảng 1,6 triệu người, đó không phải là con số lớn nhưng nếu xét đến việc trước khi có chương trình, chúng tôi chỉ có 1,2% hoạt động giao thông diễn ra bằng xe đạp thì đây là một sự chuyển đổi rất có ý nghĩa.
* Để khuyến khích người dân tham gia chương trình, có phải Auckland cũng có các chính sách tuyên truyền với người dân không thưa thị trưởng?
Ồ, tất nhiên, nhưng chúng tôi không cần phải tuyên truyền với người dân quá nhiều bởi bản thân họ cũng muốn có một tuyến đường xe đạp để di chuyển. Khi đã có một tuyến đường như vậy, tách biệt với ô tô và xe buýt, người dân cảm thấy an toàn. Tuyến đường này ngoài ra cũng tốt cho việc luyện tập thể thao. Chúng tôi, người New Zeland nói chung hay Auckland nói riêng là những người rất có tinh thần thể thao, muốn rèn luyện sức khỏe và có thân hình gọn gàng. Vì vậy chúng tôi không cần tuyên truyền quá nhiều trong vấn đề này, chỉ khuyến khích người trẻ tham gia đạp xe đạp thôi.
* Theo ông, người dân được hưởng lợi như thế nào từ tuyến đường dành cho xe đạp này trong bối cảnh ngày nay, khi nói về các thành phố, chúng ta thường nói về xe ô tô ở các nước phát triển và quá nhiều xe máy ở các nước đang phát triển?
Chúng tôi thì không gặp vấn đề với xe máy, chỉ xe ô tô thôi. Khoảng 85% hoạt động lưu thông của chúng tôi, hay nói cách khác là 730.000 hoạt động giao thông mỗi ngày diễn ra bằng ô tô, và chỉ 180.000 lượt lưu thông mỗi ngày diễn ra bằng phương tiện công cộng. Trong tình hình đó, chúng tôi cần xây dựng một mạng lưới xe buýt, tàu và cả phà cũng như các tuyến đường đi bộ và xe đạp để người dân có nhiều lựa chọn khi tham gia lưu thông, qua đó khuyến khích người dân không sử dụng ô tô. Đó chính là điều chúng tôi đang thực hiện rất thành công.
* Ông có cho rằng xe đạp đã trở thành một trong nhiều đề tài để thế giới nhắc về Auckland ngày nay không, thưa thị trưởng?
Có chứ. Con đường màu hồng dành cho người đi xe đạp vô cùng tươi sáng và tuyệt vời. Ai đứng trên mặt trăng cũng có thể thấy con đường này. Chúng tôi rất hài lòng với con đường này. Và điều quan trọng là việc đạp xe lại trở nên thật "ngầu" như trước. Và đó chính là một sự thay đổi lớn với Auckland.
Ngoài ra, đạp xe cũng tốt cho cả sức khỏe của người dân. Chúng tôi chú trọng đến việc giảm chi phí ý tế trên cả nước và khuyến khích người dân vận động. Các vận động viên của New Zealand có thành tích rất tốt trên trường quốc tế và người New Zealand cũng có ý thức rèn luyện thân thể.
Nhưng đồng thời, tỷ lệ béo phì ở nước chúng tôi cũng khá cao. Vì giúp người trẻ rèn luyện để có cơ thể khỏe mạnh thông qua việc đi bộ và đạp xe, khuyến khích họ đi bộ và đạp xe đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng cho phép họ làm điều này là một phần quan trọng trong quá trình tạo ra thành phố đáng sống nhất thế giới của chúng tôi.
* Với các nước đang phát triển gặp áp lực trong việc xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, việc xây dựng tuyến đường dành cho xe đạp có thể chưa phải là ưu tiên của họ. Lời khuyên của ông là gì thưa thị trưởng?
Xây dựng một tuyến đường dành cho xe đạp rẻ hơn rất nhiều so với xây dựng mạng lưới giao thông khác. Đây là hướng đi các nước phát triển có thể xem xét. Tôi có thể bảo đảm như vậy. Chúng ta thử nhìn Trung Quốc mà xem. Có một bài hát nổi tiếng với lời rằng có 9 triệu chiếc xe đạp ở thủ đô Bắc Kinh. Nhưng giờ đây, Trung Quốc đang hướng tới xe ô tô và rời xa xe đạp. Đó là một bước đi vô vọng. Dĩ nhiên, xe ô tô là vấn đề lựa chọn của cá nhân. Nhưng sự thật là Trung Quốc từng là một quốc gia đạp xe lớn mạnh và điều đó tốt cho người dân của họ.
* Ở các thành phố lớn của Việt Nam, chiếc xe đạp dường như ngày càng yếu thế so với xe ô tô và xe máy. Ông có lời khuyên nào cho lãnh đạo các thành phố cũng như người dân Việt Nam không thưa ông?
Đây không chỉ là về việc đạp xe dù tôi rất khuyến khích mọi người làm như vậy. Tôi biết Việt Nam cũng là một nước đạp xe lớn đấy chứ. Điều quan trọng nhất các bạn phải nhớ là phải đầu tư vào giao thông, cho người dân quyền lựa chọn. Khi họ có xe buýt để đi, có tàu để đi hay có tuyến đường dành cho xe đạp chẳng hạn, người dân sẽ không buộc phải nhảy lên xe ô tô của họ. Khi bạn cho người dân lựa chọn lúc tham gia giao thông, họ đến nơi làm việc nhanh hơn, họ đến trường nhanh hơn, rồi họ sẽ kiếm được nhiều tiền, số tiền đó làm cho Việt Nam giàu có hơn.
* Một câu hỏi cuối thưa thị trưởng, ông có đạp xe hay không?
Có chứ, tôi có một chiếc xe đạp điện. Dù ngày càng già hơn nhưng tôi vẫn cố sắp xếp thời gian, tôi đi lại cả bằng tàu và xe đạp. Tôi đích thị là một ông thị trưởng trên chiếc xe đạp.