Chiều muộn. Mưa vẫn như trút. Nhiều người hối hả về nhà. Thi thoảng, lại bắt gặp một vài người trú mưa nơi trạm xe buýt, hay trước hiên một cửa hiệu. Tất nhiên, không hiếm bắt gặp hình ảnh những người nhập cư đang co ro bên một vỉa hè.
Hai người bạn đã chờ sẵn ở một quán cà phê trên đường. Chúng tôi ngồi bên nhau nhìn ra phố, bên ly cà phê nóng hổi bốc khói nghi ngút, và tán chuyện trên trời dưới đất. Paris về đêm, ngoài một số tụ điểm thương mại sầm uất, khu vui chơi giải trí, vẫn còn đó rất nhiều không gian yên tĩnh. Như khu phố này, nhìn ra đường khá cô quạnh, cứ như thể chúng tôi đang ngồi ở góc phố nào của Việt Nam.
Quán cà phê ở Paris khá nhiều. Có thể chia ra 3 hạng: quý tộc, hạng trung và bình dân. Nếu là quán quý tộc thì chỉ cần nhìn những vật dụng của quán, nhìn các vị khách sang trọng nói với nhau khe khẽ như gió thoảng, là biết ngay. Quán hạng trung thì đầy ở các phố. Metro nào cũng có dịch vụ bán cà phê tự động. Người nghèo nào cũng có thể mua cho mình một ly cà phê.
Cà phê gắn liền với văn hóa Pháp từ thời khai sáng, có ý nghĩa thiêng liêng và thanh quý với mọi người. Thế nên, khi nước Pháp xảy ra sự kiện khủng bố ngày 13/11/2015, trong bài phát biểu, Tổng thống Pháp Francois Hollande nói một ý đại loại là “bọn khủng bố nỡ bắn cả vào những người đang uống cà phê”.
Nhìn cách uống cà phê của người Pháp đủ hiểu những triết lý lắng sâu của nền văn minh nước này. Không hiểu ngày xưa các nhà hùng biện, triết gia có tranh cãi nhau để mở lối cho các học thuyết, nhưng chúng tôi quan sát thấy khách thời nay chẳng mấy ồn ào. Thậm chí trầm ngâm, trao đổi rất khẽ. Người Pháp coi quán cà phê là truyền thống sâu sắc, là không gian để hướng nội hơn là hướng ngoại, hay để đốt thời gian.
Về đêm, mưa đã nhẹ hạt, chỉ còn bay bay ngoài phố. Xa xa, những ngọn tháp trầm ngâm mặc tưởng. Cầm ly cà phê Pháp, không hề ngửi thấy sực nức mùi thơm đặc trưng như cà phê Việt. Mới uống thì cà phê Pháp không thấy ngon, thậm chí nhạt nhẽo khi ăn với bánh ngọt. Nhưng, càng ở lâu mới thấy hết dư vị sâu xa của nó. Đơn giản bởi cà phê nguyên chất, không phụ gia, nếu cần bạn có thể cho thêm đường, sữa tùy sở thích.
Cho nên cà phê Pháp rất nhẹ “đô”, nhiều người uống bằng bát mà chẳng hề gì. Trong thế kỷ 19, công nhân Pháp uống cà phê để chống lại cơn đói và lạnh. Chúng tôi nhớ đã đọc một trang trong tiểu thuyết "Germinal" của Emile Zola tả rằng, đối với những người thợ mỏ tại miền Bắc nước Pháp khi đó thì vai trò của cà phê không thua kém gì so với bánh mỳ. Pierre Jakez-Helias trong cuốn "The Horse of Pride" cũng viết: “Những phụ nữ Breton có thể mua cà phê bằng mọi giá, cả làng sẽ thơm nức mùi cà phê và ai nấy đều dễ thở hơn”. Cả làng thơm nức mùi cà phê, thật tuyệt vời, chúng tôi đã chứng kiến hương vị đó hôm đến thăm làng cổ Provins.
Và cũng phần nào giải đáp thắc mắc khi nghe giai thoại đại văn hào Balzac, mỗi ngày khoảng 50 tách cà phê mà không “say chết đi được”! Balzac là người sành điệu về cà phê, ông dành thời gian cả ngày trời để tìm mua cho đúng những loại hạt ưa thích. Chúng tôi tự hứa với lòng mình, sẽ quyết tìm đến cái quán mà ngày xưa cụ Balzac thường uống cà phê, ghi nợ và phóng bút trên bức tường.
Mưa vẫn chưa ngừng rơi. Thật thú vị khi ngồi ở Paris trong màn mưa giăng mà lắng lòng với ly cà phê Pháp.