Anh Silas Xavier (24 tuổi, làm nghề lái xe taxi ở Braxin) lôi ra đống hóa đơn thanh toán bằng thẻ tín dụng và giơ lên trước mặt, bày tỏ sự tuyệt vọng. Giống như nhiều trong số 40 triệu người Braxin gia nhập tầng lớp trung lưu từ năm 2003, Xavier đã nếm trải cách tiêu dùng kiểu Mỹ và lao vào thế giới tín dụng dễ dàng đầy hấp dẫn này.
Xavier đã ba lần bị vỡ nợ trong 4 năm và hiện đang “nợ như chúa chổm”. Anh tâm sự: “Số tiền tôi nợ tiếp tục tăng. Tôi trả nợ nhưng không thể làm “quả bóng” nợ này bé lại bởi tiền lãi hàng tháng quá cao”.
Những “con nợ” như Xavier làm gia tăng nỗi lo ngại rằng sự bùng nổ kinh tế ở Braxin có thể là một phần nguyên nhân tạo ra bong bóng tín dụng cá nhân, với mức lãi suất nợ thẻ tín dụng thường vượt 200%. Các nhà kinh tế cho rằng bong bóng vỡ có thể gây nguy hại nghiêm trọng tới nền kinh tế vừa vượt qua cuộc suy thoái toàn cầu. Họ lo ngại nếu nợ làm xói mòn sức mua của tầng lớp trung lưu, Braxin có thể đối mặt với suy thoái.
Theo kết quả nghiên cứu do liên đoàn thương mại Braxin, Fecomercio, thực hiện hồi đầu năm nay, lãi suất nợ thẻ tín dụng trung bình ở trung tâm tài chính Sao Paulo của Braxin là 238%. Điều này đồng nghĩa với việc nếu vay 1.000 USD trong một năm thì hóa đơn thanh toán sẽ là 3.380 USD. Mức phí này dự kiến sẽ tăng, do Ngân hàng Trung ương Braxin có thể sẽ tăng lãi suất để chống lạm phát.
Trước đó, những người như Xavier, kiếm được khoảng 2.000 USD/tháng, không thể nhận được tín dụng. Braxin đã rơi vào siêu lạm phát trong những năm 1990 và hỗn loạn kinh tế đầu những năm 2000. Khi nước này kiểm soát được kinh tế, các ngân hàng bắt đầu mở rộng việc cung cấp tín dụng. Số thẻ tín dụng ngân hàng đang lưu thông đã tăng gấp 3, lên 150 triệu trong 8 năm qua. Các nhà kinh tế nói rằng nhiều người Braxin đang nhận được thẻ tín dụng mà không biết cách kiểm soát nợ. Nhưng đối với những người muốn mua đồ mà không có tiền mặt trong tay thì không còn sự lựa chọn nào khác. Lãi suất “trên trời” đồng nghĩa với việc hàng tháng người Braxin phải trả hết nợ nếu không sẽ nhanh chóng chìm ngập trong nợ nần.
Cơ quan xếp hạng tín dụng Serasa Experian mới đây cho hay trong 6 tháng đầu năm nay, số người Braxin vỡ nợ tăng 22% so với cùng kỳ năm 2010, mức tăng lớn nhất trong vòng 9 năm qua. Các nhà kinh tế độc lập nói rằng cứ 10 người Braxin thì 1 người bị vỡ nợ. Đến cuối năm nay, Ngân hàng Trung ương Braxin dự đoán có 28% thu nhập khả dụng của người Braxin sẽ được dùng vào việc trả nợ, so với mức 16% ở Mỹ và chưa tới 10% ở những nước đang phát triển khác.
Theo khảo sát mới nhất của Liên minh công nghiệp quốc gia, trong tháng 6, lòng tin người tiêu dùng ở Braxin giảm xuống mức thấp trong hai năm qua, phần lớn là do lãi suất tăng và mức lạm phát 6,71%, trên mức trần mục tiêu 6,5% của chính phủ, đang tác động tới những người nghèo Braxin.
Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp của Braxin đang ở mức thấp kỷ lục và nền kinh tế vẫn mạnh đã gây lo ngại cho nhiều nhà kinh tế, những người dự đoán tình hình sẽ xấu đi khi tăng trưởng kinh tế của Braxin chậm lại. Kinh tế Braxin đã tăng 7,5% năm ngoái và dự kiến sẽ chỉ tăng 4% trong năm nay. Nhà kinh tế Neil Shearing thuộc Capital Economics ở Luân Đôn nói: “Hai hoặc ba năm tới có thể sẽ rất nguy hiểm đối với Braxin, một phần vì khả năng xảy ra bong bóng tín dụng. Chúng tôi không đánh giá thấp khả năng xảy ra suy thoái ở Braxin trong 3 năm tới do bong bóng tín dụng”.
TKT