Cây thông Guatemala được trồng tại Tecpan, Guatemala, ngày 11/11/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Pinabete thuộc chi Abies, gồm khoảng 50 loài cây lá kim thường xanh được người dân địa phương gọi chung là cây Giáng sinh. Thông pinabete có mùi hương dễ chịu và hình dáng đặc biệt, được người dân ưa chuộng để bày trong nhà mỗi dịp Giáng sinh. Loài thông này được liệt kê là loài "có nguy cơ tuyệt chủng" trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), do số lượng ngày càng giảm.
Hằng năm cứ gần đến dịp Giáng sinh, những đối tượng khai thác gỗ bất hợp pháp lại đổ tới những khu rừng ở Guatemala, trong đó có nhiều khu rừng cấm, đốn chặt các nhánh thông pinabete để bán trên đường phố và tại các khu chợ. Nhằm ngăn chặn vấn nạn này, các nhân viên của cơ quan bảo tồn thiên nhiên Guatemala CONAP và lực lượng bảo vệ thiên nhiên DIPRONA của cảnh sát đã thiết lập các chốt chặn để kiểm tra các xe tải, thậm chí xe buýt, và bắt giữ các đối tượng khai thác thông trái phép. Đại diện của DIPRONA, ông Gymi Marroquin, cho biết những đối tượng này có thể bị xét xử với mức án 8 năm tù giam cùng khoản tiền phạt không hề nhỏ. Giá của một cây thông quý này không hề rẻ, dao động trung bình từ 20-55 USD và thậm chí có lúc lên tới 200 USD trong khi mức lương tối thiểu của người dân Guatemala là 400 USD/tháng và 60% dân số nước này thuộc diện nghèo khổ.
Thông pinabete có thể đạt tới chiều cao 50 m, chủ yếu sống ở vùng cao nguyên phía Tây Guatemala ở độ cao từ 2.400 - 3.500 m so với mực nước biển. Diện tích trồng cây pinabete từng đạt hơn 1 triệu ha, nhưng ngày nay đã giảm còn 27.500 ha ở 9/22 tỉnh của Guatemala. Năm 1979, Guatemala lần đầu tiên gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ loài thông pinabete bị tuyệt chủng. Kể từ đó đến nay, nước này đã cho phép các vườn ươm tư nhân trồng thông pinabete để bán hợp pháp.