Việc xây dựng Đề án nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu, Ban chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Đề án sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các mô hình tự quản ở khu dân cư, thôn, tổ dân phố, nhằm tinh gọn bộ máy, đầu mối, phát huy được sức mạnh tổng hợp, tập trung, thống nhất thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ ở cơ sở trong tình hình mới.
Đồng thời, Đề án là cơ sở để xây dựng lực lượng nòng cốt có đủ khả năng tập hợp, hướng dẫn quần chúng tham gia thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các cuộc vận động, phong trào của Mặt trận và các tổ chức đoàn thể trên địa bàn; phát huy tốt tinh thần tự quản của nhân dân và đưa các mô hình tự quản ở khu dân cư trở thành phong trào tự nguyện, tự giác, giúp các cấp ủy đảng, chính quyền nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý điều hành góp phần hoàn thành tốt các mục tiêu kinh tế - xã hội ở mỗi địa phương, cơ sở.
Theo kế hoạch, từ tháng 4 đến tháng 8/2019, Ban Chỉ đạo Trung ương xây dựng đề cương, biểu mẫu để các tỉnh, thành phố báo cáo tình hình tổ chức thực hiện mô hình tự quản; thành lập các đoàn khảo sát làm việc tại một số địa phương; xây dựng các chuyên đề nghiên cứu khoa học, thực tiễn; tổng hợp kết quả khảo sát, kết quả nghiên cứu các chuyên đề, tình hình tổ chức thực hiện các mô hình tự quản của các tỉnh, thành phố và tổ chức hội thảo chuyên đề ở các địa phương.
Trong tháng 10 và 11/2019, Ban Chỉ đạo Trung ương sẽ tổ chức các Hội thảo lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị, các địa phương để chỉnh sửa dự thảo Đề án; tổ chức lấy ý kiến góp ý bằng văn bản của các ban, bộ, ngành Trung ương và tỉnh, thành ủy và các chuyên gia về nội dung của Đề án; Họp Ban chỉ đạo cho ý kiến vào Tờ trình, nội dung Đề án, dự thảo Kết luận trình Ban Bí thư.
Dự kiến, trong tháng 12/2019, Ban Chỉ đạo Trung ương sẽ trình Ban Bí thư thông qua Đề án thực hiện mô hình tự quản ở cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố.
Tại cuộc họp, thành viên Ban Chỉ đạo đã chia sẻ về thực trạng tổ tự quản ở khu dân cư trong giai đoạn hiện nay, từ đó đưa ra những ý kiến cụ thể khi tiến hành khảo sát đánh giá thực trạng về tổ chức, nội dung, phương thức và hiệu quả hoạt động của các mô hình tự quản ở cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố trên phạm vi toàn quốc theo hướng bám sát Nghị quyết 18-NQ/TW.
Phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hầu A Lềnh đề nghị sau cuộc họp, Ban Chỉ đạo cần rà soát để việc phân công phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan tham gia. Việc xây dựng kế hoạch tổng thể cần xác định rõ khung thời gian tổ chức thực hiện việc tiến hành khảo sát tại một số địa phương và các địa phương báo cáo tình hình tổ chức thực hiện các mô hình tự quản; xây dựng nội dung đề án trình Ban Bí thư thông qua.
Ông Hầu A Lềnh lưu ý, trong quá trình tiến hành khảo sát cần xác định rõ chủ thể khảo sát, ở từng mô hình phải khẳng định rõ số lượng, chủ thể quản lý, cơ chế hoạt động của từng mô hình, chế độ chính sách... từ đó thống kê các hình thức và đánh giá hiệu quả hoạt động, thuận lợi khó khăn trong tổ chức thực hiện các mô hình tự quản, tổ chức tự quản, lĩnh vực tự quản ở cộng đồng dân cư thôn, tổ dân phố.