Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống diễn ra trong bối cảnh hai nước đang hướng tới cột mốc kỷ niệm 70 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2024.
Việt Nam và Mông Cổ là hai nước bạn bè truyền thống, nhân dân hai nước có tình cảm gắn bó mật thiết lâu đời. Mông Cổ là một trong những nước sớm thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam (17/11/1954) và Việt Nam là nước đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á mà Mông Cổ thiết lập quan hệ ngoại giao. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thăm Mông Cổ vào tháng 5/1955 trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Người sau khi hòa bình được lập lại ở miền Bắc Việt Nam.
Gần 70 năm qua, quan hệ hữu nghị hai nước không ngừng được củng cố, phát triển mạnh mẽ. Mặc dù hợp tác thương mại giữa hai nước vẫn còn hạn chế nhưng số liệu thống kê cho thấy con số hợp tác thương mại song phương phát triển rõ rệt. Năm 2021 thương mại giữa hai nước đạt 81 triệu USD, năm 2022 là 85 triệu USD và 7 tháng đầu năm nay đã đạt 65 triệu USD...
Hai nước đều ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn quốc tế; các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước được duy trì thường xuyên. Mông Cổ đánh giá cao mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước và mong muốn phát huy những tiềm năng sẵn có để tăng cường, thúc đẩy mối quan hệ ngày càng sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực như kinh tế, thương mại, đầu tư, nông nghiệp, giáo dục, văn hóa, lao động, an ninh, quốc phòng... Kể từ năm 1979, Việt Nam-Mông Cổ đã tiến hành 18 kỳ họp Ủy ban liên Chính phủ, thúc đẩy hợp tác song phương phát triển mạnh mẽ.
Minh chứng cụ thể là hai nước đã ký kết nhiều hiệp định về văn hóa, giáo dục, khoa học, kỹ thuật. Một hoạt động nhiều dấu ấn là năm 2009, Việt Nam - Mông Cổ đã đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh và khai trương Trung tâm Văn hóa Hồ Chí Minh tại trường Trung học số 14 mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thủ đô Ulanbator. Chính sự kết nối về văn hóa-xã hội suốt chiều dài lịch sử quan hệ hai nước đã giúp người dân hai nước thêm hiểu nhau, đoàn kết và gắn bó.
Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 5/2023 vừa qua, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Mông Cổ Jadamba Enkhbayar khẳng định, Mông Cổ tự hào là người bạn của Việt Nam- đất nước có vị thế, uy tín quốc tế ngày càng lớn mạnh trong khu vực và trên thế giới. Người dân hai nước có hiểu biết sâu sắc lẫn nhau trên nền tảng quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời được thiết lập bởi các nhà lãnh đạo cấp cao hai nước. Nhân dân hai nước cũng thường xuyên hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau vào những thời điểm khó khăn. Việt Nam chiếm vị trí rất quan trọng trong chính sách đối ngoại của Mông Cổ tại khu vực Đông Nam Á.
Có bề dày quan hệ như vậy, song lãnh đạo hai nước thống nhất cho rằng nhưng quy mô hợp tác, nhất là thương mại-đầu tư còn khiêm tốn so với tiềm năng và nhu cầu thực tế của hai nước. Hai nước còn rất nhiều dư địa, tiềm năng hợp tác để thúc đẩy, phát triển trong thời gian tới, đáp ứng lợi ích và nguyện vọng của nhân dân mỗi nước.
Việt Nam có thể đáp ứng nhu cầu của Mông Cổ đối các mặt hàng nông sản, thủy sản, vật liệu xây dựng, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như gạo, đường, dầu ăn, thực phẩm chế biến, thủy sản… Ngược lại, Việt Nam cũng có nhu cầu về các mặt hàng mà Mông Cổ có thế mạnh như than đá, đồng, kim loại và đặc biệt là nguyên phụ liệu dệt may, da giầy.
Ngày 17/5, tại buổi tiếp Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Mông Cổ Jadamba Enkhbayar, nhận định về tiềm năng hợp tác giữa hai nước, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng cũng nêu rõ, trên cơ sở kết quả quan trọng của quan hệ hợp tác song phương, hai nước sẽ cùng nỗ lực thúc đẩy nâng tầm quan hệ và hợp tác toàn diện hơn trong giai đoạn mới. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Chủ tịch nước cho rằng hai bên đẩy mạnh các hoạt động trao đổi đoàn cả ở trung ương và địa phương; qua đó tăng cường hiểu biết, tin cậy lẫn nhau; triển khai các biện pháp tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động giao lưu, qua lại lẫn nhau giữa nhân dân hai nước.
Trong cuộc gặp Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt nam vào tháng 9 mới đây, Đại sứ Mông Cổ tại Việt Nam Jigjee Sereejav cũng khẳng định, hai bên có nhiều lĩnh vực để hợp tác kinh doanh như chăn nuôi, nông nghiệp, du lịch, dược phẩm. Theo Đại sứ, Việt Nam có thế mạnh về các sản phẩm nông nghiệp, trong khi Mông Cổ có nhiều nguyên liệu thảo dược quý hiếm có thể hợp tác cùng các doanh nghiệp sản xuất thuốc cổ truyền, thực phẩm chức năng hay có thể xuất khẩu thịt dê sang cho Việt Nam. Du lịch cũng là lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa hai nước. Hiện nay có khoảng 18 nghìn khách Việt Nam đi du lịch Mông Cổ, ở chiều ngược lại, Đại sứ quán cũng đặt mục tiêu đưa hơn 1800 khách du lịch từ Mông Cổ sang Việt Nam.
Đại sứ Jigjee Sereejav cho rằng, để hoạt động hợp tác của doanh nghiệp hai nước được lâu bền, hai bên cần tăng cường các hoạt động gặp gỡ, trao đổi thông tin thường xuyên. Trên tinh thần đó, Đại sứ cho rằng việc thành lập mới Hội đồng kinh doanh Việt Nam - Mông Cổ nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh doanh, thương mại giữa hai nước sôi động hơn.
Đại sứ Jigjee Sereejav cũng cho biết trong khuôn khổ của chuyến thăm cấp Nhà nước sắp tới của Tổng thống Ukhnaagiin Khurelsukh, Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam sẽ tổ chức một diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Mông Cổ nhằm tạo bước tiến mới thúc đẩy quan hệ song phương giữa hai nước.
Với nhận thức như vậy, đồng thời nhằm củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống và thúc đẩy hợp tác trên các mặt, lĩnh vực giữa Việt Nam - Mông Cổ trong bối cảnh mới của thế giới và khu vực, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam sắp tới của Tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh và Phu nhân sẽ là bước tiến mới để phát triển vững chắc, không ngừng vun đắp mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết và hợp tác toàn diện Việt Nam - Mông Cổ.