Kết thúc 2,5 ngày chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội thẳng thắn, trách nhiệm thể hiện sự đổi mới của Quốc hội.

Kết luận sau 2,5 ngày làm việc nghiêm túc, khẩn trương, trí tuệ, trách nhiệm, các đại biểu Quốc hội đã chất vấn các bộ trưởng, trưởng ngành là thành viên Chính phủ với nhiều câu hỏi thẳng thắn, trách nhiệm, dân chủ thể hiện sự đổi mới trong Kỳ họp thứ 2 của Quốc hội khóa XV.

Cùng với các Bộ trưởng, trưởng ngành là thành viên Chính phủ trả lời chất vấn trước Quốc hội còn có 13 lượt ý kiến của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và các Bộ trưởng các Bộ: Công an, Tài chính, Nội vụ, Giao thông vận tải, Thông tin và truyền thông và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có báo cáo giải trình, làm rõ thêm những vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm và Thủ tướng cũng đã trả lời một số câu hỏi chất vấn của các đại biểu Quốc hội.  

Tại các phiên chất vấn và trả lời chất vấn, đã có 134 lượt đại biểu đặt câu hỏi chất vấn các bộ trưởng, thành viên Chính phủ, 12 lượt đại biểu đặt câu hỏi với Thủ tướng Chính phủ, 24 ý kiến tranh luận.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại các phiên chất vấn, còn nhiều đại biểu Quốc hội đặt hỏi hoặc nhiều đại biểu đăng ký nhưng chưa được chất vấn.

Đề nghị các đại biểu Quốc hội gửi câu hỏi chất vấn này đến Chính phủ và các thành viên Chính phủ, đề nghị các Bộ trưởng, thành viên Chính phủ trả lời đầy đủ đại biểu Quốc hội bằng văn bản. Các câu hỏi chất vấn của đại biểu Quốc hội ngắn gọn, rõ ràng, bám sát các nhóm vấn đề được Quốc hội đề ra, tăng cường tranh luận thẳng thắn, chỉ ra những yếu kém của ngành mình, lĩnh vực mình và các thành viên Chính phủ đề ra những giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Tại phiên chất vấn, Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng, các bộ trưởng, trưởng ngành đã trả lời nghiêm túc, không né tránh các vấn đề đại biểu nêu. Đồng thời nhận trách nhiệm và đưa ra các cam kết khắc phục. Thông qua hoạt động chất vấn cho thấy các nhóm vấn đề được Quốc hội lựa trọn đúng và trúng, được đại biểu Quốc hội và nhân dân đánh giá cao.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, sau phiên chất vấn này, các thành viên Chính phủ cũng như các địa phương rút ra bài học kinh nghiệm về công tác phòng chống dịch, đảm bảo thích ứng an toàn linh hoạt. Cùng với đó, xem xét, ban hành tổ chức thực hiện các gói hỗ trợ người dân, gói kích thích kinh tế tài khóa tiền tệ để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Điều đó thể hiện rõ qua các phiên chất vấn có đổi mới, lan toả.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng: Quốc hội hoan nghênh sự cầu thị của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ và các bộ trưởng, trưởng ngành đã có quyết tâm cao với những quyết sách có tính đột phá chiến lược để đưa đất nước sớm khắc phục được dịch bệnh, trở lại bình thường mới. Sau kỳ họp này, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cần có những giải pháp, đồng bộ để khôi phục kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội cho người dân, doanh nghiệp.

Trên cơ sở nội dung của các phiên chất vấn và trả lời chất vấn của thành viên Chính phủ, kết luận của từng nhóm vấn đề, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết về phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này để có kết quả giám sát và thực hiện.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội, những vấn đề khác mà đại biểu và cử tri, nhân dân cả nước đang quan tâm nhưng chưa được chất vấn tại Quốc hội thì sẽ được tiếp tục chất vấn ở Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các Uỷ ban của Quốc hội. 

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp), Thủ tướng cho biết:

Tôi đang chỉ đạo cơ quan chức năng, phải hoàn thành quy hoạch ĐBSCL theo Luật Quy hoạch mới, trên cơ sở đó sẽ phân tích mặt lợi thế, yếu kém của ĐBSCL để từ đó xây dựng cơ chế chính sách cho phù hợp.

Về nguyên tắc ủng hộ, ủng hộ thế nào cho hiệu quả, cho đúng quy trình, đúng pháp luật.

Trả lời chất vấn của đại biểu về 2 dự án tại Hòa Lạc (Hà Nội), Thủ tướng cho biết:

Hiện Hà Nội đang đề nghị chuyển 2 dự án cho Hà Nội, tương tự như TP Hồ Chí Minh đã làm. Bộ Khoa học công nghệ phải làm 10 – 20 khu công nghệ cao, về mặt quản lý Nhà nước, tập trung quản lý Nhà nước. Trước đây là giao cho Bộ KHCN, tuy nhiên, giờ từ kinh nghiệm TP Hồ Chí Minh và các nước khác, để Bộ KHCN thực hiện quản lý Nhà nước, giải pháp nghiên cứu giao cho Hà Nội khả thi.

Đại học Quốc gia Hà Nội: Giải phóng mặt bằng, thứ nhất tập trung đầu tư, vì nguồn lực dàn trải; tập trung giải phóng mặt bằng. Phải kết hợp hợp tác công – tư. Cơ chế quản lý cũng phải xem để nâng cao chất lượng đào tạo.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) về trường hợp các giáo viên tại Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông không được hưởng phụ cấp theo tiêu chuẩn ở vùng cao (tỉnh Đắk Nông hiện là tỉnh vùng cao và Gia Nghĩa là đơn vị cấp huyện, thị xã, thành phố vùng cao – đại biểu nêu), Thủ tướng cho biết: Chính sách Đảng và Nhà nước rất rõ, đã là chính sách phải công bằng cho moi đối tượng. Về nguyên tắc phải giải quyết cho công bằng. Cụ thể, tôi sẽ cho kiểm tra lại, các nơi mà đại biểu nêu. Xem lại tiêu chí, điều kiện để cho thống nhất; điều chỉnh lại văn bản quy phạm pháp luật.

Các đại biểu tiếp tục chất vấn Thủ tướng Chính phủ về: Phụ cấp cho nhà giáo vùng cao, vùng khó khăn; Giải pháp thúc đẩy Dự án Khu CNC Hòa Lạc và dự án Đại học Hòa Lạc sau 2 thập kỷ còn "treo", được về đích như kỳ vọng; Ban hành cơ chế chính sách đặc thù cho vùng Đồng bằng Sông Cửu Long...

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Đăk Nông):

Về chế độ phụ cấp, ưu đãi đối với nhà giáo, do không có quy định vùng cao nên giáo viên địa bàn này không được hưởng ưu đãi. Quan điểm của Thủ tướng về vấn đề này, bởi quy định có tác động rất lớn với đội ngũ giáo viên ở 12 tình vùng cao?

Đại biểu Khuất Việt Dũng (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội):

Hai dự án khu công nghệ cao Hòa Lạc, Đại học Quốc gia tại Hòa Lạc - 2 dự án lớn rất quan trọng, với mục tiêu tạo nên sự đột phá và phát triển khoa học công nghệ, giáo dục bậc cao, góp phần quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước phát triển. Tuy nhiên, sau 2 thập kỷ, những dự án trên đều thua xa kỳ vọng, đã có sự hoài nghi của cử tri và người dân về 2 dự án này, Thủ tướng có giải pháp gì để đưa 2 dự án này về đích đúng như kỳ vọng?

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu):

Thủ tướng đã có những quyết sách quyết liệt, kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với tinh thần vì sức khỏe của người dân là trên hết. Thủ tướng cho biết những khó khăn trong phòng chống dịch? Giải pháp mở cửa trong thời gian tới để phục hồi kinh tế?

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp):

Nghị quyết 120 đã đi vào cuộc sống trong một số lĩnh vực, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng mong đợi do vướng những cơ chế, chính sách không có quy định trong luật, Thủ tướng có giải giải nào để cho Nghị quyết 120 được vận hành trơn chu tại các địa phương trong vùng Đồng bằng Sông Cửu Long? Đề nghị Thủ tướng đề xuất Quốc hội ban hành Nghị quyết riêng về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển cho vùng Đồng bằng Sông Cửu Long.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) về thông điệp gì 2 tháng cuối năm và các giải pháp căn cơ của Chính phủ mang tính đột phá?

Đây là nội dung đại biểu thảo luận nhiều trong những phiên qua.

Thứ 1 những gì là thường xuyên thì chúng ta vẫn phải làm, thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Thứ 2 chúng ta phải làm chương trình phục hồi kinh tế. Các Bộ trưởng đã nói nhưng tôi nhấn mạnh thêm, chương trình này đang trên cơ sở kết luận của trung ương, Chính phủ đang tích cực phối hợp với cơ quan của Quốc hội xây dựng chương trình này.

Chương trình này có định hướng là nâng cao năng lực y tế vì vừa qua quý 3 chúng ta âm tăng trưởng vì chúng ta phải thực hiện các biện pháp hành chính chống dịch. Vì vậy, chương trình phục hồi kinh tế thì chương trình đầu tiên là nâng cao năng lực y tế. Ở đây có 2 cái quan trọng là năng lực y tế dự phòng và năng lực y tế cơ sở.

Một việc nữa là chúng ta phải xây dựng quỹ cho phòng chống dịch và quỹ an sinh xã hội. Vì hiện nay theo luật quy định, mỗi lần chúng ta xuất tiền ra Nghị quyết 30 cho phép nhưng còn nhiều thủ tục hành chính phải làm, việc lập quỹ thì vẫn theo luật pháp nhưng được chủ động hơn trong sử dụng. Tuy nhiên điều đó chúng ta phải bàn thống nhất, đồng tình mới đưa vào quy định.

Vấn đề thứ 2 là tập trung cho con người, hỗ trợ con người, đặc biệt là an sinh xã hội vì con người là vốn quý nhất, như Đại hội Đảng 13 xác định nêu rõ phát huy giá trị con người, con người vừa là trung tâm vừa là chủ thể, động lực, mục tiêu của sự phát triển. Nên phần an sinh xã hội và nguồn lực con người là lớn nhất.

Chúng ta xác định lấy nội lực là chiến lược cơ bản quyết định, gồm 3 nội dung là con người, thiên nhiên, truyền thống văn hóa lịch sử. Con người phải được chú trọng trong chương trình này.

Thứ 3 là doanh nghiệp, vừa qua sau đại dịch, các doanh nghiệp ở các khu công nghiệp, chế xuất, khu công nghiệp cao phục hồi nhanh, ví dụ như Bắc Ninh Bắc Giang chống dịch hồi tháng 6, sau đó có các biện pháp tích cực thì phục hồi nhanh, nhưng doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ cá thể chiếm đến hơn 90% thì đột phá muốn tính toán gì thì tính toán nhưng phải vào đối tượng, phạm vi này. Chúng ta phải tính toán chính sách tiền tệ, tài khóa làm sao hài hòa hợp lý vừa tăng trưởng tạo động lực, vừa kiểm soát lạm phát và đảm bảo kinh tế vĩ mô và can đối lớn, là bài toán khó.

Thứ 4 là phải đầu tư vào hạ tầng, chúng ta thấy bài toán đầu tư công mới giải ngân 50% sau này có gói kích thích kinh tế liệu có hấp thụ được không. Đây là bài toán cần phân tích kỹ lưỡng đầu tư vào đâu, như thế nào?

Ngoài ra là gói phi tài chính là cơ chế chính sách, cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong phục hồi.

Liên quan đến câu chất vấn của đại biểu về định hướng, giải pháp triển khai các biện pháp thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Chính phủ liêm chính, vì nhân dân phục vụ, Thủ tướng Chính phủ giải trình:

Đây là thông điệp của Chính phủ dựa trên bài học nhiều thế hệ đi trước trong đó kế thừa phát huy điểm mạnh của nhiệm kỳ trước.

Thông điệp này là thông điệp phải đổi mới vì tình hình diễn biến nhanh chóng khó lường, đổi mới tư duy cũng nằm trong chủ trương chung của Đảng Nhà nước, cái thứ nhất là đổi mới cả tư duy, hành động và tổ chức thực hiện. Vừa qua chúng ta đang tập trung vào cái này, muốn đổi mới phải có khuôn khổ pháp lý, chủ trương. Một trong những nội dung là hoàn thiện thể chế.

Thứ 2 là liêm chính, Chính phủ phải quyết định những việc liên quan đến vật chất, bao gồm cơ sở vật chất, tài chính, các vấn đề khác… thì phải xây dựng việc này, trên cơ sở liêm chính chúng tôi thường xuyên chỉ đạo và đặc biệt trong bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư trong triển khai Đại hội 13 cũng nhấn mạnh.

Tăng cường liêm chính ngoài hoàn thiện thể chế cần tăng cường kiểm tra giám sát, phân cấp, phân quyền đi đôi với kiểm tra giám sát, cá thể hóa trách nhiệm. Cái kỷ cương kỷ luật phải xây dựng quy định quy chế, trên cơ sở đó để kiểm tra giám sát công việc theo trách nhiệm, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu…

Vì nhân dân phục vụ thì xác định rõ nhân dân vừa là chủ thể, vừa là trung tâm trong phát triển đất nước thì phải vì nhân dân phục vụ. Vừa qua cũng chứng minh, vì nhân dân phục vụ thì không có việc gì mà nhân dân không tham gia và muốn giành thắng lợi thì phải có vai trò của nhân dân và trong chống dịch vừa qua, thắng lợi này là thắng lợi của nhân dân.

Khi chúng ta hiệu triệu chống dịch chúng ta cũng đưa ra khẩu hiệu này. Tất nhiên chúng ta phải vì nhân dân phục vụ cũng phải tích cực hoàn thiện xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, huy động mọi nguồn lực của nhân dân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) về kinh nghiệm chống dịch qua giai đoạn vừa qua.

Kinh nghiệm thứ 1 mà chúng tôi trao đổi với WHO là chúng ta có cách tiếp cận toàn dân, lấy người dân làm trung tâm, chủ thể trong phòng chống dịch. Đây là kinh nghiệm từ đó ta triển khai các chính sách đều hướng tới người dân nhưng ngược lại người dân cũng phải tham gia phòng chống dịch một cách tích cực, chủ động. Người dân vừa là chủ thể, vừa là trung tâm.

Thực tế vừa qua, khi dịch bùng phát mạnh ở TP Hồ Chí Minh, chúng ta triển khai ngay lấy xã phường làm pháo đài. Nhưng cũng như một số đại biểu nói, một số nơi lại hiểu pháo đài như lô cốt lại bao vây lại, cách hiểu sai và tổ chức thực hiện gây ách tắc.

Trong tiếp cận toàn dân này có tinh thần đại đoàn kết dân tộc. Chúng ta vừa qua huy động được đại đoàn kết dân tộc. Năm ngoái khi tình hình căng thẳng thì Chính phủ đề xuất Tổng Bí thư, Chủ tịch nước có ra lời kêu gọi. Năm nay khi dịch bùng phát mạnh thì Tổng Bí thư cũng ra lời kêu gọi, là lời hiệu triệu nên chúng ta huy động được sức mạnh của toàn dân tộc vào cuộc chiến chống dịch.

Thứ 3 là chúng ta ứng phó rất linh hoạt. Vì đây là việc làm không có tiền lệ. Ví dụ khi chúng ta thấy năng lực y tế cơ sở yếu thì chúng ta ngay lập tức điều quân đội và công an vào, chúng ta đã xây dựng hơn 500 trạm xá lưu động ở TP Hồ Chí Minh, đây là kinh nghiệm tốt.

Cùng đó, khi chưa đủ vaccine, chúng ta thực hiện các biện pháp hành chính ngăn chặn dịch bệnh thì an sinh xã hội là cái phải đầu tư và quan tâm. Nay mai khi tình hình tốt rồi thì chúng ta cần có tổng kết cái này để có bài học vận dụng. Lo an sinh xã hội quan trọng trong tình hình phòng chống dịch để người dân yên tâm, tham gia phòng chống dịch tốt hơn.

Chúng ta cũng đã huy động sự giúp đỡ của quốc tế, khi chúng ta thiếu vaccine, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước qua giao dịch bằng trực tiếp hay trực tuyến đều kêu gọi vaccine, vaccine là vũ khí quan trọng để chúng ta ngăn chặn dịch bênh,. Chúng ta bằng mọi biện pháp để làm, kêu gọi bán, nhượng, vay…

Bên cạnh đó chúng ta cũng chỉ đạo việc sản xuất vaccine trong nước, quá trình này vẫn đang thúc đẩy tích cực. Tuy nhiên quản lý nhà nước chỉ làm thủ tục hành chính làm sao nhanh gọn nhưng về mặt chuyên môn thì có 2 Hội đồng độc lập với quản lý nhà nước là Hội đồng đạo đức và Hội đồng cấp phép, chúng ta tin tưởng các nhà chuyên môn quyết định. Vấn đề an toàn rất quan trọng. Như vậy, chúng ta “đi 2 chân” về vaccine nhưng thực tế còn vướng mắc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trả lời đại biểu về giải quyết áp lực về dịch chuyển lao động “từ phố về quê”:

Vừa qua chúng ta thấy một hiện tượng cũng là bình thường trong kinh tế thị trường là dịch chuyển của thị trường lao động. Nhưng cái không bình thường là quản lý nhà nước còn có sơ hở nên việc dịch chuyển của người dân từ các thành phố về các vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã gây áp lực cho các tỉnh.

Áp lực này giải quyết như thế nào?

Thứ nhất, Trung ương và địa phương phải phối hợp với nhau để xem xét về năng lực y tế, việc này chúng tôi đã chỉ đạo Bộ Y tế, bộ ngành liên quan như Tài chính, Kế hoạch đầu tư để có giải pháp hỗ trợ, trước hết là giải pháp nâng cao năng lực y tế cho các tỉnh này.

Thứ 2 là tăng cường năng lực cung cấp vaccine, vừa qua do vaccine ít nên ưu tiên cho các đối tượng, vùng phức tạp nên vùng Đồng bằng sông Cửu Long chưa được ưu tiên nhiều nhưng sau đó khi các địa bàn như TP hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông cơ bản khống chế được dịch thì chuyển về cho Đồng bằng sông Cửu Long.

Thứ 3 là an sinh xã hội, vừa qua ta có những chính sách an sinh xã hội.

Thứ 4 là sự hỗ trợ kêu gọi hỗ trợ các thành phần kinh tế khác giảm áp lực cho đồng bằng sông Cửu Long.

Về quyết sách nào cho căn cơ? Tôi nghĩ căn cơ ở đây là tạo sinh kế cho Đồng bằng sông Cửu Long – điều này có ý nghĩa quyết định. Tạo được sinh kế, công ăn việc làm thì có thể trông vào nút thắt chính là hạ tầng, hạ tầng ở đây bao gồm: Hạ tầng về giao thông bao gồm về đường bộ đường cao tốc, hạ tầng giao thông thủy nội địa, hạ tầng chống biến đổi khí hậu, theo thống kê mới nhất các ủy ban liên chính phủ đánh giá Đồng bằng sông Cửu Long không những ngập mà còn sụt lún. Ta phải khắc phục được cái này mới ổn định phát triển được. Thứ 3 là hạ tầng y tế giáo dục.

Vừa qua, Chính phủ có Nghị quyết 120 tuy nhiên Nghị quyết muốn đi vào cuộc sống phải có cơ chế chính sách, có chủ trương. Chúng tôi đang suy nghĩ cơ chế chính sách xin các cấp có thẩm quyền, trong đó có Quốc hội có cơ chế chính sách để phát triển căn cơ cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long, giải quyết 3 hạ tầng này. Từ 3 hạ tầng này mới có các doanh nghiệp về đầu tư cả trong và ngoài nước, có các doanh nghiệp đầu tư mới tạo việc làm và sinh kế cho người dân, khi họ có việc làm thì yên tâm ở tại địa phương làm việc.

Các đại biểu tiếp tục chất vấn về chính sách phát triển, cơ chế liên kết vùng với Đồng bằng Sông Cửu Long; giải pháp căn cơ, chiến lược với vấn đề vaccine; giải pháp để thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Chính phủ đổi mới, liêm chính, kỷ cương, vì nhân dân phục vụ. 

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn Thái Nguyên):

Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ khoá XV, Thủ tướng ra thông điệp thông điệp: “Xây dựng Chính phủ đổi mới, liêm chính, kỷ cương, hành động, hiệu quả vì nhân dân phục vụ”. Cử tri và nhân dân rất hoan nghênh tin tưởng và kỳ vọng vào Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt qua đợt dịch COVID vừa qua thấy rõ điều này . Xin Thủ tướng cho biết có định hướng, giải pháp triển khai các biện pháp thực hiện thành công mục tiêu to lớn như thông điệp trên như thế nào?

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình):

Vừa rồi, ngoại giao vaccine hoàn thành tốt, vì thế chúng ta kéo nhiều nguồn từ các nước về tài trợ, mua. Nhưng chúng ta chấp nhận nhiều quy định ngặt nghèo. Thời gian tới, Thủ tướng có giải pháp gì căn cơ, mang tính chiến lược hơn không?

Tháng 10 vừa rồi mục tiêu kinh tế của chúng ta tăng, Thủ tướng có thông điệp gì trong hai tháng còn lại, và có giải pháp gì mang tính căn cơ, đột phá không?

Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long): Giải pháp nào đối với các gói hỗ trợ của chính phủ cho các tỉnh cơ chế điều phối vùng và liên vùng đối với vùng với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, giúp Đồng bằng sông Cửu Long phát huy thế mạnh của vùng, để kinh tế của vùng thực sự là cơ sở, nền tảng, người dân an cư lạc nghiệp trên chính quê hương mình? 

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai):

Trạng thái bình thường mới thiết lập ở địa phương, vậy với vai trò là người đứng đầu Chính phủ, Tổng chỉ huy trong thời gian qua, xin Thủ tướng có thể khái quát tổng kết rút ra bài học kinh nghiệm gì cả về lý luận và thực tiễn để định hướng cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo đáp ứng yêu cầu xây dựng đất nước ta trong thời gian tới?

Trả lời đại biểu Ma Thị Thúy về việc chuyển trạng thái ứng phó với dịch bệnh COVID-19 như thế nào, Thủ tướng phát biểu:

Dịch bệnh COVID-19 không chỉ ảnh hưởng đến nước ta mà cả trên thế giới cũng như vậy. Sau 2 năm thực hiện chống dịch ta rút ra nhiều kinh nghiệm, bài học. Thủ tướng cho biết, trong chống dịch chúng ta cũng đã có trả giá, còn có mặt chưa làm được, nhưng qua phòng chống dịch ta cũng đã có thêm kinh nghiệm, và từ kinh nghiệm đó ta dần thích ứng, hiểu được dịch bệnh này và đặc biệt hiểu được đường đi, nguồn lây của con viruts này.

Thủ tướng cho biết về 3 trụ cột phòng chống dịch, đó là: Cách ly nhanh chóng, cách ly hẹp nhất và nhanh nhất. Xét nghiệm phải khoa học, hiệu quả, tiết kiệm, an toàn. Tốc độ xét nghiệm phải nhanh. Phải có các biện pháp điều trị từ sớm, từ xa, từ cơ sở để ngăn chặn việc chuyển bệnh nặng và giảm tử vong.

Trên cơ sở 3 trụ cột đó hình thành công tức: 5k+vaccine+thuốc điều trị+các biện pháp điều trị+ cộng nghê+đề cao ý thức người dân.

Ngoài ra còn có kết hợp đông tây y kết hợp y học cổ truyền, đề cao biện pháp doanh nghiệp và người dân cùng ý thức phòng chống dịch. Tạm gọi đó là lý thuyết trong phòng chống dịch. Quá trình làm chúng ta đã có bài bản, cẩn trọng và mạnh dạn, từ đó để chúng ta tự tin mở cửa thị trường.

Trong khi làm cũng đã bộc lộ những yếu kém, mà yếu kém của chúng ta là y tế dư phòng và y tế cơ sở. Vẫn biết phải có công cụ tài chính nhưng quan trọng nhất là nguồn nhân lực, phải đầu tư cho nguồn nhân lực. Đào tạo nguồn nhân lực trong ngành y nếu đào tạo 1 bác sĩ phải qua 6 năm và lâu hơn nên giải pháp tập trung cho đào tạo nguồn lực, thu hút nguồn lực này xuống cơ sở. Có chính sách phù hợp, hiệu quả.

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Thu Hòa về bất cập trong những chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, Thủ tướng tướng cho rằng, chính sách hỗ trợ hiện nay còn nhiều bất cập. Cần chủ động về chính sách và đề cao chính sách. Trong các phiên trả lời chất vấn, các bộ trưởng cũng đã đề cập, trả lời vấn đề này.

Tới đây chúng ta cần chính sách gì? Thủ tướng cho rằng cần rà soát đánh giá lại những gì đã được, cái gì chưa được, nguyên nhân từ đâu, rà soát lại phạm vi… Theo Thủ tướng, trên cơ sở đó đề ra chính sách căn cơ để tránh trục lợi chính sách và tiêu cực.

Trả lời đại biểu Vương Thị Hương về  giải pháp phát triển hạ tầng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết:

Nói về hạ tầng, ta có hạ tầng của nhiều lĩnh vực như hạ tầng kinh tế, hạ tầng xã hội, hạ tàng thông tin... trong đó có cả biến đổi khí hậu. Giải pháp để phát triển hạ tầng trước hết ta phải tổng kết rà soát lại thực hiện chủ trường của Đảng, chính sách của nhà nước, cái gì đã làm được, cái gì chưa làm được, nguyên nhân chủ quan, khách quan trên cơ sở đó xây dựng chiến lược phát triển hạ tầng, quy hoạch này gắn với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, gắn với quy định của pháp luật.

Hoàn thiện thể chế để có hành lang pháp lý đủ mạnh, đủ điều kiện để phát triển hạ tầng. Việc gì thuộc thẩm quyền địa phương thì địa phương lo, cái gì thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ lo, cái gì vượt thẩm quyền thì xin ý kiến các bộ ngành để làm.

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về việc giải ngân đầu tư công chậm, nguyên nhân từ đâu, Thủ tướng khẳng định:

Cái này xem xét cặn kẽ, nguyên nhân chính là do con người nên việc đào tạo nâng cao nguồn nhân lực là yêu cầu cốt lõi.

Về nguồn vốn, Thủ tướng cho biết tiếp tục huy động mọi nguồn lực để phát triển hạ tầng, cả nguồn lực nhà nước và nguồn lực tư nhân. Lấy nguồn lực nhà nước là vốn mồi để phát triển hạ tầng.

Phải có công nghệ để phát triển hạ tầng, nâng cao chất lượng, giảm giả thành và đặc biệt là quản trị thế nào để chống lãng phí tiêu cực…

Các ý kiến chất vấn đầu tiên tập trung vào chính sách  hỗ trợ người dân, về kế hoạch phát triển hạ tầng, về chương trình hành động ứng phó với đại dịch COVID-19 trong thời gian tới.

Đại biểu Vương Thị Hương (Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang):

Việc đẩy mạnh phát triển kết câu hạ tầng là mong muốn và kỳ vọng của cử tri với nhiệm kỳ Chính phủ để đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội. Thủ tướng cho biết giải pháp thế nào để phát triển hạ tầng trong thời gian tới?

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh):

Chính phủ ban hành nhiều chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trước những khó khăn do dịch COVID-19., tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất cập trong những chính sách hỗ trợ người dân, người lao động. Thủ tướng cho biết giải pháp khắc phục? Sắp tới, Chính phủ có thêm những chính sách hỗ trợ nào?

Đại biểu Ma Thị Thúy (Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang):

Việt Nam còn đối mặt với nhiều khó khăn thách thức do dịch COVID-19. Việt Nam đã chuyển sang trạng thái thích ứng an toàn linh hoạt, kiểm soát hiệu quả tình hình dịch bệnh. Xin Thủ tướng cho biết chương trình hành động ứng phó với dịch COVID-19 trong thời gian tới?

Đại dịch COVID-19 kéo dài đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lĩnh vực giáo dục. Mặc dù ngành giáo dục cùng cả nước đã có nhiều nỗ lực vượt qua khó khăn, đa dạng hóa các phương thức dạy và học, nhưng việc nghỉ học và học trực tuyến dài ngày ở nhiều địa phương đã ảnh hưởng đến tâm sinh lý học sinh, giáo viên, gia đình và chất lượng giáo dục..., như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Chính phủ xin chia sẻ những khó khăn khi cuộc sống, sinh hoạt của các gia đình, thầy cô giáo, các em học sinh bị đảo lộn trong thời gian qua. Việc dạy và học trực tuyến toàn phần chỉ là giải pháp tình thế trong điều kiện chưa tiêm phủ vaccine cho học sinh và điều kiện phòng, chống dịch chưa đáp ứng yêu cầu.

Dự báo đại dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp trên thế giới, khu vực và trong nước. Đồng tình với ý kiến của nhiều vị đại biểu Quốc hội về việc học trực tuyến không thể kéo dài, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Y tế và các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch với lộ trình và phương án cụ thể để từng bước mở cửa lại trường học trong năm 2021. Với quan điểm bảo đảm tổ chức dạy và học an toàn, chất lượng, phù hợp tình hình dịch bệnh, Chính phủ tập trung chỉ đạo nghiên cứu, đẩy nhanh tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em; chuẩn bị tốt các điều kiện phòng, chống dịch tại trường học; tổ chức dạy học linh hoạt, bằng nhiều phương thức phù hợp với tình hình dịch bệnh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong giáo dục.

Đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra, đánh giá phù hợp; rà soát tinh giản nội dung chương trình; nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên; hỗ trợ, tư vấn tâm lý cho giáo viên, học sinh, gia đình. Huy động các nguồn lực xã hội hỗ trợ trang thiết bị cho học sinh, đặc biệt là vùng khó khăn. Đồng thời, xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ cơ sở giáo dục, đào tạo gặp khó khăn do dịch bệnh và rà soát, bổ sung chế độ, chính sách đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cho phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn, nhất là đối với giáo viên mầm non và giáo viên ngoài công lập.

Chính sách dân tộc có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc ta, là một yếu tố mang tính quyết định góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong thời gian qua, hệ thống các chính sách dân tộc đã hình thành tương đối toàn diện để hỗ trợ thúc đẩy phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và đã góp phần quan trọng nâng cao đời sống của đồng bào và cải thiện tình hình KTXH trên địa bàn.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện đã bộc lộ những hạn chế, bất cập cần được tập trung khắc phục; thực trạng điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khoảng cách khá xa so với mặt bằng chung của cả nước, như một số vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Trước tình hình đó, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về công tác dân tộc trong tình hình mới, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết phê duyệt Đề án tổng thể phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó lần đầu tiên xây dựng riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt Chương trình giai đoạn 2021 -2025.

Tuy nhiên, như một số vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá, việc triển khai Nghị quyết của Quốc hội và phê duyệt Chương trình này còn chậm. Vấn đề này có nguyên nhân do phạm vi rộng, tính chất đặc thù phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, nhiều cơ quan, địa phương...; trong khi đó quá trình chuẩn bị chưa kỹ lưỡng, chưa thực sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan liên quan. Chính phủ đã yêu cầu nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm; khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện, đưa các cơ chế, chính sách của Chương trình vào thực tiễn cuộc sống, phát huy hiệu quả.

Từ nay đến cuối năm 2021, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình; xác định phương án và thực hiện phân bổ vốn NSNN năm 2021, năm 2022. Ngay trong năm 2021, ban hành đủ các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện, chính sách tín dụng ưu đãi và nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn NSNN để làm cơ sở thực hiện Chương trình.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan trên các lĩnh vực, bảo đảm sự tích hợp, thống nhất với các nội dung của Chương trình.

Trong thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều cố gắng, quyết liệt chỉ đạo, điều hành, thúc đẩy mạnh mẽ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm. Tổ chức các hội nghị, cuộc họp trực tuyến toàn quốc; ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện, Kết luận; cắt giảm số lượng dự án, điều chuyển vốn, hạn chế tình trạng bố trí vốn dàn trải..

Tuy nhiên, tình hình thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu đề ra và còn những hạn chế, bất cập, như các vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá. Về những hạn chế này có nguyên nhân khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là cơ bản của cả chính quyền trung ương và địa phương.

Thời gian tới, Chính phủ xác định đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chỉ đạo, điều hành để góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH. Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương kiểm điểm, xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân, thúc đẩy triển khai đúng quy trình, quy định, bảo đảm kịp thời, tránh tiêu cực, lãng phí...; không vì tiến độ mà bỏ qua quy trình, thủ tục cần thiết, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư công.

Tháo gỡ ngay vướng mắc trong việc đền bù, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng, đấu thầu... Rà soát, kiên quyết điều chuyển vốn, không để tình trạng dàn trải, lãng phí. Đẩy nhanh triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm; báo cáo cấp có thẩm quyền, trình Quốc hội Đề án xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030 và Đề án thí điểm tách bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư.

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách; huy động hiệu quả hơn các nguồn lực, bảo đảm tính kết nối tổng thể để phát huy hơn nữa vai trò của hệ thống kết cấu hạ tầng đối với sự phát triển của đất nước.

Như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã phát biểu, đại dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4 đã ảnh hưởng nặng nề đến tình hình lao động, việc làm trong nhiều ngành, lĩnh vực. Tỷ lệ lao động thiếu việc, thất nghiệp tăng cao. Một lượng lớn người dân, người lao động trở về quê dẫn đến những vấn đề xã hội và tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ, nhất là tại các địa phương vùng kinh tế trọng điểm phía Nam sau khi nới lỏng giãn cách xã hội và từng bước mở cửa nền kinh tế.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, đặc biệt là các địa phương phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp, người lao động thực hiện mọi biện pháp cần thiết để trước mắt, trong thời gian từ nay đến cuối năm 2021 và đầu năm 2022, bảo đảm thu hút đủ nguồn cung lao động đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh trên địa bàn, nhất là tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghệ cao trong thời gian sớm nhất gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh. Chủ động ưu tiên tiêm vaccine, thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch tại chỗ; có giải pháp hỗ trợ phù hợp người lao động đối với các khoản chi phí đi lại, ăn ở, sinh hoạt trong thời gian đầu.

Về lâu dài, triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phục hồi và phát triển thị trường lao động. Đẩy mạnh, xây dựng, phát triển nhà ở cho người lao động, công nhân, nhất là tại các khu công nghiệp, khu kinh tế. Thực hiện hiệu quả các chương trình hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại lao động.

Về vấn đề nhiều người người lao động về quê trong thời điểm dịch bệnh, Chính phủ chỉ đạo phân tích, đánh giá kỹ để có giải pháp cụ thể, trước mắt và căn cơ, lâu dài, bảo đảm các điều kiện cần thiết để ổn định đời sống, việc làm cho người lao động; nhanh chóng kiểm soát tình hình dịch chuyển lao động an toàn, hiệu quả.

Thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương nỗ lực huy động mọi nguồn lực, triển khai thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn, nhất là những đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp, nặng nề do dịch bệnh, góp phần quan trọng trong việc duy trì, phát triển năng lực sản xuất kinh doanh phù hợp, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá.

Hiện nay, nhiều quốc gia, đối tác lớn về thương mại, đầu tư của ta đang trên đà phục hồi mạnh mẽ. Đây vừa là cơ hội thuận lợi để thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH, nhưng cũng vừa là thách thức lớn về nguy cơ tụt hậu, lỡ nhịp với xu hướng phục hồi của kinh tế thế giới nếu chúng ta không có những quyết sách, giải pháp linh hoạt, phù hợp, kịp thời, hiệu quả. Chính phủ đang nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh phù hợp, linh hoạt các chính sách tiền tệ, tài khóa dựa trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, nợ công được kiểm soát chặt chẽ để hỗ trợ phục hồi và phát triển KTXH.

Thực hiện Kết luận của Trung ương, Chính phủ đang tập trung chỉ đạo hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền dự thảo Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, trong đó phân tích, đánh giá kỹ, lựa chọn phù hợp các công cụ, chính sách hỗ trợ, huy động nguồn lực và đánh giá tác động, ảnh hưởng trên các lĩnh vực để trình Quốc hội xem xét. Phương châm đặt ra là hỗ trợ đúng, kịp thời, khả thi, hiệu quả; gắn kết hài hòa giữa cắt giảm thủ tục hành chính, hỗ trợ về cơ chế, chính sách và hỗ trợ về nguồn lực tài chính; bảo đảm nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Yêu cầu đặt ra là phải có những chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp và các cơ chế, chính sách hỗ trợ, kích thích với quy mô đủ lớn, phạm vi và thời gian phù hợp. Đối tượng hỗ trợ tập trung vào người dân, người lao động, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, nhất là trong những ngành, lĩnh vực quan trọng bị ảnh hưởng lớn bởi dịch COVID-19 với thứ tự ưu tiên, mức độ hỗ trợ, lộ trình phù hợp, khả thi.

Trong thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương phát huy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo; tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KTXH sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt; trong đó đặc biệt chú trọng phục hồi các chuỗi sản xuất, cung ứng, bảo đảm lưu thông hàng hóa, lao động an toàn, thông suốt; khắc phục nhanh những bất cập, vướng mắc; hỗ trợ kịp thời, thiết thực, hiệu quả người dân, doanh nghiệp. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án hạ tầng trọng điểm; thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn, nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước (DNNN); tăng cường thu hút đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực. Khẩn trương lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện hiệu quả các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch. Đẩy mạnh khôi phục, phát triển thị trường lao động và đào tạo lao động; thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển kinh tế số, xã hội số; tạo nền tảng vững chắc cho đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh và tính tự chủ của nền kinh tế, phù hợp với những điều chỉnh của kinh tế thế giới trong bối cảnh dịch bệnh.

Triển khai các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo tập trung triển khai nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động. Các cơ chế, chính sách này và sự chia sẻ của toàn xã hội đã góp phần hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho người dân, người lao động vượt qua khó khăn, ổn định đời sống, bảo đảm an toàn và sẵn sàng tham gia trở lại các hoạt động KTXH. Tuy nhiên, việc triển khai nhiệm vụ này vẫn còn những hạn chế, bất cập, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành khẩn trương khắc phục bằng được những hạn chế, bất cập; tiếp tục rà soát, thực hiện đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ kịp thời, hiệu quả, thiết thực cho người dân gặp khó khăn, đặc biệt là các cháu bị mồ côi do dịch COVID-19; củng cố hệ thống an sinh xã hội dựa trên 3 trụ cột chính là phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro. Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ hiện hành; đồng thời rà soát, hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp cho những nhóm đối tượng khó khăn nhất. Chú trọng thực hiện các chính sách người có công, trợ giúp xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững và các chương trình mục tiêu quốc gia, giải quyết kịp thời các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động… Ưu tiên bố trí nguồn NSNN và huy động các nguồn lực xã hội để góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, nhất là người dân bị tác động tiêu cực của dịch bệnh.

Sau hơn 1 tháng triển khai, Nghị quyết số 128/NQ-CP về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, kịp thời và đang được các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tích cực triển khai thực hiện. Chúng ta đã đẩy mạnh nhập khẩu và thực hiện chiến dịch tiêm vắc-xin phòng dịch lớn nhất từ trước tới nay trên toàn quốc; có lộ trình từng bước tiêm vắc-xin cho trẻ em; đồng thời tích cực chuyển giao công nghệ nghiên cứu, sản xuất vắc-xin trong nước. Tích cực thiết lập hệ thống trạm y tế lưu động, bệnh viện hồi sức, chăm sóc, điều trị; số ca tử vong tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp. Tuy còn có nhiều ổ dịch xuất hiện, nhưng trạng thái bình thường mới dần được thiết lập ở tất cả các địa phương trên cả nước, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển KTXH, thực hiện kiểm soát rủi ro.

Theo dự báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đại dịch COVID-19 có thể còn tiếp tục kéo dài trên toàn cầu với khả năng xuất hiện các biến chủng mới. Trong công tác phòng, chống dịch bệnh và phục hồi, phát triển KTXH, chúng ta vận dụng phương châm và triết lý hành động của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Điều bất biến là đặt mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng, sức khỏe của Nhân dân; ứng vạn biến là trong điều kiện diễn biến của dịch bệnh có phương pháp và cách tổ chức phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH phù hợp, hiệu quả. Thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh; cùng với việc khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau đây:

Một là chuyển đổi tư duy, phương pháp, biện pháp, tổ chức thực hiện từ quản lý không COVID-19 (Zero COVID) sang quản lý rủi ro, giảm thiểu tử vong; thực hiện tốt Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”; kịp thời nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung những nội dung chưa phù hợp; bảo đảm sự chỉ đạo nhất quán, tập trung, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.

Thứ 2, tập trung thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch được đúc rút trong thời gian vừa qua. Tuyệt đối không lơ là, chủ quan. Tập trung bố trí nguồn lực và có kế hoạch cụ thể để nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở từ nay đến hết năm 2022. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chiến lược vaccine đầy đủ, nhanh nhất để tiêm sớm nhất cho người dân; phấn đấu đến hết năm 2021 tiêm 2 mũi đạt tỷ lệ bao phủ 100% cho các đối tượng cần thiết theo quy định.

Thứ 3, rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách huy động nguồn lực cho phòng, chống dịch, thúc đẩy xã hội hóa, kết hợp công tư; tiếp tục đổi mới công tác đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch và có chính sách đặc thù phù hợp cho cán bộ, nhân viên y tế và các lực lượng tuyến đầu phòng, chống dịch.

Thứ 4, tiếp tục phát huy vai trò trung tâm, chủ thể của người dân, doanh nghiệp trong chủ động tổ chức phòng, chống dịch và sản xuất kinh doanh, bảo đảm giao thông vận tải, lưu thông hàng hóa, không để xảy ra ách tắc cục bộ.

Thứ 5, Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, góp phần tạo đồng thuận, củng cố niềm tin cho Nhân dân trong phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH.

Đầu kỳ họp, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội về tình hình 9 tháng, dự báo cả năm 2021. Trong tháng 10 và những ngày đầu tháng 11, các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là đổi mới về tư duy, phương pháp và cách thức tổ chức phòng, chống dịch theo phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, đồng thời tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thực hiện lộ trình từng bước mở cửa nền kinh tế; nhờ đó tình hình kinh tế - xã hội tháng 10 chuyển biến tích cực và có nhiều điểm khởi sắc hơn so với tháng trước.

Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp. Dư nợ tín dụng 10 tháng tăng trên 8,7%; tỷ giá, lãi suất ổn định, dự trữ ngoại hối được củng cố. Xuất khẩu tháng 10 tăng 6,4% và xuất siêu 2,85 tỷ USD; ước 10 tháng xuất siêu 160 triệu USD. Thu hút vốn FDI 10 tháng đạt trên 20 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ; số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng trở lại. Thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt khoảng 91% dự toán năm, tăng 5,5% so với cùng kỳ. Sản xuất công nghiệp phục hồi khá; khu vực nông nghiệp phát triển ổn định; khu vực dịch vụ phục hồi khá nhanh. Nhiều địa phương nỗ lực vươn lên mạnh mẽ trong phục hồi, phát triển KTXH gắn với kiểm soát dịch bệnh. Vừa qua đại biểu TP Hồ Chí Minh đã nói về điều này.

Công tác bảo đảm an sinh xã hội và chăm lo đời sống người dân tiếp tục được các cấp, các ngành, các địa phương chú trọng. Tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được quan tâm chỉ đạo và có những chuyển biến tích cực, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước.

Tuy nhiên, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu, chúng ta còn rất nhiều khó khăn, thách thức cả trước mắt và lâu dài. Tình hình kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro; sức ép lạm phát tăng. Sản xuất kinh doanh trong nhiều lĩnh vực còn rất khó khăn, nhất là du lịch, lưu trú, vận tải...; số doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể còn lớn. Tình trạng thiếu lao động cục bộ và đứt gãy một số chuỗi sản xuất, cung ứng cần sự nỗ lực rất lớn để khắc phục. Lao động, việc làm, đời sống tinh thần, vật chất của một bộ phận người dân tiếp tục bị ảnh hưởng nặng nề...

Trong những tháng cuối năm 2021, Chính phủ tập trung chỉ đạo tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; đang khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch và Chương trình phục hồi và phát triển KTXH. Đặc biệt là đẩy nhanh tốc độ bao phủ tiêm vắc-xin trên toàn quốc; chủ động chuẩn bị thuốc điều trị; tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh để phát triển KTXH. Tiếp tục thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh; cơ bản không để cản trở, ách tắc trong vận chuyển hành khách, lưu thông hàng hóa; nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu kế hoạch năm 2021 và tạo thuận lợi cho triển khai thực hiện kế hoạch năm 2022 và những năm tiếp theo.

Về quốc phòng, an ninh, đối ngoại: Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, tình hình dịch bệnh và an ninh biên giới, biển đảo diễn biến phức tạp, trong khi đó các thế lực thù địch, phản động vẫn tiếp tục chống phá quyết liệt, chúng ta vẫn tập trung củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia - dân tộc, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống; đặc biệt phải giữ vững ổn định chính trị để phát triển KTXH trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp; đồng thời chú trọng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và cuộc sống bình yên cho Nhân dân.

Công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế được Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo theo tinh thần "trong ấm, ngoài êm" và đạt được kết quả quan trọng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nhất là ngoại giao vaccine. Tăng cường, củng cố các mối quan hệ hợp tác đa phương, song phương; duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cho phát triển; đồng thời chủ động tham gia xử lý hiệu quả những thách thức mang tính toàn cầu, nhất là các vấn đề bảo đảm an ninh khu vực, phòng, chống dịch bệnh, thiên tai và ứng phó biến đổi khí hậu. Tích cực thực hiện các chương trình, sáng kiến, dự án phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu, nhất là ở đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc, được nhiều quốc gia, đối tác và cộng đồng quốc tế đánh giá cao và chia sẻ, cam kết ủng hộ, giúp đỡ trong thời gian tới.

Kết thúc 4 phiên chất vấn Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đăng đàn, làm rõ hơn các nội dung mà đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước quan tâm.

Mở đầu bài phát biểu, Thủ tướng trân trọng cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội, đồng bào, cử tri cả nước đã cơ bản đồng tình và quan tâm, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc, trách nhiệm về các báo cáo của Chính phủ, nhất là kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2021, dự kiến kế hoạch phát triển KTXH năm 2022 và chia sẻ, cảm thông sâu sắc và đồng tình ủng hộ công tác phòng, chống đại dịch COVID-19.

Thủ tướng phát biểu: Trong hơn 2 ngày qua, đã có các Bộ trưởng và các đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp trả lời và tham gia trả lời chất vấn tại Hội trường.

Đối với những vấn đề chất vấn bằng văn bản hoặc các vị đại biểu Quốc hội chất vấn trực tiếp nhưng chưa được trả lời, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các thành viên Chính phủ nghiêm túc trả lời bằng văn bản gửi đến các vị đại biểu Quốc hội.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng trình bày báo cáo, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri quan tâm, thảo luận, chất vấn.

Chủ tịch Quốc hội kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề về kế hoạch và đầu tư.

Theo Chủ tịch Quốc hội, trong phiên họp chiều 11/11 và sáng 12/11, Quốc hội đã tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.

Tại phiên chất vấn, đã có 26 đại biểu chất vấn, 9 đại biểu tranh luận (đã có 7 đại biểu được trả lời, còn hai đại biểu là đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) và Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau) chưa được trả lời do hết giờ).

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với lĩnh vực kế hoạch đầu tư sôi nổi, mang tính xây dựng, có trách nhiệm cao. Đặc biệ,t các đại biểu đặt câu hỏi ngắn gọn, trúng, đúng, đi thẳng vào vấn đề mà cử tri và nhân dân cả nước quan tâm.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng là người có kinh nghiệm, am hiểu lĩnh vực mình phụ trách, trả lời và giải trình những vấn đề đại biểu Quốc hội chất vấn rất rõ ràng, thẳng thắn.  

Theo Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng là người “dày dạn trả lời chất vấn tại nghị trường, có thâm niên, nắm chắc thực trạng vấn đề mình quản lý”.

Với tinh thần trách nhiệm, Bộ trưỡng Nguyễn Chí Dũng đã trả lời đầy đủ, thẳng thắn, những câu trả lời đều có đề xuất hướng xử lý, những giải pháp trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời đại biểu Bùi Hải Sơn (Lâm Đồng) về bổ sung từ “văn hoá” vào cụm từ "kế hoạch phát triển kinh tế xã hội":

Về vấn đề này, khi xây dựng Nghị quyết Đại hội Đảng đã bàn rất nhiều về vấn đề này. Chúng ta không thể nói thêm từ văn hoá vào cụm từ này. Vì nếu thêm từ văn hoá, thì cần thêm cả đến y tế, đối ngoại, quốc phòng an ninh và rất nhiều lĩnh vực khác.

Do đó, không thể đưa vào cụm từ chung với yêu cầu gắn đầy đủ. Do đó, xin phép chỉ dùng kinh tế - xã hội bao hàm cả văn hoá trong đó. Phát triển văn hoá thế nào thì sẽ có chính sách quy định riêng.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời đại biểu Nguyễn Hải Anh, Đoàn Đồng Tháp liên quan đến Kinh tế sáng tạo:

Khái niệm chung về kinh tế sáng tạo mà cụ thể nữa là kinh tế số thực ra chưa có nghiên cứu thật đầy đủ. Chúng ta sử dụng nhiều từ ngữ khác nhau. Sáng nay theo thông báo Google cho rằng tiềm năng kinh tế sáng tạo của chúng ta có tiềm năng tăng trưởng 29-30%/năm. Điều đó chứng tỏ chúng ta đang rất có tiềm năng. Đối với Nghị quyết Đại hội Đảng chúng ta đưa ra mục tiêu đến năm 2025 kinh tế số Việt Nam chiếm 20% trong GDP, năm 2030 là 30%. Những vấn đề này Chính phủ đã giao cho Bộ Thông tin và Truyền thông để xây dựng chương tình chuyển đổi số quốc gia và xây dựng chiến lược phát triển kinh tế số của Việt Nam. Trước hết, chúng ta cần xây dựng hạ tầng số của Việt Nam, tập trung chuyển đổi số cơ quan quản lý số của nhà nước, xây dựng cơ sở dữ liệu sử dụng nền tảng mang lại lợi ích của người dân. Hỗ trợ chuyển đổi số cho doanh nghiệp Việt Nam. Những việc làm này rất có ý nghĩa trong thực hiện kinh tế số này.

Trả lời ý kiến của Đại biểu Nguyễn Tạo (Đoàn ĐBQH Lâm Đồng), về việc thí điểm các cơ chế chính sách đặc thù địa phương cần điều tiết gì. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu:

Vừa qua Bộ Chính trị, Quốc hội có cho phép một số địa phương ban hành một số chính sách đặc thù. Trước hết, chúng ta cần dựa vào tiềm năng, lợi thế của từng địa phương, vai trò địa phương trong nền kinh tế. Đây là cực tăng trưởng nằm trong các vùng động lực, vừa cực tăng trường có sức lan toả, thu hút, có đóng góp rất lớn cho ngân sách, giải quyết việc làm.

Có nhiều tiềm năng sẵn có khơi dậy, phát huy và nhiều đóng góp nhanh hơn cho nền kinh tế và cho các địa phương khác. Điều đó có nghĩa, không phải chúng ta không quan tâm địa phương khác nhưng không phải địa phương nào cũng có cơ chế chính sách đặc thù.

Điều kiện xem xét có chính sách đặc thù cũng phải dựa trên các điều kiện đóng góp của mỗi địa phương chẳng hạn, địa phương đó phải đóng góp nhiều hơn, nhanh hơn như thế nào. Các địa phương khác dùng các chính sách khác, chứ không phải có cơ chế chính sách đặc thù riêng cho tất cả các địa phương.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời đại biểu Nguyễn Văn Thân về quan điểm có sửa Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa không:

Đây là luật quan trọng mới ban hành. Chính phủ cũng mới ban hành Nghị định 80 hướng dẫn thực hiện các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trong Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và chúng ta đang triển khai thực hiện. Vì thế, hiện nay nếu cần những vấn đề gì nữa hỗ trợ tiếp cho doanh nghiệp thì Chính phủ chỉ đạo, rà soát, nghiên cứu bổ sung Nghị định 80 này. Trong thời gian tới chúng ta tập trung triển khai thực hiện Nghị định 80, tập trung hỗ trợ cụm liên kết ngành, chuyển đổi số cho doanh nghiệp. Đây là những việc hết sức quan trọng và cần làm ngay để có hiệu quả với doanh nghiệp. Đặt vấn đề sửa luật là chưa nên, chậm lại có đánh giá tổng kết sau.

Về quy hoạch phát triển mạng lưới đường bộ của Việt Nam vừa được phê duyệt, đây là hai tuyến mà chúng tôi cho rằng rất quan trọng. Vì việc này không những có ý nghĩa về mặt kinh tế là mở rộng không gian phát triển TP Hồ Chí Minh, giảm tải cho TP Hồ Chí Minh, giảm tình trạng tắc nghẽn giao thông, mở không gian cho các vùng Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ. Chúng tôi ủng hộ và cho rằng tuyến này cần đầu tư sớm.

Tuy nhiên, về nguồn lực cần tính toán, cân nhắc đảm bảo tính khả thi. Hiện nay, Chính phủ giao cho TP Hồ Chí Minh là đơn vị đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xây dựng dự án này. Các tỉnh trong vùng cùng tham gia TP Hồ Chí Minh để xác định mức đầu tư là bao nhiêu, trách nhiệm của từng địa phương là bao nhiêu.

Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư chúng tôi hoàn toàn ủng hộ theo hướng là nếu các địa phương có khó khăn thì Trung ương có thể tham gia hỗ trợ một phần, có thể bằng cách phát hành trái phiếu, cho vay lãi, hoặc tham gia hỗ trợ một phần cùng các địa phương thực hiện nhanh, ngay tuyến đường này.

Điều này giúp địa phương vừa phục hồi kinh tế bằng hạ tầng chiến lược cho lâu dài cùng với miền Đông Nam Bộ. Cúng tôi sẽ cùng với các bộ ngành nghiên cứu kỹ về phương án để báo cáo với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để xem xét.

Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải đăng đàn, giải trình về các dự án trọng điểm Quốc gia trong vấn đề đầu tư công. Bộ trưởng thừa nhận hai dự án trọng điểm quốc gia là sân bay Long Thành và cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2017-2021 đều chậm tiến độ.

Trả lời chất vấn của các đại biểu QH về việc chậm tiến độ hai dự án trọng điểm quốc gia là sân bay Long Thành và cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2017-2021, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, mục tiêu hàng đầu của ngành Giao thông là hoàn thành tiến độ 2 dự án trọng điểm quốc gia này đúng mục tiêu tiến độ, thời gian Chính phủ giao.

Điều này thể hiện qua công tác giải ngân vốn đầu tư công của ngành từ năm 2020-2021 đều dẫn đầu trong các bộ, ngành, địa phương, cao hơn nhiều so với bình quân chung của cả nước, thể hiện sự quyết tâm của ngành Giao thông.

Tuy nhiên, đối với dự án cao tốc Bắc Nam đến nay, vẫn còn một số dự án thành phần chậm tiến độ, chậm giải ngân, chủ yếu là do công tác đấu thầu thời gian đầu gặp vướng mắc như nhà đầu tư lớn về tài chính thì ít tham gia, chủ yếu là nhà thầu; ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 trong suốt 2 năm qua, nên Chính phủ đã đề xuất chuyển một số dự án thành phần sang đầu tư công để kích cầu, đẩy nhanh tiến độ; thiếu nguồn đất đắp nghiêm trọng và khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng…

Tháo gỡ những khó khăn này, Phó Thủ tướng Chính phủ sẽ họp với Bộ GTVT hàng tháng để kiểm đếm tiến độ, kết quả giải ngân, trách nhiệm thực hiện của các Ban Quản lý dự án, nhà thầu và gỡ vướng nguồn vốn tín dụng. Bộ GTVT cũng sẽ phối hợp tích cực vói ngân hàng để tháo gỡ khó khăn về tín dụng. Với tiến độ hiện nay, Bộ GTVT cam kết sẽ hoàn thành đúng tiến độ dự án.

Đối với dự án Sân bay Long Thành, việc chậm tiến độ chủ yếu là do quá trình thẩm định kéo dài, chậm giải phóng mặt bằng (hiện mới đạt khoảng 50%)… Bộ GTVT cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với tỉnh Đồng Nai để đẩy nhanh tiến độ và tham mưu Chính phủ sẽ thi công đồng loạt trong năm 2022-2023, hoàn thành giai đoạn 1 năm 2025 theo đúng mục tiêu Chính phủ giao.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) nêu câu hỏi chất vấn:

Bộ trưởng có suy nghĩ gì về một số nội dung không còn phù hợp nữa trong luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Đại biểu Nguyễn Hải Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) nêu câu hỏi chất vấn:

Bộ trưởng đánh giá về quy mô và tiềm năng kinh tế sáng tạo Việt Nam và giải pháp của Bộ trưởng để thúc đẩy nền kinh tế sáng tạo Việt Nam?

Đại biểu Bùi Hoài Sơn (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) nêu câu hỏi chất vấn:

Theo Bộ trưởng có nên thêm chữ văn hóa vào cụm từ kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hay không?

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trả lời ý kiến của đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội) về môi trường đầu tư kinh doanh hiện nay, và thừa nhận: Đúng là môi trường đầu tư kinh doanh còn rất nhiều vấn đề.

Chúng ta đã có bước tiến quan trọng được cộng đồng trong nước, quốc tế đánh giá cao, các thang hạng, thăng bậc của chúng ta trên các bảng xếp hạng quốc tế liên tục tăng cao trong những năm qua, chúng ta có Nghị quyết 02 trước đây, bây giờ là Nghị quyết 19 về cải cách thủ tục hành chính, môi trường đầu tư và nâng cao sức cạnh tranh nền kinh tế. Năm nào chúng ta cũng có Nghị quyết như vậy với đầy đủ hệ thống giải pháp và chúng ta tổ chức triển khai thực hiện mang lại kết quả tích cực tuy nhiên còn có những vấn đề cần rà soát, điều chỉnh để có môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, an toàn hơn, hấp dẫn cho nhà đầu tư trong nước cũng như nước ngoài, nhất là hệ thống pháp luật. Rồi đến các thủ tục hành chính, điều kiện đất đai, mặt bằng, hạ tầng, nhân lực, thái độ thân thiện các địa phương với các nhà đầu tư, nếu không tốt thì môi trường đầu tư không tốt thì họ sẽ đi địa phương khác hoặc là đi nước khác. Chúng ta cần tăng cường công tác này hơn trong thời gian tới.

Huy động và sử dụng nguồn lực đất nước có nhân lực, vật lực và tài lực làm sao để huy động được 3 nguồn lực này. Vừa qua chúng ta có nhiều kết quả tốt huy động nguồn lực này cho phát triển đất nước nhưng đâu đó vẫn còn có những khiếm khuyết, lãng phí, thất thoát, chưa hiệu quả… những cái này đã xác định trong chiến lược 10 năm, kế hoạch 5 năm, làm sao để huy động được trong dân, phân bổ, sử dụng hiệu quả phục vụ phát triển đất nước.

Về liên kết vùng thì đây là vấn đề quan trọng nhưng chưa làm được bao nhiêu vì chúng ta không có thể chế vùng, ngân sách vùng, cơ chế điều phối để liên kết vùng. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để từ quy hoạch vùng, cơ chế liên kết, điều phối trong phát triển vùng, rồi có các đầu tư tham mưu cho Chính phủ đầu tư cho công trình mang tính liên vùng thì khi đó liên kết vùng mới thực sự hiệu quả và có ý nghĩa.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trả lời ý kiến của đại biểu Trần Thị Ngọc Diễm (Sóc Trăng) về đường ven biển liên quan dự án hỗ trợ đồng bằng sông Cửu Long dự án ODA 2 tỷ USD:

Đây là dự án ODA nên không chỉ thực hiện theo quy trình thủ tục của trong nước mà chúng ta còn phải phụ thuộc, thực hiện quy trình thủ tục của nước ngoài nên sẽ mất thêm thời gian. Tuy nhiên nếu chúng ta không làm nhanh các dự án theo thủ tục rút gọn thì chúng ta khó triển khai trong giai đoạn 2021-2025.

Chúng tôi sẽ cùng các bộ ngành nghiên cứu hài hòa hóa thủ tục trong nước và nước ngoài, làm sao đảm bảo được quy định mà rút ngắn thời gian. Mục tiêu là triển khai ngay trong giai đoạn 2021-2025 để giúp đồng bằng sông Cửu Long ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Văn Tiến (Vĩnh Phúc) về công tác lập quy hoạch, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT khẳng định: Việc lập các quy hoạch hiện nay là vấn đề hết sức quan trọng. Trong khi chúng ta đã có Luật Quy hoạch thì việc triển khai đang còn chậm như đại biểu nêu. Nhưng việc chậm này có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Đó là chúng ta lần đầu tiên được thực hiện theo phương pháp tích hợp và chúng ta chưa bao giờ làm quy hoạch tổng thể. Chúng ta chỉ làm quy hoạch từng ngành, do nhiều ngành, quy hoạch trên cùng một địa bàn, một vùng nên Quốc hội ban Luật Quy hoạch và cho phép tích hợp tất cả các quy hoạch này vào quy hoạch tổng thể. Lần đầu tiên nên năng lực tư vấn, kiến thức của các cơ quan còn chưa theo kịp vấn đề này, số lượng nhiều và làm đồng thời, tiếp cận từ trên xuống và dưới lên nên cách hiểu và thực hiện còn khó.

Tuy nhiên đến nay quy hoạch tổng thể quốc gia chúng tôi đã xây dựng xong khung định hướng đang hoàn thiện trình Thủ tướng Chính phủ. Theo đó quy hoạch của 5 vùng kinh tế còn lại cơ bản đã xong phần nghiên cứu, đang lấy ý kiến hoàn thiện và trình Thủ tướng trong tháng 11-12 này để trước mắt các địa phương, bộ ngành dựa trên cái khung định hướng này có thể triển khai, lập các quy hoạch của ngành, địa phương mình mà không nhất thiết chờ xong quy hoạch cấp trên rồi mới lập quy hoạch cấp dưới. Cái này Quốc hội đã cho phép ở Nghị quyết 751 để triển khai đồng thời.

Còn đối với quy hoạch ngành đã có 19/38 quy hoạch ngành đã hoàn thành, quy hoạch tỉnh có 20/63 quy hoạch hoàn thành. Tiến độ thì Thủ tướng Chính phủ đã có 2 Nghị quyết về vấn đề này và yêu cầu tất cả các quy hoạch từ quốc gia đến quy hoạch ngành, quy hoạch vùng phải hoàn thành trước 21/12/2022 và chúng tôi đang đôn đốc các địa phương, bộ ngành đảm bảo tiến độ này trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời về chính sách thuế, thu ngân sách, công cụ nợ, chi ngân sách

Đối với chính sách thuế trong thời gian tới, Bộ Tài chính tiếp tục đề nghị Chính phủ, Quốc hội thực hiện chính sách thuế như năm 2021, ví dụ giảm, giãn, hoãn thuế. Giảm, giãn, hoãn thuế đến hết năm 2021 là 115.000 tỷ đồng; giảm 30 loại phí; giảm thuế xăng dầu trong hàng không là 50% năm 2022 (2021 là giảm 30%); chính sách miễn giảm thuế như: 30% thuế giá trị gia tăng (VAT); 30% thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN); 50% thuế của các hộ sản xuất kinh doanh, miễn tiền chậm nộp đối với đơn vị kinh doanh thua lỗ, khó khăn.

Nhưng đồng thời Bộ Tài chính sẽ tập trung thu trên nền tảng số, sàn thương mại điện tử, phát hành hóa đơn điện tử để tránh hóa đơn giả, hoàn thuế trục lợi, trốn thuế; thu thuế trong bất động sản, chuyển nhượng bất động sản; chống chuyển giá trốn thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời câu hỏi của đại biểu về công cụ nợ, còn dư địa hay không:

Hiện tính theo GDP cũ, nợ công hiện 56,8%, vượt ngưỡng cảnh báo là 55%, đây là vấn đề cân nhắc; dư nợ Chính phủ 51%. Tính theo cách GDP mới là 40,5%, dư nợ là 44,7%. Dư nợ của năm 2021 là nợ công khoảng 3 triệu 750 tỷ đồng, nợ Chính phủ là 3 triệu 397 tỷ đồng.

Bộ Tài chính ủng hộ các gói kích cầu đề phát triển kinh tế. Nhưng các gói kích cầu phải có hiệu quả để tăng thu ngân sách, giữ được mức bội chi ngân sách, tăng bội chi ngân sách trong năm 2022 và 2023 nhưng sẽ giảm bội chi ngân sách các năm tiếp theo làm cho nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững.

Về thực hiện gói kích cầu: Nếu chúng ta bỏ ra mỗi năm 20.000 tỷ đồng, nếu năm 2022 và năm 2023 là 40.000 tỷ đồng, với lãi suất hỗ trợ khoảng 4% cho doanh nghiệp, thì chúng ta huy động 1 triệu tỷ bỏ vào nền kinh tế mà cái này không làm tăng bộ chi ngân sách, không làm tăng nợ công vì nguồn này lấy trong nguồn đầu tư chưa phân bổ.

Còn một số gói nữa, chúng ta tính toán, ví dụ sẽ phát hành trái phiếu Chính phủ, công trái hoặc trái phiếu ngoại tệ, gói này chúng ta sẽ huy động 180 nghìn tỷ đồng, mỗi năm chỉ tăng bội chi ngân sách 1%, tính ra trên 90.000 tỷ đồng. Hai năm huy động 180.000 tỷ đồng, chúng ta giữ bội chi ngân sách 5%. Như vậy sẽ đảm bảo giữ được bội chi ngân sách trong một giai đoạn.

Băn khoăn: Khi có tiền, thì tiền này được bỏ ra thì nền kinh tế có hấp thụ không? Khi các dự án đầu tư công, các công trình trọng điểm, những lĩnh vực kinh tế tạo đột phá lớn để tăng trưởng, chúng phải lập dự án trong điều kiện đặc biệt mới tiêu được tiền ở các gói kích cầu. Thực hiện đồng bộ chính sách tài khóa, tiền tệ, vay để làm nhà ở xã hội, hỗ trợ, tập trung vào ngân hàng chính sách xã hội;vay để doanh nghiệp phát triển thì thông qua kênh của ngân hàng thương mại, trên thị trường chứng khoán.

Công cụ thứ 3 về chi ngân sách: Chúng ta tăng cường tiết kiệm thường xuyên, tiết kiệm chi đầu tư phát triển. Nếu dư án đầu tư không hiệu quả kéo dài, dứt khoát phải sắp xếp lại, lấy vốn của dự án này đưa vào dự án khác hiệu quả hơn.

Trong dự toán phân bổ các tỉnh, bộ ngành, chúng tôi đã cắt giảm 10% chi thường xuyên so với quy định của Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành; tiết kiệm chi trong việc tiếp khách, đi công tác trong nước và ngoài nước.

Việc giải ngân vốn đầu tư thấp, còn có nguyên nhân từ thể chế từ Nghị định 59, đó là những công trình loại A phải đưa bộ, ngành phê duyệt nên các địa phương gửi hồ sơ phải chờ đợi lâu; khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng; việc lập dự án để xác định nguồn vốn khó khăn, phân bổ vốn chậm.

Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời về vấn đề 2 tỷ USD của Đồng bằng sông Cửu long (ĐBSCL):

Ngân hàng World Bank cam kết với Chính phủ cho vay 2 tỷ USD để đầu tư vào ĐBSCL. Tuy nhiên 2 tỷ USD này không phải ngân sách vay, cho vay để đầu tư dự án. Muốn đầu tư dự án phải có quy hoạch được phê duyệt, mới lập dự án,. Mới tiếp cận được khoản vay, từ đó mới ký Hiệp định. Giờ dự án cần phải được lập quy hoạch khẩn cấp thì mới giải ngân vốn được sớm.

Đại dịch COVID-19 đã tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.

Khi đại dịch COVID-19 xảy ra từ năm 2020, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã vào cuộc với trách nhiệm cao. Đến nay NHNN đã giảm lãi suất 3 lần với tỷ lệ giảm từ 1-2% mỗi đợt, đây là mức giảm sâu so với các nước trong khu vực. Ngoài ra, NHNN cũng đã kêu gọi các tổ chức tín dụng giảm lãi suất đối với các khoản vay cũ và vay mới cho doanh nghiệp và người dân và đã giảm tới 1,66% so với thời điểm trước dịch.  

Theo Thống đốc NHNN, nguồn tiền của các đợt giảm này lên tới 30.000 tỷ đồng và NHNN đang tiếp tục giảm lãi suất từ nay đến cuối năm. Riêng hệ thống ngân hàng thương mại giảm hơn 2.000 tỷ đồng với khách hàng… Nhờ đó có nguồn tiền này mà các doanh nghiệp đã tiếp cận được nguồn vốn, giảm được chi phí đầu vào, các doanh nghiệp và người dân đã tiếp cận được nguồn vốn kinh doanh.

Về dư địa và chính sách tiền tệ, Thống đốc NHNN cho biết việc điều hành giảm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng kinh tế được NHNN và hệ thống ngân hàng thương mại đặc biệt quan tâm. Bởi đây là huyết mạch của nền kinh tế, các tổ chức tín dụng hoạt động phải đảm bảo an toàn, xem xét chính sách công cụ của NHNN đảm bảo những mục tiêu đó.

Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng phải đảm bảo cân đối lớn, chính sách vĩ mô, giảm nợ công. Có thể nói dư địa khi đánh giá về tiền tệ của hệ thống ngân hàng cũng như kinh tế vĩ mô của chúng ta vẫn còn nhiều cơ hội để phát triển.

Thống đốc NHNN cho biết: Năm 2021 chỉ tiêu lạm phát của nước ta dưới 4%, chỉ tiêu này có thể đạt được. Nhưng bước sang năm 2022 có thể rủi ro lạm phát lớn nên chúng ta cần cân nhắc trong điều hành nền kinh tế vĩ mô.

Theo Thống đốc NHNN, hiện nay nền kinh tế thế giới đã dần phục hồi, gía cả hàng hóa trên thế giới đang gia tăng trở lại, chỉ số giá xăng dầu thế giới đã tăng 55,2%. Trước xu thế của thế giới, có thể nói nền kinh tế Việt Nam cũng đang có độ mở lớn, áp lực chỉ tiêu xuất nhập khẩu cũng tăng. Bên cạnh đó, Ngân hàng thế giới cũng đang mở rộng chính sách tiền tệ với sự điều hành chính sách tiền tệ lớn.

Trong nước, nợ xấu của các tổ chức tín dụng lại gia tăng, các ngân hàng thương mại đã dùng nguồn lực kết dư của mình để hỗ trợ giảm lãi suất nhưng tình hình nợ xấu vẫn tiềm ẩn và đang gia tăng. Nếu nợ xấu tăng, ắt phải tăng khả năng chi trả dẫn đến rủi ro lớn. Nếu không tính toán tốt thì rủi ro nợ xấu lại tăng lên, ví như năm 2018 nợ xấu của chúng ta có lúc tăng tới 18%.

Trước tình hình dịch bệnh, các doanh nghiệp và người dân đã từng bước giảm chi phí hoạt động, ngân hàng giảm lãi suất vốn vay nhưng phải đảm bảo an toàn tránh tác động lan truyền. NHNN đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành để có các gói hỗ trợ dài hạn, ổn định kinh tế vĩ mô, phòng ngừa rủi ro cho nền kinh tế.

Ngay sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đăng đàn, làm rõ một số nội dung liên quan mà các đại biểu đã chất vấn và cử tri cả nước quan tâm. Thống đốc cho biết về những mức giảm lãi suất, phí... cho doanh nghiệp và nhiệm vụ với chính sách tiền tệ của Ngân hàng trong đảm bảo ổn định nền kinh tế.

Các đại biểu tiếp tục đặt các câu chất vấn về: Đầu tư cho các vùng trọng điểm, giải pháp với gói vay 2 tỷ USD hỗ trợ Đồng bằng Sông Cửu Long; Sự minh bạch của môi trường đầu tư; Điều phối kinh tế vùng chậm nên liên kết vùng còn lỏng lẻo, giải pháp như thế nào? 

Đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc):

Bộ trưởng đánh giá thế nào về tiến độ lập quy hoạch quốc gia hiện nay theo Luật Quy hoạch năm 2017?

Giải pháp nào để đến năm 2022 cơ bàn hoàn thành việc lập phê duyệt các quy hoạch quốc gia thời kỳ 2021-2030 theo báo cáo của Chính phủ?

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội):

Môi trường đầu tư kinh doanh chưa thực sự thông thoáng minh bạch, chưa tạo được sự đột phá huy động phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực phát triển, trách nhiệm của bộ trưởng và giải pháp?

Đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh):

Việc đầu tư các dự án đường ven biển, đường giao thông trọng điểm có tính liên kết vùng Đồng bằng sông Cửu Long có ý nghĩa rất quan trọng đối với kinh tế xã hội quốc phòng an ninh và thích ứng với biển đổi khí hậu. Việc vay ODA 2 tỷ USD theo tinh thần Chỉ thị 23 bằng thủ tục của Chính phủ Việt Nam và nhà tài trợ sẽ mất khá nhiều thời gian.

Bộ trưởng có giải pháp gì với gói vay này để hỗ trợ cho Đồng bằng sông Cửu Long theo hướng giảm bớt thủ tục để đẩy nhanh tốc độ giải ngân? Nguồn vốn giải ngân này có kịp giải ngân trong kế hoạch trung hạn 2021-2025 hay không?

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch- Đầu tư cho biết: Việc nới trần nợ công đã được tính tới, và đang tiếp tục được tính toán thận trong trước khi công bố.

Về ý kiến của đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư giải trình: Với gói hỗ trợ về điều hành chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa, nếu chúng ta không nới trần nợ công, nới trần bội chi, chắc chắn chúng ta không có nguồn lực phát triển. Nếu chung ta nới cao quá, kiểm soát không được, hiệu quả không đảm bảo sẽ dẫn đến hệ lụy cho nền kinh tế, gây mất ổn định kinh tế vĩ mô, mất cân đối lớn.

Vậy nới là bao nhiêu? 1 hay 2%; nới ra rồi thì huy động cách nào? huy động rồi thì sử dụng vào đâu cho hiệu quả? Các bộ, ngành còn đang trong thời gian tính toán, chưa dám đưa ra kịch bản cụ thể tại đây. Bộ còn báo các cấp có thẩm quyền.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư đặt vấn đề: Bên cạnh các "doanh nghiệp khỏe", cần quan tâm tới cả các "doanh nghiệp yếu" để hoạch định những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi.

Bộ trưởng giải trình: 

Khó khăn của các doanh nghiệp hiện nay là:

Thứ nhất: Do tổng cầu và sản lượng doanh thu giảm

Thứ hai: Khó khăn về dòng tiền

Thứ ba: Chi phí đầu vào, chi phí vận chuyển, chi phí containter, logistic

Thứ tư: Thiếu hụt nguyên liệu

Thứ năm: Chuỗi cung ứng gián đoạn, lưu thông hàng hóa; khó khăn về chuyên gia và lao động

Sau khi có Nghị quyết 105 và Nghị quyết 128, tinh thần của các doanh nghiệp tích cực, các doanh nghiệp mở cửa, tái sản xuất trở lại, hiện khoảng 92 – 96% các doanh nghiệp phía Nam đã khôi phục để mở cửa hoạt động sản xuất; 70 – 75% lao động đã quay trở lại.

Khó khăn còn lại vẫn tiếp tục là gì: Thứ nhất: Về nguồn vốn; thứ hai, chi phí vật liệu cao; thứ 3 về chi phí vận chuyển, chi phí logistic tăng cao; thiếu hụt lao động; thứ 4 chi phí phòng chống dịch; thứ 5 việc thực thi các quy định phòng chống dịch chưa được thống nhất,. cản trở khó khăn cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên thời gian qua, chúng ta mới tập trung hỗ trợ cho các doanh nghiệp “khỏe”, đang có doanh thu, lợi nhuận để hưởng ưu đãi giảm thuế. Các doanh nghiệp “yếu”, không có doanh thu chưa được quan tâm hỗ trợ trực tiếp các chính sách về mặt tài khóa. Quan điểm là chính sách chung, các doanh nghiệp được hưởng, áp dụng như nhau.

Do đó, thời gian tới Bộ sẽ tham mưu Chính phủ để xây dựng các chính sách hỗ trợ cả các doanh nghiệp “yếu”, nhằm tránh đổ vỡ các doanh nghiệp trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư giải trình về nội dung tranh luận của đại biểu về tăng bội chi, nợ công cũng như khả năng hấp thụ của nền kinh tế để đảm bảo hiệu quả, không làm phá vỡ an toàn hệ thống tài chính chung cũng như hệ thống ngân hàng.

Vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đang giao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước cùng tính toán về các dư địa công cụ tài chính cũng như tiền tệ để sử dụng công cụ nào? khả năng còn bao nhiêu? huy động bằng cách nào?

Chúng tôi đồng tình với ý kiến của các đại biểu đây là vấn đề quan trọng để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, khi tính toán phải hết sức thận trọng để đảm bảo vừa phục hồi phát triển kinh tế, tận dụng cơ hội, đảm bảo mục tiêu trong dài hạn thì cũng phải cân nhắc về tính an toàn ổn định kinh tế vĩ mô.

Riêng về đầu tư công, đây là vấn đề nan giải chưa có các giải pháp giải quyết triệt để. Giải pháp đột phá năm tới, làm sao giải ngân cao hơn là vấn đề quan trọng. Nếu chúng ta giải ngân không tốt, kể cả gói hỗ trợ cho đầu tư công cũng rất khó hấp thụ.

Đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi về nhóm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp: Trong lúc các doanh nghiệp nhiều khó khăn thì lãi ngân hàng vẫn tăng. Vậy vai trò của ngành ngân hàng như thế nào trong các giải pháp phục hồi nền kinh tế?

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) cho rằng, việc tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp thời gian qua thực hiện tốt, nhưng vẫn còn nhiều bất cập phải giải quyết. Đáng chú ý, Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo, 9 tháng đầu năm có 90.291 doanh nghiệp rút lui khỏi thịt trường. Điều này sẽ rất khó khôi phục, nhất là về nguồn lực, nguồn vốn.

Vì vậy, cần phải có các gói hỗ trợ, giảm thuế kịp thời để giữ chân các doanh nghiệp. Khi đã mất đi, chắc chắn khó tìm lại. Mặt khác, lãi suất các ngân hàng giảm, nhưng vai trò hỗ trợ doanh nghiệp chưa rõ ràng, vì có tới 70% doanh nghiệp không tiếp cận được nguồn vốn vay. Vấn đề này, Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cần làm rõ. Nếu không giữ chân được doanh nghiệp, sẽ khó phục hồi nền kinh tế.

Đồng tình với trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng về vấn đề tăng bội chi, tăng nợ công, thực hiện các gói hỗ trợ kích cầu phục hồi nền kinh tế, đại biểu Lê Minh Nam (Đoàn ĐBQH Hậu Giang) nhấn mạnh, Chính phủ và Bộ Kế hoạch Đầu tư cần thận trọng khi quyết định vấn đề này. Vì cuối năm 2021, nợ công dự kiến đạt 44% GDP, thấp so với mục tiêu, điều này tạo ra cảm giác vẫn còn dư địa để tăng nợ công, nhưng thực chất không phải như vậy. Giai đoạn 2016-2020, tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỷ đồng, giai đoạn 2021-2025 dự kiến tổng vay 3.068.000 tỷ đồng, nên nợ công dự kiến 2025 khoảng 45,6% GDP. Như vậy, nếu phải ưu tiên kiểm soát nợ công, đảm bảo an ninh tài chính và các cân đối vĩ mô, càng cần phải thận trọng khi quyết định.

Về bội chi, Chính phủ đặt mục tiêu giảm dần thâm hụt ngân sách giai đoạn 2021-2025, bình quân khoảng 3,7% GDP. Như vậy, Bộ trưởng dự kiến tăng bội chi 1% sẽ làm giảm thấp tỷ lệ bội chi cho các năm tiếp theo. Vì vậy, cần phải có các chương trình phục hồi kinh tế, nhưng cũng phải tính toán thận trọng tỷ lệ nợ công, bội chi để hạn chế rủi ro, nhất là các gói kích cầu, đẩy nhanh giải ngân đầu tư công, chính sách tài khóa, tiền tệ hợp lý để thúc đẩy tăng thu ngân sách, từ đó giảm bội chi, nợ công. Ngoài ra, cần quyết liệt thực hiện Nghị quyết 63 về vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Đoàn ĐBQH Lâm Đồng) cho rằng, việc tăng nợ công, bội chi sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy. Vì vậy, Chính phủ, các bộ, ngành cần phải có kế hoạch, thống kê, dự báo tổng thể các gói hỗ trợ cụ thể, để làm cơ sở xác định nguồn lực phục vụ điều hành kinh tế vĩ mô.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Chí Dũng lần lượt trả lời câu hỏi của 4 đại biểu. Bộ trưởng trả lời chi tiết về các nội dung: Các giải pháp phục hồi sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp với 7 vấn đề (tiếp cận theo diễn biến tình hình dịch bệnh); Làn sóng người về quê và chiến lược để không xảy ra tình trạng tương tự trong tương lai; Phối hợp với Bộ Công Thương và Bộ Tài chính về Quy hoạch điện 8; Kịch bản ứng phó với rủi ro của nền kinh tế.

Các giải pháp phục hồi sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp với 7 vấn đề (tiếp cận theo diễn biến tình hình dịch bệnh)

Làn sóng người về quê và chiến lược để không xảy ra tình trạng tương tự trong tương lai.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) về những giải pháp phục hồi kinh doanh của doanh nghiệp và hồi phục nền kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết:

Về tiếp cận những giải pháp phục hồi kinh doanh của doanh nghiệp và hồi phục nền kinh tế có 7 vấn đề như sau:

Chúng ta sẽ tiếp cận theo diễn biến của dịch bệnh, theo tiến độ tiêm vaccine và khả năng cung ứng thuốc điều trị của chúng ta. Khi chuyển sang trạng thái bình thường mới là thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát dịch bệnh COVID-19, chúng ta chủ động xây dựng các phương án và kịch bản ứng phó.

Thứ 2 khi xây dựng chính sách thì theo hướng mở để có thể điều chỉnh linh hoạt, phù hợp nhu cầu thực tế của các đối tượng mà cần hỗ trợ trong từng thời gian cụ thể

Thứ 3 vừa hỗ trợ phục hồi nhanh trong ngắn hạn vừa lồng ghép với chiến lược và kế hoạch 5 năm trong dài hạn

Thứ 4, các chính sách phải đảm bảo các mục tiêu cao nhất là ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo những cân đối lớn của nền kinh tế như an toàn tài chính quốc gia, hoạt định ổn định của các tổ chức tín dụng, các chỉ tiêu về nợ công, bội chi, lạm phát… chúng ta phải đảm bảo các mục tiêu này

Thứ 5, các chính sách này phải hướng tới tác động các phía cung và cầu, cả về kinh tế lẫn an sinh xã hội, lao động việc làm và có trọng tâm trọng điểm

Thứ 6 là tiếp cận ở góc độ khả năng huy động, trả nợ

Thứ 7, chúng ta phải có nhóm nhiệm vụ giải pháp kiểm soát giám sát, đảm bảo hiệu quả và đạt được mục tiêu chúng ta đề ra trong chương trình.

Với ý kiến thứ 2 của đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) về làn sóng lao động về quê vừa qua mà chiến lược đầu tư như thế nào để căn cơ và không xảy ra tình trạng này trong tương lai? Trước hết chúng ta phải nhìn nhận vấn đề này theo một hướng đầy đủ hơn và coi đây là vấn đề lớn liên quan đến cả kinh tế, an sinh xã hội, an ninh trật tự xã hội và chưa từng có tiền lệ trước đây nên chúng ta không có nhiều kinh nghiệm để ứng phó với chuyện này. Cũng là nhu cầu khách quan

Về chủ quan đó là khả năng dự báo, ứng phó, khả năng xử lý tình huống của chúng ta, đây cũng là bài học quý mà chúng ta cần rút ra. Ở góc độ đầu tư có 4 vấn đề liên quan: Quy hoạch, đầu tư, cơ chế chính sách, xây dựng thị trường lao động để đảm bảo định hướng phát triển cân bằng, hài hòa giữa các vùng miền và giữa các địa phương để giảm bớt những hiện tượng này trong tương lai và chỉ khi đó vấn đề cung cầu lao động được dịch chuyển một cách hợp lí và việc di chuyển sẽ giảm đi.

Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) có nêu Bộ phối hợp như thế nào với Bộ Công Thương khi xây dựng Quy hoạch điện 8 và phối hợp với Bộ Tài chính về dự án thuộc chương trình DPO 2 tỷ USD cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp chặt chẽ với bộ Công Thương và các địa phương trong vùng từ lập nhiệm vụ quy hoạch, đến quá trình tổ chức thẩm định quy hoạch… theo đó căn cứ vào tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo và nhu cầu sử dụng năng lượng của vùng đã xây dựng phương án cho phía Nam Bộ chiếm 40% toàn quốc vào 2030 và 62% năm 2045.

Với Bộ Tài chính chúng tôi đã phối hợp với Bộ và các nhà tài trợ để xác định khả năng, phương thức huy động, mức vay và cấp phát của ngân sách trung ương, xác định mục tiêu, đối tượng chương trình, danh mục dự án… để thống nhất với nhà tài trợ để trình các cấp có thẩm quyền xem xét phê duyệt

Trả lời ý kiến đại biểu Nguyễn Cao Sơn (Hòa Bình) về xây dựng kịch bản ứng phó với rủi ro về các cân đối lớn của nền kinh tế. Chúng tôi tiếp cận theo 2 kịch bản là không có chương trình phục hồi này và có chương trình phục hồi này, từ đó xác định mức nợ công, lạm phát, bội chi cho từng kịch bản và bộ cũng đang cùng bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ, Chủ tịch Quốc hội tính toán sử dụng các công cụ chính sách tài khóa, tiền tệ như thế nào, khả năng phân bổ và sử dụng và hấp thụ của nền kinh tế ra sao.

Về quan điểm là phải mạnh dạn hơn để phối hợp giữa phát triển kinh tế vừa phục hồi và phát triển kinh tế, đặc biệt là phục hồi của các doanh nghiệp và vừa tăng trưởng vừa các quy mô GDP nền kinh tế, vừa tăng thu ngân sách, vừa tạo việc làm cho xã hội nhưng vẫn đảm bảo an toàn nợ công và bội chi ngân sách nhà nước.

Công cụ quan trọng nhất là theo dõi chặt chẽ diễn biến của giá cả, nợ xấu… điều hành linh hoạt việc cung tiền để giảm áp lực cho lạm phát, đảm bảo nguồn cung nguyên vật liệu hàng hóa thiết yếu, đầu tư công phải có trọng tâm trọng điểm và đảm bảo hiệu quả mang tính dẫn dắt nguồn vốn ngoài nhà nước để cùng tham gia.

Đúng 8 giờ sáng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tuyên bố bắt đầu ngày làm việc thứ 3. Chủ tịch Quốc  hội thông qua chương trình làm việc của buổi chất vấn và trả lời chất vấn.

Mở đầu phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch- Đầu tư đăng đàn, trả lời câu hỏi của các đại biểu đã đặt ra vào cuối phiên chất vấn ngày 11/11.

Chiều 11/11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn về lĩnh vực Kế hoạch - Đầu tư. Các cử tri thành phố Đà Nẵng đã theo dõi và quan tâm đến các vấn đề đảm bảo an sinh xã hội, việc làm cho người dân trong dịch COVID-19...

Các cử tri cũng tâm đắc với 5 nhóm giải pháp phục hồi kinh tế theo dự kiến của Bộ Kế hoạch – Đầu tư: Tập trung mở cửa nền kinh tế gắn phòng chống dịch; tăng tính chủ động cho doanh nghiệp để duy trì hoạt động cho doanh nghiệp; tập trung hỗ trợ an sinh xã hội; hỗ trợ chính sách cho người lao động kết nối việc làm, phát triển thị trường lao động; chính sách dạy nghề, nhà ở xã hội. 

Theo chương trình, sau phần phát biểu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ phát biểu kết thúc 2,5 ngày chất vấn và trả lời chất vấn. 

Trong phiên họp chiều 11/11, Quốc hội đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng về nhóm vấn đề thứ 4 thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư.

Tại phiên họp, các đại biểu tập trung chất vấn về những nội dung sau: Các chính sách và giải pháp phục hồi, phát triển kinh tế trong tình hình mới; các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; giải pháp ưu tiên đầu tư phát triển các vùng đang khó khăn; 5 nhóm giải pháp phục hồi, phát triển kinh tế đất nước sau dịch COVID-19, đặc biệt các giải pháp hỗ trợ cho các doanh nghiệp như dòng tiền cho vay và hoãn thu các loại thuế, phí; giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, vốn ODA và các dự án trọng điểm quốc gia; tiến độ thực hiện các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi đầu tư phát triển; trách nhiệm quản lý của Bộ Kế hoạch & Đầu tư trong việc sử dụng vốn vay đầu tư phát triển, đặc biệt là sử dụng vốn ODA; kinh nghiệm quốc tế trong triển khai các gói hỗ trợ và việc thực hiện ở Việt Nam; tiến độ triển khai tuyến đường cao tốc nối Tuyên Quang - Hà Giang; xây dựng chỉ tiêu GDP; về việc chậm phê duyệt quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long; tình hình phê duyệt, giải ngân nguồn vốn giúp Đồng bằng sông Cửu Long chống biến đổi khí hậu; giải pháp tháo gỡ vấn đề giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch; về tình trạng người nước ngoài núp bóng mua và chuyển nhượng quyền sử dụng đất…

Xem chi tiết bài tường thuật trực tiếp phiên chất vất và trả lời chất vấn ngày thứ hai tại đây.

Xem chi tiết bài tường thuật trực tiếp phiên chất vất và trả lời chất vấn ngày thứ nhất tại đây.