'Nóng' nghị trường với những chất vấn về giải ngân đầu tư công, giá đất, giải phòng mặt bằng

Trước khi kết thúc ngày chất vấn thứ 2, hàng loạt câu hỏi vẫn được các đại biểu Quốc hội gửi tới Bộ trưởng Bộ KH - ĐT. Các đại biểu liên tục chất vấn về hiệu quả đầu tư công, về kết quả hợp tác liên kết vùng; về gói hỗ trợ an sinh xã hội.

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng):

Theo ý kiến nhiều chuyên gia, để hỗ trợ an sinh xã hội và phục hồi kinh tế sau đại dịch, chỉ cần gói hỗ trợ đủ lớn, tài khóa đủ lớn, đặc biệt hỗ trợ trực tiếp bằng mặt tương đương 3 - 4% GDP. Nhưng nếu làm như vậy sẽ vượt chi tiêu bội chi ngân sách Nhà nước, năng nợ công, tăng nợ Chính phủ. Nếu không có các giải pháp lớn hỗ trợ đủ lớn thì nền kinh tế chậm phục hồi, lỡ nhịp so với sự phát triển các nước, kèm theo nhiều hệ lụy tiêu cực.

Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này, chúng ta chấp nhận thâm hụt ngân sách, vượt trần nợ công hay hỗ trợ không đủ lớn, không đủ liều, không đủ kịp thời? Câu hỏi này xin gửi tới Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Đại biểu Hà Phước Thắng (Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh):

- Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là vùng kinh tế rất quan trọng, mỗi năm đóng góp khoảng 45% GDP của cả nước. Xin Bộ trưởng cho biết, kết quả hợp tác liên kết của vùng thời gian qua; định hướng giải pháp và đề xuât của Bộ trưởng giúp nâng cao trong giai đoạn 2022 - 2025.

- Xin Bộ trưởng cho biết, những giải pháp trọng tâm để khôi phục phát triển kinh tế đpố với các tỉnh, thành phố ở khu vực phía Nam đang bị chịu tác động của COVID-19?

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh): Cử tri cho rằng, hiện kỷ luật luật đầu tư công đang lỏng lẻo, có nhiều sai sót về quy trình thủ tục, nợ đọng xây dựng cơ bản, đặc biệt chưa hình thành quy trình quản lý về mặt hiệu quả. Nhiều dự án đầu tư không thực hiện các bước theo dõi đánh giá so sánh các bước hiệu quả kinh tế xã hội; hiệu quả thẩm định, từ đó có những dự án lãng phí, không hiệu quả. Đâu là nguyên nhân; giải pháp nào, siết chặt kỷ luật đầu tư công trong thời gian tới? Câu hỏi này chuyển tới Thủ tướng Chính phủ.

Đại biểu Nguyễn Cao Sơn (Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình):

Tình hình dịch bệnh tiếp tục phức tạp khó dự báo, giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng cao tác động đến đời sống nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Đề nghị Bộ trưởng cho biết Chính phủ và Bộ Kế hoạch đầu tư đã xây dựng những giải pháp, kịch bản gì ứng phó với diễn biến phức tạp này, quản trị rủi ro đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, cân đối lớn trong thời gian tới?

Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau):

Nghị quyết số 120 của Chính phủ giao cho Bộ chủ trì phối hợp với các bộ ngành liên quan xây dựng kế hoạch tổng thể phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long. Bộ phối hợp như thế nào với Bộ Công Thương trong Quy hoạch điện 8 để ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo gắn với bảo vệ rừng và bờ biển ở đồng bằng sông Cửu Long? Bộ phối hợp như thế nào với Bộ Tài chính trong đề xuất bổ sung 2 tỷ USD tăng thêm cho đồng bằng sông Cửu Long hoàn thiện các chương trình dự án đầu tư giai đoạn 2021-2025?

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội):

Từ những làn sóng người lao động trở về quê trong đại dịch COVID-19, Bộ trưởng có suy nghĩ như thế nào về chiến lược đầu tư trên bình diện cả nước để hạn chế căn cơ làn sóng di cư tương tự như thế này trong tương lai hay không? Gửi Thủ tướng Chính phủ cho ngày mai: Hoạt động đối ngoại của Việt Nam trong mấy tháng qua rất sôi nổi và hiệu quả. Xin Thủ tướng cho biết những kết quả chủ yếu thu được trong chuyến đi Châu Âu vừa qua, đặc biệt là kết quả liên quan đến y tế, chống dịch COVID-19?

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương):

Doanh nghiệp khôi phục sản xuất đang gặp 1 số khó khăn như dòng vốn đứt đoạn, nguồn cung lao động thiếu, chuỗi cung cấp hàng hóa đứt gãy đòi hỏi Chính phủ phải vừa có giải pháp tổng thể đồng bộ, vừa phải có giải pháp ưu tiên, trong đó nguồn lực ngân sách đang khó khăn nên Việt Nam khó triển khai được các gói kích thích nền kinh tế như nhiều quốc gia khác. Là cơ quan chủ trì tham mưu cho Chính phủ, đề nghị Bộ trưởng cho biết cách tiếp cận xây dựng biện pháp khôi phục sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, khôi phục nền kinh tế của Việt Nam? 

Trả lời về giải pháp trước tình trạng  doanh nghiệp giải thể rút khỏi thị trường, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT nhận định: Doanh nghiệp giải thể rút khỏi thị trường tăng rất cao, đó là những khó khăn, vướng mắc. 

Giải pháp là chia làm 2 giai đoạn, năm 2020 duy trì sản xuất bằng cách giữ chân lao động, hỗ trợ doanh nghiệp để cầm cự và duy trì sản xuất, còn năm nay chúng ta thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế kết hợp với phòng chống dịch tốt và một chương trình phục hồi tới để các doanh nghiệp và nền kinh tế khôi phục trở lại.

Một điều đặc biệt nữa là ngay trong khi chúng ta có Nghị quyết 105 và Nghị quyết 128 thì tình hình doanh nghiệp quay trở lại rất nhanh, hiện nay tất cả các sản xuất kinh doanh của các nhà máy xí nghiệp khu công nghiệp lớn đã quay lại sản xuất, có nơi đã quay lại 80-90%, có nơi sẽ đạt lại 100% hoạt động sản xuất kinh doanh hiện nay. Có những doanh nghiệp thua lỗ với khoảng 40-60%, các doanh nghiệp đã quay trở lại thành lập mới và các doanh nghiệp dừng hoạt động đã quay trở lại hoạt động lớn.

Nghị quyết 105 được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao, chúng ta tháo gỡ nhiều khó khăn, có 4 nội dung chính trong đó là hỗ trợ về y tế, lưu thông hàng hóa, khó khăn về dòng tiền cho doanh nghiệp, lao động, chuyên gia… là 4 vấn đề chúng ta đã kịp thời ban hành tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp. Nhờ đó các doanh nghiệp đã quay trở lại sản xuất để không bị chuyển các đơn hàng ra.

Riêng tập đoàn Nike có 200 doanh nghiệp với khoảng 500.000 lao động, khi tình hình căng thẳng thì họ đã chuyển khoảng 30% đơn hàng ra nước khác, không phải chuyển hẳn ra bên ngoài mà chuyển trong hệ thống của họ ở nước khác nhưng nay đã quay lại 100%. Vừa qua đại diện Tập đoàn Nike có gặp Thủ tướng ở COP26, họ đã cám ơn Chính phủ và cam kết tin tưởng ở lại Việt Nam lâu dài, qua đó cho thấy hiệu quả của các chính sách chúng ta đưa ra trong thời gian qua.

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về các vấn đề triển khai các gói hỗ trợ bằng tiền mặt, thiếu liên kết vùng, giải pháp phục hồi phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, chênh lệch kết quả thậm định và khai thác các dự án đầu tư, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, nếu thực hiện các gói hỗ trợ từ 3-3,5% GDP bằng tiền mặt, đồng nghĩa với việc cung cấp nguồn tiền mặt ra thị trường, chắc chắn sẽ làm gia tăng lạm phát. Để hạn chế lạm phát, giải pháp hiện nay là nới lỏng bội chi và nợ công để đảm bảo tăng trưởng, vừa phát triển kinh tế, vửa giải quyết việc làm. Khi các chỉ tiêu phát triển kinh tế đạt được, bội chi và nợ công sẽ tự giảm xuống.

Về vấn đề liên kết vùng, đây là vấn đề lớn của đất nước, nhưng hiện nay các địa phương thực hiện chưa tốt, vì thiếu quy hoạch vùng, thiếu liên kết các dự án, thiếu cơ chế chinh sách hỗ trợ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tập trung triển khai 3 vấn đề thiếu này, tập trung vào các dự án đảm bảo hài hòa các liên kết giữa các vùng, địa phương.

Đối với vấn đề phục hồi phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng nghiên cứu riêng trên cơ sở các giải pháp hỗ trợ từ Trung ương, hiện nay mới có nghiên cứu chung cả nước. Vấn đề này, Bộ sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ và báo cáo Quốc hội sau.

Riêng việc làm rõ nguyên nhân chênh lệch giữa kết quả thẩm định và kết quả khai thác của các dự án đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ có đánh giá từng dự án theo quy định pháp luật và báo cáo Quốc hội. 

Các đại biểu tiếp tục đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư. Những vấn đề đại biểu quan tâm là vấn đề đầu tư kinh tế cửa khẩu, xử lý với những địa phương chậm giải ngân đầu tư công, tình trạng doanh nghiệp giải thể do những tác động của dịch bệnh...

Đại biểu Vũ Thị Minh Sinh (Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An) đặt câu hỏi với Bộ trưởng:

Tình hình kinh tế - xã hội nước ta đang gặp nhiều khó khăn bởi đại dịch COVID-19. Là tư lệnh ngành, chủ trì, tham mưu cho Chính phủ về phát triển kinh tế, vừa rồi Bộ trưởng đề cập gói kích thích, phục hồi kinh tế. Vậy gói kích thích này sẽ có vào khi nào và có giống và khác gì so với các gói hỗ trợ trước đây? Theo Bộ trưởng, đến thời điểm nào nền kinh tế Việt Nam được xem là phục hồi?

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (ĐBQH tỉnh Nam Định) chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng:

Doanh nghiệp là lực lượng nòng cốt thúc đẩy phát triển kinh tế. Tuy nhiên, theo báo cáo của Chính phủ, dưới tác động của dịch bệnh COVID-19, trong 10 tháng đầu năm 2021 có hơn 97.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Mặc dù con số này thấp hơn so với những doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động nhưng đây là thực trạng rất đáng lưu ý. Đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của tình trạng doanh nghiệp dừng hoạt động, giải thể tăng cao. Và giải pháp xử lý như thế nào?

Vừa qua Nghị quyết 175 về hỗ trợ hợp tác xã, hộ kinh doanh gặp khó khăn vì đại dịch. Đây là động thái rất tích cực của Chính phủ. Nhiều cử tri mong muốn rằng khi dịch bệnh được kiểm soát cùng với chính sách hỗ trợ của Nhà nước thì khu vực doanh nghiệp sẽ được phục hồi nhanh chóng. Bộ trưởng đánh giá thế nào về kỳ vọng này và giải pháp đột phá nào thúc đẩy kỳ vọng này thành hiện thực?

Đại biểu Nguyễn Văn Hoà (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng:

Bộ trưởng trả lời việc giải ngân chậm do địa phương chứ không phải do Bộ, ngành. Theo tôi biết, những vốn nhóm A mang trọng điểm Quốc gia do Bộ, ngành Trung ương thẩm định. Hiện nay chậm là do Bộ ngành Trung ương thẩm định thì trách nhiệm của Bộ ngành Trung ương ra sao? Việc nói địa phương làm chậm thì cũng phải làm rõ, địa phương nào chậm thì phải chịu trách nhiệm. Còn việc giao vốn và ghi dự án một lúc là bất cập. Trong khi đó dự án chưa phê duyệt xong, thậm chí, dự án chỉ thẩm định sơ bộ mà thôi kèm theo vốn dự án chưa xong thì sẽ không giải ngân được. Đây là bất cập phải điều chỉnh và đề nghị Bộ trưởng cần quan tâm.

Với việc chậm giải ngân cho Đồng bằng sông Cửu Long 2 tỷ USD liên quan tới việc chậm quy hoạch vùng của Đồng bằng sông Cửu Long, ai sẽ chịu trách nhiệm? Đề nghị Bộ, ngành sớm phê duyệt quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long.

Về ý kiến đại biểu liên quan đến sử dụng đầu tư công để giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch để đấu giá, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT cho biết: Bộ KH-ĐT cũng đã có nghiên cứu đề án tách dự án tái định cư nhưng đây là vấn đề phức tạp vì nếu dùng ngân sách để giải phòng mặt bằng khi mới quy hoạch chưa có dự án để giải phóng mặt bằng mà không thực hiện được sẽ thành dự án treo và lãng phí lớn. Do đó, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu.

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng khẳng định: Bộ KH ĐT sẽ tham mưu cho Chính phủ có chính sách quản lý đất đai do nhà đầu tư nước ngoài núp bóng cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam để thâu tóm diện tích này.

Đại biểu Vũ Thị Liên Hương (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi) đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư:

Luật Đất đai thực hiện thông qua đấu giá đất, giải phóng mặt bằng để có đất sạch thực hiện các dự án. Tuy nhiên, Luật Đầu tư công chưa đề cập đến vấn đề này. Vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiểm tra vấn đề này như thế nào? 

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) đặt câu hỏi:

Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu được nêu trong Nghị quyết 16 của QH về kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021-2025 là đầu tư nâng cấp các tuyến giao thông kết nối các tỉnh Tây Nguyên với Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, chưa thấy Bộ Kế hoạch và Đầu tư có giải pháp cụ thể triển khai nội dung này. Vậy, theo Nghị quyết của QH, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ triển khai như thế nào?

Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) đặt câu hỏi:

Ngày 12/11/2021, QH sẽ bấm nút thông qua đề án tái cấu trúc nền kinh tế, trong đó giữ nguyên mục tiêu có 1,5 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2025. Mục tiêu này sẽ không thể đạt được nếu không có giải pháp cụ thể về chính sách hỗ trợ, vậy Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chuẩn bị giải pháp đột phá như thế nào?

Nền kinh tế nước ta vẫn đang nền kinh tế gia công; vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có giải pháp đột phá gì để phát triển lĩnh vực này và có trình QH dự thảo về Luật Công nghiệp hỗ trợ hay không? Chính phủ dự kiến gì cho đề án tổng thể hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho phát triển hộ kinh doanh ở nước ta?

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trả lời câu hỏi của đại biểu về 5 nhóm giải pháp phục hồi, phát triển kinh tế đất nước sau dịch COVID-19, đặc biệt các giải pháp hỗ trợ cho các doanh nghiệp như dòng tiền cho vay và hoãn thu các loại thuế, phí. 

Về giải pháp phục hồi kinh tế trong thời gian tới, Bộ trưởng KH- ĐT trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình):

Về chính sách cụ thể trong thời gian tới, Bộ có xây dựng 5 nhóm giải pháp như sau: Tập trung mở cửa nền kinh tế gắn phòng chống dịch; tăng tính chủ động cho doanh nghiệp để duy trì hoạt động cho doanh nghiệp; tập trung hỗ trợ an sinh xã hội; hỗ trợ chính sách cho người lao động kết nối việc làm, phát triển thị trường lao động; chính sách dạy nghề, nhà ở xã hội.

Đặc biệt, về hỗ trợ phục hồi cho doanh nghiệp, vừa qua doanh nghiệp bị tổn thương rất nhiều. Các chính sách chung sẽ xem xét trình Quốc hội về chính sách miễn giảm, thuế phí, lệ phí để hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp. Hỗ trợ cấp bù lãi suất trong 1 số lĩnh vực ưu tiên. Một số chính sách riêng đối với ngành chế biến nông lâm sản; doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, chuyển đổi số.

Phát triển kế cấu hạ tầng, trong đó đầu tư công, tập trung hạ tầng chiến lược. trọng điểm quốc gia mang động lực lớn cho lan tỏa phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu.

Tiếp tục cải cách thể chế, thủ tục hành chính, môi trường đầu tư đi kèm chính sách quản trị rủi ro gắn với ổn định kinh tế vĩ mô.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) trả lời chất vấn về tình trạng giải ngân vốn đầu tư công:

Vấn đề hiện nay không phải luật pháp, về đầu tư công, tôi khẳng định đến nay là rất rõ ràng, đầy đủ, phân cấp triệt để cho các địa phương. Bộ quản lý tổng hợp chung, cũng bằng hệ thống công nghệ thông tin, tất cả bộ, ngành lập kế hoạch đưa vào máy, Bộ thấy hợp lý tổng hợp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Vướng mắc ở đâu, chắc chắn phải nằm ở tổ chức thực hiện

Chính sách đầu tư công đã rất thông thoáng. Như Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề tại sao cùng 1 thể chế có tỉnh giải ngân 100% vốn, có tỉnh mới giải ngân 18%, có tỉnh 30%. Trong 10 tháng, cả nước giải ngân 55,8%, rất thấp. Cuối năm 2021, không thể cao như năm 2020, chỉ khoảng 80 – 85%. Các địa phương, bộ ngành phải nhìn nhận nghiêm túc. Cơ chế pháp lý không còn vướng mắc gì. Sắp tới vào tháng 12, Bộ sẽ sửa, rà nốt.

Do địa phương, bộ ngành lập kế hoạch không sát, thờ ơ, đề xuất vốn rất lớn, trong đó có phần trách nghiệm của Bộ KH-ĐT. Con số lớn, gây áp lực, không sát thì phải hủy, trả lại vốn. Chúng tôi xin nhận trách nhiệm về rà soát vốn mà các bộ, ngành địa phương trình lên. Bộ KH-ĐT hứa sẽ khắc phục trong thời gian tới.

Các đại biểu tiếp tục chất vấn về các chính sách để phục hồi và phát triển kinh tế trong thời gian tới; nguyên nhân việc chậm phê duyệt quy hoạch Đồng bằng Sông Cửu Long; tình hình phê duyệt, giải ngân nguồn vốn giúp đồng bằng Sông Cửu Long chống biến đổi khí hậu.

Các đại biểu cũng gửi câu hỏi tới Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp để vẫn tuân thủ cam kết quốc tế chống biến đổi khí  hậu mà vẫn bảo đảm sinh kế của người dân.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng:

- Chỉ thị số 23 ngày 15/9/2020 của Thủ tưởng yêu cầu phê duyệt quy hoạch đồng bằng sông Cửu Long trong quý 4 năm 2020, đây là cơ sở để bố trí nguồn lực. Tuy nhiên, đến nay đã sau gần 1 năm vẫn chưa được phê duyệt. Đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của chậm trễ này và bao giờ được phê duyệt?

- Theo Báo cáo số 243 ngày 16/7/2021 của Chính phủ để đầu tư công, Chính phủ dự kiến bổ sung 2 tỷ đô la cho các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long để thực hiện chương trình mục tiêu biến đổi khí hậu; đề nghị Bộ trưởng cho biết, tình hình triển khai phê duyệt, giải ngân nguồn vốn này như thế nào?  

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: 

Với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong hoạch định phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là thực hiện mục tiêu kép; tôi đồng tình với chương trình phục hồi kinh tế sau dịch mà Bộ trưởng vừa nêu. Tuy nhiên để đạt được các mục tiêu đã trao đổi, đề nghị Bộ trưởng cho biết các chính sách và giải pháp cụ thể để phục hồi và phát triển kinh tế trong thời gian tới có hiệu quả.  

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) đặt câu hỏi chất vấn:

- Xin hỏi Bộ trưởng: Loại trừ nguyên nhân do dịch bệnh, đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm trong chuyển nguồn rất lớn vốn đầu tư công thời gian qua. Khi đi giám sát tại địa phương, chúng tôi được nghe nguyên nhân thuộc về Trung ương, nhưng khi làm việc với Bộ chủ quản thì chúng tôi lại được nghe nguyên nhân thuộc về địa phương. Hôm nay có cả Trung ương và địa phương ở đây, đề nghị Bộ trưởng làm rõ vấn đề này?

- Câu hỏi thứ 2 tôi xin gửi đến Thủ tướng: Thủ tướng đã cam kết cắt giảm 30% lượng phát thải khí Metan vào năm 2030. Tuy nhiên dịch bệnh sẽ còn ảnh hưởng trong nhiều năm tiếp theo, đời sống người dân, doanh nghiệp sẽ vô cùng khó khăn. Để tồn tại và phát triển, nhiều ngành sản xuất dẫu biết ảnh hưởng đến môi trường nhưng vẫn phải duy trì hoạt động. Nếu được lựa chọn giữa thực hiện cam kết quốc tế với phát triển sản xuất để bảo đảm đời sống người dân thì lựa chọn của Thủ tướng là gì?Để không phải lựa chọn thì Thủ tướng đưa ra giải pháp nào để vẫn thực hiện được cam kết quốc tế và vẫn đảm bảo được tăng trưởng đời sống nhân dân?

Đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) tranh luận với Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng:

Với việc tồn tại nhiều năm, vai trò, trách nhiệm của Bộ; giải pháp nào, trách nhiệm của Bộ và Bộ trưởng để khắc phục những vấn đề do yếu tố chủ quan gây nên trong đầu tư công.  

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Năm 2020, giải ngân đầu tư công đạt tỷ lệ kỷ lục là 98%, thể chế năm 2021 thì phải tiến bộ hơn 2020; vì sao trong cùng một thể chế pháp luật như nhau mà có đơn vị giải ngân cao có đơn vị thấp. Vấn đề quan trọng là nguyên nhân khách quan chủ quan, cốt lõi là gì và chúng ta cần đột phát vào đâu. Đến nay đã hết 10 tháng rồi mà vẫn chưa được 50%.  

Doanh nghiệp và người dân đều mong có gói kích thích mới, nhưng toàn bộ số tiền đang vẫn còn chưa tiêu hết thì chưa nói gì đến gói mới. Năng lực hấp thu vốn của chúng ta như thế nào? 16.000 tỷ của 3 chương trinh mục tiêu Quốc gia chưa phân bổ được đồng nào; 56.000 tỷ của các địa phương cũng chưa phân bổ được đồng nào.

Không chỉ năm 2021 mà cả năm 2022, nếu không làm rõ thì kể cả Quốc hội có chất vấn xong, có nghị quyết rồi nhưng tình hình sẽ vẫn như vậy. Trách nhiệm nằm ở đâu vẫn chưa được nói rõ. Tình hình kiểm tra, giám sát và từng nguyên nhân ,vướng mắc sẽ giải quyết như thế nào chứ không thể nói chung chung về vướng mắc.  

Chúng ta cần xem lại vì sao năm ngoái cũng dịch COVID-19, lo nhiều công việc lớn nhưng vẫn giải ngân được với con số lớn như thế? Điều này, các Bộ phải làm rõ. Chúng ta không thể để tình hình này kéo dài mãi trong khi nền kinh tế đang rất thiếu vốn; nhưng toàn bộ số tiền đang có vẫn chưa tiêu được.  

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn của đại biểu Trần Quang Minh (Quảng Bình) về một số dự án ODA gây lãng phí:

Các dự án này ngoài thực hiện theo luật trong nước còn phải thực hiện theo quy trình thủ tục của nhà tài trợ, việc này mất nhiều thời gian, nhất là năm vừa rồi giãn cách. Kể cả những điều chỉnh nhỏ vẫn cần thỏa thuận của nước ngoài, mà đi lại trao đổi mất thời gian.

Về lao động và chuyên gia phải có giấy phép…những động tác này chúng ta phải làm thủ tục xong mới làm được nên dự án ODA giải ngân chậm, còn nhập khẩu máy móc, chuyên gia phải cách ly… thì giải quyết vốn ODA còn thấp.

Một số dự án chúng ta thực hiện không tốt gây lãng phí với 1 số dự án ODA, thời gian tới chúng tôi cùng các bộ ngành địa phương rà soát dự án nào cần tháo gỡ sẽ tập trung giải quyết ách tắc vướng mắc còn dự án nào không hiệu quả phù hợp thì có thể bàn với nhà tài trợ đóng dự án lại, không nên để kéo dài lãng phí nữa.

Về giải pháp ưu tiên các địa phương phát triển tốt hơn, quan trọng nhất là quy hoạch phải tốt. Chúng ta đang lập quy hoạch tập thể quốc gia, quy hoạch vùng cùng với đó là quy hoạch cấp tỉnh, cùng với đó là hạ tầng phải được đầu tư đồng bộ và nâng cao sức cạnh tranh; Đất đai phải có sẵn; Nguồn lực, môi trường đầu tư… là những cái chúng ta có thể làm được thu hút đầu tư, từ đó cân bằng hơn giuwax cac vùng miền trên cơ sở đó có cơ chế chính sách cho các địa phương có điều kiện, lợi thế phát triển nhanh hơn.

Sắp tới, liên quan một số địa phương, vùng miền có lợi thế phát triển nhanh hơn thì chúng tôi sẽ báo cáo Thủ tướng trình Quốc hội để có cơ chế chính sách tạo điều kiện cho các địa phương này.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn của đại biểu Âu Thị Mai về tỷ lệ giải ngân đầu tư hiện nay thấp và các giải pháp.

Hiện nay vấn đề giải ngân đầu tư công được nhiều đại biểu và cử tri cả nước quan tâm, được nêu ở nhiều kỳ họp Quốc hội nhưng các vấn đề chúng ta chưa giải quyết được triệt để, tỷ lệ giải ngân thấp. Đặc biệt năm nay có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Thứ nhất là do công tác chuẩn bị dự án rất kém, chất lượng giải ngân không cao, chủ yếu mang tính hình thức nhiều, qua loa, khi được chấp thuận chủ trương mới bắt đầu thực hiện thực tế và lúc đó lại mất thời gian điều chỉnh, điều chỉnh đi điều chỉnh lại nhiều lần mất nhiều thời gian.

Thứ 2, câu chuyện giải phóng mặt bằng thì là câu chuyện muôn thưở vẫn bị vướng mắc nếu Luật Đất đai không giải quyết triệt để, bị vướng mắc về nguồn gốc đất đai, giá đền bù… Các công tác đấu thầu, không được bố trí vốn đối ứng chung…

Riêng năm 2021 thì có những nguyên nhân là năm 2021 chúng ta bị ảnh hưởng đại dịch COVID-19 nên giãn cách xã hội nhiều, ảnh hưởng nhiều đến nguyên vật liệu, thiếu nhân công, chi phí nguyên vật liệu, logistics tăng cao… Đây cũng là năm đầu thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn…

Bây giờ khâu tổ chức thực hiện vẫn là khâu chính, toàn bộ vấn đề từ thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, tất cả nhóm A-B-C đã phân cấp cho địa phương, thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn đã phân cấp cho địa phương, Điều chỉnh nội dung đầu tư, Phê duyệt vốn chi tiết cũng phân cấp cho bộ ngành địa phương…

Như vậy, Bộ kế hoạch và Đầu tư còn có 3 chức năng chính là xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn, đảm bảo đúng chiến lược 10 năm và kế hoạch 5 năm. Thứ 2 là xây dựng nguyên tắc tiêu chí báo cáo Quốc hội cho kế hoạch 5 năm. Thứ 3 là xây dựng tiêu chí điều hành kế hoạch hàng năm, còn lại tất cả vấn đề về lựa chọn dự án, phê duyệt, thẩm định dự án… giao vốn chi tiết đã giao triệt để cho các bộ ngành địa phương.

Đến nay sau khi Quốc hội thông qua, Thủ tướng chỉ giao vốn 1 lần cho các bộ ngành địa phương và giao trước 30/11 năm trước. Còn việc giao chi tiết, thực hiện giải phóng mặt bằng.. thủ tục là địa phương hết. Tôi xin nói rõ vấn đề này 1 lần nữa để xem nằm ở đâu và trách nhiệm của ai? Lâu nay tôi có danh sách 63 tỉnh thành về tỷ lệ giải ngân, có khoảng 30 tỉnh thành đến hết tháng 10 giải ngân dưới 60%. Về nguyên nhân các địa phương không giải ngân được thì đoàn các địa phương trả lời giúp.Còn những gì thuộc trách nhiệm trung ương thì chúng tôi đã cầu thị và phân cấp triệt để.

Về giải pháp thời gian tới, chúng tôi thấy rằng công tác này cần thực hiện tốt hơn nhất là các nghị quyết của Chính phủ đặc biệt là Nghị quyết 63 để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, trách nhiệm của người đứng đầu. Chúng ta phải làm tốt việc chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng… phải nhanh hơn. Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng cũng phải phát huy tinh thần, tháo gỡ vướng mắc.

Tất cả cái đó phải đồng bộ, cả trung ương chúng tôi cũng xem còn vướng mắc gì. Sắp tới tinh thần tiếp tục hoàn thiện cho thể chế liên quan giải ngân vốn đầu tư công còn thực hiện các địa phương cần nghiêm túc thực hiện.

Trả lời câu chất vấn của đại biểu Quốc hội về tuyến đường Phú Thọ- Tuyên Quang - Hà Giang, Bộ trưởng  Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết thêm về 5 tuyến đường sẽ được đầu tư trong thời gian tới, nhằm mở ra không gian phát triển mới, tạo điều kiện phát triển kinh tế cho vùng miền núi phía Bắc, cũng như cho hoạt động xuất khẩu. 

Về đường cao tốc Phú Thọ - Tuyên Quang – Hà Giang, quan điểm của chúng tôi thì con đường này đã có trong quy hoạch nhưng sẽ thực hiện giai đoạn sau 2025- 2030, nếu có điều kiện triển khai sớm thì sẽ có ý nghĩa và hiệu quả. Nó kết nối toàn bộ trục dọc hướng tâm về Hà Nội thông ra các cửa khẩu như Vân Đồn, Móng Cái, tuyến Lạng Sơn lên cửa khẩu Lạng Sơn, tuyến Lào Cai lên cửa khẩu Lào Cai, nếu tuyến này của Hà Giang lên cửa khẩu Thanh Thủy và sắp tới có tuyến Hòa Bình – Lai Châu chạy dọc các tuyến các tỉnh Tây Bắc. Đây là 5 tuyến hết sức quan trọng để mở ra không gian phát triển mới cho vùng núi phía Bắc nước ta và gắn kết với thị trường Trung Quốc, thúc đẩy xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa, sẽ phát huy được toàn bộ hiệu quả các tuyến đường. Chúng tôi ủng hộ việc này và sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ xem xét giai đoạn 2021-2025.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương): Đại biểu đặt ra vấn đề GDP 6% và bội chi 4% năm 2022 và có dự báo lạm phát. Tất cả những cái này thì chúng tôi căn cứ tình hình thực tiễn có tính đến khả năng kiểm soát dịch bệnh vào quý 4/2021 và khả năng phục hồi của nền kinh tế khi mở cửa trở lại thì các khu vực xuất khẩu, dịch vụ đầu tư của chúng ta sẽ có đóng góp lớn cho tăng trưởng, lạm phát được kiểm soát trong tính toán và quy định.

Chương trình phục hồi này đã tính đến bội chi chưa, xin thưa chưa tính vào, nếu được Quốc hội thông qua thì chúng tôi cũng tính toán nó làm tăng thêm bội chi khoảng 1% và những cái đó chúng ta có thể kiểm soát được khi kinh tế phát triển lên và quy mô nền kinh tế tăng, GDP lớn lên thì sẽ giải quyết được nhiều mục tiêu, vừa phát triển kinh tế vừa giải quyết việc làm, vừa tận dụng cơ hội nhưng GDP lớn lên thì chỉ số bội chi và nợ công sẽ giảm đi, nó cũng không có tác động lớn đến chỉ số kinh tế vĩ mô.

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết kinh nghiệm và hiệu quả của các gói hỗ trợ kinh tế của các quốc gia. 

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư trả lời câu hỏi đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) về đánh giá kinh nghiệm quốc tế từ các gói hỗ trợ vừa qua. Đại dịch COVID-19 là đại dịch chưa từng có tiền lệ, tác động nặng nề đến nhiều mặt kinh tế xã hội ở cả thế giới và Việt Nam.

Trên thế giới, các nước có quyết sách và quyết sách nhanh với gói hỗ trợ nhanh chưa từng có tiền lệ, bất chấp kỷ cương về tài chính. Tiếp nữa là chấp nhận tăng trần nợ công, nợ Chính phủ và bội chi ngân sách. Thứ 3, họ thống nhất và quyết định nhanh và làm ngay cho thấy tình hình các nước sau khi tiêm phủ vaccine và gói hỗ trợ phục hồi kinh tế nhanh thì kinh tế phục hồi nhanh.

Theo đó, vừa qua Mỹ đã bỏ tất cả 27,9% GDP và chấp nhận tăng nợ công thêm 21 điểm phần %, đẩy nợ công của Mỹ lên 133% GDP, Trung Quốc tăng 6,1% và tăng nợ công là 9,7% điểm, tổng nợ công đến nay 66,8%, Thái Lan tương ứng tăng 15,6% và nợ công tăng 9,4%, tổng nợ công đến nay 50,5%, Malaysia 8,8% GDP và nợ công tăng thêm 8,2 điểm %, tổng nợ công 52,5%...

Về chính sách tài khóa các nước này đều tăng chi cho y tế và phòng chống dịch, trợ giúp xã hội và hộ gia đình thu nhập thấp bằng cách phát tiền mặt, hỗ trợ lương thực, tiền điện, chi trả các chính sách an sinh xã hội từ bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội, miễn giảm thuế phí doanh nghiệp…trong một số ngành lĩnh vực vực ảnh hưởng và hỗ trợ dòng tiền cho 1 số lĩnh vực ưu tiên.

Về đầu tư cho hạ tầng, riêng Mỹ đầu tư cho hạ tầng với ngân sách lớn là 1.200 tỷ USD, vừa phục hồi vừa kích thích tăng trưởng dài hạn. Về chính sách tiền tệ họ duy trì lãi suất thấp, tăng tín dụng, nới lỏng các điều kiện hỗ trợ lãi suất, giữ nguyên nhóm nợ, cơ cấu thời hạn trả nợ…

Về mục tiêu quan điểm, phạm vi đối tượng của chương trình hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế mà chúng tôi được giao nghiên cứu, sau khi nghiên cứu và tham vấn chuyên gia trong và ngoài nước cũng như thực tiễn tình hình Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế thì cần có quy mô đủ lớn, thời gian thực hiện phù hợp phải đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.

Tiếp đó phải hỗ trợ cả cung và cầu của nền kinh tế, thực hiện linh hoạt chính sách tài khóa và tiền tệ, gắn kết chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm rồi kế hoạch đầu tư công, kế hoạch tài chính công 5 năm; Kế hoạch cơ cấu lại kinh tế đang thực hiện, thực hiện gắn kết trong chương trình này.

Tiếp nữa là tập trung vào các chính sách tác động ngay hỗ trợ kịp thời, phối hợp đồng thời tính đến dài hạn như xuất khẩu, tiêu dùng nội địa.

Giữa các chính sách và giải pháp phải gắn với cơ chế thực hiện để đảmbảo khả thi và hiệu quả, hỗ trợ phải có trọng tâm trọng điểm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả gắn với nguồn lực và khả năng vay trả của nền kinh tế.

Về mục tiêu: phục hồi và phát triển nhanh trên cơ sở thích ứng an toàn linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID-19 theo tinh thần Nghị quyết 128; đảm bảo chủ động sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp hoạt động trong mọi điều kiện trước tác động của dịch bệnh; Đảm bảo tăng trưởng của giai đoạn 2021-2025 là 6,6-7% là mục tiêu Đại hội Đảng đề ra mà chúng ta phải kiên định giữ nguyên mục tiêu này để phấn đấu

Cùng đó phải ổn định kinh tế vĩ mô, nuôi dưỡng và củng cố các nguồn thu ngân sách nhà nước, an toàn hệ thống tín dụng; Đảm bảo an sinh xã hội, đời sống người dân, người nghèo, đối tượng yếu thế. Đặc biệt tránh giải thể, thâu tóm doanh nghiệp.

Về đối tượng và phạm vi là người dân, người lao động, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh các ngành lĩnh vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đồng thời có những ngành có tiềm năng phục hồi nhanh và tạo động lực lan tỏa cho nền kinh tế.

Về phạm vi trên cả nước nhưng phải có trọng tâm trọng điểm, đối với người dân người lao động phải xác định rõ các đối tượng, với doanh nghiệp hay địa phương phải có1 số địa bàn trọng điểm.

Thời gian thực hiện trong 2 năm 2022 và 2023, nếu được Quốc hội thông qua ngay tại kỳ họp cuối năm nay thì sẽ thực hiện ngay đầu năm 2022 để phục hồi nhanh và phát triển nhanh nền kinh tế đảm bảo mục tiêu đề ra.

Mở đầu phần chất vấn, 4 đại biểu đặt các câu hỏi "nóng" về các nội dung: Đánh giá về các gói hỗ trợ kinh tế; Quan điểm của Bộ trưởng về chương trình phục hồi KT- XH; Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp là do đâu, giải pháp tháo gỡ là gì? Việc sử dụng vốn vay đầu tư phát triển chưa hiệu quả, thậm chí có nơi có biểu hiện vi phạm pháp luật, giải pháp ra sao? 

Đại biểu Ma Thị Thuý (Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang) chất vấn 3 câu hỏi tới Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng:

- Xin Bộ trưởng đánh giá và cho biết kinh nghiệm từ các gói hỗ trợ của quốc tế?

- Đề nghị Bộ trưởng cho cử tri biết quan điểm về mục tiêu, phạm vi và đối tượng của chương trình phục hồi kinh tế - xã hội?

- Tuyến đường cao tốc Hà Giang tiếp với tuyến Tuyên Quang - Phú Thọ hiện nay đã được Chính phủ đưa vào quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021- 2030. Đây là điều kiện rất quan trọng để tỉnh Hà Giang và các tỉnh trong khu vực phát triển. Xin Bộ trưởng cho biết, khi nào mới được đầu tư và có được đầu tư trong giai đoạn 2021- 2025 hay không?

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) đặt câu hỏi chất vấn:

Trong các chỉ tiêu kinh tế xã hội năm 2022 mà Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp này, chỉ tiêu tốc độ tăng GDP đạt 6- 6,5%, tốc độ tăng CPI bình quân khoảng 4%, tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước so với GDP khoảng 4%. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, khi xây dựng những chỉ tiêu này đã dự báo hết nguy cơ gia tăng tỷ lệ nhập khẩu lạm phát chưa? Nhất là những hậu quả nặng nề của dịch COVID-19 gây ra. Đồng thời, trong tỉ lệ bội chi nêu trên đã bao gồm những gói hỗ trợ phục hồi kinh tế mà Chính phủ dự kiến trình Quốc hội trong thời gian tới hay chưa?

Đại biểu Âu Thị Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang) đặt câu hỏi chất vấn:

Theo báo cáo của Chính phủ, đến 31/10/2021, tỷ lệ giải ngân vồn đầu tư công cũng như giải ngân vốn ODA còn đạt thấp so với kế hoạch; đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của việc giải ngận chậm và có giải pháp gì để thúc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 và những năm tiếp theo; cũng như giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy giải ngân vốn ODA?

Đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) đặt câu hỏi chất vấn:

- Một số cử tri cho rằng việc sử dụng vốn vay đầu tư phát triển, đặc biệt là sử dụng vốn ODA thời gian qua ở một số nơi, môt số chương trình, dự án chưa hiệu quả, lãng phí, thậm chí vi phạm pháp luật. Vậy thời gian qua, Bộ đã thực hiện trách nhiệm quản lý trong vấn đề này đến đâu? Giải pháp trong thời gian tới như thế nào?

- Hiện nay, khoảng cách chênh lệch sự phát triển giữa các tỉnh, thành trong cả nước ngày càng rõ rệt; các tỉnh khó khăn đang ngày càng khó theo kịp, nhất là khó khăn trong thu hút đầu tư. Trong khi các tỉnh, thành có tiềm lực, có lợi thế có các cơ chế đặc thù, có sự thuận lợi hơn nhiều. Vậy Bộ trưởng đã có chỉ đạo, định hướng cũng như tham mưu cho chính phủ các giải pháp như thế nào để ưu tiên cho các tỉnh đang khó khăn thu hút đầu tư?

Nội dung chất vấn về Kế hoạch và Đầu tư bắt đầu. 

Trong phiên chất vấn này, Quốc hội chất vấn một số nội dung về giải pháp phục hồi phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới, các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh để phục hồi phát triển sản xuất kinh doanh; Công tác chuẩn bị đầu tư được phân bổ, giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và các dự án trọng điểm quốc gia, cũng như tiến độ thực hiện các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi đầu tư cho phát triển.

Trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Bên cạnh đó, các Phó Thủ tướng: Lê Minh Khái, Lê Văn Thành; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Giao thông vận tải, Xây dựng, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Y tế và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, cũng tham gia trả lời chất vấn, giải trình những vấn đề liên quan khi đại biểu nêu.

Mở đầu phiên chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã có 5 phút báo cáo về giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới: Thực hiện mục tiêu xây dựng Chính phủ kiến tạo, Bộ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa nhiều đạo luật quan trọng với tư duy tầm nhìn đổi mới; tháo gỡ rào cản khó khăn; tăng cường phân cấp, phân quyền phân định rõ trách nhiệm cho các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương; tạo quyền chủ động trong các ngành sản xuất kinh doanh.

Mặc dù vậy, khi triển khai các giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế cũng  phát sinh các vướng mắc. Bộ đang tiếp tục nghiên cứu lắng nghe để kịp thời sửa đổi. Bộ đang phối hợp các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương, thông qua, xây dựng 1 luật, sửa 10 luật, sẽ trình Quốc hội trong thời gian tới. Trong đó có 6 luật liên quan đến đầu tư sản xuất kinh doanh; xây dựng Đề án thí điểm tách công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư cùng với quy định thực hiện để trình Quốc hội trong thời gian tới.

Trước tác động của đại dịch, từ đầu năm 2020, Bộ sẽ chủ động lắng nghe chia sẻ của Hiệp hội, chuyên gia trong nước và quốc; tổ chức khảo sát để kịp thời ban hành chính sách chưa từng có tiền lệ, kịp thời hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong việc giảm chi phí. Bên cạnh chính sách ban hành nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, người dân, hạn chế đứt gãy của chuỗi cung ứng do đại dịch gây ra, sớm khắp phục khó khăn, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội 2021 - 2025 và chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm. Bộ KH-ĐT đang nghiên cứu tham mưu cho Chính phủ xây dựng Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội để trình Quốc hội vào kỳ họp tới.

Kết luận phần chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chia sẻ với những khó khăn, thách thức của ngành giáo dục trước những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch COVID-19.  

Dịch bệnh COVID-19 không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống xã hội mà còn ảnh hưởng rất lớn đến công tác dạy và học, làm chậm tiến độ đổi mới chương trình giáo dục đào tạo mà Trung ương Đảng đã đề ra.

Trong phiên chất vấn các vấn đề về giáo dục đào tạo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã nhận được nhiều câu hỏi của các địa biểu Quốc hội; trong đó có 28 đại biểu đặt câu hỏi chất vấn, 10 ý kiến tranh luận, 20 đại biểu đăng ký nhưng chưa được chất vấn, 1 đại biểu đã chất vấn nhưng chưa được Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời vì đã hết thời gian nên chưa kịp trả lời.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giữ chức tư lệnh ngành giáo dục đào tạo chưa lâu, nhưng trước Quốc hội, Bộ trưởng rất tự tin, nắm rõ cơ bản vấn đề của ngành, trả lời kỹ lưỡng những vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm. Tuy số lượng câu hỏi được trả lời còn khiêm tốn nhưng chất lượng trả lời của Bộ trưởng rất tốt.

Phiên chất vấn đã đề cập nhiều vấn đề nóng bỏng trong xã hội có ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, như việc dạy và học, vấn đề tiếp tục đổi mới căn bản chương trình dạy và học trong giai đoạn khó khăn bởi dịch bệnh.

Câu hỏi của các đại biểu Quốc hội quan tâm gửi đến Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm đến các vấn đề như dạy người, kỹ năng sống, nhân cách làm người, phát huy duy trì đạo đức xã hội hiện nay. Công tác dạy và học trực tuyến hiệu quả đến đâu, công bằng trong giáo dục giữa các vùng miền, giảm tải chương trình học cho học sinh, giải pháp thu hẹp khoảng cách trong giáo dục giữa vùng thành thị với nông thôn, giữa vùng miền núi dân tộc…

Các đại biểu cũng đề cập tới công tác bảo đảm phòng chống dịch trong trường học để sớm đưa học sinh quay lại trường lớp, kỳ thi tốt nghiệp THPT và kỳ thi tuyển quốc gia…

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo còn có sự tham gia trả lời của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng giải trình thêm các vấn đề như: Việc rà soát lại quy mô, mạng lưới trường lớp để giảm số trường, tăng trường liên cấp, trường liên xã, tăng trường bán trú... để giải quyết vấn đề biên chế và trường lớp. Những vấn đề cần tập trung đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa giáo dục đào tạo, vấn đề này nhiều tỉnh thành đã thực hiện rất thành công. Việc rà soát các quy định liên quan, xem xét lại các văn bản pháp luật để hoàn thiện cơ chế tự chủ cho các cơ sở giáo dục, đẩy mạnh xã hội hóa. Việc triển khai chủ trương dạy và học bằng hình thức trực tuyến, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học…

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã trả lời các đại biểu Quốc hội về những khó khăn, vướng mắc trong ngành giáo dục được đặt ra trong phiên chất vấn, có phân tích các cấp học mầm non, tiểu học, THPT…

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, tại phiên chất vấn các đại biểu cũng đã đặt vấn đề về những ảnh hưởng tác động nặng nề của dịch bệnh COVID-19 đối với giáo dục đào tạo; vấn đề nâng cao hiệu quả ngành giáo dục, xây dựng chiến lược tổng thể ngành giáo dục trước dịch bệnh COVID-19 có thể kéo dài. Xây dựng chương trình sách giáo khoa, giảm tải, nâng cao chất lược, an toàn trường học…

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế tế và địa phương nghiên cứu sớm xây dựng việc tiêm chủng vaccine cho học sinh để sớm đưa các em trở lại trường học theo lộ trình.

Cần nghiên cứu kỹ lưỡng, có chiến lược rõ ràng việc tiêm vaccine cho học sinh, sinh viên để có kế hoạch lộ trình đưa các em đi học tập trung. Sớm có kế hoạch cho kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh năm 2022, tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước, nâng cao trách nhiệm của địa phương trong khâu tổ chức thi và tuyển sinh.

Nghiên cứu sửa đổi bổ sung chính sách đối với các bộ ngành, chế độ chính sách cho học sinh dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa; chương trình mục tiêu quốc gia để sớm thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa thành thị với nông thôn và vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Sắp xếp đổi mới giáo dục, kể cả đào tạo lại đối với những trường hợp là cán bộ quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục gắn với xã hội hóa; tăng cường quản lý giáo dục công lập tránh để xảy ra sai phạm, tự chủ tài chính, tránh sai sót như ngành y tế vừa qua đã mắc phải.

Công khai minh bạch vấn đề tự chủ tài chính. Lưu ý việc mở mã ngành đào tạo ngành y dược ở các trường đa ngành, hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động trong ngành giáo dục…

Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng: Trong dạy và học trực tuyến, về điểm lõm sóng xác định có hơn 2.000 điểm lõm sóng và đã khắc phục 1.000 điểm. Hơn 1.000 điểm sẽ khắc phục trong thời gian tới.

Hiện nay còn 8 triệu hộ chưa có cáp quang và nếu đưa được cáp quang, wiffi thì tốc độ đường truyền tốt hơn rất nhiều.

Bộ TT&TT chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông đến năm 2025 cơ bản các hộ dân sẽ được dùng cáp quang.

Chương trình Sóng và máy tính cho em do Thủ tướng Chính phủ phát động với 3 cấu thành: 1 triệu máy tính bảng và nay đã giao 100.000 máy. Việc chậm do đứt gãy chuỗi cung ứng nhưng từ tháng 12 sẽ cung cấp nhanh. Việc khắc phục điểm lõm sóng còn lại khoảng 3.000 tỷ đồng. Việc miễn giảm cước đến hết năm 2021 với trị giá hơn 500 tỷ đồng.

Vấn đề phát triển học trực tuyến thì học liệu và nền tảng quản lý học sinh và có khoảng 10 triệu người học.

Vấn đề an toàn thông tin và phát triển phần mềm để cài vào máy tính để bố mẹ kiểm soát các con vào internet.

Chương trình chuyển đổi số có ưu tiên cao với ngành giáo dục và đào tạo. Bộ Thông tin và Truyền thông luôn đồng hành cùng với chương trình này.

Trả lời các câu hỏi của đại biểu QH về giải quyết biên chế giáo viên các bậc học, các địa phương hiện nay nơi thừa, nơi thiếu, dẫn đến việc giảng dạy chưa đạt chất lượng tương xứng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, để giải quyết vấn đề biên chế giáo viên hiện nay, vừa qua, Bộ Nội vụ đã rà soát kỹ lưỡng tại 63 tỉnh, thành phố. Kết quả cho thấy, số lượng giáo viên thiếu là 94.714 giáo viên, thừa 10.178 giáo viên. Căn cứ vào định mức biên chế thì thiếu 65.985 giáo viên. Như vậy, tình trạng nơi thừa, nơi thiếu giáo viên diễn ra rõ nét.

Khắc phục vấn đề này như thế nào, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, Bộ Nội vụ đã tập trung rà soát Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa (XII) về “Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập” theo hướng giảm 10% số đơn vị sự nghiệp, giảm 10% biên chế hưởng lương từ ngân sách Nhà nước và giai đoạn 2017-2021 đã làm tốt vấn đề này tại 37 địa phương, nhất là trong lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo. Giai đoạn 2021-2025, Bộ Nội vụ tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết 19, phối hợp với các địa phương sắp xếp lại quy mô trường lớp các bậc học, để giảm tối đa số trường riêng lẻ, tăng trường liên cấp, bán trú, qua đó giải quyết tốt vấn đề biên chế giáo viên, tinh giản bộ máy.

Đặc biệt, Bộ Nội vụ sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát, tập trung thực hiện vấn đề tự chủ, xã hội hóa giáo dục và đào tạo tại các cấp học, các địa phương; rà soát lại các chính sách, định mức liên quan tới biên chế giáo viên, để cơ cấu lại đội ngũ giáo dục và đào tạo theo hướng nâng cao chất lượng giảng dạy, nhất là khắc phục tinh trạng thừa thiếu giáo viên hiện nay. 

Bộ Nội vụ cũng sẽ tham mưu Chính phủ xây dựng, ban hành Nghị định về vấn đề biên chế giáo viên, trong đó quy định hợp lý về định mức, tự chủ, giảm biên chế, tạo liên thông giữa các địa phương, nâng cao trình độ giảng dạy của giáo viên, đảm bảo đủ trình độ tương xứng với các cấp học, vùng miền.

Sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã đăng đàn, làm rõ những nội dung liên quan.

Về biên chế giáo viên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ phân tích rõ: Vấn đề đặt ra với các địa phương là rà soát lại quy mô, mạng lưới trường lớp để giảm số trường riêng lẻ, tăng trường liên cấp, trường liên xã, tăng trường bán trú.... để giải quyết vấn đề biên chế và trường lớp.

Cần tập trung đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa giáo dục đào tạo - vấn đề này nhiều tỉnh thành đã thực hiện rất thành công.

Tới đây Bộ Nội vụ sẽ chủ trì, phối hợp Bộ GD- ĐT và các bộ liên quan, rà soát các quy định liên quan, xem xét lại các văn bản pháp luật để hoàn thiện cơ chế tự chủ cho các cơ sở giáo dục, đẩy mạnh xã hội hóa.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Kim Nga (Quảng Bình), về những vấn đề lớn và giải pháp chiến lược để đảm bảo chất lượng dạy và học thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:

Giải pháp bền vững cho tương lai, trong đó có việc dạy và học trực tuyến, phải là xây dựng hệ thống nền tảng cho quốc gia. Chỉ khi nào xây dựng được nền tảng đủ mạnh với trang thiết bị đầy đủ thì dạy học trực tuyến mới đảm bảo được.

Thứ 2 là về con người, đó là tinh thần thái độ xem việc học trực tuyến là một phần của chuyển đổi số quốc gia chứ không chỉ là ứng phó với dịch bệnh. Bên cạnh đó là cải thiện kỹ năng của giáo viên, tăng cường nguồn học liệu. Đặc biệt, văn bản chỉ đạo thời gian qua cái nào có tính chất nhất thời ứng phó thì cần rà soát để biến thành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo nền tảng triển khai lâu dài, bền vững.

Về chuyên môn, sau đợt triển khai dạy học trực tuyến này ngành sẽ có những nghiên cứu khảo sát sâu về phương pháp dạy và học, nội dung kiểm tra đánh giá phải có tổng kết đánh giá sâu hơn. Bộ sẽ có điều chỉnh trong tương lai.

Đại biểu Quốc hội cũng tiếp tục tranh luận với Bộ trưởng về "sạn" trong sách giáo khoa. "Trách nhiệm cuối cùng là Bộ GD- ĐT mà đứng đầu là Bộ trưởng" - Đại biểu Quốc hội khẳng định.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) tranh luận:  Rất nhiều cử tri bày tỏ lo lắng về bộ sách giáo khoa lớp 1. Là một Bộ lớn, công tác quản lý Nhà nước phải được thực hiện xuyên suốt, dù bộ sách là sản phẩm của nhiệm kỳ trước nhưng đã là tư lệnh ngành, Bộ trưởng cần có những lắng nghe, tiếp nhận các vấn đề khi còn có những hạt sạt, không thể các cháu học sinh lớp 1 với tư duy còn non nớt lại trở thành "thực nghiệm" của 5 bộ sách này.

Hội đồng thẩm định chỉ là giúp việc, trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng không thể đứng ngoài cuộc. Theo nhiều cử tri, trong đó có giới chuyên môn, 5 bộ sách còn nhiều bất cập về nội dung, hình thức; việc sử dụng sách giáo khoa, tài liệu tham khảo gây lãng phí rất lớn, gây khó khăn cho người dân nghèo có con đi học. Bộ trưởng cần nghiên cứu theo hướng mới hơn, có cách tiếp cận mưới hơn để khắc phục; có giải pháp căn cơ hơn.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông): Phần câu trả lời sáng nay chưa thuyết phục. Bộ trưởng chưa trả lời tại sao giáo viên của 14/15 thị xã thành phố thuộc vùng cao được hưởng chế độ của giáo viên vùng miền núi mà giáo viên của huyện Gia Nghĩa vùng cao lại không được hưởng phụ cấp.

Các đại biểu Quốc hội tiếp tục đặt các câu chất vấn với Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn. Các câu hỏi tập trung vào giải pháp chiến lược, dài hạn với giáo dục trong điều kiện dịch bệnh; chất lượng giáo dục trong điều kiện dịch bệnh, giải pháp thu hẹp khoảng cách về chất lượng giáo dục giữa các vùng miền.

Đại biểu Tuyết Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) đặt câu hỏi chất vấn:

- Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo có giải pháp ứng phó với đại dịch tích cực và phù hợp; nhiều kiến nghị chính sách được đưa ra, tuy nhiên dịch COVID-19 vẫn diễn biến khó lường sẽ là vấn đề lâu dài. Những vấn đề lớn gì cần tiếp tục được đặt ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có giải pháp dài hạn ra sao?

- Trong nguy có cơ, đại dịch cũng tạo cơ hội ra cú huých cho ngành Giáo dục, ngành sẽ tận dụng như thế nào trong tương lai?

Đại biểu Lê Thị Thanh Xuân (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắc Lắk) đặt câu hỏi chất vấn:

-Theo Bộ trưởng, những chính sách mà ngành Giáo dục đang triển khai có đủ đảm bảo thu hẹp về chất lượng giáo dục cũng như thực hiện đổi mới thành công hay không? Ngành Giáo dục tham mưu Chính phủ như thế nào để thích ứng với đại dịch trong lâu dài?

-Quá trình đổi mới giáo dục cũng gặp khó khăn, quan điểm trái chiều, nay lại thêm tác động của đại dịch, Bộ GD-ĐT có quyết tâm ra sao để đổi mới thành công?

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn) đặt câu hỏi chất vấn:

Những giải pháp căn cơ mà Bộ sẽ triển khai theo thẩm quyền hoặc sẽ tham mưu với Chính phủ để thu hẹp khoảng cách về giáo giữa các tỉnh có điều kiện về kinh tế với vùng sâu, vùng xa; vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi?

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về vấn đê biên chế, vị trí việc làm cho sức khỏe học đường. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Các trường phổ thông thiếu nhân viên y tế học đường khoảng 30% nên các địa phương căn cứ vào thực tế để phối hợp với ngành y tế địa phương, lo y tế học đường. Không thể bổ sung biên chế cho y tế học đường, vì sẽ đội lên đội ngũ rất lớn.

Với các cơ sở giáo dục được trưng dụng để cách ly, chữa bệnh thì sau khi hoàn thành cách ly thì khẩn trương tu sửa hoàn trả lại.

Trước câu hỏi của đại biểu về việc có thể bỏ kỳ thi THPT trong điều kiện dịch bệnh diễn biến phức tạo, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết kỳ thi THPT đã được luật hóa, nên không thể bỏ. Việc thi vẫn là cần thiết. Trong điều kiện dịch bệnh, có thể tổ chức kỳ thi một cách linh hoạt, làm nhiều đợt.

Với câu hỏi của đại biểu về việc trường ĐH có thể cam kết với sinh viên về khả năng có việc làm sau khi ra trường, Bộ trưởng Bộ GD- ĐT  khẳng định, điều này là không thể. "Yêu cầu tất cả các trường  ký cam kết với sinh viên là điều khó khả thi" - Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn phát biểu: Với việc trường đại học tuyển sinh đông nên sinh viên không có việc làm, tôi nghĩ việc cam kết ra trường có việc làm của các trường rất khó khả thi. Việc cam kết giữa nhà trường, nhà tuyển dụng, doanh nghiệp thì về mặt yêu cầu công việc, tiêu chuẩn sử dụng đào tạo là tốt nhưng việc tuyển dụng không nằm trong tay nhà trường. Các doanh nghiệp cũng không dám đặt bút ký sẽ dùng bao nhiêu nhân lực. Do đó, việc tăng cường liên kết giữa nhà trường, doanh nghiệp là cần thiết.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội về khả năng lùi thời gian đánh giá chất lượng, do việc học trực tuyến không bảo đảm chất lượng, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Việc học trực tuyến không thể tránh khỏi những hạn chế về chất lượng, nhưng việc lùi 1 năm với việc kiểm tra, đánh giá là không phù hợp. Học đến đâu sẽ kiểm tra đánh giá tới đó.

Theo Bộ trưởng Bộ GD - ĐT, dạy học trực tuyến là giải pháp phi truyền thống, vừa là công cuộc chuyển đổi số chung. Trên quy mô nhỏ, bổ trợ thì hình thức học này đã có nhưng quy mô lớn như hiện tại thì chưa có tiền lệ nên quá trình thực hiện cần điều chỉnh và hoàn thiện. Tuy nhiên vì tình hình đó mà lùi 1 năm với việc đánh giá thi cử thì chưa hợp lý. Việc học đến đâu thì kiểm tra đến đó, dựa trên chuẩn đầu ra của chương trình cốt lõi để đánh giá ghi nhận tình hình 1 năm và có sự bồi đắp kiến thức thiệt thòi 1 năm.

Bắt đầu giờ làm việc chiều 11/11, đại biểu Quốc hội tiếp tục đặt các câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. 

Đại biểu Dương Tấn Quân (Đoàn ĐBQH Bà Rịa-Vũng Tàu) đặt câu hỏi chất vấn: Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 kéo dài, phức tạp, vấn đề biên chế y tế chăm sóc học đường gặp nhiều khó khăn, liệu có thể tăng cán bộ y tế học đường? Hiện có nhiều cơ sở giáo dục, trường học, ký túc xá được trưng dụng để làm cơ sở cách ly điều trị bệnh nhân COVID-19, việc đưa học sinh, sinh viên trở lại trường trong thời gian tới sẽ gặp rất nhiều khó khăn, Bộ trưởng cho biết giải pháp để giải quyết vấn đề này?  

Đại biểu Phạm Văn Hoà (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) chất vấn: Có hiện tượng nhiều trường tuyển sinh đông để có thể thu thêm học phí. Bộ trường có giải pháp gì trước hiện tượng này? Có nên bỏ kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia hay không?

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh) đặt câu hỏi chất vấn: Việc dạy học trực tuyến ảnh hưởng đến việc đánh giá chất lượng, có nên lùi lại năm sau để đánh giá?

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn về lĩnh vực giáo dục đào tạo, phần hỏi, các đại biểu đi đúng vào trọng tâm vấn đề, đúng tinh thần hỏi nhanh, đáp gọn; làm rõ những vấn đề các đại biểu, cử tri cả nước quan tâm.  

Có hai nhóm vấn đề mà đại biểu quan tâm là đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đảm bảo chất lượng dạy và học trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp.

Chất lượng dạy học trực tuyến trong điều kiện khó đảm bảo; phương án giảm tải; việc thi như thế nào phù hợp tình hình dạy học năm nay; Vấn đề công bằng trong điều kiện tiếp cận giáo dục giữa các vùng miền, các nhóm học sinh; Nhóm vấn đề thực hiện đổi mới căn bản toàn diện giáo dục nhưng trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn.... được các đại biểu tập trung chất vấn. Chất lượng sách giáo khoa, “sạn” trong sách giáo khoa, trách nhiệm của Bộ trưởng, ngành giáo dục như thế nào; vấn đề thừa, thiếu giáo viên, chính sách với nhà giáo....

Những vấn đề mà Đại biểu đặt ra đều rõ, trúng và nóng. Khi trả lời chất vấn, Bộ trưởng đi thẳng vào trọng tâm câu hỏi, làm rõ vấn đề xét mức độ cơ bản thoả đáng.

Cụ thể, Bộ trưởng nhìn thẳng vào vấn đề, trách nhiệm của ngành mình và của bản thân người đứng đầu ngành. Phần trả lời của Bộ trưởng có những giải trình thấu đáo về các nguyên nhân, có nguyên nhân khách quan, có nguyên nhân chủ quan. Trong đó, tôi cảm nhận Bộ trưởng quan tâm đến nguyên nhân chủ quan về phía bản thân mình, ngành mình. Bộ trưởng cũng dành nhiều thời gian phân tích các điều kiện cũng như bàn tới giải pháp, trước mắt, lâu dài, cụ thể và căn cơ, nhưng cơ bản hướng tới mục tiêu lớn ngành giáo dục đang đặt ra.  

Tuy nhiên trong điều kiện xã hội, đang đặt kỳ vọng vào ngành giáo dục thì vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra.

Tôi nghĩ rằng trong thời gian tới, Bộ trưởng, ngành giáo dục cần quan tâm quan tâm nhiều hơn tới các nội dung: Làm sao đảm bảo chất lượng sách giáo khoa - đây là một trong những yếu tố tác động lớn đến chất lượng dạy học; Làm sao giải quyết bài toán đội ngũ giáo viên thừa thiếu cục bộ; chất lượng đội ngũ, chính sách cho nhà giáo một cách thoả đáng; Làm sao đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số trong giáo dục trong bối cảnh việc thực hiện dạy học trực tuyến là giải pháp tình thế. Về lâu dài đây là phương thức dạy học quan trọng ngành giáo dục đón đầu để có kế hoạch căn cơ, lâu dài hơn, nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học.

Sau phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn về những vấn đề của ngành Giáo dục, nhất là liên quan đến chương trình cải cách, Đại biểu Nguyễn Chu Hồi, Đoàn Hải Phòng cho rằng, lần đầu tiên Bộ trưởng đăng đàn, nhưng phần trả lời đã kỹ lưỡng, đầy đủ và đi thẳng vào vấn đề. Điều này là do Bộ trưởng từng là giáo viên từ cơ sở. Tuy nhiên, ngoài việc Bộ trưởng nhấn mạnh đến công việc, thành tích, thì cần nêu những việc làm được, chưa làm được của ngành hay công tác quản lý…

Đặc biệt, Chính phủ vừa qua đã phát động phong trào “sóng và máy tính cho em”, với mục đích hỗ trợ các em học sinh, đặc biệt là các em học sinh đang ở vùng dịch có điều kiện để học tập trực tuyến hiệu quả. Chương trình ưu tiên hỗ trợ máy tính, dịch vụ viễn thông đối với những học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn... Vấn đề này không chỉ riêng của ngành Giáo dục, mà còn cần có sự hỗ trợ từ Trung ương đến địa phương, của mọi ngành, mọi cấp và mọi người, mọi doanh nghiệp dành cho ngành Giáo dục. Bên cạnh đó, chương trình cũng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp toàn quốc hỗ trợ, cùng chăm lo cho con em mình trong tương lai. Vì vậy, theo đại biểu Nguyễn Chu Hồi, ngành Giáo dục không "đơn độc" trong những vấn đề cải cách giáo dục, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ.

Trả lời ý kiến đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng đinh: Phối hợp 2 ngành ngành Y tế, giáo dục để mở ngành là quy định của hai bên chứ không phải là câu chuyện của hai bộ trưởng với nhau. Đây là việc có trong quy định.

Việc các trường đa ngành có nên đào tạo ngành y dược hay không? Chất lượng có ảnh hưởng không? Đó là vấn đề. Có những trường ĐH đa ngành lớn có lợi thế của các lĩnh vực khác nhau lại có lợi thế hỗ trợ cho lĩnh vực y tế, đơn ngành hay đa ngành quan trọng đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện thực hành là vấn đề quan trọng.

Về ý kiến tranh luận của đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:

Với việc quản lý đối với tình trạng dạy thêm học thêm, cần những quy định mang tính hành chính nhưng cần giải pháp chuyên môn và quan điểm, tinh thần, thái độ. Những giải pháp thuộc nhóm giải pháp chuyên môn như chương trình, phương pháp dạy... là những vấn đề chúng tôi đang triển khai.

Tình trạng chậm đổi mới giảng dạy một số môn theo tinh thần tự học, đổi mới sáng tạo năng lực học sinh, việc nhồi nhét kiến thức… là những nguyên nhân dẫn đến dạy thêm học thêm. Thời gian tới, chúng tôi tính đến điều chỉnh phương án thi THPT và kiểm tra đánh giá thường xuyên để hạn chế việc này. Thực tế phụ huynh học sinh cũng có tâm lý muốn con em học để ứng thí hơn là chú ý đến việc con em học để phát triển bản thân - đây còn là vấn đề tâm lý xã hội cần điều chỉnh.

Trả lời ý kiến đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) về nguy cơ tái mù chữ ở vùng dân tộc, vùng sâu xa, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đưa ra giải pháp:

Cần có những giải pháp trong đó tăng cường hệ thống cơ sở vật chất cho hệ thống trường mầm non, chính sách hỗ trợ bữa ăn trưa cho các cháu cũng như giải quyết tình trạng thiếu giáo viên cho những đối tượng này.

Vừa qua chúng ta đã thực hiện theo Nghị quyết 19 sắp xếp lại các cơ sở giáo dục đào tạo trong cả nước. Với các cấp tiểu học, trung học, mầm non đã dồn giảm xuống trên 2.000 cơ sở, tuy nhiên với việc giảm này với bậc mầm non thì hết sức lưu ý vì đối tượng này khó dồn hơn, các cháu không thể đi xa, điểm trường cần gần nơi ở. Làm sao đảm bảo cơ sở vật chất, giáo viên cho học sinh mầm non.

Trả lời ý kiến đại biểu Trần Thị Thanh Hương (An Giang) về mong muốn đến trường an toàn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:

Sáng qua, Bộ trưởng Bộ Y tế đã trao đổi về trách nhiệm của ngành giáo dục đào tạo trong thực hiện Nghị quyết 128, ngành đã có kế hoạch thúc đẩy đưa học sinh quay lại trường học an toàn. Bộ đã có văn bản hướng dẫn chuyên môn vừa có những định hướng. Về quan điểm, với những đơn vị cấp xã, phường nào đang là vùng xanh an toàn thì nên mạnh dạn đưa các cháu quay lại trường. Hiện nay phần lớn các tỉnh đang xử lý theo quy mô cấp quận, huyện nhưng việc có thể mạnh mẽ hơn xử lý đến cấp phường cấp xã đối với đối tượng mầm non, tiểu học thường quy mô phù hợp quy mô địa bàn xã, trường trung học quy mô cấp huyện, Nếu trong quy mô nhỏ nhất là xã phường thì thuộc vùng xanh có thể đưa học sinh tới lớp mà không cần đợi cả huyện tỉnh, với trường trung học, 1 huyện thuộc vùng xanh vùng an toàn thì đưa các cháu trở lại học tập.

Về tiêm vaccine cho học sinh dưới 12 tuổi còn là câu chuyện phía trước, khi chúng ta cho học sinh quay lại trường mà có phòng dịch theo hướng dẫn của hai Bộ thì có thể tiến hành được. Các đơn vị tùy tính chất mức độ đưa học sinh quay lại trường nhưng tinh thần chung vừa thực tiễn nhưng cũng kiên quyết mạnh mẽ.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về những chuyển biến quan trọng trong tự chủ đại học, trong đó có ban hành các quy định "chuẩn" và các công cụ kiểm định.

Với câu hỏi của Đại biểu Lương Văn Hùng (Quảng Ngãi) về chủ trương đẩy mạnh tự chủ đại học, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:
Có thể thấy chủ trương tự chủ đại học và tự chủ giáo dục là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước và Quốc hội. Và ngành giáo dục nhiều năm qua từng bước triển khai vấn đề này. Từ nhiều năm trước các văn bản quản lý điều hành của Bộ đã điều chỉnh theo hướng quản lý được hệ thống ngày càng tự chủ. Trong đó việc ban hành khi Luật Giáo dục đại học sửa đổi ra đời là bước mở đầu cho tự chủ đại học, việc xây dựng quy chế đào tạo đã theo tinh thần phù hợp với tự chủ đại học, đào tạo đại học, thạc sĩ, tiến sĩ theo hướng tăng cường tự chủ cho các trường đại học, các quy định là khung chung tối thiểu các yêu cầu còn cụ thể hóa do các trường đại học sẽ đảm nhiệm.

Một trong những chuyển biến quan trọng là ban hành một loạt chuẩn, quản lý theo chuẩn, chuẩn trường học, chuẩn giáo viên, chuẩn chương trình đào tạo. Bộ sẽ đánh giá theo chuẩn này. Hiện tại và trong thời gian sắp tới Bộ cũng có chuyển hướng, trong quản lý nhà nước với các trường đại học tự chủ, chuyển mạnh từ chỗ quản lý từ chỗ mệnh lệnh hành chính trực tiếp trên xuống sang dùng công cụ kiểm định để quản lý các trường tự chủ. Các bộ tiêu chuẩn, tiêu chí, lực lượng kiểm định viên đang từng bước xây dựng, hoàn thiện. Với các trường tự chủ dùng các công cụ kiểm định hình thức chế tài hậu kiểm, xử phạt nghiêm minh thì là công cụ phù hợp, các trường đang ngày càng tự chủ theo luật định và Bộ đã và đang, sẽ điều chỉnh mạnh để quản lý vừa tốt vừa phù hợp, mở đường cho tự chủ đại học.

Đại biểu Lương Văn Hùng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi) đặt câu hỏi: Luật tự chủ Đại học chưa thấy Bộ Giáo dục-Đào tạo thay đổi để phù hợp với những thay đổi của các trường, Bộ trưởng có ý kiến như thế nào về vấn đề này? 

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) tranh luận về việc mở mã ngành đào tạo sức khỏe, các trường đa ngành có nên mở các ngành y dược hay không? Hai Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bộ Y tế đã có những phương án như thế nào?

Đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) nêu câu hỏi chất vấn: Dự án làng đại học Đà Nẵng đã treo tới 23 năm gây nhiều hệ lụy, vai trò của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? Và đến khi nào thì dự án được triển khai?

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) tranh luận về vấn đề dạy thêm. Đây là vấn đề vẫn chưa có hồi kết.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho rằng, Bộ trưởng cần triển khai những phương pháp mà theo đại biểu Thành thì có 4 phương pháp quan trọng là: Cần giảm tải chương trình sách giáo khoa (đặc biệt là đang trong chương trình dạy học trực tuyến); phương pháp dạy học cũng rất quan trọng; cần đổi mới trong thi cử và cần tổ chức lại hệ thống trường học.

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương (Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang) nêu câu hỏi chất vấn: Học sinh ở nhà đã lâu rất mong muốn đến trường, nhưng nhiều phụ huynh chưa yên tâm khi con em trở lại trường mà chưa được tiêm vaccine COVID-19, Bộ trưởng có quan điểm thế nào về vấn đề này?

Ở nhiều vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nguy cơ học sinh bỏ học, tái mù chữ, Bộ trưởng có giải pháp gì để học sinh những vùng khó khăn này không bị bỏ lại phía sau?

Trả lời chất vấn của đại biểu Phan Thái Bình, đoàn Quảng Nam về tình trạng thừa thiếu giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thừa nhận:

Vừa qua, chính sách khác nhau trong quản lý của các trường đã dẫn đến thừa thiếu giáo viên mang tính cục bộ.

Về vấn đề học thêm, dạy thêm, hiện các tỉnh, các Sở đã có văn bản quy định riêng, vấn đề này sắp tới Bộ sẽ rà soát thêm để được xử lý thấu đáo.

Trả lời chất vấn của đại biểu Điểu Huỳnh Sang, đoàn Bình Phước, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:

Về dạy học trực tuyến, dịch bệnh còn lâu dài, phải ứng phó, quan trong là chúng ta cần có đầu tư để hình thành nền tảng đồng bộ, bền vững mang tính quốc gia. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông, chỉ trong 2 tháng đã giải quyết tăng cường được các điểm lõm sóng. Hiện cần xây dựng nền tảng học tập trực tuyến đủ lớn mang tầm quốc gia, có sự tham gia của các tập đoàn viễn thông lớn chứ không chỉ mỗi nơi làm một kiểu, thiếu tính bền vững.

Các hướng dẫn, quy định hiện đã tương đối đầy đủ nhưng vẫn thiên về tính ứng phó tạm thời nên sau đợt dịch này chúng tôi sẽ có đánh giá sâu hơn, pháp chế hoá lên…

Bên cạnh đó, cần xây dựng kho học liệu, cơ sở dữ liệu đủ lớn để đáp ứng phù hợp.

Trong chiến lược của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chuyển đổi số là một trong những đột phá trong thời gian tới. Chúng tôi đã có sự chuẩn bị bền vững, lâu dài. Việc dạy trực tuyến lúc này đang là hình thức ứng phó tạm thời nhưng vẫn là nội dung quan trọng mà ngành cần đưa vào thực tiễn trong tầm chiến lược.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn về đổi mới phương pháp giảng dạy môn Lịch sử:

Về môn Lịch sử, có chuyên môn khá sâu trong triển khai chương trình giáo dục. Nhưng có thực tế, điểm thi môn này so với các môn khác thấp, tình trạng học sinh không yêu thích, học đối phó, điểm thi thấp. Điều này khiến chúng tôi rất suy nghĩ. Lịch sử là môn học rất quan trọng, cho chúng ta những hiểu biết xã hội, kinh nghiệm sống, giúp tu dưỡng con người, bồi dưỡng tình thần yêu nước; đất nước lịch sử hào hùng, có nhiều điều các thế hệ sau tự hào, nhưng học sinh không hứng thú là do khâu dạy học và kiểm tra đánh giá.

Việc dạy Lịch sử hiện vẫn thiên về sự kiện, số liệu, chưa phát huy được nhiều sáng tạo, cá tính của học sinh; việc kiểm tra đánh giá cũng thiên về ngày tháng, số liệu, sự kiện chứ chưa nghiêng về tư duy, ý nghĩa của sự kiện. Thời gian tới, chúng tôi sẽ có đổi mới việc dạy học lịch sử. Hướng dạy sẽ tăng cường tính sáng tạo của học sinh, không áp đặt cách hiểu với lịch sử. Nếu học sinh có suy nghĩ khác thì sẽ có trao đổi, thảo luận, không áp đặt. Việc thi cũng không áp đặt việc phải nhớ các mốc thời gian, con số…

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu Đoàn Thị Hảo, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên:

Về việc để trẻ em mẫu giáo 3 tuổi đến trường với tỷ lệ cao hơn, thuộc chùm giải pháp phát triển miền núi, đồng bào dân tộc; có nhiều giải pháp cần tính đến. Trong đó, việc khiến trẻ mẫu giáo bỏ học là khi có chính sách thay đổi, việc hỗ trợ bữa ăn trưa hiện theo đối tượng được hưởng theo quy định đã thay đổi khi một số xã miền núi được chuẩn nông thôn mới, các cháu bị mất phần trợ cấp.

Cần phải tìm duy trì nguồn hỗ trợ này để đưa các cháu mẫu giáo đến trường nhiều hơn. Bên cạnh đó, cần phải tăng cường cơ sở vật chất, hiện nhiều nơi được đầu tư quan tâm nhưng còn 35% cơ sở chưa được kiên cố hoá, nhất là các trường mầm non, là đối tượng rất khó khăn nên cần được quan tâm đầu tư hơn.

Đặc biệt, vừa qua, thực hiện phổ cập giáo dục 5 tuổi, nên các nguồn lực dồn hết cho đối tượng này khiến các điều kiện dành cho các cháu 3 tuổi lại bị thiếu. Hiện đã có phần dành cho cơ sở vật chất cho đối tượng này nhưng cần lưu ý hơn nữa.

Bên cạnh đó, cần tăng cường vai trò các trường dân tộc nội trú, bán trú. Coi viêc phát triển hệ thống các trường bán trú là giải pháp quan trọng để đưa trẻ tới lớp; bên cạnh đó còn có giải pháp về truyền thông, thuyết phục cha mẹ cho trẻ đến trường…

Trả lời chất vấn của đại biểu Dương Khắc Mai, đoàn Đắk Nông, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết:

Về việc phụ cấp cho giáo viên TP Gia Nghĩa đã đề cập nhiều, Bộ đã có văn bản trả lời theo ý kiến của các Đại biểu Quốc hội.

Việc chăm lo đời sống cho giáo viên là trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chúng tôi cũng luôn mong muốn giáo viên được hưởng đãi ngộ xứng đáng. Khi giáo viên mất phụ cấp 50%, nhóm xử lý đã phải bàn bạc nhiều, đắn đo vì tâm tư của nhiều giáo viên, nhưng phải căn cứ vào nhiều văn bản quy định.

Theo quy định hiện nay, đối tượng được nhắc đến lại không có danh sách vùng cao; dù rất băn khoăn khi xử lý nhưng chúng tôi cũng phải bám vào các căn cứ trước. Chúng tôi đã văn bản gửi cả sang Bộ Tư pháp, Uỷ ban Dân tộc và được trả lời cứ xử lý như thế trước đã. Phải điều chỉnh các quy định để phù hợp với thực tế, tránh thiệt thòi cho giáo viên, để họ xứng đáng hưởng trợ cấp.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục- Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Hiếu về thực nghiệm trong biên soạn sách giáo khoa:

Sách giáo khoa chúng ta đang biên soạn và sử dụng để phục vụ giáo dục phổ thông năm 2018 so với sách giáo khoa trong chương trình cũ trước, có sự khác nhau về tính chất, cách thức sử dụng.

Quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là bất kỳ tài liệu đưa vào giảng dạy trong nhà trường cũng phải đạt tính chuẩn mực, tính khoa học, tính sư phạm. Chủ trương là cố gắng sao cho có được sản phẩm sách giáo khoa tốt nhất. Việc thực nghiệm sách, quá trình triển khai thiên về xem việc sử dụng thế nào, thực hành ra sao. Việc tài liệu, về mặt khoa học chính xác đúng sai trách nhiệm thuộc Hội đồng thẩm định Quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục- Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Nguyễn Công Hoàn (Thái Nguyên):

Thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, có một số lý do, có một số môn học mới đưa vào chương trình với lý do nâng chuẩn giáo viên dạy tiểu học phải có bằng đại học và nhiều lý do sắp xếp cơ sở giáo dục thì tình trạng thiếu giáo viên là vấn đề lớn. Tổng số lượng thiếu trên 94.000 giáo viên, trong đó hơn 1/3 thiếu giáo viên mầm non, lý do do phổ cập mẫu giáo 5 tuổi.

Về vấn đề này, Bộ Giáo dục và Bộ Nội vụ đã phối hợp chặt chẽ để giải quyết tháo gỡ. Năm 2019, Bộ Nội vụ đã phê duyệt tuyển thêm hơn 20.000 giáo viên cho 14 tỉnh có nhu cầu cao. Tháng vừa rồi, 2 Bộ đã làm việc với nhau, cho phép tuyển thêm hơn 27.000 giáo viên nữa để giải quyết một phần tình trạng thiếu giáo viên, đặc biệt trong giáo dục mầm non.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục- Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên về tình trạng vi phạm đạo đức, lối sống trong một số cơ sở giáo dục:

Thời gian qua, việc vi phạm đạo đức lối sống, mất an toàn trong môi trường tại một số cơ sở giáo dục đã gây bức xúc cho xã hội, lo lắng cho phụ huynh.

Việc an toàn trường học là vấn đề lớn mà ngành Giáo dục rất quan tâm. Riêng phần tăng cường giáo dục, đạo đức lối sống cho học sinh, sinh viên là đề án lớn đang được Bộ triển khai, trong đó ban hành chinh sách chung của Bộ; trách nhiệm của các thầy, cô giáo; sự phối hợp địa phương hỗ trợ quản lý học sinh.

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Đoàn đại biểu tỉnh Hưng Yên): Tình trạng vi phạm lối sống trong các cơ sở giáo dục, bạo lực học đường… có diễn biến phức tạp, nhiều vụ nghiêm trọng, làm ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục, gây lo lắng trong xã hội, Bộ trưởng có giải pháp trong thời gian tới để tạo môi trường an toàn trường học? 

Đại biểu Nguyễn Công Hoàng (Đoàn đại biểu tỉnh Thái Nguyên):

Tình trạng mất cân đối đầu vào và số lượng các trường đại học, giải pháp của Bộ trưởng?

Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Nội vụ có giải pháp gì về tình trạng thiếu giáo viên ở các địa phương ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục?

Đại biểu Lê Bá Mạc (Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn) đặt câu hỏi:

Bộ trưởng có giải pháp gì có tính căn cơ để định hướng để định hướng phát triển hệ thống các trường cao đẳng sư phạm trong tình hình mới, nhằm phát huy nguồn lực hiện có vừa hạn chế sự quá tải cho các trường đại học sự phạm khi gánh thêm nhiệm vụ đào tạo 2 đối tượng giáo viên Tiểu học và Trung học cơ sở, vì theo luật giáo dục 2019 trình độ chuẩn của giáo viên Tiểu học và Trung học cơ sở đã được từ trình độ Cao đăng lên Đại học?

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) nêu câu hỏi:

Hiện nay việc áp dụng chế độ phụ cấp mầm non, tiểu học có 3 mức, trong đó có địa bàn miền núi. Trước đây thị xã Gia Nghĩa là huyện vùng cao, giáo viên đang được áp dụng hưởng phụ cấp miền núi, nay Gia Nghĩa lên thành phố nên không còn được hưởng phụ cấp. Vậy hướng giải quyền của Bộ trưởng là gì?

Đại biểu Điều Huỳnh Sang (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước) nếu câu hỏi: Đào tạo theo trực tuyến nói chung và dạy và học nói riêng nhưng việc này chưa có kế hoạch bài bản, còn bât cập. Bộ trưởng mới chỉ đưa ra lý do yếu đường truyền…nhưng giải pháp căn cơ thì chưa có. Vậy thời gian tới giải pháp này là gì?

Đại biểu Quốc hội Đoàn Thị Hảo (tỉnh Thái Nguyên) nêu câu hỏi:

Hiện tỷ lệ trẻ em của dân tộc thiểu số dưới 3 tuổi đến lớp chỉ đạt 21,2%; tỷ lệ đi đúng độ tuổi cấp THPT 47%, vẫn còn 19% người dân tộc thiểu số từ 15 tuổi trở lên chưa đọc thông, viết thạo tiếng Việt. Bộ trưởng có giải pháp cụ thể nào?,

Hiện điểm thi các môn lịch sử còn thấp. Không ít học sinh còn thờ ơ. Đâu nguyên nhân của sự tồn tại và giải pháp đổi mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo ra sao?

Đại biểu Phan Thái Bình, (Quảng Nam) tranh luận về vấn đề dạy thêm học thêm, giáo viên dạy thêm tràn lan, thừa thiếu giáo viên:

Tôi thấy rằng, việc thừa, thiếu giáo viên mang tính chất cục bộ, từng giai đoạn một. Hiện giáo viên THPT giao Sở Giáo dục quản lý, điều phối; từ THPT trở xuống, giao cấp huyện quản lý. Nếu giáo viên từ huyện này huyện kia, Sở Giáo dục và Đào tạo điều phối được nhưng giữa các huyện điều phối giáo viên thừa, thiếu lại không khả thi.

Việc dạy thêm tràn lan theo tôi cần chấn chỉnh. Nhưng nếu không dạy trước chương trình, mà việc dậy thêm nhằm bồi dưỡng học sinh giỏi cũng sẽ nâng cao tay nghề giáo viên (giống như việc bác sỹ làm việc tại cơ sở khám chữa bệnh công lập mở phòng khám tư). Trong bối cảnh nhu cầu có thật, vai trò của quản lý Nhà nước ra sao để tránh tình trạng dậy thêm tràn lan nhưng vẫn tạo điều kiện được việc tổ chức học thêm, dậy thêm nhằm bồi dưỡng nâng cao kỹ năng cho giáo viên và cho học sinh, trên cơ sở nhu cầu, nguyện vọng của phụ huynh.

Tranh luận với ý kiến đại biểu QH liên quan đến các vấn đề dạy thêm học thêm không quản được thì cấm; lương giáo viên thấp nên phải dạy thêm để mưu sinh; giáo dục và đào tạo khối ngành học sức khỏe còn nhiều bất cập; Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định, trong bối cảnh dịch bệnh diễn ra phức tạp thời gian qua, việc dạy thêm học thêm có hai hình thức.

Việc dạy thêm học thêm ngoài giờ, ngoài trường, giáo viên không trực tiếp dạy thêm học sinh của mình trong trường... thì không thể cấm, vì đây thuộc phạm trù ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT ngày 16/5/2012 ban hành Quy định về dạy thêm, học thêm của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nêu rõ các quy định liên quan đến vấn đề này.

Còn việc giáo viên trực tiếp dạy thêm cho học sinh của mình trong trường thuộc về điều lệ, nguyên tắc quy định những điều cấm không được làm trong các nhà trường hiện nay. Các trường hợp vi phạm bị phát hiện đều bị xử lý nghiêm.

Liên quan đến những bất cập của khối ngành học sức khỏe, trước khi tổ chức dạy và học, điều kiện triển khai, thi đầu vào, tốt nghiệp, việc làm...

Bộ Giáo dục và Đào tạo đều tham khảo ý kiến của Bộ Y tế để triển khai. Những bất cập phát sinh, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp thu, trao đổi với Bộ Y tế để tháo gỡ, giải quyết thời gian tới.  

Quan tâm tới nội dung mở mã ngành sức khỏe trong các trường đa ngành, 2 đại biểu Quốc hội "truy" đến cùng trách nhiệm kiểm tra, giám sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Vấn đề dạy thêm học thêm tiếp tục được khơi sâu. Đại biểu nêu: Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, giáo viên cũng cần "cứu trợ".

Đại biểu Nguyễn Công Long (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai):

Vấn đề học thêm, quan điểm ngành GD ĐT không thay đổi nhưng vấn đề dạy thêm học thêm chưa triệt để. Việc tiếp cận như một vấn nạn xã hội và xử lý theo cách là cấm. Có nơi tổ chức mật phục bắt quả tang rồi đưa lên báo chí và cách xử lý như thế không ổn. Theo tôi cho rằng chúng ta nên thay đổi quan điểm về hình thức dạy và học thêm vì học thêm có tác dụng. Tôi cũng cho rằng ngành y được làm thêm vậy tại sao ngành giáo dục lại không được dạy thêm vì xuất phát từ vấn đề thu nhập giáo viên thấp và coi dạy thêm là nguồn thu nhập. Thực tế vừa qua, giáo viên cũng là đối tượng được hưởng hỗ trợ.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình):

Chất lượng tuyển sinh đầu vào ảnh hưởng đến chất lượng đầu ra, nhiều trường đào tạo đa ngành với khối ngành sức khỏe chưa đảm bảo chất lượng với chuyên ngành. Điều kiện mở ngành chặt chẽ nhưng với nhiều trường Bộ GD ĐT cho phép mở ngành sức khỏe nhưng không xin ý kiến Bộ Y tế và Bộ Y tế khi kiểm tra nhiều trường đang giảng dạy nhưng không đáp ứng được yêu cầu chất lượng . Vậy Bộ GD ĐT đã có đợt kiểm tra về việc này chưa?

Về Thông tư khối lượng kiến thức văn hóa trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã tổ chức nhiều hội thảo lấy ý kiến nên Bộ Giáo dục Đào tạo trước khi ban hành tiếp thu đầy đủ ý kiến lấy người học làm trung tâm.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời ý kiến của đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (TP Hồ Chí Minh):

Chúng ta được nghe nói và biết nhiều về sỏi và sạn trong sách giáo khoa. Có một viên sạn thì mạng nói nhiều nhưng trong đó là sản phẩm trí tuệ của hàng trăm nhà giáo, nhà khoa học thì ít ai nói đến, liệu có công bằng không?

Vừa rồi chúng tôi có tổng kết 1 năm triển khai sách giáo khoa mới phối hợp với Ủy ban Văn hóa giáo dục của Quốc hội tổ chức hội nghị đánh giá cho thấy, ý kiến của các cô trực tiếp dạy lớp 1 thì sách giáo khoa mới được thiết kế theo chương trình 2018 thì các cô hứng thú trong việc dạy với tính mở. Điều này cho thấy chủ trương chương trình 2018 từ trang bị kiến thức sang phát triển năng lực học sinh là hướng đi đúng. Nghị quyết 88 của Quốc hội là đúng đắn trong đổi mới chương trình phổ thông, người dạy hào hứng hơn và học sinh lớp 1 chủ động hơn, khả năng đọc viết năng động hơn.

Chỉ qua 1 lớp 1 để đánh giá được cả chương trình lớp 1 thì chưa nói được nhiều nhưng nó là dấu hiệu để chúng ta quyết tâm tiếp tục con đường đổi mới đã chọn, không chỉ vì vài viên sỏi mà nghi ngờ cả chủ trương rất lớn của Đảng, Quốc hội và ngành giáo dục.

Về kiểm tra đánh giá trực tuyến, ngành giáo dục có thông tư 09 quy định kiểm tra đánh giá trong đào tạo trực tuyến, tuy nhiên giữa quy định và thực tế có phát sinh1 số trường hợp cụ thể thì chúng tôi sẽ có những hướng dẫn và điều chỉnh.

Về ứng xử mạng xã hội có đưa vào môn giáo dục công dân hay không thì để đưa vào môn học chính thức thì cần có ý kiến các chuyên gia.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về giải pháp củng cố kiến thức cho học sinh khi quay lại học trực tuyến.

Trả lời câu hỏi đại biểu Nguyễn Anh Tú (Kiên Giang), Bộ trưởng Bộ giáo dục giải trình:

Hiện nay việc dạy học trực tuyến không chỉ riêng ở Việt Nam mà cả thế giới phải làm, với Việt Nam chúng ta có kinh nghiệm trong đợt dịch trước và việc dạy trực tuyến đã có từ năm 2019 – 2020. Còn với tư cách là hình thức bổ trợ thì có từ lâu nhưng từ năm 2021 thì quy mô, tính chất thời gian thì chưa từng có kinh nghiệm và tiền lệ. Nhiều nước trên thế giới khi chuyển sang học trực tuyến toàn thời gian cũng không tránh khỏi những thách thức.

Với chúng ta, thầy và trò ngành giáo dục ứng phó với dịch bệnh chuyển sang dạy trực tuyến trong những điều kiện cả nước còn hết sức khó khăn. Đảng, Nhà nước và Chính phủ cũng rất quan tâm đến chuyển đổi số quốc gia, phát triển hạ tầng công nghệ nhưng mức độ của chúng ta còn khó khăn.

Theo thống kê, không phải 1,5 triệu các cháu không có trang thiết bị mà là 1 triệu 867 học sinh không có thiết bị gì trong tay học tập, có cái điện thoại cũng là tốt, có gia đình 2-3 chị em có 1 điện thoại để học. Đây là việc bất đắc dĩ phải ứng phó nên nhiều nơi, trước khi quan tâm đến chất lượng thì một trong vấn đề nóng là làm thế nào để số các cháu không có thiết bị trong tay không dần dần bỏ học vì không học được, cái đó cấp bách hơn trước khi chúng ta đánh giá các cháu học được gì.

Một số nơi việc học ở mức độ để duy trì cảm giác về học tập, việc đón nhận tư duy học tập được phần nào thì tốt phần đó. Đây là thực tế nhưng cũng có điều đáng mừng ở những vùng khó khăn hàng đầu như miền núi phía Bắc lại được học trực tiếp nhiều. Trong số hơn 20 tỉnh học trực tiếp thì khu vực miền núi trung du phía Bắc, vùng địa hình chia cắt, vùng núi khó khăn bậc nhất thì học trực tiếp.

Để đánh giá chất lượng thì có 2 đánh giá đó là đánh giá triển khai dạy trực tuyến như thế nào thực thi công việc ra sao và đánh giá chất lượng hiệu quả dạy trực tuyến như thế nào. Việc đánh giá thực thi thì Bộ có theo dõi thường xuyên, hàng ngày xem diễn biến các đơn vị dạy đến đâu, tình hình giáo viên tương tác ra sao, khó khăn như thế nào?

Chúng tôi đang tổ chức hỗ trợ về trang thiết bị, máy tính và các thiết bị học tập thì toàn ngành huy động hỗ trợ được trên 140 nghìn, các địa phương cũng chủ động. Trong tháng 11 có trên 50.000 máy tính sẽ được chuyển đến các nơi.

Để đánh giá được kết quả dạy học trực tuyến thì chúng tôi có đánh giá sơ bộ nhưng đánh giá đầy đủ thì cần có kiểm tra, khảo sát khi các cháu quay lại học tập. Phải có kiểm tra đánh giá chúng ta mới biết được đầy đủ nhưng chắc chắn việc học trực tuyến là có thách thức và ảnh hưởng đến chất lượng. Chúng ta không thể nói chuyển sang học trực tuyến mà vẫn hoàn toàn chất lượng như học trực tiếp là khó.

Trong công văn 4808 Bộ đã hướng dẫn các đơn vị bổ sung kiến thức khi các cháu quay lại trường, chúng tôi yêu cầu nhà trường khi các cháu quay lại học thì đừng căng thẳng quá mà đầu tiên phải cho các cháu làm quen lại môi trường học, học cách phòng chống dịch cho bản thân, lấy lại tinh thần rồi mới bắt đầu, chứ đừng quẳng luôn vào trong tay các em các loại phiếu khảo sát, các loại đánh giá, cái đó về chuyên môn giáo dục là chưa phù hợp. Cân đong đo đếm kiến thức đến đâu thì còn ở phía trước nên chúng tôi tiếp tục có khảo sát.

Giải pháp củng cố chất lượng khi học sinh quay lại trường, căn cứ vào nội dung cốt lõi thì nhà trường sẽ củng cố kiến thức, không bỏ bài học trên truyền hình và công cụ dạy học trực tuyến nếu đã có, tránh tình trạng cực đoan đến lớp rồi thì bỏ hết, phải dùng những cái đó làm công cụ hỗ trợ. Khi các em quay lại trường học thì giáo viên phải đánh giá xem các em học sinh mức độ đến đâu để phân nhóm và khả năng từng em trong 1 lớp khi quay lại học tập, 1 lớp sẽ không còn là 1 lớp đồng đều như khi học trực tiếp. Có cháu thì thiết bị tốt, bố mẹ kèm tốt thì tốt hơn, có cháu thiết bị phập phù, bố mẹ bận rộn thì kém hơn. Lúc này việc triển khai các phương pháp hỗ trợ theo nhóm, theo từng em cụ thể và việc triển khai phương pháp cá thể hóa rất phù hợp cho lớp có nhiều trình độ. Như vậy cần giải pháp rất tổng thể về chuyên môn, tăng cường trang thiết bị, các tư vấn hỗ trợ... trong đó đặc biệt lưu ý đến sự hỗ trợ của giáo viên cho các em có sự chênh lệch về kiến thức và kỹ năng sau thời gian dài học trực tuyến.

Về ý kiến của đại biểu Trần Công Phàn (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương) về giải pháp với sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải trình:

Cái tôi nói được lúc này là chúng ta làm những gì tăng cường chất lượng các bộ sách giáo khoa trong thời gian tới.

Để có bộ sách giáo khoa thực sự chất lượng cần nhiều yếu tố trong đó yếu tố con người soạn là cực kỳ quan trọng, tiếp đó là quy trình biên soạn, thẩm định, dạy thực nghiệm, lấy ý kiến các đối tượng liên quan. Việc chúng tôi làm ráo riết thời gian qua là sửa đổi thông tư 33 quy định biên soạn, thẩm định xuất bản sách giáo khoa.

Văn bản này đang được lấy ý kiến trên mạng trong đó chủ trương không đợi các tác giả, nhóm, nhà xuất bản mang mẫu đến thì Bộ mới thẩm định mà Bộ chủ trương có giám sát, đồng hành cùng các nhóm tác giả ngay từ đầu, dù xã hội hóa nhưng cần có sự giám sát toàn bộ quá trình và đồng hành của Bộ ngay từ đầu chứ không phó thác cho các nhà xuất bản và nhóm tác giả. Đồng thời, nâng cao yêu cầu, tiêu chuẩn của các thầy cô, nhà khoa học tham gia soạn sách, các tổ chức và cá nhân cũng cần đăng ký trước cũng giống như đăng ký kinh doanh để biết trước kế hoạch và tiêu chuẩn của các thành viên trong các hội đồng cũng sẽ được điều chỉnh.

Những người tham gia biên soạn sẽ không tham gia hội đồng và hội đồng thẩm định có thêm yêu cầu có thể tăng thêm áp lực cho các thầy tham gia hội đồng thẩm định đó là toàn bộ hội đồng thẩm định sẽ được ghi tên vào cuốn sách giáo khoa xuất bản và cùng chịu trách nhiệm.

Như vậy cần nhiều yếu tố, trong đó lượng quản lý cần theo sát bám sát toàn bộ chứ không phó thác cho các tổ chức và cá nhân trong quá trình làm mới tăng cường được chất lượng.

Trong phần tranh luận, đại biểu quốc hội nêu ý kiến: Vấn đề sách giáo khoa có những nội dung không phù hợp, Hội đồng biên soạn, NXB Giáo dục... và Bộ GD&ĐT phải có giải trình trước công chúng.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵng) tranh luận: Thực tế nội dung trong sách giáo khoa vừa qua đã sai, học sinh đã mua, đã học nên dư luận đang rất trông chờ vào cuộc quyết liệt của Bộ để giải quyết dứt điểm, minh bạch và cần có sự trả lời trước công luận càng sớm, càng tốt.

Tôi cho rằng, tập thể tác giả và Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cần lắng nghe, giải trình trước công luận và đưa ra hướng khắc phục; trách nhiệm của Hội đồng thẩm định do Bộ thành lập; cơ quan tham mưu của Bộ; lãnh đạo Bộ. Dù việc phê duyệt sách giáo khoa của nhiệm kỳ trước nhưng trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước là xuyên suốt.

Các đại biểu liên tiếp chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn.

Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh) đặt liên tiếp 3 câu hỏi:

1. Đề nghị Bộ trưởng đánh giá ưu điểm hạn chế của chương trình giáo dục theo bộ sách giáo khoa mới đối với lớp 1, 2 và 6.

2. Hiện các cấp học đang kiểm tra giữa kỳ hình thức trực tuyến, Bộ có chỉ đạo gì để đảm bảo kết quả kiểm tra được thực chất, đảm bảo sự công bằng các bài thi?

3. Việc ứng xử trên mạng xã hội phát sinh rất nhiều vấn đề bất cập, có ảnh hưởng giới trẻ, Bộ trưởng có phương án đưa chương trình ứng xử trên mạng xã hội vào môn học chính thức của giáo dục công dân hay không, thay vì chỉ đưa vào tiết học chuyên đề?

Đại biểu Nguyễn Thanh Tú (Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang) đặt câu hỏi:

Theo báo cáo, 1,5 triệu học sinh không có thiết bị học trực tuyến, số lượng máy tính mới chỉ đáp ứng khiêm tốn. Bộ cho biết việc học trực tuyến của 53,9% của học sinh có hoàn cảnh khó khăn như thế nào? Đánh giá chất lượng học trực tuyến, nhất là học sinh tiểu học, đầu cấp, cuối cấp; giải pháp sau thời gian học trực tuyến ra sao để đảm bảo chất lượng giáo dục?

Đại biểu Trần Công Phàn (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương): Tôi muốn Bộ trưởng nói rõ hơn vè bất cập sách giáo khoa. Còn nhiều lỗi, sạn, sạn. Ý kiến của Bộ trưởng, có đúng không? Nếu đúng thì Bộ trưởng đã và sẽ làm gì khắc phục, nâng cao chất lượng?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời đại biểu Phạm Thuý Chinh, đoàn Hà Giang về tình trạng thiếu giáo viên ngoại ngữ, tin học ở vùng sâu

Vấn đề đào tạo qua Internet đã phát triển như: Học từ xa, dạy học trực tuyến…; tương lai thế giới cũng đặt ra mô hình trường Đại học ảo, đây là một điều tất yếu trong quá trình chuyển đổi số. Công nghệ đào tạo số cũng sẽ được hướng đến, chúng tôi sẽ chuẩn bị nền tảng, nhân lực, mô hình thí điểm; các công việc tương lai cũng cần chuẩn bị.

Việc thiếu giáo viên tin học, ngoại ngữ, hiện nhiều tỉnh có chính sách ưu đãi thu hút, nhưng để đáp ứng thì còn là vấn đề rất khó khăm. Chúng tôi đang đặt ra giải pháp tăng chỉ tiêu cho các tỉnh khu vực miền núi, các tỉnh cũng tăng cường đào tạo tại chỗ, thu hút; nhưng còn phải tính nhiều yếu tố vì giáo viên 2 môn này vẫn còn nhiều cơ họi việc làm ở các địa phương khác nên nhiều người sẽ ít chọn làm viêc tại khu vực miền núi.

Các bài giảng ứng dụng công số với các bài giảng ứng dụng công nghệ số cũng sẽ là giải pháp cho tình trạng học sinh miền núi thiếu giáo viên Tin học, Ngoại ngữ.

Bộ trưởng Bộ GD- ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn của đại biểu về tình trạng thí sinh đạt 9 điểm thi mỗi môn vẫn trượt Đại học.

Việc dạy chương trình Phổ thông năm nay, Bộ đã ban hành văn bản 4040 về tinh giản chương trình phù hợp. Năm 2019- 2020, khi có dịch bệnh Bộ đã 2 lần tinh giản chương trình để phù hợp; năm học 2021- 2022 thêm lần nữa, Bộ cũng rà soát lạil chương trình được xác định là chương trình cốt lõi chứ không phải mỗi năm rút đi một chút.

Với các địa phương đang dạy trực tiếp, có thể dạy trước nội dung, nếu học trực tuyến sẽ theo chương trình cốt lõi; nếu đang học trực tuyến thì theo chương trình cốt lõi đó, nếu quay lại học trực tiếp sẽ tiếp tục củng cố thêm. Các hình thức học đa dạng theo từng khu vực, vùng miền; các trường chỉ chỉ cần bám theo chương trình cốt lõi, việc đánh giá cũng như vậy chứ không phải bê nguyên chương trình trực tiếp vào học trực tuyến.

Về việc điểm cao vẫn trượt đại học, có nhiều nguyên nhân khiến nhiều học sinh điểm cao nhưng vẫn không đạt nguyện vọng. Theo đó, trong 165 trường hợp vừa qua, nhiều trường hợp điểm thi từ 27 điểm trở lên cộng với điểm ưu tiên; trong đó hầu hết là học sinh chỉ đăng ký duy nhất 1 nguyện vọng vào các trường công an, bộ đội. Cũng có thực tế là các trường cũng đặt ra quá nhiều cách xét tuyển; mỗi cách đặt cho các nhóm chỉ tiêu có phần ít, nên ảnh hưởng đến việc xét trúng tuyển. Các trường hợp không trúng tuyển là có lý do như vậy.

Tuy nhiên, việc tuyển sinh là quyền của các cơ sở giáo dục đại học nhưng cũng nằm trong các chế tài cho phép; không nên có quá nhiều cách xét tuyển vừa phức tạp khó theo dõi, rủi ro cho người đăng ký; chúng tôi sẽ lưu ý vấn đề này.

Trả lời câu chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) về việc ban hành Thông tư về dạy văn hoá trong trường nghề thay thế Thông tư cũ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:

Về việc ban hành Thông tư về dạy văn hoá trong trường nghề thay thế Thông tư cũ, hiện chúng tôi đang lấy ý kiến, có thể ban hành sớm nhất.

Về việc nhiều trường đa ngành có xu hướng mở mã ngành sức khoẻ, việc này được tiến hành theo các quy chuẩn. Trong tự chủ Đại học, việc mở mã ngành là quyền của các đơn vị nhưng riêng ngành sức khoẻ và sư phạm, Bộ vẫn thẩm định, quyết định vì yêu cầu mã ngành sức khoẻ có những tiêu chí nghiêm ngặt phải tuân thủ. Chúng tôi sẽ có rà soát việc thực hiện các quy định; xem còn gì chưa chặt chẽ, cần bổ sung gì thêm. Hiện việc này vẫn đang thực hiện theo quy trình chặt chẽ.

Các đại biểu đặt các câu hỏi thẳng thắn về điều kiện mở mã ngành của các trường ĐH, CĐ; Thông tư về khối lượng kiến thức với giáo dục dạy nghề; thi đạt 9 điểm mỗi môn vẫn trượt ĐH...

Đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh (Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ) nêu câu hỏi: Việc dạy trực tuyến hiện nay vẫn theo chương trình dạy trực tiếp gây áp lực cho cả cô và trò, Bộ có kế hoạch điều chỉnh chương trình dạy trực tuyến phù hợp với từng bậc học để đảm bảo khi học sinh quay trở lại trường không bị lệch chương trình, không bị hổng kiến thức?  

Việc thí sinh tốt nghiệp Trung học phổ thông đạt trung bình 9 điểm mà vẫn trượt đại học, Bộ trưởng cho biết nguyên nhân và có giải pháp gì để cho các học sinh yên tâm? 

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) nêu câu hỏi: Nhiều trường mở mã ngành đào tạo khối sức khỏe và điểm tuyển có sự chênh lệch lớn. Điều kiện để mở các mã ngành đào tạo khối sức khỏe theo quy định là rất chặt chẽ, tuy nhiên có nhiều trường được Bộ Giáo dục Đào tạo cho mở mã ngành đào tạo này khi chưa có ý kiến thẩm định cuối cùng của Bộ Y tế, ý kiến của Bộ trưởng về vấn đề này?  

Bao giờ Bộ ban hành thông tư quy định việc giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa Trung học phổ thông trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp?

Đại biểu Phạm Thúy Chinh (Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang) nêu câu hỏi: Giáo dục qua mạng thể hiện xu thế phát triển. Bộ có giải pháp gì để phát triển đào tạo qua mạng? Hiện nay, nhiều vùng sâu vùng xa thiếu giáo viên tin học, ngoại ngữ, Bộ trưởng có giải pháp gì?

Trả lời câu chất vấn của đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Liên (Long An) về việc học sinh lớp 1 học qua truyền hình, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình

Hơn 2 tháng qua, Bộ Giáo dục phối hợp Đài truyền hình Việt Nam VTV đã sản xuất 166 bài giảng dành cho học sinh lớp 1 và lớp 2, đáp ứng được nhu cầu, mỗi môn học VTV có hàng triệu lượt học sinh vào xem. Tuy nhiên việc kiểm tra đánh giá các cháu ra sao? Khi quay lại thì việc phải có kiểm tra đánh giá phù hợp. Bộ đã có hướng dẫn cho việc này.

Trả lời câu chất vấn của đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Liên (Long An) về việc sinh viên ra trường, không có việc làm, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải trình:

Tôi cho rằng: Vai trò của việc xác định giữa cung cầu, nhu cầu đào tạo, quan trọng sự kết nối nhà trường, doanh nghiệp; chất lượng đào tạo là khâu quan trọng. Số lượng, nếu việc dự báo nhu cầu nguồn nhân lực không chính xác, việc đào tạo không phù hợp với dự báo nguồn nhân lực sẽ dẫn đến lĩnh vực này thì thiếu, lĩnh vực khác thì thừa.

Công tác dự báo rất quan trọng chất lượng đào tạo, tăng cường kỳ năng cho sinh viên. Tầm nhìn chiến lược, mạng lưới trường đại học, số lượng đào tạo cho phù hợp, nhóm giải pháp rất nhiều giải pháp triển khai mới làm được.

Trả lời câu chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Huế (Bắc Kạn) về sách giáo khoa có một số bài thiếu tính khoa học, thiếu tính giáo dục, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời:

Về sách giáo khoa lớp 6 có một số ý kiến phản ánh về một số nội dung không phù hợp?

Khi nhận được phản ánh và ngay sau khi có các ý kiến của Hội đồng chuyên môn, Bộ đã tiến hành ngay kịp thời việc điều chỉnh sửa chữa nội dung, trước khi được in và chuyển tới tay học sinh. Về lâu dài, Bộ đang tiến hành điều chỉnh quy trình các điều kiện để đảm bảo sách giáo khoa thời gian tới có chất lượng ngày càng cao hơn.

Về việc dạy học tích hợp, một môn có 3 học phần, đang thực hiện ở lớp 6. Trong quá trình thiết kế hướng dẫn, Bộ Giáo dục Đào tạo đã có hướng dẫn Nhà trường sắp xếp 3 giáo viên, dạy học theo logic của từng nội dung. Đơn vị nào sắp xếp theo logic theo chương trình, việc triển khai thuận lợi. Việc sắp xếp song song thì lúng túng. Bộ đã có hướng dẫn tập huấn với 9.000 giáo viên cốt cán. Chúng tôi tiếp tục tăng cường triển khai môn tích hợp thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải trình với vấn đề dạy học trực tuyến mà đại biểu Quốc hội Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) chất vấn:

Về dạy học trực tuyến thời gian quan tác động rất ảnh hưởng đến việc trang bị kỹ năng, đặc biệt kỹ năng hình thành thông qua tương tác trực tiếp, trực quan.

Việc học trực tuyến khó có thể thay thế dạy học trực tiếp. Trong khời gian nếu học sinh quay trở lại trường, ngoài kiến thức đã được rút gọn, thì việc tăng cường kỹ năng đặc biệt được chú trọng - một nội dung quan trọng khi học sinh quay trở lại. Đương nhiên sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường hỗ trợ kỹ năng.

Dịch bệnh còn kéo dài, muốn tăng cường chất lượng, cần giải pháp tổng thể. Nếu dịch bệnh kéo dài, để học trực tuyến tốt thì việc đầu tiên củng cố tăng cường hạ tầng công nghệ thông tin, trang thiết bị.

Các bài giảng truyền hình cần tiếp tục. Đối với việc thanh tra, kiểm tra giám sát phải rà soát lam sao thực hiện đúng Thông tư của Bộ trong việc đảm bảo thời gian chương trình giảng dậy; đặc biệt hỗ trợ tư vấn tâm lý sức khỏe cho học sinh. Bộ đang có văn bản hướng dẫn tổ chức đánh giá kiểm tra định kỳ trong việc học trực tuyến kéo dài.

Các đại biểu chất vấn  Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về thực trạng: Các bộ sách giáo khoa có những bài thiếu tính khoa học, thiếu tính giáo dục. Việc tích hợp môn học ở cấp THCS khiến 1 giáo viên dạy 3 môn. Sinh viên Đại học tốt nghiệp không có việc làm...

Đại biểu Trần Văn Tuấn (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang) nêu câu hỏi chất vấn:

Do dịch COVID-19 chuyển sang dạy học trực tuyến, việc giáo dục kỹ năng cho học sinh, sinh viên có nhiều khó khăn, có phần biểu hiện xem nhẹ. Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào, nhất là trong tình hình dịch bệnh có thể kéo dài?

Đại biểu Hoàng Văn Liên (Đoàn ĐBQH tỉnh tỉnh Long An) nêu câu hỏi chất vấn:

Số lượng lớn sinh viên ra trường không có việc làm mà có nguyên nhân là do chất lượng đào tạo của các trường đại học không gắn với nhu cầu của xá hội. Trách nhiệm và giải pháp của Bộ GD-ĐT?

Việc cho trẻ em cấp 1 và lớp 1 học trực tuyến là chưa đạt hiệu quả như mong muốn, gây khó khăn cho nhiều phụ huynh, quan điểm và giải pháp của Bộ trưởng?

Đại biểu Nguyễn Thị Huế (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn): nêu câu hỏi chất vấn:

Trong các bộ sách giáo khoa, khoa học tự nhiên, tiếng Việt của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam… có một số bài học thiếu tính khoa học, thiếu tính giáo dục, ý kiến của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào, và đâu là giải pháp?

Việc tích hợp các môn học khoa học tự nhiên và xã hội ở cấp học Trung học cơ sở đã được thực hiện, dẫn đến một môn có tới 3 giáo viên phải lên lớp do việc đào tạo giáo viên theo từng chuyên môn khác nhau, ý kiến của Bộ trưởng về vấn đề này và giải pháp khắc phục?

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải trình với vấn đề dạy học trực tuyến mà đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Vĩnh Long) chất vấn:

Qua thời gian ứng phó với dịch bệnh chúng ta cũng nhìn ra nhiều điều. Trước khi nhìn ra một vài điểm cần sửa chữa, chúng ta cũng thấy có những điều đáng mừng là nhìn ra sức mạnh, niềm tin được củng cố nhiều từ sự nhiệt thành, tận tuỵ của hơn 1 triệu giáo viên, các cán bộ quản lý thời gian qua. Trong gian khó dạy học trực tuyến trong dịch bệnh, nhưng không ai kêu ca, phàn nàn. Các thầy cô đã rất sáng tạo; nổi lên là tinh thần, sự tận tâm, củng cố thêm niềm tin và đội ngũ lãnh đạo và giáo viên.

Chúng tôi đã hết sức cố gắng, trách nhiệm; tuy nhiên cũng nhìn thấy những điều cần điều chỉnh như:

Về thể chế, chế độ chính sách khi vận hành đã bộc lộ những khiếm khuyết; bình thường chưa gay gắt nhưng trong dịch bệnh nhìn thấy rõ hơn. Chúng tôi đang rà soát lại.

Về quản lý nhà nước, ban hành văn bản pháp luật, kiểm tra giám sát đang làm tốt; nhưng khả năng ứng phó với các tình huống vẫn còn nhiều vấn đề.

Trong ban hành chính sách giữa yếu tố chung cả nước, cần chú ý nhiều hơn đến tính đa dạng… các văn bản hướng dẫn cần rất phù hợp với thực tế. Vừa qua, Bộ đã ban hành gần 20 văn bản có cả Chỉ thị, Công điện, Hướng dẫn… các loại văn bản này gia tăng theo mức độ sát hợp với thực tế. Đó là việc cần tăng cường hơn trong chính sách.

Thời gian qua, chúng ta cũng nhìn thấy sức mạnh của hạ tầng trong giáo dục còn yếu mà chúng ta cần tăng cường khẩn trương và lâu dài. Nhìn thấy kỹ năng quản lý, nhà giáo, học sinh; nhất là năng lực tự học của học sinh cũng cần phải nâng lên nhiều.

Về những việc cần làm trong thời gian tới: Đây là việc lớn. Có 3 nhóm đối tượng cần giải pháp khác nhau như: Nhóm đang dạy học trực tiếp, nhóm đang dạy học trực tuyến và nhóm chuẩn bị đi học trực tiếp; mỗi nhóm cần giải pháp riêng.

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Nguyễn Huy Thái (Bạc Liêu) về tình trạng dạy thêm học thêm ngay cả khi học trực tuyến, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải trình

Việc dạy thêm, học thêm là vấn đề ngành đã ngăn chặn, nghiêm cấm; hiện việc xuất hiện dạy trực tuyến vẫn nảy sinh dạy tăng giờ, dạy thêm trực tuyến thì tôi khẳng định: Bình thường đã phải ngăn chặn, trong khi học trực tuyến học sinh còn căng thẳng hơn, nên việc thêm giờ cần phải lên án.

Trong thông tư 09 của Bộ, quy định về dạy học trực tuyến đã quy định số giờ được dạy cho các cấp, lớp, các trường thấy học sinh đi học quá giờ quy định thì phải chấn chỉnh; các địa phương cần thanh kiểm tra xem có hiện tượng này không. Chúng tôi phải tăng thanh kiểm tra để ngăn chặn việc này.

Trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Nàng Xô Vi (Kon Tum) về tình trạng văn mẫu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo giải trình:

Về giảng dạy môn Ngữ văn, đây là môn học có vai trò quan trọng trong bồi đắp tình cảm, năng lực thẩm mỹ, tăng yếu tố dạy người môn này quan trọng. Với tiểu học môn Tiếng Việt cũng hết sức quan trọng. Việc tăng cường năng lực ngoại ngữ cũng quan trọng nhưng trước hết học sinh phải giỏi tiếng Việt. Vì vậy, môn Ngữ văn cần được chú ý.

Tôi đã từng nêu cần chấm dứt việc dạy theo văn mẫu; việc dạy kiểu này đặc biệt khi giáo viên đọc cho học sinh chép, học thuộc sẽ rất tai hại cho việc phát huy tính chủ động, sáng tạo cảm xúc, tình cảm chân thực của học sinh. Việc không dùng văn mẫu, đọc chép mà ngành sẽ có hàng loạt các biện pháp điều chỉnh, mang tính chuyên môn, tôi tin việc này sẽ được lan toả.

Để làm được việc này, việc kiểm tra đánh giá, biên soạn học liệu… sẽ được triển khai. Việc chấm sứt văn mẫu cũng là yếu tố chấm dứt dạy thêm học thêm.

Các đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo:

Đại biểu Nàng Xô Vi (Đoàn ĐBQH tỉnh Kom Tum): Bộ chỉ đạo không sử dụng văn soạn mẫu trong môn ngữ văn, điều này quan trọng trong nâng cao chất lượng môn ngữ văn. Bộ trưởng chỉ đạo như thế nào trong việc nâng cao chất lượng môn ngữ văn?

Đại biểu Nguyễn Huy Thái (Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu): Bộ Giáo dục và Đào tạo nhiều lần chỉ đạo không dạy thêm và học thêm nhưng gần đây xuất hiện tình trạng bị ép học thêm trực tuyến. Cử tri kiến nghị Bộ cần thanh tra kiểm tra việc học thêm trực tuyến? Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này?

Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long): Thời gian qua ngành GD&ĐT có sự thích ứng linh hoạt nhưng cũng bộc lộ một số vấn đề?  Bộ trưởng thấy có vấn đề gì cần khắc phục những tồn tại trong thời gian tới? Thời gian tới dịch dự kiến diễn biến phức tạp nên việc dạy và học trực tuyến sẽ là giải pháp lâu dài, vậy Bộ có định hướng gì đảm bảo chất lượng và đảm bảo sức khỏe, tâm lý lâu dài?

Sau phần chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã chuyển sang phiên chất vấn về giáo dục và đào tạo. Trả lời chính trước Quốc hội là Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn.

Nội dung chất vấn xoay quanh việc đảm bảo chất lượng dạy và học, tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo trong điều kiện COVID-19; Công tác dạy và học trực tuyến, đảm bảo hiệu quả, công bằng trong việc tiếp cận các điều kiện giáo dục học tập giữa học sinh các vùng miền, việc giảm tải chương trình học cho học sinh. Việc thu hẹp khoảng cách về giáo dục giữa thành thị mà nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Công tác an toàn trường học, y tế học đường để học sinh, sinh viên có thể trở lại trường học; phương án tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia trong bối cảnh dịch bệnh.

Ngoài ra tùy theo câu hỏi liên quan, Quốc hội sẽ đề nghị với Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Y tế, Lao động Thương binh và Xã hội, Nội vụ, Thông tin và Truyền thông cùng tham gia trả lời chất vấn giải trình về những vấn đề có liên quan.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đăng đàn. Bộ trưởng dành 5 phút để phát biểu, điểm lại tình hình giáo dục và đào tạo thời gian qua, đặc biệt là những ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 tới tình hình giáo dục đào tạo thời gian qua.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trong 2 năm qua, đại dịch COVID-19 đã làm đảo lộn và tàn phá hầu hết các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội, nhất là các vấn đề liên quan đến ngành giáo dục bị giãn đoạn, chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Các chương trình giáo dục, dạy học phải thay đổi theo hướng chỉ còn cốt lõi; khoảng 20 triệu học sinh, sinh viên không được đến trường; khoảng 70.000 sinh viên chưa kịp tốt nghiệp đúng hạn, gây khó khăn cho nguồn nhân lực cả nước; việc học tập trực tuyến trong điều kiện hạ tầng không đồng bộ, hạn chế, bất cập giữa các địa phương, nhà trường... gây ra nhiều hệ lụy và ảnh hưởng tiêu cực cho các nhà trường, gia đình.

Thực tế này khiến số đông học sinh, sinh viên căng thẳng, mệt mỏi, thày cô áp lực, phụ huynh bức xúc, xã hội lo lắng... Vì vậy, ngành giáo dục và đào tạo đã chỉ đạo các nhà trường nêu cao tinh thần trách nhiệm với nghề, khắc phục khó khăn trước mắt, tất cả vì học sinh thân yêu; đồng thời, thường xuyên động viên đội ngũ các thày cô giáo, các bậc phụ huynh và học sinh sinh viên chủ đồng tiếp cận, tiếp thu, ứng phó, tổ chức giáo dục và đào tạo trong điều kiện bình thường mới.

Dịch bệnh đang dần được kiểm soát hiệu quả, những vẫn còn nhiều nguy cơ tiếp diễn, ngành giáo dục vẫn còn những khó khăn, đứng trước nhiều thách thức và sẽ tập trung mọi nguồn lực, năng lực để khắc phục, hạn chế tác động, ảnh hưởng đến các điều kiện dạy và học. Dưới sự qun tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và các cơ quan liên quan, ngành Giáo dục sẽ nỗ lực vượt qua khó khăn, làm tốt hơn nhiệm vụ được giao phó.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá: Nội dung về Lao động, Thương binh và Xã hội là nội dung thu hút sự quan tâm của đại biểu quốc hội và cử tri cả nước. Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, bám sát nội dung, chủ đề đã đặt ra. Các câu chất vấn đúng và trúng, nội dung đi thẳng vào nội dung  mà người lao động, người sử dụng lao động đặc biệt quan tâm. 

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu:

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Lao động Thương binh xã hội Đào Ngọc Dung chiều qua và sáng nay có 32 đại biểu đăng ký chất vấn, 1 ý kiến tranh luận, còn 4 đại biểu đăng ký nhưng hết thời gian để trả lời chất vấn nên sẽ gửi câu hỏi đến Bộ trưởng để trả lời bằng văn bản.

Các nội dung chất vấn cơ bản bám sát nội dung chủ đề đã đặt ra, có trọng tâm trọng điểm với tinh thần thẳng thắn khách quan, xây dựng và trách nhiệm cao với đồng bào và cử tri cả nước. Các đại biểu nêu câu hỏi đúng và trúng, nội dung ngắn gọn, đi thẳng vào những vấn đề nóng bỏng của cuộc sống mà người dân quan tâm.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trong nhiệm kỳ thứ 2 của mình nắm chắc tình hình, lĩnh vực quản lý của Bộ, trả lời thẳng thắn thỏa đáng và đề xuất nhiều giải pháp cụ thể cho thời gian tới.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Tài Chính, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch- Đầu tư tiếp thu giải trình thêm ý kiến đại biểu quốc hội quan tâm. Qua phần chất vấn đã tập trung và làm rõ thêm một số vấn đề sau:

Thứ nhất, dịch COVID-19 nhất là đợt bùng phát thứ 4 đến nay đã tác động nghiêm trọng đến sản xuất kinh doanh, sinh kế việc làm và đời sống của người dân và doanh nghiệp. Do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau trong đó có phần trách nhiệm của quản lý nhà nước hơn 1,3 triệu người dân đã nhiều đợt rời bỏ TP Hồ Chí Minh và các tỉnh kinh tế trọng điểm phía Nam về quê, Quốc hội đề nghị Chính phủ và các thành viên Chính phủ phân tích, đánh giá làm rõ nguyên nhân, nhất là những nguyên nhân chủ quan. Đồng thời, có giải quyết tổng thể để phục hồi phát triển thị trường trong cả nước, giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động ở những vùng kinh tế trọng điểm, giải quyết việc làm sinh kế cho những người lao động ở các tỉnh thành khác trong cả nước khi người lao động đã trở về quê.

Thứ 2, tiếp tục đẩy nhanh các gói hỗ trợ an sinh xã hội, hỗ trợ lao động và người lao động cho mọi người được tiếp cận thuận lợi nhất và nhanh nhất, tăng cường kiểm tra xử lý hành vi tiêu cực, trục lợi chính sách. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu đề xuất các gói hỗ trợ thiết thực, khả thi đặt trong tổng thể chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội trong và hậu đại dịch COVID-19, trình cấp có thẩm quyền xem xét và giải quyết.

Lưu ý vấn đề bình đẳng giới, hỗ trợ người lao động nữ, lao động nhập cư, lao động tự do và những người yếu thế trong xã hội. Lưu ý những chi phí doanh nghiệp phải bỏ ra trong thích ứng và thực hiện một số mô hình sản xuất trong đại dịch như Ba tại chỗ, một cung đường hai điểm đến...

Thứ 3 tăng cường bảo vệ quyền trẻ em, đặc biệt là bảo trợ xã hội với trẻ em mồ côi do dịch COVID-19, tuyệt đối không để các em bị bỏ rơi, không nơi nương tựa. Tiếp tục tăng cường phòng chống xâm hại trẻ em.

Thứ 4, nâng cao trách nhiệm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước với công tác thiện nguyện. Chính phủ chỉ đạo Bộ Công An, các địa phương khẩn trương làm rõ vấn đề dư luận quan tâm, xử lý nghiêm cá nhân và tổ chức nếu có sai phạm trong lĩnh vực này, đồng thời tiếp tục hoàn thiện chức năng quản lý nhà nước.

Thứ 5, Bộ Lao động Thương binh xã hội quan tâm giải quyết những vấn đề quan trọng bức xúc như đổi mới hệ thống giáo dục nghề nghiệp, chính sách xã hội hóa về bảo trợ xã hội, tình trạng người lao động bán sổ bảo hiểm xã hội, chính sách tiền lương với những nhóm đối tượng có lương thấp và nghỉ hưu trước năng 1995. Triển khai chương trình quốc gia giảm nghèo bền vững...đặt trong bối cảnh tác động nặng nề của dịch COVID-19.

Thứ 6, đề nghị Chính phủ trước tình trạng lao động hiện nay do tác động của đại dịch, chỉ đạo các bộ ngành địa phương nghiên cứu tổng thể việc sắp xếp phân bổ lại dân cư, lao động trên cả nước gắn với xây dựng, đảm bảo nhà ở, cơ sở vật chất, thiết chế y tế, giáo dục.... nhằm phát triển thị trường lao động bền vững, tiếp tục củng cố quan hệ lao động hài hòa và ổn định trong doanh nghiệp.

Thứ 7, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn hôm nay tôi xin thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo với Quốc hội, lãnh đạo Đảng và Nhà nước có chủ trương giao Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố liên quan tổ chức lễ tưởng niệm đồng bào tử vong và các cán bộ chiến sĩ đã hi sinh do đại dịch tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam bằng hình thức trực tuyến, kết nối với một số tỉnh, thành phố. Đây cũng là vấn đề 1 số đại biểu đã nêu đề xuất.

Đề nghị Chính phủ, trực tiếp là Bộ Lao động Thương binh và Xã hội phối hợp với TP Hồ Chí Minh và các địa phương tổ chức thật tốt lễ kỷ niệm.

Phiên chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đến đây là kết thúc.

Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng):

Về cải cách chính sách tiền lương, hiện đang thí diểm ở 3 tập đoàn trong áp dụng chính sách tiền lương khu vực doanh nghiệp.

Vấn đề lương của doanh nghiệp, thời gian tới thay đổi căn bản, lương được xác định giá cả sức lao động thì chúng ta phải trả lương theo nguyên tắc thị trường trên cơ sở có sự can thiệp chừng mực của Nhà nước; đề cao vai trò tự chủ của người sử dụng lao động.

Doanh nghiệp và người lao động quyết định thang bảng lương. Nhà nước không quy định thang bảng lương. Người lao động và người chủ sử dụng sẽ thỏa thuận dựa theo sự phát triển của doanh nghiệp; thu nhập phúc lợi của người lao động; dựa trên mức lương tối thiểu vùng, mức sàn tối thiểu Nhà nước đặt ra. Có mức sàn, doanh nghiệp ko được để thấp hơn. Việc cao hơn là 2 bên thỏa thuận. Người lao động có quyền chấp nhận hay không chấp nhận.

Mức lương dựa trên tốc độ tăng năng suất lao động, chỉ số giá cả, khả năng chi trả của doanh nghiệp, bài toán hài hòa lợi ích. Tập trung thực hiện tốt vai trò 3 bên: là cơ quan quản lý Nhà nước, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Tổ chức Tổng liên đoàn

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) về nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người lao động như thế nào.

Việc cải thiện đời sống của người lao động phụ thuộc năng suất lao động, điều kiện sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Các giải pháp là:

-Phải nhanh chóng đào tạo, đào tạo lại, nâng cao tay nghề, nâng cao kỹ năng đàm phán của người lao động. Khi chuyển sang cơ chế tiền lương mới, bắt đầu từ năm 2022 đây là vấn đề trong giải quyết mối quan hệ giữa lao động và người sử dụng lao động.

- Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất và thống nhất với Tổng Liên đoàn: Xây dựng các tiêu chí quy định, rà soát sửa đổi quy định hiện hành nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động nhưng cũng mở đường phát triển sản xuất, tạo điều kiện cho người sử dụng lao động,tăng thu nhập cho người lao động.

-Quy hoạch lại một số ngành nghề cùng với địa phương. Thủ tướng đã trực tiếp chỉ đạo về việc ứng dụng khoa học một số ngành nghề.

-Điều tiết lao động, về lao động thâm dụng, phổ thông, có thể tăng cường, chuyển đổi sang lĩnh vực có thu nhập tốt hơn.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Hằng (Đắk Nông) về việc gói hỗ trợ bảo hiểm thất nghiệp có đúng luật không?

Vai trò quan trọng nhất của Quỹ bảo hiểm là vai trò “bà đỡ” cho thị trường lao động. Vừa qua có kết dư lớn của Quỹ bảo hiểm thất nghiệp và tính an toàn bảo đảm của Quỹ bảo hiểm này trong thời gian tới, chúng tôi cho rằng là đảm bảo được.

Trong điều kiện đời sống của người lao động, việc làm bị ảnh hưởng rất nặng nền bởi đại dịch, việc chúng ta sử dụng một phần kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là rất cần thiết, giảm đóng cho doanh nghiệp đối với Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là hoàn toàn xác đáng. Việc này đã nhận được sự đồng tình của dư luận xã hội. Việc này được triển khai hoàn toàn đúng luật.

Theo quy định, việc quy định chính sách này thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Trong thời gian chưa họp Quốc hội nhưng tại kỳ họp trước, Quốc hội có Nghị quyết 03 giao thẩm quyền này cho Ủy ban thường vụ Quốc hội. Vì vậy sau khi đánh giá tác động, Chính phủ báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, Ủy ban thường vụ Quốc hội có Nghị quyết 03 cho phép Chính phủ triển khai Nghị quyết này với tổng số vốn hỗ trợ như vậy.

Về nội dung triển khai gói hỗ trợ có vội không, trong bối cảnh tình hình thời điểm đó, việc đề xuất theo chúng tôi là kịp thời và chính xác. Đây là chính sách có tính chất tình thế, nhất là dịch tác động phức tạp và tác động nặng nề của đời sống nhân dân nhất là người lao động và người sử dụng lao động.

Chúng ta thực hiện chính sách đảm bảo đúng nguyên tắc, đóng hưởng, bình đẳng và có chia sẻ. Chỉ dành cho những người đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp hoặc đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp nhưng bảo lưu.

Chúng ta thực hiện chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động phải đặt trong bối cảnh tổng thể chung. Trong gói hỗ trợ 38.000 tỷ đồng đã sử dụng 30.000 tỷ từ kết dư để hỗ trợ người lao động. Người chủ thể chỉ giảm 0,5% tức là 8.000 tỷ đồng. Người lao động đã gấp 4 lần so với người sử dụng người lao động.

Từ Quỹ nghề nghiệp, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động tương đương 5.000 tỷ đồng để hỗ trợ người lao động. Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam đã dành rất nhiều chính sách từ Quỹ của Tổng Liên đoàn, đóng góp từ các nguồn khác được gần 10.000 tỷ đồng.

Sau phần giải trình của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch- Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đăng đàn, làm rõ thêm những vấn đề mà các đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm.

Trả lời trước Quốc hội về vấn đề thiếu hụt lao động, sinh kế cho người dân, chất lượng lao động... Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết:

Câu chuyện người lao động từ các tỉnh phía Nam như ở Bình Dương, Đồng Nai, Long An, TP Hồ Chí Minh... về quê bây giờ cuộc sống ra sao, có ổn định không và nếu nay quay trở lại lao động sẽ như thế nào, đây là vấn đề mà chính quyền địa phương và nganh lao động cũng đang từng bước xử lý.

Qua đợt dịch này bộc lộ nhiều vấn đề như thiếu nhà ở cho công nhân, phúc lợi xã hội... Tới đây Chính phủ sẽ bàn để giải quyết vấn đề này, trong đó quan tâm đến đào tạo nghề..

Trước mắt là giải quyết làm sao để cuộc sống của người dân, người lao động ổn định. Đợt dịch vừa qua có 1,3 triệu người gồm người di cư từ các tỉnh về quê, bao gồm: Đối tượng thứ nhất là lao động có hợp đồng chính quy làm việc ở các doanh nghiệp lớn ở các khu chế xuất, khu công nghiệp, các doanh nghiệp vẫn trả 1 phần lương nên họ quay lại làm việc là tương đối tốt. Đối tượng thứ 2 tiếp là người lao động không có hợp đồng dài hạn, chỉ có tính thời vụ ở các công trường, nhà máy không có cam kết lao động, không biết bao giờ quay lại làm việc. Đối tượng thứ 3 là lao động tự do làm việc ở các hộ gia đình nhỏ. Đối tượng thứ 4 là người đi theo, trong đó có nhiều người nhà đi theo trông con, cháu để người lao động đi làm việc.

Vậy những lao động (đối tượng thứ nhất) ở các doanh nghiệp lớn ở khu công nghiệp, khu chế xuất lớn có thiếu nhưng không đáng lo. Còn các đối tượng lao động còn lại vấn đề hiện nay nếu họ quay lại làm việc thì công tác chống dịch sẽ như thế nào, phải có kế hoạch chi tiết cụ thể. Họ rất cần đó là mở lại trường học mẫu giáo, tiểu học để giải quyết vấn đề giáo dục và lao động. Họ muốn được đảm bảo về nhà ở, hỗ trợ nhà trọ trong một thời gian để họ có chỗ ở để đi làm, được hỗ trợ một phần thì rất quý. Và các tỉnh đã và đang từng bước giải quyết vấn đề này.

Về phía Trung ương rà soát lại quy trình phòng chống dịch, đặc biệt về câu chuyện xử lý F0, F1... rất cần sự hỗ trợ của doanh nghiệp lo cho công nhân. Việc này doanh nghiệp cần làm quyết liệt, đừng làm hình thức, đừng đẩy hết trách nhiệm cho chính quyền địa phương.

Bây giờ cần đưa ra chính sách tạm thời để hỗ trợ doanh nghiệp, tạm thời áp dụng thời gian ngắn về số giờ làm việc cho người lao động, tạo điều kiện cho doanh nghiệp cũng là tạo điều kiện cho người lao động.

Các địa phương thực hiện kết nối chủ động, kết nối cho ngươi dân muốn quay lại lao động. Qua tìm hiểu cho thấy họ thích kết nối tự do chứ không muốn qua các mối liên hệ của doanh nghiệp. Khi người lao động quay trở lại cần chủ động tiêm vaccine, phòng dịch... để đưa người lao động làm việc thông qua kết nối.

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, tất cả các nước trên thế giới đều trong tình trạng như chúng ta, ngay cả các nước Đông Nam Á đều như chúng ta do ảnh hưởng bởi dịch bệnh nên thiếu lao động. Họ đã mở cửa để đón lao động nước ngoài vào làm việc, nhưng ta thì mở cửa để lao động ở các tỉnh đến với nhau.

Đề nghị Bộ Lao động xem xét giúp các tỉnh, hỗ trợ các địa phương, hỗ trợ người lao động nhất là những lao động có người nhà đi theo trông con cái cho người lao động yên tâm trở lại làm việc.

Người lao động ở các doanh nghiệp lớn, vùng công nghiệp là khu công nghiệp, khu chế xuất, đây là lợi thế của Việt Nam trong thời gian qua.

Nhưng qua đợt dịch này bộc lộ nhiều điểm yếu ở các khu công nghiệp là người quá đông, lao động ở khu nhà trọ dân sinh thì vô cùng phức tạp. Bình thường họ đã khổ, nhưng khi có dịch xảy ra lại vô cùng khổ. Có nhà trọ chỉ mấy mét vuông mà có tới 3-4 người. Tới đây cần có cơ cấu lại sản xuất và lao động, chấp nhận dần bỏ lao động giá rẻ để hướng tới lao động có giá trị cao hơn. Đương nhiên sẽ có ảnh hưởng đến chiến lược lao động, dịch chuyển lao động nhưng ta cũng cần tính đến lao động chất lượng cao.

Trả lởi câu hỏi của các đại biểu QH về giải quyết các vấn đề thu hút đầu tư lao động, dân cư trước ảnh hưởng của dịch bệnh chưa thỏa đáng, thu nhập bấp bênh không đủ trang trải đời sống, dễ dẫn đến tình trạng "ly nông bất ly hương", Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng khẳng định, giải quyết được vấn để thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn thỏa đáng sẽ khắc phục được những bất cập nêu trên và thực tiễn hiện nay. Để thu hút được đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn thì các địa phương phải đáp ứng: Quy hoạch tốt sản xuất nông nghiệp; đầu tư hạ tầng tốt; giải phóng đất đai; đào tạo nguồn nhân  lực; định hướng đầu tư đúng hướng; triển khai các chính sách đúng theo Nghị định 57/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định, quá trình thực hiện Nghị định 57 tuy đạt được kết quả nhất định, nhưng thực tế cũng đã phát sinh nhiều vấn đề, khó khăn mới. Báo cáo của các tỉnh, thành phố cho thấy, cơ chế hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn chưa thật rõ ràng, nên khi thực hiện còn lúng túng. Đơn cử, việc ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích chuyển đổi, tích tụ đất nông nghiệp, tạo quỹ đất để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn khó thực hiện, do khuôn khổ pháp lý chưa đầy đủ. Bên cạnh đó, trình tự thực hiện quyết định chủ trương đầu tư còn có những cách hiểu khác nhau khi vận dụng Luật Đầu tư 2015 (quyết định chủ trương đầu tư cho từng dự án) và Nghị định 57/2018/NĐ-CP (quyết định chủ trương cho danh mục các dự án được khuyến khích).

Ngoài ra, số vốn dự kiến được giao kế hoạch trung hạn từ ngân sách Trung ương giai đoạn 2016-2020 là 300,02 tỷ đồng, bố trí cho 24 địa phương, không đủ theo kế hoạch trung hạn, hơn nữa các công trình kết cấu hạ tầng của địa phương thu hút nguồn vốn lớn, dẫn đến nguồn vốn ngân sách được bố trí thực hiện Nghị định 57 chỉ còn 113,505 tỷ đồng cho 31 dự án tại 15 địa phương (trung bình 3,7 tỷ đồng/dự án).

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tập trung hoàn thiện dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 57 theo hướng điều chỉnh tăng nguồn vốn, hỗ trợ lãi suất... để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nhằm giải quyết các khó khăn, bất cập hiện nay. 

Liên quan tới giải quyết lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, gắn với cơ cấu đầu tư để "ly nông nhưng không ly hương", Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã giải trình về một số vấn đề liên quan.

Các đại biểu tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Đào Ngọc Dung về các nội dung liên quan Bảo hiểm thất nghiệp; thu nhập và tích lũy của người lao động. 

Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) đặt câu hỏi: Vừa qua Chính phủ đã có Nghị quyết về việc hỗ trợ người lao động thông qua Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, như vậy có vội quá không? Lý do Bộ Lao động Thương binh và Xã hội không chấp thuận ý kiến của Tổng Liên đoàn lao động về đề xuất của Liên đoàn là miễn đóng đóng bảo hiểm lao động?

Đại biểu Nguyễn Duy Minh (Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵng): Người lao động nhiều nơi chỉ bằng hoặc cao hơn không đáng kể so với thu nhập vùng, chất lượng ăn trong ca làm việc còn thấp không đủ tái tạo sức lao động, Quan điểm của bộ trưởng về vấn đề này?

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh): Dịch COVID-19 đã làm đứt gãy quy trình lao động là đã rõ, tích lũy của người lao động thấp, thu nhập không cao ảnh hưởng tái tạo sức lao động của người lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe lao động, Bộ trưởng có giải pháp gì về trước mắt và lâu dài về vấn đề này?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khi trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Lan Anh (Lào Cai) về các chương trình đào tạo nghề trong cuộc cách mạng 4.0, đã xác định: Chuyển đổi số có thể làm mất đi một số việc làm nhất định, tuy nhiên cũng đồng thời mở ra cơ hội mới. Bộ trưởng nhấn mạnh về các giải pháp để giúp người lao động và giáo dục nghề nghiệp thích ứng với tình hình mới.

Chuyển đổi số trong thời gian tới sẽ làm mất đi nhiều việc làm nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội mới. Giải pháp quan trọng: Chú trọng nâng cao chất lượng dự báo ngắn hạn trung hạn và dài hạn về nhu cầu nhân lực làm cơ sở điều tiết và đào tạo.Thứ 2 bổ sung quan sát, đánh giá theo từng ngành nghề, lĩnh vực, sự khác biệt cần thiết trong bối cảnh tác động cuộc các mạng công nghiệp 4.0.

Tiếp theo là đẩy mạnh thu hút và thúc đẩy đào tạo lại, nâng cao kỹ năng nghề, hoàn thiện cơ chế chính sách trong phát triển nghề nghiệp, nhất là thúc đẩy hợp tác 3 nhà: Nhà nước, doanh nghiệp và Nhà trường. Cùng đó, có chính sách hỗ trợ cơ sở đào tạo, doanh nghiệp được đẩy mạnh. Mở rộng đối tượng hỗ trợ là người lao động thất nghiệp, người lao động có nguy cơ thất nghiệp cao từ các nguồn kinh phí, quỹ hợp pháp..

Trả lời chất vấn của đại biểu về mô hình "Ba tại chỗ", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: Không áp dụng mô hình này cho  mọi doanh nghiệp, mà chỉ nên triển khai với mô hình doanh nghiệp có quy mô vừa, nhỏ. Và chỉ nên áp dụng trong thời gian ngắn, bởi chi phí quá lớn, là  gánh nặng với doanh nghiệp.

Mô hình 3 tại chỗ, trong phòng chống dịch trước khi Việt Nam áp dụng thì Singapore, Indonesia đã áp dụng, sau đó Bắc Ninh và Bắc Giang đã áp dụng mô hình này sau ngày 27/4, trên cơ sở đó một số địa phương áp dụng. Nói chung ban chỉ đạo trung ương không áp đặt mô hình nào với doanh nghiệp, địa phương trong phòng chống dịch. Nguyên tắc là an toàn thì mới sản xuất và sản xuất phải đảm bảo an toàn. Do đó, việc này do từng địa phương và doanh nghiệp xem xét trên thực tế phòng chống dịch.

Đối với mô hình này quá trình đọc kiến nghị tôi thấy hầu như các mô hình này chỉ phù hợp trong thời gian ngắn và quy mô vừa phải vì chi phí quá lớn.

Bộ trưởng Bộ LĐ, TB và XH trả lời chất vấn của đại biểu về "sách trắng" với lao động, việc làm. Bộ trưởng thừa nhận: Bản tin về thị trường lao động vẫn chậm cập nhật so với thực tế.  Bộ trưởng cho biết: Sắp tới xây dựng bản đồ về việc làm về nghề nghiệp, nhằm thúc đẩy thị trường lao động.

Hàng năm Tổng cục thống kê có đưa ra bản tin dự báo thị trường lao động hàng quý nhưng thường chậm hơn biến động của thị trường lao động. Ngành lao động cũng đưa ra thông tin cập nhật hàng quý về ấn phẩm lao động việc làm nhưng còn chậm.

Thời gian tới chúng tôi đề xuất phối hợp Tổng cục thống kê xây dựng, công bố ấn phẩm việc làm xây dựng bản đồ nghề nghiệp, bắt đầu triển khai từ 2022. Việc công bố sách trắng thì tiếp tục nghiên cứu, ở thời điểm cho phép và thực sự có hiệu quả thì sẽ công bố.

Bộ trưởng Bộ LĐ,TB và XH Đào Ngọc Dung cho biết: Thời gian tới sẽ rà soát chính sách để thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp trong giáo dục nghề nghiệp. 

Thị trường lao động là 1 trong những thị trường quan trọng của nền kinh tế. Trong Nghị quyết và tái cơ cấu 5 năm tới chúng ta cũng đã đặt vấn đề này. Và hợp tác công tư chúng tôi coi đây là nguồn lực quan trọng cho phát triển nhất là khi chúng ta coi con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển.

Thời gian tới, quan điểm của chúng tôi là rà soát cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy doanh nghiệp tham gia, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp, nhà nước, người sử dụng, chú trọng chính sách về vốn, thuế.

Một số lĩnh vực ngân sách nhà nước chịu trách nhiệm đảm bảo hoàn toàn, một số lĩnh vực và có những ngành nghề nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, huy động lực lượng toàn xã hội. Đồng thời tiến hành hỗ trợ cho doanh nghiệp về năng lực đào tạo, dự báo, nền tảng số và thông tin để doanh nghiệp chủ động chọn phương án hỗ trợ và đào tạo lao động, hỗ trợ nền tảng dạy học trực tuyến, theo hướng đó thì 5 năm tới ngành giáo dục nghề nghiệp sẽ có sự lột xác.

Đúng 8 giờ sáng 11/11, Quốc hội bắt đầu ngày chất vấn và trả lời chất vấn thứ 2. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết: Trong buổi sáng hôm nay, 11 ý kiến tranh luận với vị trưởng ngành Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ được đưa ra. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tiếp tục giải trình. Cùng với Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội là một số bộ trưởng các ngành liên quan, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung bắt đầu trả lời các câu chất vấn của đại biểu.

Sau phần giải trình của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung về lĩnh vực mình phụ trách, Quốc hội sẽ chất vấn lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Người trả lời chính là Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn. Đây là lần đầu tiên ông Nguyễn Kim Sơn đăng đàn trước Quốc hội kể từ khi ông nhậm chức Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Các nội dung mà đại biểu Quốc hội dự kiến chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn là: Việc bảo đảm chất lượng dạy và học, tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo trong điều kiện dịch COVID-19; Công tác dạy và học trực tuyến bảo đảm hiệu quả, công bằng trong việc tiếp cận các điều kiện giáo dục, học tập giữa học sinh các vùng miền; Việc giảm tải chương trình học cho học sinh; Việc thu hẹp khoảng cách về giáo dục giữa thành thị và nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Công tác an toàn trường học, y tế học đường để học sinh, sinh viên có thể trở lại trường học; Phương án tổ chức kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia trong bối cảnh dịch bệnh. 

Cùng tham gia giải trình  có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Nội vụ, Thông tin và Truyền thông.

Từ 14 giờ 55, Quốc hội chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, bao gồm giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh tình hình mới; các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh để phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh. Công tác chuẩn bị đầu tư, việc phân bổ, giao kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2021-2025 và kế hoạch năm 2021; giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và các dự án trọng điểm quốc gia. Tiến độ thực hiện các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi đầu tư phát triển.

Các Phó Thủ tướng Chính phủ: Lê Minh Khái, Lê Văn Thành; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Giao thông vận tải, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Xem chi tiết bài tường thuật trực tiếp phiên chất vất và trả lời chất vấn ngày thứ nhất tại đây.