Để làm rõ hơn nội dung, ý nghĩa của chương trình Giao lưu, TTXVN đã có cuộc phỏng vấn với Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
Thưa Thứ trưởng, xin Thứ trưởng cho biết đánh giá về Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 5?
Cho đến thời điểm này, có thể nói Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 5 đã thành công tốt đẹp. Ngày 19/11, Đoàn đại biểu Quân sự cấp cao Việt Nam sang Trung Quốc tổ chức 5 năm Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới, hội đàm giữa hai đồng chí Bộ trưởng, thăm các đơn vị Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc, thăm trường học của Trung Quốc. Đặc biệt, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch và Đoàn Việt Nam cũng như Đoàn Trung Quốc đã đến thăm Di tích lịch sử Long Châu - nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sinh sống để chuẩn bị về Việt Nam xây dựng căn cứ cách mạng ở Cao Bằng.
Ngày 20/11, Đoàn Trung Quốc đã sang Việt Nam dự diễn tập hỗn hợp Việt Nam - Trung Quốc về tìm kiếm cứu nạn và quân y; thăm các đơn vị quân y, đặc biệt là tổ chức tọa đàm Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới lần thứ 5. Cuộc Giao lưu lần này cũng như 4 lần trước, đều có chung một mục đích nhằm tăng cường quan hệ quốc phòng giữa hai quân đội, trên cơ sở đó tăng cường quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.
Với mục tiêu đã đề ra, Giao lưu hữu nghị Quốc phòng lần này tiếp tục thành công tốt đẹp. Trong những năm tới, hai Bộ trưởng Quốc phòng đã thống nhất cần chính thức hóa cơ chế này làm cơ chế hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Trung Quốc mang tính chất lâu dài, ổn định và ngày càng phát triển.
Thưa Thứ trưởng, các hoạt động năm nay có sự tham gia và nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người dân hai bên biên giới huyện Phục Hòa, tỉnh Cao Bằng và huyện Long Châu, tỉnh Quảng Tây. Thứ trưởng đánh giá như thế nào về điều này?
Sự xuất hiện của nhân dân ở cả 5 lần tổ chức Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới đều rất đông đảo, phấn khởi. Nhưng lần này, vì dư âm của những cuộc giao lưu lần trước, và do công tác tuyên truyền của cả hai bên có nhiều điểm tích cực hơn nên người dân tham gia rất đông đủ và phấn khởi. Người dân tham gia khi đón Đoàn Việt Nam sang Trung Quốc và Đoàn Trung Quốc sang Việt Nam.
Đặc biệt khi diễn tập và trong các cuộc giao lưu, người dân tham gia không phải với tư cách những người tới tham quan, mà trực tiếp cùng quân đội hai nước diễn tập, kiểm nghiệm, nhận thức được tầm quan trọng trong hợp tác quốc phòng từ ở cấp cao đến những hoạt động rất cụ thể, thiết thực với người dân, như tìm kiếm cứu nạn, hợp tác quân y.
Đặc biệt Bộ Quốc phòng Việt Nam đã xây dựng, hỗ trợ cho huyện Phục Hòa một Nhà văn hóa - Nhà giới thiệu sản phẩm và quảng trường rất đẹp, góp phần làm thay đổi hẳn bộ mặt của vùng biên giới chúng ta. Trên cơ sở đó, mối quan hệ giữa các địa phương biên giới sẽ được phát triển không chỉ về mặt quan hệ đối ngoại mà cả về kinh tế, văn hóa, xã hội cũng sẽ có cơ hội phát triển tốt.
Mỗi đợt Giao lưu đều có những công trình mới được xây dựng như Trung tâm Văn hóa hữu nghị Tà Lùng, vậy trong 4 năm qua, những công trình Nhà văn hóa, Nhà hữu nghị này đã phát huy hiệu quả như thế nào, thưa Thứ trưởng?
Điểm đặc biệt là khi chúng ta quay trở lại những Nhà văn hóa hoặc những công trình hỗn hợp của Việt Nam và Trung Quốc tặng nhân dân ở các địa phương biên giới Việt Nam, đều thấy rằng những công trình này được sử dụng rất hiệu quả, trở thành nơi sinh hoạt văn hóa của nhân dân chúng ta, nhưng đồng thời là Nhà hữu nghị để khi có lễ hội hoặc các dịp kỷ niệm, nhân dân hai bên có thể cùng sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, trao đổi, giao lưu với nhau. Có thể nói, các công trình này giá trị không quá lớn, nhưng mang ý nghĩa rất tích cực đối với nhân dân vùng biên giới, cũng như đối với mối quan hệ giữa nhân dân của Việt Nam và Trung Quốc.
Thành công qua các lần tổ chức Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới Việt Nam - Trung Quốc sẽ mở ra triển vọng như thế nào trong việc góp phần thúc đẩy quan hệ đối ngoại quốc phòng giữa hai nước, thưa Thứ trưởng?
Để đẩy mạnh quan hệ đối ngoại quốc phòng hai nước, có rất nhiều việc phải làm, không chỉ riêng hoạt động Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới. Nhưng đặc thù của Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới là chỉ có giữa Việt Nam và Trung Quốc. Thứ nhất, do chúng ta có đường biên giới liền kề. Thứ hai, chúng ta có một lịch sử quan hệ đoàn kết, hữu nghị, cùng phát triển với Trung Quốc. Đặc biệt, đặc thù này cũng xuất phát từ nhận thức chung của hai Đảng, hai Nhà nước, đó là tận dụng tối đa điều kiện thuận lợi của hai nước liền kề về biên giới, nhưng lại có điểm tương đồng về thể chế chính trị.
Từ đó, tôi tin rằng Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới sẽ có những đóng góp tích cực vào quan hệ quốc phòng hai nước. Nhưng tôi muốn nhấn mạnh là không chỉ dừng lại ở đó, chúng ta vẫn còn rất nhiều việc cần làm để duy trì, tăng cường quan hệ quốc phòng hai nước, xây dựng nền quốc phòng bảo vệ Tổ quốc, nhưng đồng thời cũng tạo được hòa bình, hữu nghị với các nước láng giềng.
Xin Thứ trưởng nhận xét về những đóng góp của lực lượng Biên phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ biên giới nói chung cũng như tham gia Giao lưu nói riêng?
Có thể nói lực lượng Biên phòng đóng vai trò trung tâm trong Giao lưu hữu nghị Quốc phòng biên giới. Nhưng nói như vậy là chưa đủ. Bộ đội Biên phòng có vai trò đặc biệt quan trọng trong duy trì luật pháp, duy trì và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của chúng ta, nhưng đồng thời cũng duy trì hòa bình, hữu nghị với các nước láng giềng của Việt Nam là Trung Quốc, Lào, Campuchia. Không chỉ ở biên giới với Trung Quốc mà với Lào, Campuchia, chúng ta cũng có những hoạt động tương tự, đạt hiệu quả như vậy.
Bên cạnh những hoạt động bảo vệ biên giới quốc gia, xây dựng mối quan hệ đoàn kết với nước láng giềng, lực lượng Biên phòng còn thực hiện một nhiệm vụ rất quan trọng là giúp đỡ, hỗ trợ nhân dân. Có thể nói, không ở đâu trên biên giới Việt Nam, nhân dân vùng biên không thấy bóng dáng của chiến sĩ biên phòng, vừa là những người bảo vệ biên giới, vừa giúp đỡ nhân dân, vừa là những người thầy giáo dạy chữ cho trẻ em, y tá chữa bệnh cho nhân dân…
Chúng tôi rất muốn một lần nữa biểu dương lực lượng Biên phòng đã làm tốt nhiệm vụ bảo vệ biên giới quốc gia, cũng là bảo vệ hòa bình.
Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng đã tham gia cuộc phỏng vấn!