Quang cảnh hội thảo.
Dự thảo Luật gồm 6 chương, 29 điều, giảm 6 điều và có sự thay đổi về cấu trúc, hình thức có một số thay đổi so với Luật hiện hành. Dự kiến luật này sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tới.
Luật Công nghệ cao được ban hành từ năm 2008, là đạo luật đầu tiên và duy nhất điều chỉnh về công nghệ cao tại Việt Nam và được sửa đổi ở phạm vi hẹp tại các điều khoản nhỏ vào các năm 2013, 2014 và 2025, nhưng chưa có lần sửa đổi nào mang tính tổng thể để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phù hợp với bối cảnh pháp lý, kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế đang có nhiều thay đổi nhanh chóng, sâu sắc. Thực tiễn cho thấy, Luật Công nghệ cao đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập cả trong nội dung và tổ chức thực hiện, chưa giữ vai trò thúc đẩy phát triển mạnh mẽ năng lực công nghệ cao trong nước.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Hải Quân, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, một trong những mục tiêu quan trọng của việc sửa đổi Luật Công nghệ cao là tháo gỡ những vướng mắc, bất cập từ thực tế, tạo hành lang pháp lý hiệu quả để phát triển công nghệ cao trong nước, nâng cao năng lực công nghệ nội sinh, tiến tới cạnh tranh công nghệ toàn cầu.
Việc sửa đổi Luật lần này cũng nhằm cụ thể hóa và triển khai thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, qua đó tạo hành lang pháp lý minh bạch, ổn định và hấp dẫn đối với các hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ cao.
Theo đó, dự án Luật tập trung 6 nhóm chính sách: Hoàn thiện khái niệm và tiêu chí về công nghệ cao; thiết kế lại hệ thống các chính sách và đối tượng hưởng chính sách ưu tiên, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư; khuyến khích phát triển hệ sinh thái công nghệ cao; bổ sung quy định mới về mô hình khu công nghệ cao, đô thị công nghệ cao; bổ sung và hoàn thiện các quy định quản lý nhà nước về công nghệ cao, cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả; bổ sung các quy định về yêu cầu chuyển đổi số toàn diện hoạt động công nghệ cao.
Tại hội thảo, các đại biểu đánh giá cao việc dự thảo Luật được thiết kế theo nguyên tắc cắt giảm thủ tục, đơn giản hóa thủ tục hành chính thông qua tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động công nghệ cao. Việc thu hút nguồn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước cho công nghệ cao thông qua khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, tài trợ kinh phí cho nghiên cứu, phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược, sản phẩm công nghệ cao, sản phẩm công nghệ chiến lược. Cùng với đó, việc bổ sung quy định rà soát, đánh giá định kỳ hoặc đột xuất các Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ cao, sản phẩm công nghệ chiến lược được khuyến khích phát triển, nhằm đảm bảo tính cập nhật, thích ứng nhanh với thay đổi công nghệ toàn cầu. Dự thảo Luật được thiết kế theo nguyên tắc cắt giảm thủ tục, đơn giản hóa thủ tục hành chính thông qua tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động công nghệ cao.
Dự thảo Luật cũng hoàn thiện định nghĩa công nghệ cao, nhấn mạnh tính đột phá, lan tỏa và vai trò nền tảng của các ngành sản xuất, dịch vụ hiện đại; hoàn thiện định nghĩa sản phẩm công nghệ cao không chỉ là sản phẩm mà còn bao gồm dịch vụ được tạo ra từ công nghệ cao; sửa đổi cơ chế xác định công nghệ ưu tiên, thay vì liệt kê 4 lĩnh vực cố định mà chuyển sang tiêu chí mở về công nghệ cao và công nghệ chiến lược...
Các đại biểu còn cho rằng cần làm rõ hơn thuật ngữ công nghệ cao, bởi đây là khái niệm này mang tính cốt lõi, xuyên suốt trong luật. Trong đó, khái niệm này cần làm rõ thêm công nghệ cao là phải thể hiện tính mới, hiện đại và có giá trị trong không gian, thời gian nhất định. Dự thảo Luật cũng cần giải thích từ ngữ để làm rõ về nội địa hóa công nghệ, giải mã công nghệ, làm chủ công nghệ; tiêu chí xác định doanh nghiệp công nghệ cao, công nghệ chiến lược; mỗi quan hệ giữa khu công nghệ cao, đô thị công nghệ cao.