Chính quyền địa phương 2 cấp: Nỗ lực và sự phối hợp đồng bộ từ các cấp

Hầu hết các địa phương đã hoàn tất việc sắp xếp tổ chức chính quyền, đảm bảo duy trì hoạt động hành chính không gián đoạn. Chính quyền các tỉnh mới hợp nhất và các xã mới thành lập nhanh chóng đi vào hoạt động, không để khoảng trống quản lý và phục vụ nhân dân tốt hơn.

Tích cực phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển

Cuối tháng 7 vừa qua, UBND phường Phước Thắng (Thành phố Hồ Chí Minh) tổ chức bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho bà Phùng Thị Gọn và bà Phạm Thị Bích Phượng. Đây là hai trường hợp đã làm thủ tục xin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ hàng chục năm trước.

Bà Phùng Thị Gọn (Khu phố 7, phường Phước Thắng) chia sẻ, vợ chồng bà mua mảnh đất rộng 78 mét vuông từ năm 1993 với giá 2,5 cây vàng, sau đó xây nhà và chuyển đến sinh sống. Tuy nhiên, thửa đất này nằm chung trong sổ đỏ của chủ đất cũ. Khi bà Gọn làm thủ tục tách thửa, hồ sơ không được chấp thuận, dẫn đến quá trình khiếu kiện kéo dài trong nhiều năm. Mặc dù sau đó chính quyền đã hủy sổ đỏ của chủ đất cũ nhưng việc tách thửa và cấp sổ mới cho gia đình bà vẫn chưa được giải quyết triệt để. Việc UBND phường Phước Thắng hoàn thiện thủ tục và bàn giao sổ đỏ chính là dấu mốc quan trọng, chấm dứt quá trình chờ đợi kéo dài của người dân.

Tại Hà Tĩnh, mỗi ngày Trung tâm Phục vụ hành chính công xã miền núi Phúc Trạch tiếp nhận và hướng dẫn hơn 70 lượt người dân đến làm các thủ tục hành chính. Ông Lê Đình Hiệu, thôn Tân Hương, xã Phúc Trạch cho biết, trước đây, để làm các thủ tục hành chính, trong đó có liên quan đến đất đai, ông phải lên trung tâm huyện, cách xa hơn 15km, bây giờ lên xã, khoảng cách rút ngắn chỉ còn 5 km. Thái độ làm việc của cán bộ rất niềm nở, hướng dẫn chu đáo, thủ tục được giải quyết nhanh chóng nên ông rất hài lòng.

Trong những ngày đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, lực lượng Công an cấp xã trên địa bàn các địa phương trong cả nước đã nhanh chóng ổn định tổ chức theo mô hình mới; bám sát cơ sở, không để "trống" địa bàn, khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt bảo đảm an ninh, trật tự từ cơ sở...

Ông Hoàng Mạnh Cường, Chủ tịch UBND xã Đồng Đăng, tỉnh Lạng Sơn đánh giá, thời điểm vận hành mô hình chính quyền cấp xã mới diễn ra trên địa bàn rộng, khối lượng công việc rất lớn. Việc lực lượng Công an đảm bảo tốt an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, nhất là tham gia giải quyết hiệu quả các lĩnh vực công tác thuộc thẩm quyền... là tiền đề quan trọng giúp địa phương thực hiện và hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Làm việc nào ra việc đấy; chủ động, sáng tạo, không trông chờ, ỷ lại vào cấp trên

Đến nay, tại 32/34 địa phương đã thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, 32/34 địa phương thành lập 3.127 Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã; Hà Nội và Quảng Ninh vận hành theo mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp và tổ chức các chi nhánh hoặc điểm phục vụ hành chính công.

Trong 1 tháng qua kể từ khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước thường xuyên đến cơ sở để kiểm tra, động viên đội ngũ cán bộ, công chức đang làm nhiệm vụ và người dân tới làm các thủ tục hành chính.

Kiểm tra thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Trung tâm hành chính công của xã biên giới Si Pa Phìn, tỉnh Điện Biên vào ngày 26/7 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm biểu dương nỗ lực của chính quyền địa phương và lực lượng chức năng trên địa bàn. Tổng Bí thư nêu rõ, về hoạt động của chính quyền cấp xã, không phải chỉ là các hoạt động công tác hành chính mà đây là một bước chuyển rất lớn khi chính quyền địa phương thay mặt cho Nhà nước triển khai chủ trương, chính sách của Đảng đến với người dân; tạo điều kiện nâng cao đời sống cho nhân dân là việc rất quan trọng. Công việc tiếp theo của chúng ta đó là tiếp tục tạo điều kiện để nhân dân có cuộc sống ấm no ổn định...

Kiểm tra thực tế hoạt động thông suốt tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Ninh Kiều, Cần Thơ vào ngày 13/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ, điều quan trọng trong triển khai chính quyền địa phương 2 cấp là chuyển trạng thái từ thụ động sang chủ động, tích cực phục vụ người dân và doanh nghiệp. Thủ tướng cũng yêu cầu các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội triển khai thực hiện khẩn trương, hiệu quả Kết luận của Bộ Chính trị về thực hiện quyết liệt, hiệu quả bảo đảm thông suốt, ổn định đơn vị hành chính 2 cấp tại mỗi địa phương, với phương châm “làm việc nào dứt việc đấy, làm việc nào ra việc đấy; tạo sự thông suốt, chuyên nghiệp và đồng bộ” như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo.

Từ cấp địa phương, qua thực tế 30 ngày vận hành, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Khánh Hòa cho thấy những nỗ lực vượt bậc để tháo gỡ các "điểm nghẽn" trong thủ tục hành chính. Tinh thần "vừa làm, vừa học hỏi, vừa tiếp cận" được phát huy mạnh mẽ trong đội ngũ cán bộ. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Trần Hòa Nam, cùng với những kết quả đã đạt được vẫn còn một số yêu cầu đặt ra như chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã không đồng đều. Một số xã, phường hiện nay còn thiếu nhân sự có trình độ, kinh nghiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế, giáo dục, khoa học, công nghệ, quản lý đất đai. Một số nhiệm vụ chuyển tiếp từ cấp huyện (cũ) về cấp xã (mới) hiện chưa có hướng dẫn đầy đủ nên khó khăn trong việc triển khai thực hiện. Ông Trần Hòa Nam cho rằng, để chính quyền địa phương 2 cấp có thể “chạy” thông suốt từ cấp tỉnh đến cấp xã, đảm bảo mọi hoạt động đi vào nề nếp và phục vụ người dân một cách hiệu quả nhất cần khoảng ít nhất 3 tháng nữa. Đây là một lộ trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, nỗ lực và phối hợp đồng bộ từ các cấp.

Vừa qua, ngày 25/7, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 179-KL/TW về tiếp tục triển khai các nhiệm vụ hoàn thiện tổ chức bộ máy và hoạt động của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã nêu rõ những yêu cầu cụ thể, trong đó yêu cầu Ban Thường vụ các tỉnh uỷ, thành uỷ, các ban đảng Trung ương, bộ, ngành, nhất là người đứng đầu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, thường xuyên nắm tình hình ở cơ sở, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc phát sinh thuộc lĩnh vực phụ trách, nhất là giải quyết các thủ tục cho người dân, doanh nghiệp về đất đai, cấp phép xây dựng, thủ tục đầu tư, thuế, kinh doanh…

Theo Kết luận số 183-KL/TW vừa được ban hành ngày 1/8/2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao các bộ, ban, ngành và địa phương tiếp tục rà soát, đầu tư đầy đủ và đưa ra các giải pháp quyết liệt hơn nữa đối với các điều kiện cần thiết, nhất là chữ ký số, chứng thư số, nhân sự hỗ trợ số hóa dữ liệu "đúng - đủ - sạch - sống"; khả năng chia sẻ, sử dụng lại dữ liệu số hóa đồng bộ, liên thông; phần mềm ứng dụng cung cấp dịch vụ công và phần mềm tác nghiệp (hộ tịch, đất đai, đăng ký kinh doanh, thuế…) để vận hành hiệu quả Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã.

Cùng với đó, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cũng yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương phải hết sức chủ động, sáng tạo trong tổ chức thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ được giao, không trông chờ, ỷ lại vào cấp trên…

Chủ trì hội nghị sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp vào 27/7 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tinh thần tất cả phải vào cuộc, nhất là người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan thuộc thẩm quyền; bộ máy mới đòi hỏi cách ứng xử mới, tư duy phải đổi mới, hành động phải quyết liệt; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, đặc biệt là trong chuyển đổi số, xây dựng và liên thông cơ sở dữ liệu của các ngành.