BS.CK2 Nguyễn Trúc Quỳnh, khoa Lâm sàng 1 Bệnh viện Da Liễu TP Hồ Chí Minh cho biết, bản thân các dược thảo, chế phẩm bắt nguồn từ thực phẩm có trong thực phẩm chức năng không gây dị ứng, nhưng các tá dược hay chất bảo quản có trong thực phẩm chức năng đều có nguy cơ gây dị ứng, thậm chí gây dị ứng rất nặng. Do đó, cũng giống như thuốc, thực phẩm chức năng cũng gây dị ứng và trong trường hợp này cũng có thể gọi là dị ứng thuốc.
Chị H. bị nhiễm độc nặng. Ảnh: L.A
“Dị ứng thuốc hay dị ứng thực phẩm chức năng biểu hiện bằng nhiều dạng. Nặng nhất là sốc phản vệ, hoại tử thượng bì nhiễm độc… có thể gây chết người. Hoặc biểu hiện nhẹ hơn ở nhiều cơ quan khác nhau: trên da là nổi mề đay, mẩn ngứa; trên hệ hô hấp là khó thở, hen suyễn; trên hệ tiêu hóa là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy; trên mắt là bị viêm đỏ kết mạc...”, bác sĩ Trúc Quỳnh nhấn mạnh.
Chẳng hạn, trường hợp bệnh nhân Vũ Thị H. (25 tuổi, ngụ tỉnh Lâm Đồng) đến bệnh viện khám trong tình trạng cơ thể mệt, trên da xuất hiện các ban đỏ, bóng nước và vết trợt chiếm hơn 60% diện tích cơ thể, kèm theo tổn thương niêm mạc mắt, miệng, mũi…
Khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết chị có bệnh vảy nến, được người quen giới thiệu một số loại thực phẩm chức năng để điều trị, tăng cường sức đề kháng, làm đẹp da, thải độc tố… nên chị đã mua bộ gồm 7 sản phẩm thực phẩm chức năng với giá gần 5 triệu đồng. Sau khi sử dụng được khoảng 5 - 7 ngày thì xuất hiện các nốt ban nhỏ, lấm tấm nhưng người bán nói là sản phẩm đang phát huy tác dụng thải độc tố nên chị tiếp tục sử dụng.
Bác sĩ Nguyễn Trúc Quỳnh cho biết, bệnh nhân Vũ Thị H. được chẩn đoán là hoại tử thượng bì nhiễm độc (hội chứng Lyell) do sử dụng thực phẩm chức năng. Đây là một phản ứng dị ứng thuốc nặng. Nguyên nhân là do sự đáp ứng miễn dịch bất thường của cơ thể với một vài loại thuốc hoặc chất chuyển hóa trong thuốc. Đặc trưng trên lâm sàng là sự hoại tử tế bào thượng bì lan rộng, tách biệt với lớp trung bì, hình thành nhiều bọng nước với diện tích tổn thương trên 30% diện tích cơ thể.
“Với những người mắc hội chứng này, thông thường nguy cơ tử vong khoảng 30% - 50%. Với bệnh nhân Vũ Thị H., do thời gian sử dụng thực phẩm chức năng khá lâu (18 - 21 ngày theo lời bệnh nhân), nhập viện trễ, các vết trợt da chiếm hơn 60% cơ thể nên nguy cơ tử vong cao, lên tới 50%. Nếu bệnh nhân nghe lời người bán tiếp tục uống các sản phẩm trên, không được điều trị kịp thời và đúng cách thì nguy cơ tử vong là rất cao”, bác sĩ Trúc Quỳnh thông tin.
Bệnh nhân sau đó được các bác sĩ, điều dưỡng chăm sóc tích cực, điều trị corticoid liều cao, kháng sinh mạnh, bù điện giải, bù dinh dưỡng… đồng thời hội chẩn toàn bệnh viện, chuyên khoa mắt, tai mũi họng, chuyên khoa bỏng để hỗ trợ chăm sóc tại chỗ cho bệnh nhân. Sau hơn 5 tuần điều trị tích cực, thương tổn da lành tốt, tình trạng ổn định và đã được xuất viện.
Để tránh tình trạng dị ứng thuốc, thực phẩm chức năng, bác sĩ Nguyễn Trúc Quỳnh khuyến cáo, người dân không tùy tiện sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng. Chỉ dùng thuốc khi thật sự cần thiết và phải có chỉ định của bác sĩ. Đối với thực phẩm chức năng cũng thế, chỉ dùng khi thật sự cần thiết và luôn cảnh giác rằng nguy cơ dị ứng có thể xảy ra.