Sông Tô Lịch dài hơn 14 km, chảy qua Hà Nội từ lâu đã được coi là một trong những dòng sông lịch sử và mang giá trị văn hoá của Thủ đô. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm, nước cạn kiệt vào mùa khô, khiến dòng sông dần trở thành “điểm nóng” môi trường. Sau nhiều năm nghiên cứu và triển khai các giải pháp, việc xây dựng và vận hành đập dâng trên sông Tô Lịch đang được xem là giải pháp góp phần giữ nước, điều chỉnh mực nước và cải thiện chất lượng dòng sông đã gắn bó lâu đời với Thủ đô.
Đập dâng được xây dựng tại hạ lưu đóng vai trò như một “van điều tiết” mực nước. Khi hoạt động, công trình giúp giữ nước lại trên toàn tuyến, hạn chế tình trạng khô cạn. Đồng thời, việc điều chỉnh mực nước linh hoạt còn giúp bảo đảm sự ổn định của dòng chảy, tạo điều kiện thuận lợi để bổ cập và duy trì lượng nước cần thiết cho sông.
Một trong những nguồn nước quan trọng được tính toán bổ cập cho sông Tô Lịch là từ Hồ Tây. Khi nước Hồ Tây được bơm vào, đập dâng giữ lại và phân phối hợp lý, giúp tăng cường lưu thông dòng chảy. Dòng nước lưu thông thường xuyên không chỉ làm loãng hàm lượng ô nhiễm, mà còn góp phần cuốn trôi bùn thải, hạn chế tình trạng tù đọng.
Theo các chuyên gia môi trường, sự kết hợp giữa việc bổ cập nước và điều tiết mực nước sẽ từng bước cải thiện chất lượng nước trên sông Tô Lịch. Cùng với đó, các biện pháp đồng bộ như thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt và kiểm soát nguồn xả thải cũng sẽ giúp dòng sông giảm thiểu ô nhiễm lâu dài.
Nhiều người dân sống dọc hai bờ sông kỳ vọng, cùng với các dự án cải tạo môi trường, sự vận hành hiệu quả của đập dâng sẽ từng bước xóa đi hình ảnh dòng sông ô nhiễm, trả lại cho Hà Nội không gian cảnh quan trong lành, xứng tầm đô thị văn minh hiện đại.
Toàn cảnh đập dâng sông Tô Lịch nhìn từ trên cao, nối liền hai bờ sông.
Hệ thống cửa van tại đập dâng, đóng vai trò điều tiết mực nước sông.
Đập dâng cao su có nhiều ưu điểm so với đập truyền thống như chi phí thấp, thi công nhanh, chịu được lún không đều và có thể xả lũ tốt.
Dòng nước từ Hồ Tây được bổ cập, chảy qua khu vực đập dâng.
Đập dâng kết hợp với hệ thống cống thoát nước bảo đảm lưu thông dòng chảy.
Đập dâng trên sông Tô Lịch hoạt động như một "van điều tiết" nước, giúp giữ nước và điều chỉnh mực nước sông.
Mực nước sông Tô Lịch được giữ ổn định sau khi có đập dâng.
Bờ kè sông Tô Lịch được cải tạo, trồng cây xanh tạo cảnh quan.
Cận cảnh dòng nước lưu thông qua các khe cửa van của đập dâng.
Toàn cảnh "van một chiều" trên sông Tô Lịch.