Cha chung không ai khóc
Ông Ngô Đại Ngọc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cho biết, tổng diện tích rừng Hà Nội tuy không lớn nhưng lại giữ vị trí hết sức quan trọng. Đây là lá phổi của thành phố để điều hòa không khí, tạo cảnh quan môi trường và thu hút du lịch. Thời gian vừa qua, vi phạm đất rừng xảy ra là do chưa có sự phân cấp rõ ràng giữa thành phố Hà Nội với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc quản lý đất rừng dẫn đến vi phạm và khi xảy ra cũng rất khó xử lý. Ví dụ như Vườn quốc gia Ba Vì, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý nhưng nằm trên địa phận của huyện Ba Vì (Hà Nội), hay như rừng ở Sóc Sơn có sự chồng lấn với xã giáp ranh Ngọc Thanh, thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc…
Một góc rừng tại Sóc Sơn, Hà Nội. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN |
Chính vì chưa phân định rõ địa giới hành chính tại khu vực giáp ranh giữa thành phố Hà Nội và tỉnh Vĩnh Phúc, nên vừa qua đã xảy ra vụ khai thác trái phép tại khu vực rừng phòng hộ thuộc địa bàn xã Minh Trí, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội. Cụ thể, ngày 22/6, lực lượng bảo vệ rừng xã Minh Trí phối hợp với Hạt kiểm lâm huyện Sóc Sơn bắt giữ một vụ khai thác rừng trái phép thuộc khoảnh 1 rừng phòng hộ trên địa bàn xã. Số lượng cây bị chặt hạ là 125 cây keo các loại có đường kính thân gốc từ 12 - 40 cm. Đối tượng bị bắt giữ là ông Lý Tiến Bằng, hộ khẩu tại xã Ngọc Thanh, thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Khi làm việc với cơ quan chức năng, ông Bằng khẳng định, chỉ khai thác rừng trên diện tích gia đình đã được chính quyền địa phương giao khoán.
Anh Nguyễn Văn Hòa, người quản lý rừng ở xã Minh Trí huyện Sóc Sơn, Hà Nội cho biết, đã có những lần khi dọn cỏ, làm công tác hạ cấp vật liệu cháy ở đây thì mắc phải rào cản từ phía xã Ngọc Thanh, thị xã Phúc Yên, dẫn tới tranh cãi tại khu rừng này do không có sự phân định ranh giới, nhiệm vụ rõ ràng.
Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, cùng với việc chưa có ranh giới, mốc rừng rõ ràng thì một số khu vực rừng, đất rừng trên địa bàn Hà Nội còn bị “xẻ thịt”, chia lô bán nền xây dựng những công trình nhà ở sai phép thuộc địa bàn huyện Ba Vì, huyện Sóc Sơn, huyện Mỹ Đức. Mặc dù đất rừng bị xâm hại nhưng cơ chế quản lý, hay việc quy trách nhiệm cho tập thể cá nhân có liên quan đến sai phạm cũng chưa rõ ràng do rừng và đất rừng ở Hà Nội có nhiều cơ quan, chính quyền cùng tham gia quản lý.
Cần sớm giao đất giao rừng
Ông Ngô Đại Ngọc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Nội cho biết, sai phạm tập trung nhiều ở rừng Sóc Sơn và rừng Ba Vì. Nhiều vụ vi phạm do khai thác du lịch, ví dụ như ở trên đồi Chóng, đồi Đá Bạc, đồi Chông. Hiện nay đã có một loạt biệt thự được xây dựng trên đó, thành phố đang chỉ đạo Thanh tra thành phố để giải quyết dứt điểm việc này.
Thứ hai, đối với Sóc Sơn, hiện nay cũng đã xuất hiện một số trang trại, một số nhà ăn, một số quán ăn nông thôn kết hợp giữa quán ăn với rừng… Đây là những vi phạm mà thành phố đã rất quan tâm, có thời gian Thanh tra Chính phủ đã vào cuộc để kết luận.
Ông Ngọc cho rằng, về lâu dài, thành phố phải tính đến việc giao đất giao rừng. Phải xác định bộ máy quản lý rừng từ thành phố đến các xã một cách bình đẳng, hiệu quả, tránh trường hợp hiện nay một rừng mà có nhiều người quản lý, nhiều cấp quản lý, rất khó trong việc đầu tư và bảo vệ rừng.
Để quản lý rừng tốt, các chuyên gia lâm nghiệp cũng cho rằng, Hà Nội cần sớm thực hiện giao đất giao rừng, nếu không thì việc vi phạm, xây dựng trái phép hay phá rừng, đốt rừng sẽ vẫn diễn ra. Bên cạnh đó, cũng cần sớm hoàn thành mô hình tổ chức quản lý thống nhất đối với rừng Hà Nội. Đã có nhiều vụ việc chặt trộm cây rừng, xâm hại đất rừng đã bị đưa ra xét xử. Nhưng những hình phạt cũng chưa đủ răn đe đối tượng xâm hại rừng. Tại Hà Nội, để hạn chế những vụ việc xâm hại rừng tại cần phải phân cấp rõ ràng giữa thành phố Hà Nội với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc xử lý các công trình xây dựng vi phạm đất rừng. Còn đối với những diện tích đất rừng chưa được đo vẽ trên bản đồ, trong thời gian tới, các cơ quan liên quan cũng cần lập bản đồ địa chính về rừng, nhằm ngăn chặn lợi dụng kẽ hở của pháp luật về quản lý rừng để xâm hại rừng thu lợi bất chính từ rừng.