Chủ đề kỷ niệm Ngày Quốc tế giảm nhẹ rủi ro thiên tai năm 2020 là nhấn mạnh tới hoạt động quản lý thiên tai theo hướng quản lý giảm thiểu rủi ro và định hướng hoạt động giảm thiểu thiệt hại và tổn thất cho cộng đồng.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kiêm Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai Nguyễn Xuân Cường cho biết, thiên tai vốn là rủi ro đối với con người kể từ khi chúng ta sinh ra. Những năm gần đây, nguy cơ rủi ro thiên tai ngày càng lớn trên phạm vi toàn cầu, không trừ một quốc gia nào và không trừ một ai. Trong đó, có một phần chính là sự phát triển quá nhanh, chưa khoa học, chưa hợp lý của con người. Chúng ta phải tập trung hành động, không trừ một ai, không trừ một quốc gia nào.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường kêu gọi toàn thể các tổ chức trong và ngoài nước, các cá nhân quan tâm, hỗ trợ, cứu trợ cho đồng bào miền trung vượt qua giai đoạn khó khăn đặc biệt này.
* Trong khuôn khổ buổi lễ đã diễn ra lễ trao Giải Báo chí toàn quốc về phòng chống thiên tai lần thứ nhất năm 2019 và các giải về Xung kích phòng chống thiên tai, sáng kiến cộng đồng.
Với chủ đề “Giảm thiểu thiệt hại do thiên tai - Chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu bắt đầu từ cộng đồng”, Giải Báo chí về Phòng chống thiên tai lần thứ nhất năm 2019 nhằm ghi nhận, tuyên dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có đóng góp thiết thực đối với công tác thông tin, tuyên truyền về phòng chống thiên tai.
Ban Tổ chức đã nhận được 896 tác phẩm ở 5 loại hình báo chí của 602 tác giả là những nhà báo, phóng viên, cộng tác viên từ hơn 120 cơ quan báo chí từ Trung ương và địa phương.
Ban Tổ chức đã trao 2 giải Nhất, 7 giải Nhì, 10 giải Ba, 13 giải Khuyến khích. Hai giải Nhất thuộc về tác phẩm “20 năm lụt 1999: Chuyện cũ không quên, bài học mãi còn” của nhóm tác giả Ngô Phú Giang, Hoàng Hải Triều, Phan Hoàng Thành, Lê Xuân Thọ, Lê Quang Thiều (Báo Thừa Thiên-Huế); tác phẩm “20 năm mưa lũ miền Trung - Để nỗi đau không còn lặp lại” của nhóm tác giả Bùi Hải Bình, Bùi Thị Thanh Thảo, Phạm Thị Thanh, Nguyễn Thị Hằng, Nguyễn Đình Duy (Trung tâm Truyền hình Thời tiết và Cảnh báo thiên tai-Ban Thời sự, Đài Truyền hình Việt Nam).
Ngoài ra, giải “Câu chuyện tác động mạnh mẽ” thuộc về tác phẩm “Mưa lũ đi qua… điều gì còn lại” của nhóm tác giả Phùng Văn Hiệp, Hoàng Hưng (Kênh Truyền hình quốc gia khu vực miền Trung-Tây Nguyên VTV8). Tác phẩm “Bản làng tan hoang, người dân gào khóc sau trận lũ dữ” của nhóm tác giả Nguyễn Văn Dương, Cao Thị Mỹ Hà (Báo điện tử Zing.vn) đạt giải “Hình ảnh ấn tượng”. Báo Nhân Dân là cơ quan báo chí có nhiều tác phẩm dự thi nhất.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp, Trưởng ban Ban Tổ chức, cho biết: Với gần 900 tác phẩm dự thi, Giải Báo chí toàn quốc về Phòng chống thiên tai cho thấy các nhà báo, phóng viên, cơ quan báo chí rất quan tâm và ưu tiên nhiều bài viết về công tác phòng chống thiên tai-một lĩnh vực ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người dân, an sinh xã hội và sự phát triển của đất nước. Các tác phẩm dự thi không chỉ phản ánh sâu, sát thực về thực trạng thiên tai ở nước ta mà còn đưa ra góc nhìn đa chiều về những giải pháp, phương án hỗ trợ phòng chống, giảm nhẹ rủi ro thiên tai theo từng tình huống cụ thể, góp phần tuyên truyền sâu rộng, nâng cao ý thức trách nhiệm của cả cộng đồng.
Bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, bày tỏ ấn tượng về sự thành công của giải và nhấn mạnh: Truyền thông đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phòng chống thiên tai. Trước, trong và sau khi thiên tai xảy ra, báo chí cung cấp thông tin quan trọng để các nhà lãnh đạo đưa ra quyết định và người dân biết để kịp thời ứng phó. Những nỗ lực chung, hợp tác cùng nhau sẽ đóng góp cho một Việt Nam an toàn hơn, bền vững hơn và thịnh vượng hơn, nơi mà không ai bị bỏ lại phía sau.
Ông Trần Bá Dung, Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo, cho biết: Giải thưởng là một thành công lớn, nhất là với một mảng đề tài khó với nhiều đặc thù, kể cả yếu tố nguy hiểm nghề nghiệp. Công tác chấm giải được tổ chức nghiêm túc với Hội đồng giám khảo gồm những nhà báo giàu kinh nghiệm và gắn bó với nghề. Chất lượng tác phẩm dự giải khá đồng đều với nội dung phong phú ở nhiều góc độ tiếp cận khác nhau, từ phát hiện, phản ánh những ảnh hưởng nặng nề của thiên tai đến phân tích nguyên nhân, phản biện chính sách, thông tin cảnh báo nhằm nâng cao ý thức của cộng đồng trong phòng chống thiên tai. Nhiều tác phẩm dài kỳ, thể hiện dưới hình thức đa phương tiện được đầu tư công phu, tâm huyết, trách nhiệm và thể hiện sự gắn bó của nhà báo với công tác phòng chống thiên tai, giúp tác phẩm báo chí trở nên sinh động, hấp dẫn, hiệu quả truyền thông sâu và lan tỏa nhanh.
* Cuộc thi “Xung kích phòng chống thiên tai” tôn vinh lực lượng phòng, chống thiên tai tại chỗ
Cuộc thi hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu thông qua việc lồng ghép các kiến thức, kỹ năng dưới hình thức gameshow mới mẻ, hấp dẫn. Đồng thời, tạo sân chơi lý thú, cuốn hút cho lực lượng phòng chống thiên tai ở cơ sở cũng như khán giả truyền hình.
Sau 11 trận đấu qua các vòng của 21 đội đại diện cho 21 tỉnh, thành phố ở Việt Nam, đội Nghệ An dành giải Nhất, giải Nhì thuộc về đội Lâm Đồng và giải Ba là đội Nam Định.
Ông Trần Quang Hoài, Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai, nhấn mạnh, các đội chơi đã thi đấu hết mình. Thông qua cuộc thi này, các thành viên của đội chơi chính là nhân tố tiêu biểu giúp truyền tải kiến thức quý báu về phòng chống thiên tai, khích lệ sự tham gia của cộng đồng, góp phần giảm thiểu rủi ro thiên tai và tạo được bước chuyển biến mạnh mẽ từ “Bị động ứng phó” sang “Chủ động phòng ngừa” tại từng địa phương trên tinh thần “Vì một xã hội an toàn hơn trước thiên tai”.
Bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, cho rằng trong công tác phòng, chống thiên tai, lực lượng tại chỗ, trong đó đội xung kích ở cơ sở, đóng vai trò đặc biệt quan trọng để chủ động ứng phó với mọi tình huống ngay từ giờ đầu. Do vậy, việc tăng cường năng lực cho lực lượng xung kích là điều rất cần thiết. UNDP đã và đang hỗ trợ nâng cao năng lực trong phòng, chống, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng cho hơn 32.000 người, trong đó phần lớn là các thành viên của lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã.
Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai và UNDP đã phát động Giải Báo chí toàn quốc về Phòng chống thiên tai lần thứ hai năm 2020 với chủ đề "Vì một xã hội an toàn trước thiên tai - Chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu". Cuộc thi “Xung kích Phòng chống thiên tai" sẽ được tổ chức lần 2 với sự tham gia của 36 đội thi.
* Cuộc thi “Sáng kiến về Phòng chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu cho cư dân ven biển” nhằm đưa thông tin về phòng, chống thiên tai và biến đổi khí hậu đến với mọi tầng lớp nhân dân khu vực ven biển. Qua cuộc thi, người dân có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra các sáng kiến về phòng, chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu cho địa phương, tạo cơ chế đối thoại giữa người dân và chính quyền trong việc thực hiện các chính sách về quản lý thiên tai ở Việt Nam.
Giải Nhất được trao cho tác phẩm “Ngăn chặn xâm nhập mặn vùng ngọt hóa tỉnh Cà Mau bằng chia ô thủy lợi nhỏ và giải pháp nhà ở thích ứng biến đổi khí hậu” của tác giả Võ Thị Diễm Sương (tỉnh Cà Mau). Giải Nhì thuộc về tác phẩm “Người khuyết tật tham gia phòng chống thiên tai” của tác giả Hoàng Đức Dũng (tỉnh Quảng Trị). Tác phẩm “Giải pháp toàn diện trong Phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu Việt Nam” của tác giả Trần Trung Sinh (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) giành giải Ba. Một giải tập thể được trao cho Trường Trung học phổ thông Lê Lợi (tỉnh Quảng Trị).