Các đại biểu thắp hương tại mộ đồng chí Phan Thái Ất.
Dự buổi lễ có, các đồng chí: Đặng Ngọc Huy - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi, Nguyễn Văn Thông - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An, đại diện một số ban, ngành, họ tộc Phan Hoàng, cùng đông đảo nhân dân địa phương.
Đồng chí Phan Thái Ất sinh năm 1894, trong một gia đình có truyền thống yêu nước tại làng Nam Sơn, huyện Anh Sơn. Năm 1923, đồng chí đã cùng những thanh niên tiến bộ ở quê hương lập Hội Tâm giao, quyên góp tiền bạc, cổ động và ủng hộ thanh niên xuất dương qua Xiêm (Thái Lan) du học; lập “Trại Cày” ở bãi Lơi Lơi, mở hiệu buôn Yên Xuân làm nơi tập hợp những người có xu hướng tiến bộ trong vùng đến đọc sách báo và bàn việc chống Pháp.
Quang cảnh buổi lễ
Năm 1926, đồng chí tham gia Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tỉnh Nghệ An. Ngày 25/9/1929, đồng chí được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản Đảng và được bầu làm Bí thư chi bộ Dương Xuân. Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Anh Sơn.
Tháng 11/1929, Tổng Nông hội đỏ Nghệ An được thành lập, do đồng chí Phan Thái Ất làm Bí thư. Với trách nhiệm được giao, đồng chí Phan Thái Ất đã tích cực gây dựng, phát triển phong trào cách mạng nhiều nơi trong tỉnh Nghệ An.
Bị địch truy nã gắt gao, để tránh tổn thất cho phong trào cách mạng, từ tháng 2/1930, đồng chí Phan Thái Ất được Ban Chấp hành Kỳ bộ Trung kỳ điều động vào công tác tại các tỉnh Nam Trung Bộ, chịu trách nhiệm xây dựng cơ sở Đảng và phong trào cách mạng ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên.
Tháng 4/1930, với tư cách là phái viên Phân cục Xứ ủy Trung kỳ, đồng chí được phân công về hoạt động ở tỉnh Quảng Ngãi. Tại đây, đồng chí Phan Thái Ất đã cùng với đồng chí Nguyễn Nghiêm trực tiếp chỉ đạo việc soạn thảo, đề ra những chủ trương để phát triển phong trào cách mạng phù hợp với tình hình thực tế của tỉnh.
Tại Đại hội lần thứ nhất Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi vào tháng 6/1930, đồng chí Nguyễn Nghiêm được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí Phan Thái Ất được bầu làm Phó Bí thư Tỉnh ủy. Ngày 6/3/1931, đồng chí Nguyễn Nghiêm bị địch bắt và bị chúng xử chém tại bãi sông Trà Khúc. Tỉnh ủy Quảng Ngãi cử đồng chí Phan Thái Ất làm Bí thư.
Đến tháng 6/1931, đồng chí được bổ sung vào Xứ ủy Trung kỳ và được phân công làm ủy viên Thường trực Xứ ủy. Tháng 7/1931, đồng chí bị thực dân Pháp bát, đày lên nhà tù Buôn Ma Thuột và sau đó đầy ra Côn Đảo.
Đánh giá về phong trào đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Quảng Ngãi trong 2 năm 1930-1931 dưới sự lãnh đạo của đồng chí Phan Thái Ất, Trung ương Đảng đã khẳng định: “Rồi tới Quảng Ngãi, tuy phong trào chưa bằng Nghệ Tĩnh, nhưng nó vẫn là mạnh nhất trong phía Nam Trung Kỳ”.
Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, đồng chí được đón về đất liền, sau đó được Đảng, Nhà nước cử đi làm nhiệm vụ quốc tế, giúp nước bạn Campuchia cho đến năm 1953 trở về quê hương tiếp tục và nghỉ hưu năm 1961 sau đó mất vào năm 1967.
Ghi nhận công lao cống hiến trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, đồng chí vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng và truy tặng: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương kháng chiến chống Pháp hạng Nhất và nhiều Huân chương cao quý khác.
Đồng chí Đặng Ngọc Huy, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi phát biểu.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ngãi Đặng Ngọc Huy khẳng định, những đóng góp của đồng chí Phan Thái Ất đối với phong trào cách mạng tỉnh Quảng Ngãi là vô cùng quan trọng, to lớn. Đồng chí là tấm gương sáng để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân noi theo, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, phấn đấu vươn lên xây dựng quê hương giàu đẹp, sớm đưa Quảng Ngãi trở tành tỉnh phát triển khá của vùng miền Trung.
Đồng thời, Đảng bộ và Nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Quảng Ngãi sẽ tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa truyền thống đoàn kết, thúc đẩy hợp tác, thực hiện hiệu quả các nội dung theo Bản ghi nhớ đã được ký kết giữa Ban Thường vụ hai tỉnh vào tháng 7/2023 để phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh; xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị hai tỉnh ngày càng vững mạnh, đời sống Nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Đại diện lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi, Nghệ An cắt băng khánh thành.
Dịp này, các đồng chí lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi và Nghệ An đã cắt băng khánh thành Nhà bia ghi công đồng chí Phan Thái Ất trong khuôn viên nhà thờ họ Phan tại xã Lĩnh Sơn, huyện Anh Sơn.