Ngày 1/10, trao đổi với phóng viên báo Tin tức và Dân tộc, lãnh đạo ngành thoát nước TP Hà Nội lý giải nguyên nhân vì sao 30/9 nhiều phường, xã của Thủ đô bị ngập nặng và giải pháp khắc phục trong thới gian tới.
Lượng mưa gần gấp đôi công suất hệ thống thoát nước
Theo ông Trịnh Ngọc Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, hệ thống thoát nước của Thủ đô hiện chỉ được thiết kế để đáp ứng lượng mưa khoảng 310mm trong vòng hai ngày. Tuy nhiên, trận mưa vừa qua đã vượt ngưỡng này rất xa, chỉ trong vài tiếng đồng hồ đã đổ xuống hàng trăm milimét nước, khiến nhiều tuyến phố trung tâm bị ngập nặng.
Nhiều cơ quan trên địa bàn TP Hà Nội đến sáng 1/10 vẫn bị ngập nặng.
“Nguyên nhân chủ yếu là lượng mưa cực đoan vượt xa khả năng thiết kế. Ngoài ra, tình trạng hồ điều hòa chưa được cải tạo đồng bộ, hệ thống kênh mương hạn chế khiến việc tiêu thoát chậm. Chúng tôi đã huy động hơn 2.000 cán bộ, công nhân, vận hành trạm bơm, mở nắp ga để tăng tốc tiêu thoát nhưng vẫn không thể tránh khỏi úng ngập”, ông Sơn chia sẻ.
Theo ông Trịnh Ngọc Sơn, tình trạng một số điểm ngập tái diễn nhiều năm qua phản ánh rõ hạ tầng thoát nước chưa được đầu tư tương xứng với tốc độ đô thị hóa. Các dự án xây trạm bơm, nạo vét sông hồ, cải tạo hệ thống tiêu thoát đã được đề xuất nhưng chậm triển khai, khiến khả năng ứng phó với mưa lớn vẫn hạn chế.
Ở góc độ thủy lợi, ông Nguyễn Duy Du, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng chống thiên tai Hà Nội, nhận định lượng mưa trong bão số 10 không chỉ gây ngập úng nội đô mà còn ảnh hưởng lớn đến ngoại thành. Có nơi lượng mưa đạt tới 520mm chỉ trong 3 giờ, dẫn đến nguy cơ úng ngập lúa và hoa màu trên diện rộng.
Ông Nguyễn Duy Du cho biết, khó khăn lớn hiện nay là hệ thống thoát lũ của sông Nhuệ, sông Đáy chưa được hoàn thiện. Trạm bơm Yên Nghĩa có công suất lớn nhưng chưa thể vận hành hết do kênh dẫn chưa đồng bộ, gây trở ngại cho việc tiêu úng khu vực phía Tây và Nam Hà Nội. Hậu quả là nhiều vùng ngoại thành ngập sâu, khó rút nước nhanh sau mưa lớn.
Mong người dân thông cảm
Đại diện cơ quan quản lý đô thị, ông Lê Văn Du, Trưởng phòng Quản lý Hạ tầng cấp, thoát nước (Sở Xây dựng Hà Nội) cũng thẳng thắn thừa nhận: ngày 30/9, lượng mưa cực lớn, kéo dài đã vượt xa công suất hệ thống. Tại Ô Chợ Dừa, lượng mưa đo được 527mm, vượt 170% so với thiết kế; tại Hai Bà Trưng, 407mm, vượt 131%.
“Đây là thiên tai bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của người dân. Sở Xây dựng xin lỗi và mong người dân chia sẻ, thông cảm”, ông Du nói.
Trưa ngày 1/10, sông Nhuệ đoạn qua Hà Đông vẫn mênh mông nước.
Ông Lê Văn Du cũng chỉ rõ thêm một nguyên nhân quan trọng là nhiều khu đô thị mới chưa được đầu tư hệ thống thoát nước đồng bộ, cốt nền không thống nhất với khu vực xung quanh. Do đó, khi mưa lớn, nước từ các khu vực cao dồn nhanh về vùng trũng, tạo thành các điểm ngập cục bộ, trong khi các trạm bơm đầu mối chưa được xây dựng đầy đủ.
Về giải pháp khắc phục tình trạng trên, đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, thành phố phải đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án thoát nước đã được phê duyệt, bao gồm cải tạo hồ điều hòa, xây dựng trạm bơm đầu mối, nạo vét sông ngòi. Các khu đô thị mới cần bắt buộc khớp nối hệ thống thoát nước nội khu với mạng tiêu thoát chung.
Sở Xây dựng Hà Nội cũng đã kiến nghị nghiên cứu xây dựng các bể chứa nước ngầm tại công viên, vườn hoa, đất công, kết hợp trạm bơm chuyển bậc nhằm tăng khả năng tiêu thoát trong thời gian ngắn. Đây là mô hình đã được nhiều thành phố lớn trên thế giới áp dụng để giảm ngập trong điều kiện mưa cực đoan.
Ngoài ra, việc lập Quy hoạch cao độ nền thoát nước Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065 sẽ được tính toán trên cơ sở biến đổi khí hậu, hướng tới khả năng ứng phó với các trận mưa có cường độ vượt xa mức thiết kế hiện tại (310mm/2 ngày).