Để tuổi trẻ là thế hệ tiên phong chuyển đổi số

Tháng Thanh niên năm nay lấy chủ đề "Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số" nhằm thể hiện sự quyết tâm của tuổi trẻ cả nước trong quá trình tạo ra những giá trị mới, đóng góp cụ thể thực hiện chủ đề công tác năm là "Năm chuyển đổi số các hoạt động của Đoàn" và chủ đề "Năm dữ liệu số" của Chính phủ.

Tham gia chuyển đổi số bằng việc làm cụ thể

Theo Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam Nguyễn Minh Triết, chuyển đổi số là một nội dung đã được đề ra tại Đại hội lần thứ XIII của Đảng và đang được Đảng, Nhà nước và Chính phủ hết sức quan tâm. Tham gia vào quá trình thúc đẩy chuyển đổi số, với vai trò là tổ chức của những người trẻ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã phát động và triển khai các phong trào hành động cách mạng, đặc biệt phong trào "Tuổi trẻ sáng tạo", nhằm khơi dậy niềm năng của đoàn viên, thanh niên nói chung và cán bộ, công chức, viên chức trẻ nói riêng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi công vụ của cán bộ, công chức, viên chức trẻ, qua đó khẳng định vai trò của Đoàn trong tham gia cải cách hành chính, gắn với nhiều mô hình cách làm hiệu quả tại nhiều địa phương, đơn vị.

Lựa chọn chủ đề "Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số" để phát động Tháng Thanh niên trong toàn Đoàn và tuổi trẻ cả nước, Trung ương Đoàn mong muốn phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của thanh niên trong tham gia tích cực vào công cuộc chuyển đổi số, vận dụng, ứng dụng công nghệ số trong thực tiễn cuộc sống và nâng cao năng lực số cho thanh thiếu nhi.

Bên cạnh đó, đây cũng là giai đoạn cao điểm để tổ chức Đoàn các cấp tuyên truyền, vận động nhằm phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, khả năng sáng tạo của thanh niên trong tham gia thực hiện các công trình, phần việc, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ chuyên môn và tham gia phát triển kinh tế xã hội tại địa phương, đơn vị.

Trong Tháng Thanh niên 2023, toàn Đoàn đã chú trọng chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền, điểm nhấn là sử dụng ứng dụng di động "Thanh niên Việt Nam"; xây dựng bản đồ số, số hóa các tài liệu, hiện vật, thông tin về các địa danh lịch sử, địa chỉ đỏ; phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ dữ liệu lớn (big data) để nắm bắt xu hướng, thị hiếu thanh niên, đồng thời xây dựng các báo cáo, khảo sát trên không gian mạng về những vấn đề đoàn viên, thanh niên quan tâm cũng như dự báo xu hướng trong thời gian tới.

Là một trong những đơn vị luôn đi đầu trong các phong trào hành động của tổ chức Đoàn, Tháng Thanh niên năm 2023, Thành Đoàn Hà Nội đã tích cực triển khai các hoạt động với tinh thần "Tiên phong chuyển đổi số". Phó Bí thư Thành Đoàn Hà Nội Trần Quang Hưng cho biết, trên cơ sở chủ đề định hướng của Trung ương Đoàn, "Chuyển đổi số các hoạt động của Đoàn" đã được xác định là nhiệm vụ mới đối với tuổi trẻ Thủ đô trong Tháng Thanh niên năm nay.

Theo đó, Ban Thường vụ Thành Đoàn Hà Nội đặt ra 11 chỉ tiêu cơ bản, tổ chức 12 hoạt động cấp thành phố và tập trung vào 4 nhóm hoạt động trọng tâm, gồm: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục; các hoạt động phát huy tinh thần xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; hoạt động đồng hành với thanh niên, chăm lo, hỗ trợ thanh thiếu nhi; xây dựng Đoàn vững mạnh, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên, Đoàn tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị...

Tại các cơ sở Đoàn của Thủ đô, nhiều hoạt động hưởng ứng ý nghĩa được triển khai như: Các gian hàng giới thiệu sản phẩm Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), gian hàng trải nghiệm sản phẩm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của VNPT Hà Nội; các hoạt động tuyên truyền về định danh điện tử, hướng dẫn người dân cài đặt, sử dụng ứng dụng VNeID theo Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030...

Với sự chủ động, sáng tạo, Tháng Thanh niên năm nay của Tỉnh Đoàn Đồng Nai tiếp tục để lại dấu ấn, tạo sức lan tỏa trong cộng đồng xã hội về hình ảnh màu áo xanh thanh niên Việt Nam luôn sẵn sàng đảm nhận những việc khó, việc mới. Đáng chú ý, tổ chức Đoàn các cấp trong tỉnh đã tập trung thực hiện các công trình, phần việc thanh niên cụ thể trong tham gia chuyển đổi số, góp phần đẩy mạnh công cuộc chuyển đổi số của địa phương.

Phó Bí thư Tỉnh Đoàn Đồng Nai Nguyễn Hiếu Trung chia sẻ, không chỉ riêng trong Tháng Thanh niên, chuyển đổi số sẽ là một nội dung xuyên suốt trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2023 của tỉnh Đồng Nai. Ngay tại lễ khởi động Tháng Thanh niên 2023, Tỉnh Đoàn đã cho ra mắt phần mềm đánh giá bộ tiêu chí công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi dành cho Đoàn cấp huyện. Phần mềm này giúp việc tổng hợp báo cáo kết quả, minh chứng các nội dung tiêu chí đánh giá thi đua theo từng tháng, từng quý của Đoàn cấp huyện dễ dàng hơn, Tỉnh Đoàn dễ theo dõi, đánh giá và đặc biệt là giảm tải việc tổng hợp báo cáo tập trung dồn vào phần việc cuối năm.

Cũng trong Tháng Thanh niên, các Tổ Chuyển đổi số cộng đồng trên địa bàn các xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã ra quân tuyên truyền, hướng dẫn đoàn viên, thanh niên và các tầng lớp nhân dân sử dụng ứng dụng định danh điện tử (VNeID), ứng dụng "Đồng Nai CĐS"; cài đặt các ứng dụng thanh toán không dùng tiền mặt; in mã QR thanh toán cho các hộ kinh doanh…

Bên cạnh đó, hưởng ứng ngày cao điểm tình nguyện hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, 100% Đoàn xã, phường, thị trấn trong tỉnh đồng loạt ra quân hỗ trợ, hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Thực hiện Ngày thứ Bảy tình nguyện, các cơ sở Đoàn, đoàn viên, thanh niên đã tiếp nhận, hỗ trợ xử lý gần 11.000 hồ sơ liên quan đến cấp đổi giấy phép lái xe, làm thẻ căn cước công dân, các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai… cho người dân, doanh nghiệp.

Người trẻ cần chủ động nâng cao "năng lực số"

Chuyển đổi số thực tế không còn là một nhiệm vụ mới. Thực tiễn cho thấy, thời gian qua, lực lượng đoàn viên, thanh niên đã tích cực, chủ động, sáng tạo và tiên phong đưa công nghệ, nội dung số vào quá trình công tác, học tập, nghiên cứu, sản xuất, tổ chức hoạt động phong trào thanh niên, đặc biệt là trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát, như: Tổ chức một số cuộc thi thông qua hình thức trực tuyến; truyền thông các hoạt động, định hướng, chỉ đạo các đơn vị đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng qua mạng xã hội; xây dựng phần mềm, ứng dụng công nghệ thông tin; nghiên cứu sản xuất kinh doanh dịch vụ số, sản phẩm số, sản phẩm công nghệ cao...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai chuyển đổi số trong tổ chức Đoàn trên phạm vi cả nước còn gặp một số khó khăn và chưa đồng bộ. Một phần nguyên nhân trở ngại đó là cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ cho quá trình chuyển đổi số còn chưa được đầy đủ ở nhiều vùng miền, tỉnh, thành, cơ quan, đơn vị. Một bộ phận đoàn viên, thanh niên còn có tư duy ngại thay đổi trong việc tìm tòi, học hỏi và ứng dụng công nghệ, chưa mạnh dạn nhận nhiệm vụ mới, nhiệm vụ khó để thể hiện vai trò, năng lực của tuổi trẻ...

Để góp phần giải quyết thực trạng trên, đồng thời đẩy mạnh phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong quá trình chuyển đổi số, Trung ương Đoàn đang xây dựng Đề án "Nâng cao năng lực số cho thanh thiếu niên Việt Nam giai đoạn 2023 - 2030" để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Với nhiều nhóm giải pháp khác nhau, Đề án hướng tới mục tiêu hỗ trợ thanh thiếu niên nâng cao nhận thức, thái độ; trang bị kiến thức, kỹ năng phục vụ giao tiếp xã hội, học tập, nghiên cứu, giải trí, làm việc, khởi nghiệp sáng tạo... trong môi trường số.

Nhận định về vấn đề này, Bí thư thứ Nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy cho rằng, muốn chuyển đổi số thành công phải có những con người làm việc được ở trong môi trường số, trong đó hai yếu tố quan trọng là về nhận thức số và năng lực số. Chuyển đổi số được xem là " thay đổi có tính chất phá hủy", tức là thay đổi hoàn toàn phương thức học tập, làm việc cũ. Do đó, nếu nhận thức không đúng vai trò thì không có quyết tâm để thực hiện thay đổi. Năng lực số chính là năng lực sử dụng máy tính, công nghệ thông tin, thông tin - truyền thông; thái độ, kiến thức, kỹ năng giúp đoàn viên, thanh niên học tập, làm việc được trong môi trường số. Vì vậy, vai trò, trách nhiệm của Đoàn và các tổ chức khác là tạo môi trường để đoàn viên, thanh niên rèn luyện nâng cao năng lực số. Bên cạnh đó, từng đoàn viên, thanh niên cần có ý thức tham gia vào quá trình chuyển đổi số và tự nâng cao năng lực số.