Thưa Vụ trưởng, theo ông cần có những biện pháp gì để tăng cường kiểm soát về công nghệ của các dự án, nhà máy?Vấn đề quan trọng nhất là cần phải tăng cường khâu tiền kiểm trong quy trình thẩm định công nghệ các dự án, nhà máy. Bộ KH&CN cũng đang đề xuất vấn đề này, nhằm kiểm soát chặt chẽ công nghệ trước khi các dự án, nhà máy đi vào hoạt động. Đây là việc làm rất quan trọng để đảm bảo không để lọt những quy trình công nghệ cũ, lạc hậu, gây ảnh hưởng đến môi trường. Bởi khi đẩy mạnh khâu tiền kiểm, doanh nghiệp phải giải trình cụ thể dây chuyền công nghệ mà họ sẽ đưa vào hoạt động và các phương án thay thế ngay từ khi trình dự án để xem xét.
Nếu không có sự thẩm định công nghệ kỹ càng từ trước thì khi dự án được đầu tư rồi, việc xây dựng nhà máy đã xong và đi vào vận hành nếu phát hiện có những yêu tố không phù hợp cũng không thể nào “bê” nhà máy đi được nữa, trong khi khâu thay thế cũng rất phức tạp.
Bộ KH&CN đã làm gì để tăng cường vai trò trong việc thẩm định công nghệ các dự án nhà máy, thưa ông?Theo Luật Đầu tư mới năm 2015, các dự án đầu tư sẽ được tăng cường về hậu kiểm, giảm bớt các thủ tục tiền kiểm. Các dự án cần phải thẩm định về mặt công nghệ, theo quy định hiện nay, chỉ gồm những dự án đầu tư các công nghệ sản xuất thuộc danh mục công nghệ hạn chế chuyển giao.
Vì vậy, trong quá trình đóng góp, sửa đổi Luật Đầu tư 2015, Bộ KH&CN đã đề nghị cần phải tăng cường công tác thẩm định công nghệ trong giai đoạn xem xét các dự án đầu tư. Tuy nhiên, khi luật được thông qua thì lại vẫn không có gì thay đổi. Bộ KH&CN đang tiếp tục có ý kiến để tăng cường khâu kiểm soát công nghệ.
Để quản lý chặt chẽ các công nghệ hoặc dây chuyền công nghệ cũ nhập khẩu theo các dự án hoặc chủ trương đầu tư, Bộ KH&CN cũng đã ban hành Thông tư 23 vừa có hiệu lực, quy định tuổi các thiết bị, dây chuyền công nghệ nhập khẩu vào trong nước và phải đáp ứng tiêu chuẩn phù hợp với quy định của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) hoặc Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) hoặc phù hợp với Tiêu chuẩn của các nước G7 về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường mới được đưa vào trong nước. Sau khi các thiết bị, máy móc, dây chuyền công nghệ được doanh nghiệp đưa vào lắp ráp, vận hành, sẽ được kiểm tra về an toàn, tiết kiệm năng lượng và môi trường theo các quy định của pháp luật hiện hành. Nếu có vi phạm quy định, doanh nghiệp phải chịu các hình thức xử phạt thích đáng theo các quy định pháp luật.
Xin cảm ơn ông!