Bảo tồn voi theo hướng chung sống hài hòa

Cục trưởng Cục Lâm nghiệp Trần Quang Bảo nhấn mạnh, Hội thảo được tổ chức nhằm đánh giá những kết quả đạt được, thảo luận những thách thức, đề ra các giải pháp giúp ích cho công tác bảo tồn voi tại Đồng Nai cũng như cả nước. Từ đó các bộ, ngành, tổ chức trong và ngoài nước có sự hỗ trợ tỉnh trong công tác bảo tồn voi và các loài động vật hoang dã.

Các đại biểu tham dự Hội thảo trình bày quan điểm và định hướng thí điểm bảo tồn voi theo hướng chung sống hài hòa; thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng vào các giải pháp ngăn ngừa xung đột voi - người; giám sát voi thông qua chương trình bẫy ảnh; góc nhìn của quốc tế về chương trình và khuyến cáo đối với các địa phương có quần thể voi.

Chương trình thí điểm đưa ra kết quả chính xác về số lượng cá thể voi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Con số này khác xa với con số 15 cá thể được biết đến trước đây, củng cố thêm niềm tin cho công tác bảo tồn loài thú đặc biệt này. Số lượng cá thể này sẽ có hồ sơ định dạng kèm theo một cách khoa học với dữ liệu chính xác qua hàng chục nghìn ảnh thu được từ các bẫy ảnh. Các cuộc khảo sát thực địa đã xác định được vùng sống/vùng hoạt động của các đàn voi.

Dữ liệu về xung đột voi - người đã được thu thập theo mẫu chuẩn, đưa lên phần mềm để số hóa, phân tích và cung cấp những hiểu biết cần thiết về xung đột trên địa bàn tỉnh. Những dữ liệu khoa học hứa hẹn sẽ giúp Đồng Nai có cách tiếp cận bảo tồn voi khoa học, xây dựng các chính sách/biện pháp bảo tồn và giảm thiểu xung đột voi - người một cách khoa học và thực tế.

Đại diện HSI cho biết, dự án thí điểm tại Đồng Nai của HSI và các đối tác Chính phủ mang đến hy vọng cho công tác bảo tồn voi hoang dã của Việt Nam; từ đó sẽ hiểu rõ nhu cầu, tập tính và hành vi của voi qua các chương trình giám sát góp phần chuyển hướng xung đột voi - người sang chung sống hài hòa.

Theo bà Thẩm Hồng Phượng, Giám đốc Quốc gia của HSI, khi voi và con người đều muốn có không gian trong cùng một môi trường sống hữu hạn, các tình huống xung đột có thể phát sinh và thậm chí trở nên trầm trọng hơn khi con người áp dụng các chiến thuật răn đe hăm dọa hoặc bạo lực. Với dữ liệu nghiên cứu mới của HSI, có thể tiếp cận các tình huống xung đột dựa trên hiểu biết về các đặc điểm, hành vi, phạm vi và thói quen của những con voi cụ thể có liên quan. Qua đó xây dựng các giải pháp phù hợp và khả thi có thể thúc đẩy hiệu quả hơn mối quan hệ chung sống hài hòa giữa con người và voi.

Ông Nguyễn Quốc Trị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định, không giống như những can thiệp khác, dự án của HSI cung cấp các giải pháp dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn. Từ quan điểm quản lý nhà nước, Bộ đánh giá cao sự tham gia của nhiều bên liên quan mà dự án đã thu hút được bao gồm cộng đồng địa phương, các nhà nghiên cứu và chuyên gia bảo vệ động vật. Nhờ vậy tiếng nói của cả con người và động vật hoang dã được xem xét cẩn thận trong các khuyến nghị có tác động đến voi. 

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi cho biết, Đồng Nai ưu tiên và dành nhiều nguồn lực cho công tác bảo vệ rừng, đa dạng sinh học; đồng thời tích cực thực hiện chủ trương phát triển kinh tế hài hòa với thiên nhiên, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế. Tỉnh đã triển khai nhiều dự án bảo tồn các loài động thực vật, trong đó có dự án "Khẩn cấp bảo tồn voi tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2014 - 2020", dự án "Đầu tư xây dựng một số hạng mục tiếp theo bổ sung dự án khẩn cấp bảo tồn voi tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2014 - 2020". Nhờ đó, quần thể voi hoang dã được bảo tồn và phát triển với 27 con, đứng thứ 2 cả nước. Các xung đột giữa voi và người ngày một giảm. Hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép ngà voi cũng được ngành chức năng của tỉnh kiểm soát. 

Đồng Nai là địa phương thử nghiệm cách tiếp cận bảo tồn chưa từng được thực hiện tại Việt Nam. Hội nghị sẽ có những đánh giá chính xác về kết quả đã đạt được, thảo luận những thách thức và bài học rút ra từ quá trình thực hiện. Những kinh nghiệm của tỉnh có thể giúp ích cho công tác bảo tồn voi ở các tỉnh/địa phương khác của Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi chia sẻ.

Trước đó, sáng 30/8, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, UBND tỉnh Đồng Nai và HSI đã khai mạc triển lãm ảnh tử tế với loài voi và thiên nhiên tươi đẹp.