“Trà chiều” ra đời như thế nào?
Người ta tin rằng những thuỷ thủ đã mang trà từ Trung Quốc, đất nước có phong tục uống trà từ trước Công nguyên, tới Anh hồi đầu thế kỷ XVII. Những năm 1660, sau khi Vua Charles II kết hôn với công chúa Catherine xứ Braganza, Bồ Đào Nha, trà bắt đầu được sử dụng phổ biến tại Anh.
Một bàn tiệc trà chiều kiểu Anh hiện đại. |
Nhưng phải tới giữa thế kỷ XIX, cụ thể là năm 1841, khái niệm trà chiều mới bắt đầu xuất hiện. Người khởi xướng truyền thống thưởng trà chiều chính là nữ Công tước đời thứ 7 của xứ Bedford, Anna Maria Stanhope. Thời đó, một ngày có hai bữa ăn chính là bữa trưa và tối. Bữa trưa bắt đầu lúc 12 giờ trong khi bữa tối thường được phục vụ muộn vào khoảng 8-9 giờ tối. Khoảng thời gian dài giữa hai bữa ăn khiến nữ Công tước cảm thấy đói bụng vào buổi chiều. Bởi vậy, bà yêu cầu những người phục vụ mang tới phòng mình một khay trà, bánh mì và bơ trong buổi chiều muộn. Điều này dần trở thành một thói quen của nữ Công tước. Bà bắt đầu mời bạn bè đến nhà riêng ở Woburn Abbey để cùng thưởng thức buổi trà chiều này.
Nghi thức văn hóa
Tiệc trà chiều này bắt đầu trở thành một nghi thức phổ biến trong xã hội của tầng lớp thượng lưu thời ấy. Thậm chí những quý bà quý cô còn vận đầm dài, đeo găng tay và mũ để tới các buổi tiệc trà thường được phục vụ từ 4-5 giờ chiều. Ngoài những lát bánh mì và bơ, các quý bà còn có thể thưởng thức những lát bánh mì kẹp (sandwich) dưa chuột mỏng, sandwich cá hồi, bánh ngọt, bánh pastry, bánh nướng scone ăn kèm kem đông và mứt hoa quả, bánh ngọt Victoria… được bày biện đẹp mắt trên bàn tiệc. Bữa trà chiều truyền thống thường dùng Trà Ấn Độ hoặc Tích Lan (Ceylon), pha trong các ấm trà bằng bạc và rót vào những tách trà tinh xảo. Người Anh thường dùng trà cùng sữa, kem sữa, đường trắng hoặc đường nâu tùy theo sở thích của mỗi người. Về mặt nghi thức uống trà, ở Anh còn có những cuốn sách gồm đầy đủ các chương về quy tắc thưởng thức trà chiều, những điều cần tránh, trang phục khi tới các buổi tiệc trà… Đối với người Anh, và đặc biệt là những người thuộc tầng lớp quý tộc, trà không chỉ là thức uống hảo hạng từ thiên nhiên mà cách dùng trà còn trở thành một nghi thức văn hoá sang trọng.
Trà là thức uống không thể thiếu của người Anh, đến nỗi nhiều người Anh mạnh miệng: “Nước Anh có thể thiếu Nữ Hoàng, nhưng không thể thiếu trà!”
Từ khi phong trào uống trà lan rộng ở Anh cho tới nay, nước này luôn được đánh giá là quốc gia tiêu thụ trà tính theo đầu người cao hàng đầu thế giới. Theo số liệu gần đây của tờ Daily Express, uớc tính trung bình một người dân Anh uống 3,5 cốc trà mỗi ngày, tương đương với 130.000 tấn mỗi năm, 96% trong số đó là trà dạng túi. Toàn bộ người dân Anh uống 165 triệu cốc trà mỗi ngày, tương đương 62 tỷ cốc trà mỗi năm, hơn 25% lượng sữa tiêu thụ ở Anh đã được rót vào những cốc trà. |
Năm 1864, công ty Aerated Bread mở một tiệm trà cho phụ nữ trung lưu. Sau đó Fortnum&Masons, khách sạn The Ritz và Brown cũng mở các phòng uống trà. Phụ nữ thời đó coi việc tới các tiệm trà này vào buổi chiều thật thời thượng. Trong Chiến tranh thế giới I, do tình trạng khan hiếm lương thực, những phụ nữ quý tộc ngừng thú thưởng trà chiều tại nhà, và kể cả khi chiến tranh kết thúc, truyền thống uống trà chiều này cũng không được thực hiện nữa. Nếu một cốc trà và một chút bánh quy không đủ làm hài lòng những quý bà buồn chán, thì những bữa tiệc trà chiều đầy đủ sẽ sẵn sàng phục vụ họ tại các khách sạn hạng sang.
Ngoài buổi trà chiều “afternoon tea” mang dấu ấn quý tộc, ở Anh còn có bữa tiệc trà mặn kết hợp giữa trà chiều và bữa tối gọi là “high tea” dành cho giới trung lưu và các gia đình bình thường. Bữa ăn này được phục vụ trên một chiếc bàn cao trong phòng ăn, trong khi tại các bữa tiệc trà của giới quý tộc “Ăng lê”, trà và các loại bánh ăn kèm được bày biện trên một chiếc bàn thấp trong phòng khách.
Ngày nay, tiệc trà truyền thống kiểu Anh hầu hết chỉ có ở các khách sạn và các phòng trà hạng sang. Giá thành cho mỗi buổi thưởng trà chắc chắn sẽ không hề rẻ, nhưng nên nhớ rằng phong cách trà chiều đã trở thành một nét văn hoá đặc trưng Anh luôn dành cho tầng lớp thượng lưu.