Hàng năm, cứ vào dịp đón Xuân, vui Tết cũng là dịp kỷ niệm ngày thành lập Đảng, những giai điệu về Đảng lại vang lên, ngân rung đầy sức sống trong triệu triệu con tim của những người con đất Việt”, một nhà phê bình âm nhạc đã khẳng định như vậy.
“Tiếng lòng” với Đảng
Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn không thể nhớ bài hát đầu tiên mà ông viết về Đảng là bài nào, càng không nhớ bài hát đầu tiên ấy ông viết vào năm nào, bởi ông đã viết rất nhiều ca khúc về Đảng. Hầu như lần Đại hội Đảng nào ông cũng có ca khúc về Đảng. Nhưng có lẽ, ca khúc về Đảng hay nhất của ông chính là ca khúc “Đảng là cuộc sống của tôi”.
“Đảng là cuộc sống của tôi,
Mãi mãi đi theo người,
Từ thuở còn thơ đời tôi chưa quen sóng gió
Đảng đã cho tôi lẽ sống niềm tin,
Giữa biển khơi biết đâu là bờ,
Bầu trời xanh chưa thấy bao giờ.
Đảng là một ngôi sao sáng,
Sáng nhất trong muôn vì sao
Giữa trời tối đêm mịt mùng
Vẫn một màu sáng trong,
Đảng làm nên bài ca chiến thắng
Cho đất nước và tình yêu,
Cho mỗi ước mơ trên đời vui
Đảng của tôi ơi mãi mãi ơn người”.
Về hoàn cảnh sáng tác của ca khúc này, nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn chia sẻ: “Đảng là cuộc sống của tôi” được ông viết năm 1976, sau một năm cả nước mừng chiến thắng. Nhưng đồng thời, đó cũng là năm cả nước phải đón nhận nhiều thử thách trong thời kỳ mới... Điều đáng nói, nếu như các nhạc sĩ khác đều chọn cách thể hiện hào tráng cho những ca khúc viết về Đảng, thì với Nguyễn Đức Toàn, ông lại chọn bút pháp trữ tình để viết ra một bài hát trữ tình về Đảng. Nhưng có lẽ chính vì thế mà ca khúc dễ đi vào lòng người, thấm sâu và ở lại.
“Đảng là cuộc sống của tôi,
Mãi mãi đi theo người,
Từ thuở còn thơ đời tôi chưa quen sóng gió
Đảng đã cho tôi lẽ sống niềm tin,
Giữa biển khơi biết đâu là bờ,
Bầu trời xanh chưa thấy bao giờ”.
Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn tâm niệm, đây chính là tâm sự, là tiếng lòng của ông với Đảng, cũng là tiếng lòng của mọi người lúc bấy giờ đối với Đảng. Nó là một cái gì đó thân thuộc, máu mủ, rất tự nhiên. "Như trong lời ca, tôi viết ca khúc về Đảng, vì Đảng là cuộc sống của tôi, là để nói với chính tôi, với đồng đội, với đồng bào về những tâm tư tình cảm của người chiến sĩ cách mạng, của mọi người dân đối với Đảng. Đảng cho tôi một nhân cách, một định hướng, một niềm tin. Lý tưởng của Đảng đã thấm sâu vào máu thịt tôi, giai điệu về Đảng ngân lên từ trong trái tim tôi...", nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn tâm sự.
Đầu đề ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn được sử dụng cho rất nhiều tác phẩm tranh cổ động nhân ngày thành lập Đảng. |
Viết về Đảng là một mảng đề tài khó, nhưng với Nguyễn Đức Toàn đây là đề tài ông khai thác khá thành công. Ngoài ca khúc "Đảng là cuộc sống của tôi", còn phải kể đến ca khúc "Vinh quang Đảng Lao động Việt Nam".
Đảng và mùa xuân
Trong số các nghệ sĩ gắn bó cuộc đời, sự nghiệp của mình với Đảng, không thể quên kể đến nhạc sĩ Phạm Tuyên. Nhạc sĩ Phạm Tuyên từng tâm sự rằng: "Trong khói lửa của cuộc kháng chiến, tôi thấy ở đâu có khó khăn gian khổ đòi hỏi phải có sự hi sinh, kể cả hi sinh cuộc sống của chính mình, thì ở đó có đảng viên Đảng Cộng sản". Và chính những tấm gương hi sinh cao cả của những đảng viên Đảng Cộng sản cùng với lý tưởng cách mạng của họ đã tạo nên những cảm hứng cho những ca khúc viết về Đảng của ông sống mãi cùng với thời gian.
Ca khúc "Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng" của nhạc sĩ Phạm Tuyên ra đời đúng vào dịp cả nước chuẩn bị làm lễ kỷ niệm lần thứ 30 ngày thành lập Đảng (năm 1960). Từ thực tế cuộc sống vô cùng phong phú ở hai miền Nam Bắc lúc đó, cộng với âm hưởng trong lời dịch của nhà thơ Tố Hữu về ý của một bài thơ của nhà thơ Cộng sản Pháp Louis Aragon, ông đã viết một mạch ca khúc này với tâm tình thiết tha, yêu thương, đầy hào sảng:
“Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng.
Trước như tuổi thơ tôi nào biết đường.
Máu tôi đỏ và tim tôi yêu nước.
Tôi chỉ biết là đêm tối mênh mông.
Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng.
Đảng ta ơi, cám ơn người dạy dỗ.
Từ đây lòng (đời) tôi sướng vui đau khổ.
Và tình yêu căm giận hóa lời ca.
Đảng cho tôi màu sắc nước non nhà.
Đảng của tôi ơi!.
Người đã cho tôi sáng mắt sáng lòng”.
Vào dịp Tết Canh Tý (1960), đúng vào ngày thành lập Đảng, nhạc sĩ lại viết tiếp ca khúc "Đảng đã cho ta cả một mùa xuân", ca khúc đã nhanh chóng được phổ biến trong quần chúng.
“Đảng đã cho ta một mùa Xuân đầy ước vọng
Một mùa xuân tươi tràn ánh sáng khắp nơi nơi
Đảng đã mang về tuổi Xuân cho nước non
Vang tiếng hát ca chứa chan niềm yêu đời
Bao năm khổ đau đất nước ta không mùa Xuân
Cuộc đời tăm tối chốn lao tù bao hờn căm
Vầng dương hé sáng khi khắp nơi ta có Đảng
Bóng tối lui dần tiếng chim vui hót vang
Và rồi từ đây ánh dương soi đời mới
Tiến theo cờ Đảng là thấy tương lai sáng tươi
Đảng đã cho ta cả mùa Xuân cả cuộc đời
Đảng truyền cho ta một niềm tin ở tương lai
Đảng đã đem lại tuổi Xuân cho nước non
Thế giới quanh ta ngân vang ngàn tiếng cười.
Xua đi màn đêm chiến tranh gieo bao khổ đau
Cuộc đời từ nay sẽ sáng tươi như mùa Xuân
Vượt mọi gian khó ta tiến lên đi theo Đảng
Bóng tối lui dần tiếng chim vui hót vang
Bạn ơi mùa Xuân khắp nơi tươi đẹp quá
Khi lý tưởng Đảng rực sáng trong tim chúng ta”.
Có thể thấy, trong hơn 80 năm qua, những khúc ca về Đảng vẫn luôn đem lại cảm xúc tươi mới cho người nghe, góp thêm vào vườn xuân âm nhạc Việt Nam...