Ra mắt đúng vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng năm nay, tác phẩm “Quốc Tổ Hùng Vương” không chỉ là một ấn phẩm có giá trị, lần đầu tiên xuất bản, mà còn thể hiện tấm lòng của những con dân Việt hướng về cội nguồn dân tộc, thể hiện sinh động truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” cao đẹp của dân tộc ta...
Hành trình xuyên suốt của lịch sử
Cuốn sách “Quốc Tổ Hùng Vương” do Quỹ tu bổ Đền Hùng, Dự án Văn hóa Trí tuệ Việt và Nhà xuất bản Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp xuất bản, ra mắt chiều 7/3 âm lịch, tại Hà Nội và sẽ được dâng lên các Vua Hùng trong lễ dâng hương của Quỹ tu bổ Đền Hùng, diễn ra tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng vào ngày mồng 9/3 âm lịch.
Dày hơn 300 trang, gồm phần tiếng Việt và tiếng Anh, “Quốc Tổ Hùng Vương” được chọn lọc biên soạn từ nhiều nguồn tư liệu khoa học của nhiều nhà nghiên cứu uy tín trong các lĩnh vực sử học, khảo cổ học, các kết quả nghiên cứu về văn hóa, phong tục... của thời đại Hùng Vương. Có những cái tên đã thật sự nổi tiếng như GS Vũ Khiêu, Nhà sử học Dương Trung Quốc, nhà thơ Hữu Thỉnh, Nguyễn Đức Mậu... Ngoài ra là những tác giả như Nguyễn Tiến Khôi, Nguyễn Khắc Xương, Đào Trọng Cường, Phạm Bá Khiêm, Đoàn Mạnh Phương, Đinh Quang Tú... Những bài viết của các tác giả này đã góp phần khái quát về lịch sử hình thành và phát triển của thời đại Hùng Vương; qua đó, làm nổi bật mối quan hệ biện chứng giữa truyền thuyết và thực tiễn lịch sử. Ông Đào Trọng Cường, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ tu bổ Đền Hùng đã khẳng định: “Ấn phẩm “Quốc Tổ Hùng Vương” là công trình xuất bản mang giá trị và ý nghĩa sâu sắc. Tác phẩm không chỉ giúp hệ thống lại quá trình hình thành thời đại Hùng Vương, về cội nguồn tổ tiên dân tộc để mỗi người chúng ta “biết sử ta” nhiều hơn, đầy đủ hơn như lời Bác Hồ nói, mà còn thể hiện mối quan hệ gắn kết, những giá trị văn minh, văn hóa - phong tục, tinh thần - tư tưởng của thời đại Hùng Vương trong tiến trình phát triển của nền văn minh Văn Lang – Âu Lạc. Cuốn sách cũng một lần nữa khẳng định: Trong tâm thức của người Việt, các Vua Hùng chính là Quốc Tổ, là cội nguồn của dân tộc Việt Nam!”.
“Quốc Tổ Hùng Vương” gồm 4 phần chính. Phần 1 mang tên “Thời đại Hùng Vương, truyền thuyết và lịch sử” giới thiệu tới người đọc những “Truyền thuyết Bọc trăm trứng”, “Truyền thuyết Phù Đổng Thiên Vương”, “Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh”, “Chử Đồng Tử”, “Sự tích Bánh chưng bánh dày”, “Sự tích Trầu Cau”... Rồi chuyện Vua Hùng dạy dân cấy lúa, Vua Hùng chọn đất đóng đô... Ngoài ra là bản phú “Văn tế Tản Viên Sơn Thánh và các vị thần cùng thờ” và các nghiên cứu về thời đại Hùng Vương như “Thời đại Vua Hùng những minh chứng từ khảo cổ học và di tích lịch sử văn hoá”, hay “Thời đại Hùng Vương dưới góc nhìn lịch sử”... Dù những truyền thuyết, những bài phú, những bài nghiên cứu này người đọc đều đã từng được tiếp cận, nhưng khi được tập hợp lại một cách có hệ thống, trong cuốn sách có ý nghĩa lịch sử này, thì lại có một giá trị riêng trong việc giúp “dân ta” thật sự yêu mến và thông thuộc “sử ta”.
Phần 2 “Nước Văn Lang và Khu di tích Đền Hùng” giới thiệu về sự ra đời và phát triển của nhà nước Văn Lang, về Kinh đô Văn Lang xưa, một số nét trong đời sống văn hoá cư dân thời Hùng Vương... Không chỉ hướng về quá khứ, phần 2 cũng giới thiệu cả những định hướng chính trong việc tôn tạo và xây dựng khu di tích lịch sử Đền Hùng, điểm tựa tâm linh của dân tộc Việt.
Phần 3 mang tên “Đền Hùng qua các giai đoạn lịch sử” đưa nguời đọc đến với “hành trình” của Đền Hùng và Giỗ Tổ Hùng Vương qua các thời kỳ lịch sử, gồm thời kỳ trước thế kỷ X, thời Lý - Trần (1010 - 1400), thời Quang Trung Nguyễn Huệ, thời nhà Nguyễn, sau Cách mạng Tháng Tám đến nay... Sự xuyên suốt của một hành trình lịch sử này đã giúp người đọc có thể có một cái nhìn đầy đủ và toàn diện về thời đại hào hùng này.
Và cuối cùng, phần 4 là “Tấm lòng hiếu thảo của muôn người con đất Việt hướng về Quốc Tổ Hùng Vương”.
Hiểu biết sâu sắc về thời đại Hùng Vương
Trong thư của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết gửi các đơn vị tổ chức, biên tập và xuất bản cuốn sách “Quốc Tổ Hùng Vương” đã khẳng định: “Đây là một tác phẩm văn hóa lịch sử có ý nghĩa, góp phần phổ biến, giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, lòng tự hào dân tộc, biết ơn Tổ tiên nguồn cội của các thế hệ người Việt Nam trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước hôm nay. Xuất bản tác phẩm này chính là một trong những việc làm thiết thực hưởng ứng chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại: “Dân ta phải biết sử ta. Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Hiểu biết sâu sắc về thời đại Hùng Vương cũng như công lao của các thế hệ cha ông thuở trước là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người Việt Nam chúng ta”. Cùng chung quan điểm này, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã viết trong bản viết tay được in trong cuốn sách: “Tôi rất xúc động và hoan nghênh công trình xuất bản cuốn sách Quốc Tổ Hùng Vương. Đây là sự thể hiện tình cảm trân trọng và lòng tri ân sâu nặng của các thế hệ con Lạc cháu Hồng chúng ta hướng về Quốc Tổ linh thiêng hiển hách. Cuốn sách còn là một tư liệu khoa học lịch sử quý báu, một món quà vô cùng ý nghĩa đối với mỗi người dân Việt Nam”.
Những đánh giá này đã phần nào thể hiện đầy đủ giá trị của tác phẩm "Quốc Tổ Hùng Vương". Tuy nhiên, còn một thành công nữa của cuốn sách cũng rất đáng được ghi nhận như nhận xét của Giáo sư - Anh hùng Lao động Vũ Khiêu, rằng với bố cục hợp lý, nội dung phong phú, lối văn trong sáng, giản dị và hấp dẫn, cuốn sách đã thể hiện sinh động và làm nổi bật mối quan hệ giữa huyền thoại và hiện thực trong lịch sử Quốc Tổ Hùng Vương. Đặc biệt, cuốn sách này vừa mang tính khoa học, lại vừa có chất văn chương, có thể đem lại hứng thú cho người đọc.
Được biết, “Quốc Tổ Hùng Vương” dự kiến được in 1 vạn bản. Trước mắt, 3.000 bản đã ra mắt đúng dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, và sẽ được dành tặng cho các tỉnh, thành phố trong cả nước cũng như những Hội Việt kiều trên thế giới.
P.V