Trước giờ khai hội, lãnh đạo tỉnh Bắc Kạn, huyện Ba Bể và đại diện các xã tiến hành dâng lễ tại đền An Mạ. Đoàn thành kính dâng hương, dâng hoa cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, nhân dân no ấm.
Phần lễ trang nghiêm được tiến hành với màn rước mâm cỗ, dâng cỗ của các chàng trai, cô gái trong trang phục truyền thống. Có 15 mâm cỗ của 15 xã, thị trấn trong huyện Ba Bể được rước về từ đền An Mạ. Mâm cỗ gồm những sản vật của người nông dân cần cù ngoài cánh đồng, trên nương rẫy và sông nước nơi đây.
Khai mạc Lễ hội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Ba Bể Nông Ngọc Duyên nhấn mạnh, đây là cơ hội, cũng là trách nhiệm lớn đối với địa phương trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị di tích, di sản để đẩy mạnh phát triển du lịch, nghiên cứu khoa học và môi trường. Đồng thời, hoạt động cũng thúc đẩy kinh tế-xã hội, đầu tư xây dựng hạ tầng, phát triển du lịch sinh thái bền vững, từng bước xây dựng thương hiệu và quảng bá du lịch, Di sản phi vật thể cấp Quốc gia Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể đến với bạn bè gần xa.
Hội Lồng Tồng tại vùng hồ Ba Bể có từ thời xa xưa, gắn với truyền thuyết về sự hình thành hồ Ba Bể và được lưu truyền trong dân gian. Trước đây, lễ hội này thường được biết tới với tên gọi Hội Xuân Ba Bể hay Hội Lồng Tồng Ba Bể. Những năm trở lại đây, Hội chính thức mang tên Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể.
Ngày 27/9/2012, danh lam thắng cảnh hồ Ba Bể được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt. Ngày 19/12/2014, Hội Xuân Ba Bể được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia mang tên "Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể".
Tại lễ khai mạc, lần đầu tiên diễn ra màn biểu diễn múa bát của 250 diễn viên quần chúng. Đây loại hình dân vũ mô phỏng các động tác ươm tơ, dệt vải của đồng bào dân tộc Tày từ xa xưa. Loại hình dân vũ này của Bắc Kạn vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.
Theo chương trình, lễ hội Lồng Tồng Ba Bể sẽ có nhiều hoạt động đặc sắc, như: Biểu diễn nghệ thuật; đua thuyền độc mộc; thi giã bánh dày, đẩy gậy, bịt mắt bắt dê, kéo co; trải nghiệm không gian văn hóa đặc sắc của các dân tộc; thi đấu bóng chuyền…
Đến với Ba Bể dịp này, cùng với lễ hội Lồng Tồng, du khách sẽ được trải nghiệm tại các địa danh trong Khu du lịch Ba Bể như: Du lịch sinh thái Vườn Quốc gia Ba Bể, Đồn Đèn-xã Khang Ninh, Làng văn hóa thôn Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc-xã Nam Mẫu.
Du khách còn có thể tham quan các danh lam thắng cảnh như: Hồ Ba Bể, Động Puông, Thác Đầu Đẳng, Ao Tiên, Đảo Bà Góa, Động Hua Mạ, Hang Thẳm Phầy, Thác Tát Mạ; tham gia nhiều hoạt động du lịch văn hóa tại Lễ hội Lồng Tồng, chùa Phố Cũ, Đền An Mạ, Động Thẳm Thinh; những địa điểm lịch sử đã in dấu chân Bác Hồ từ Pác Bó về Tân Trào - Tuyên Quang… Đặc biệt là di tích lịch sử Phiêng Chì (xã Thượng Giáo) - nơi thành lập chính quyền cấp châu (huyện) đầu tiên của cả nước trong cao trào khởi nghĩa kháng Nhật cứu nước năm 1945.
Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể diễn ra đến hết ngày 20/2.