Nhu cầu tuyển dụng lao động gia tăng
Về thị trường lao động sau Tết Nguyên đán 2022 tại Hà Nội, ông Vũ Quang Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm (DVVL) Hà Nội cho biết: Chính phủ và Hà Nội có chính sách phục hồi thị trường lao động và thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh nên ngay từ đầu năm thị trường lao động đang ấm dần trở lại. Nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp tăng lên do mở rộng sản xuất và bù đắp nhân lực thiếu hụt trước đó. Theo đó, trong quý I/2022, dự báo thị trường lao động tại Hà Nội có nhu cầu tuyển dụng từ 80.000 – 100.000 chỉ tiêu. Các doanh nghiệp tuyển dụng tập trung ở một số ngành nghề như: Kinh doanh thương mại, dịch vụ du lịch, cơ khí, sửa chữa ô tô, tài chính – ngân hàng… Một số nhóm ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng nhiều trong thời gian qua vẫn đang tiếp tục tuyển nhiều là công nghệ thông tin, giao nhận hàng...
Không chỉ Hà Nội, nhu cầu sử dụng lao động, theo báo cáo của các địa phương, năm 2022, với việc các dự án tiếp tục được mở rộng quy mô và triển khai mới tại nhiều địa phương trên cả nước nên nhu cầu sử dụng lao động ở các địa phương, ngành có xu hướng tăng lên. Cụ thể như Bình Dương (khoảng 90.000 lao động), Long An (khoảng 51.000 lao động), Hải Phòng (trên 50.000 lao động), Tây Ninh (khoảng 46.000 lao động), Kiên Giang (khoảng 44.000 lao động), Cà Mau (khoảng 35.000 lao động), Bắc Ninh (từ 25.000 - 30.000 lao động), Hà Nội (khoảng 26.000 lao động), Quảng Ninh (khoảng 24.500 lao động), Bình Phước (khoảng 18.000 lao động), Thừa Thiên - Huế (khoảng 12.000 lao động)…
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng phòng kinh doanh Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị mỏ Hàn Việt cho biết: Do nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh, nên thời điểm này đơn vị tuyển gấp 3 - 5 nhân viên kinh doanh. Ngoài trả lương 8 – 15 triệu đồng/tháng đối với nhân viên kinh doanh, công ty còn thực hiện các chế độ phúc lợi cho NLĐ như đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các chế độ khác... Tuy vậy, thời gian này, ứng viên tìm đến doanh nghiệp chưa nhiều.
Còn chị Vũ Thị Thanh, Trưởng phòng nhân sự, Công ty CP Đầu tư Xuất nhập khẩu Thuận Phát cho biết cần tuyển dụng 58 chỉ tiêu ở nhiều vị trí việc làm, thu nhập từ 6 – 25 triệu đồng/tháng. Ngoài tham gia sàn giao dịch việc làm Hà Nội, đơn vị cũng thuê một công ty nhân sự tìm kiếm cung cấp lao động cho nhà máy sản xuất tại Hưng Yên.
Ông Vũ Hồng Quang, Phó Trưởng Ban Chính sách - pháp luật (Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam) cho biết: Theo báo cáo nhanh của 29/38 Liên đoàn lao động tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương, có khoảng 95% người lao động trên cả nước đã đi làm trở lại. Bên cạnh đó, báo cáo từ các địa phương có đông công nhân lao động làm việc tại các khu công nghiệp và chế xuất cho thấy, hiện tại, ở nhiều địa phương số công nhân lao động đang phải nghỉ việc vì thuộc diện F0, F1 (thực hiện điều trị, cách ly do dịch COVID-19) khá cao như: Hải Phòng (trên 42.000 lao động), Bắc Giang (22.000 lao động)… nên đã ảnh hưởng đến việc tổ chức sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trên địa bàn.
Về nguyên nhân thiếu hụt lao động tại các địa phương, ông Vũ Hồng Quang cho biết: Qua tổng hợp từ cơ sở, lý do chính là sau Tết Nguyên đán, một bộ phận người lao động trở về quê (chủ yếu là các tỉnh phía Bắc và miền Trung) chưa trở lại các tỉnh, thành phố khu vực trọng điểm phía Nam để làm việc, hoặc đã tìm được việc làm mới ở quê nhà, muốn gắn bó gần hơn với gia đình nên không trở lại làm việc. Bên cạnh đó, một phần không nhỏ trong số chưa quay trở lại thị trường lao động do e ngại lây nhiễm dịch bệnh COVID-19 (nhất là người lao động đang nuôi con nhỏ, có người thân lớn tuổi)….
Đặc biệt, do giá cả thị trường tăng, mức lương nhận được không đủ trang trải chi phí cuộc sống nên một số lượng lớn công nhân chuyển sang các địa bàn thuộc vùng lương cao hơn hoặc chuyển sang làm việc khác, dẫn đến mất cân bằng về lao động.
Giải pháp tổng thể, căn cơ thu hút lao động
Bà Nguyễn Kim Loan, Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh Bình Dương cho biết: Năm 2022, nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp tỉnh Bình Dương lên tới 90.000 lao động. Tuy nhiên, nhiều công nhân lao động trở về quê ăn Tết chưa trở lại làm việc do ở địa phương họ cũng có khu công nghiệp, điều kiện, giá cả sinh hoạt ở quê thấp hơn ở Bình Dương rất nhiều. Ví dụ như thu nhập của công nhân lao động ở Bình Dương khoảng 7 triệu đồng (phải thuê nhà, lo cho con cái học hành, giá sinh hoạt cao), trong khi đó ở quê, công nhân lao động chỉ cần thu nhập từ 4-5 triệu đồng là có thể đảm bảo cuộc sống, lại không phải xa người thân. Do đó, giải pháp căn cơ mà Bình Dương hướng đến là xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân lao động thuê, mua… qua đó tạo sự yên tâm, gắn bó cho công nhân lao động địa phương khác đến làm việc tại Bình Dương.
Còn bà Lê Thị Thu Cúc, Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh Long An cho rằng, giá cả sinh hoạt tăng cao, lương tối thiểu vùng không đảm bảo sinh hoạt và cuộc sống của lao động, nhất là lao động ngoại tỉnh đến làm việc nên hiện các địa phương rất khó tuyển dụng lao động. Năm 2022, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An có nhu cầu tuyển dụng khoảng 51.000 lao động. Những ngày đầu tháng 3/2022, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã chủ động phối hợp với đoàn thể các huyện để tuyển dụng lao động tại địa phương, nhưng hiện mới chỉ đáp ứng được phần nhỏ.
Còn theo ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, thị trường lao động phục hồi tương đối nhanh so với yêu cầu. Tuy nhiên, số lao động bị F0 tăng nhanh, ảnh hưởng tới tình hình sản xuất. Bên cạnh việc giữ mức lương cơ bản và giữ bảo hiểm xã hội cho người lao động, các doanh nghiệp đều đưa ra các lời mời, các tiêu chí, lợi ích rất lớn để giành giật lao động dẫn đến tình trạng thiếu lao động cục bộ, tạm thời.
“Vấn đề cần phải quan tâm trong bối cảnh hiện nay là đang thiếu tạm thời lao động phổ thông và lao động có trình độ cao. Trong đó, chủ yếu là thiếu lao động trình độ cao”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhận định.
Trong giai đoạn phục hồi kinh tế, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề nghị Chính phủ tiếp tục tham mưu Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh giờ làm thêm trong tháng, trong năm để giải quyết nhu cầu của người lao động và nhu cầu của doanh nghiệp.