Những viên đá đen được khai thác nằm sâu dưới lòng đất.
Kết quả kiểm tra cho thấy, tình trạng người dân đi đào đá đen đã giảm. Thời điểm kiểm tra có khoảng 40 - 50 người đang đào đá. Người đi đào đá chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Sông Hinh và các địa phương lân cận là huyện Sơn Hòa, Tây Hòa. Họ chủ yếu dùng công cụ thô sơ như: Xà beng, cuốc, xẻng để đào đá, không có phương tiện cơ giới.
Khi Đoàn kiểm tra tiến hành lập biên bản, thu giữ tang vật, những người đang đào đá đen đã bỏ chạy ra khỏi khu vực. Thống kê cho thấy có 7 khu vực tại lòng hồ có xuất hiện các hố đào tìm đá đen. Độ sâu các vị trí đào đá từ 0,5 m đến 1 m; diện tích khoảng 6 ha, thuộc địa phận các xã: Ea Trol, Đức Bình Đông và xã Sông Hinh.
Hàng ngày có hàng trăm người dân vào lòng hồ thủy điện Sông Hinh để khai thác đá đen.
Đá đen sau khi khai thác được sử dụng vào việc gì cơ quan chức năng chưa có căn cứ xác định. Đá đen được người ở huyện Sông Hinh thu mua sau đó bán lại cho tư thương. Hiện nay, giá bán đá đen đã giảm mạnh, chỉ còn 200.000 - 400.000 đồng/kg, trong khi trước đó khoảng một tuần lễ giá đá đen loại 1 - 3 triệu đồng/kg trở lên.
Sau khi kiểm tra, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Yên đề nghị UBND huyện Sông Hinh và các địa phương khu vực lòng hồ thủy điện Sông Hinh có phương án vận động người dân không tiếp tục đào, tìm đá đen. Nếu tình trạng này tiếp diễn, các địa phương cần có phương án truy quét toàn bộ.