Hơn 20 hộ dân thuộc tổ dân phố số 23 và 35 phường Trung Liệt (quận Đống Đa, Hà Nội) không thuộc diện phải giải phóng mặt bằng để thu hồi đất phục vụ cho Dự án công trình thoát nước nhằm cải tạo môi trường Hà Nội - Dự án II (2005- 2010) hạng mục cải tạo mương T5A1 - Tây Sơn trên địa bàn phường Trung Liệt. Thế nhưng UBND quận Đống Đa, Sở Xây dựng Hà Nội vẫn đề nghị UBND thành phố Hà Nội xin được mở rộng phạm vi giải phóng mặt bằng để làm bãi đỗ xe... khiến hơn 23 hộ dân có nguy cơ mất đất, mất nhà.
23 hộ dân có nguy cơ mất đất, mất nhà Lý do được UBND quận Đống Đa và Sở Xây dựng Hà Nội đưa ra để xin mở rộng phạm vi giải phóng mặt bằng đoạn từ Xí nghiệp Thảm len đến phố Trung Liệt là để xây dựng hạ tầng công cộng và cây xanh phù hợp với kiến trúc cảnh quan gắn kết với cống hóa làm đường nâng cao hiệu quả dự án. Cụ thể, tại văn bản số 2783 ngày 12/8/2011 của Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội xác định khu đất thực hiện dự án tuyến mương T5A1 đoạn từ Xí nghiệp thảm len đến phố Trung Liệt là đất hạ tầng công cộng, bãi đỗ xe.
Trước sự việc trên, hàng chục hộ dân phường Trung Liệt đã vô cùng bức xúc. Họ gửi đơn thư khiếu nại tới nhiều ban, ngành liên quan từ Hà Nội đến Trung ương đề nghị khẩn cấp không lấy đất ở có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của người dân để làm bãi đỗ xe và khuôn viên cây xanh. Ông Nguyễn Bá Thanh, tổ 23, phường Trung Liệt, quận Đống Đa cho biết: "Vì dân đã ở lâu đời rồi, thậm chí nhà của chúng tôi đã được thành phố cấp đất, giấy phép xây dựng và sổ đỏ cho chúng tôi nghĩa là chúng tôi đã ở trong đất ở được quy hoạch của thành phố. Bây giờ một quy hoạch gì đó lại lấy đất, lấy nhà của chúng tôi thì chúng tôi thấy không hợp lý và yêu cầu phải làm rõ chuyện này về mặt pháp lý, thủ tục đúng theo quy định của pháp luật, đúng theo trình tự xây dựng cơ bản".
“Cho đến thời điểm hiện tại, phần diện tích UBND quận Đống Đa và Sở Xây dựng Hà Nội xin giải phóng mặt bằng để mở rộng, thu hồi đất và nhà của 23 hộ dân thuộc tổ dân phố số 23 và 35 phường Trung Liệt vẫn chưa có quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án nào mới mà vẫn chỉ là thu hồi đất để làm bãi đỗ xe... Chúng tôi thấy đoạn mở rộng này với mục đích đó là không được”, ông Nguyễn Bá Thanh cho biết thêm.
Đồng quan điểm, ông Đào Mạnh Tường, số nhà 112, G3 phường Trung Liệt bức xúc nói: Người dân chúng tôi sở hữu nhà đất hợp pháp, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Chúng tôi đang cư trú ổn định, nếu lấy nhà đất của chúng tôi để phục vụ cho an ninh quốc phòng, vì lợi ích quốc gia theo quy định của Hiến pháp, pháp luật thì nhân dân chúng tôi sẵn sàng. Nhưng không vì mục đích trên mà lấy nhà đất của chúng tôi để làm bãi đỗ xe thì không chấp nhận được.
Trước sự việc nhức nhối nêu trên, nhóm phóng viên đã liên hệ với UBND quận Đống Đa để trao đổi làm rõ vấn đề, nhưng sau nhiều ngày chờ đợi, phóng viên nhận được câu trả lời từ lãnh đạo UBND quận Đống Đa vẫn là chờ… xin ý kiến cấp trên. Trong khi hàng chục hộ dân tổ dân phố số 23 và 35 phường Trung Liệt vẫn đang ngày đêm nơm nớp lo sợ trước nguy cơ mất đất, mất nhà vì… bãi đỗ xe.
Ngược quy trình, vi phạm trình tự thủ tục thu hồi đất Theo tìm hiểu của phóng viên, Dự án công trình thoát nước nhằm cải tạo môi trường Hà Nội là dự án lớn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể năm 1995 trong quy hoạch thoát nước giai đoạn 1995-2010. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, năm 2006, UBND thành phố Hà Nội phê duyệt đầu tư dự án thoát nước giai đoạn II (2005-2010). Trong quá trình triển khai dự án có nhiều nội dung cần thay đổi điều chỉnh, nên UBND thành phố Hà Nội đã điều chỉnh và trình Thủ tướng phê duyệt. Đến tháng 5/2008 UBND thành phố Hà Nội phê duyệt quyết định số 2034/QĐ/UBND thu hồi trên 37.000 m2 đất để phục vụ Dự án công trình thoát nước nhằm cải tạo môi trường Hà Nội.
Theo quyết định này, 23 hộ dân thuộc tổ dân phố số 23 và 35 (phường Trung Liệt) nằm bên cạnh tuyến mương đoạn từ Xí nghiệp Thảm len đến phố Trung Liệt (phía sau tòa nhà Hà Thành Plaza và Khách sạn Hasinco) không thuộc diện bị giải phóng mặt bằng lấy toàn bộ nhà và đất. Nhưng ngày 20/12/2011, UBND quận Đống Đa lại ra thông báo 125/TB - UBND về việc thống kê tài sản để xác định bồi thường khi giải phóng mặt bằng đối với 23 hộ dân nêu trên. Và ngày 11/3/2014, UBND quận Đống Đa lại tiếp tục có thông báo tới 23 hộ dân về việc niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện thoát nước nhằm cải tạo môi trường Hà Nội - Dự án II hạng mục cải tạo mương T5A1 - Tây Sơn trên địa bàn phường Trung Liệt.
Trong khi đó, ngày 13/1/2015, Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội mới ban hành công văn số 127/QHKT - P7 đề nghị UBND quận Đống Đa phối hợp với ban, ngành liên quan hoàn thiện các thủ tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết phường Trung Liệt tỷ lệ 1/500, để đảm bảo đủ điều kiện thu hồi đất, tránh gây khiếu kiện, khiếu nại về trình tự thủ tục liên quan đến quy hoạch, thu hồi đất thực hiện dự án.
Dư luận đặt câu hỏi phải chăng UBND quận Đống Đa đang làm ngược quy trình thu hồi đất thực hiện dự án? Khi ra thông báo giải phóng mặt bằng, thu hồi đất của dân từ năm 2014, nhưng năm 2015 Sở Quy hoạch và Kiến trúc Hà Nội mới có thông báo hướng dẫn để hoàn thiện hoàn thiện các thủ tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Điều đáng nói hơn, UBND quận Đống Đa đã ra thông báo phương án thống kê đền bù, bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với người dân khi chưa có bất cứ quyết định của cấp có thẩm quyền liên quan đến việc thu hồi đất của 23 hộ dân.
Trong một diễn biến liên quan, ông Nguyễn Duy Tiền, số nhà 135, phố Trung Liệt cũng cho rằng: chúng tôi đọc các văn bản thì được biết mục đích mở rộng làm đất công cộng, làm chỗ đỗ xe. Chúng tôi thấy rằng một dự án dù là bãi đỗ xe, chợ hay gì thì đều phải thực hiện theo trình tự. Nhưng ở đây, dự án này chưa có gì cả mà họ chỉ nói rằng đất của chúng tôi nằm trong quy hoạch tỷ lệ 1/500 của phường Trung Liệt được thành phố phê duyệt. Thực tế chúng tôi tìm hiểu là nhà của chúng tôi không nằm trong quy hoạch đó, không có quy hoạch nào lại bao cả nhà của chúng tôi trong đó. Nhưng quận vẫn tiến hành yêu cầu dân kê khai để lập phương án đền bù, chúng tôi không nhất trí.
Hà Nội đang chuyển mình phát triển mạnh mẽ trong xu thế hội nhập. Thủ đô ngày càng văn minh, hiện đại với sự điều hành, chỉ đạo đúng và trúng của Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội. Nhưng ở một số địa phương công tác chỉ đạo điều hành còn lúng túng, chưa thật sự dân chủ khiến dư luận “dậy sóng”. Trường hợp UBND quận Đống Đa và Sở Xây dựng Hà Nội xin mở rộng giải phóng mặt bằng thu hồi đất ở của 23 hộ dân phường Trung Liệt để trồng cây xanh và bãi đỗ xe cần được các cấp ngành Trung ương và Hà Nội khẩn trương vào cuộc điều tra, làm rõ và xử lý nghiêm, đảm bảo đời sống dân sinh, trật tự anh ninh xã hội trên địa bàn Thủ đô.