Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, chấn chỉnh Bảo hiểm Xã hội các tỉnh, thành phố trong việc chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế. Từ đó, nhiều hành vi vi phạm đã được phát hiện và xử lý kịp thời; nhiều nội dung vướng mắc đã được Bảo hiểm Xã hội Việt Nam giải quyết hoặc tổng hợp, báo cáo, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Tuy nhiên, theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, thời gian gần đây, xuất hiện một số vụ việc vi phạm phức tạp, có tính chất hệ thống nhằm mục đích trục lợi Quỹ Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đã và đang được các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý theo quy định của pháp luật.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phòng ngừa, ngăn chặn, kịp thời phát hiện, xử lý hoặc phối hợp các cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của ngành, Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh yêu cầu Giám đốc Bảo hiểm Xã hội các địa phương tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của ngành. Các đơn vị trực thuộc và toàn thể công chức, viên chức thuộc Bảo hiểm xã hội tỉnh nâng cao tinh thần trách nhiệm, tuân thủ quy trình nghiệp vụ và các quy định của pháp luật trong thực thi nhiệm vụ; kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
Các đơn vị, Bảo hiểm Xã hội các địa phương thường xuyên cập nhật, cảnh giác và có giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn các vi phạm về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đang diễn ra ngày càng tinh vi, phức tạp. Xử lý nghiêm đối với tổ chức và cá nhân có hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật (nếu có). Tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra đột xuất, kịp thời xử lý nghiêm các vi phạm, nhất là việc chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại phiên họp thường kỳ tháng 5 năm 2023 với địa phương (Nghị quyết số 88/NQ-CP ngày 08/6/2023 của Chính phủ).
Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam lưu ý, kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính hoặc chuyển hồ sơ đến người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với những hành vi vi phạm pháp luật. Trường hợp phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, lập hồ sơ kiến nghị khởi tố đến cơ quan có thẩm quyền.
Toàn ngành tăng cường khai thác kết quả phân tích dữ liệu của Hệ thống thông tin giám định bảo hiểm y tế, đánh giá, lựa chọn, chỉ rõ các cơ sở khám, chữa bệnh có tình trạng gia tăng chi phí bất thường; tăng chỉ định xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, gia tăng bất thường tỷ lệ chỉ định vào điều trị nội trú; có ngày điều trị nội trú kéo dài không hợp lý; có hiện tượng thu gom người bệnh; sử dụng thuốc, vật tư y tế có giá trúng thầu cao so với địa phương khác cùng thời điểm... để tổ chức kiểm tra đột xuất, kiểm tra định kỳ.
Bảo hiểm Xã hội các tỉnh, thành phố chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và Bảo hiểm Xã hội huyện khai thác triệt để các ứng dụng phần mềm khi xét duyệt hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Chủ động thống kê, rà soát, thường xuyên theo dõi tình hình cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội của các cơ sở khám, chữa bệnh, đặc biệt là các cơ sở y tế tư nhân trên địa bàn có nhiều doanh nghiệp, người lao động.
Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm thì kịp thời báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố và phối hợp với Sở Y tế, các cơ quan liên quan để tiến hành thanh tra, kiểm tra, xác minh. Nếu phát hiện sai phạm, sẽ củng cố chặt chẽ hồ sơ, tài liệu và chuyển cơ quan Công an địa phương để tiếp tục điều tra xử lý.
Liên quan đến chống trục lợi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, người đứng đầu Bảo hiểm Xã hội Việt Nam yêu cầu Bảo hiểm Xã hội các địa phương chủ động nắm bắt tình hình, chỉ đạo thực hiện kiểm tra, đối soát các trường hợp bất thường, rủi ro về hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp để kịp thời phát hiện các trường hợp lập hồ sơ giả, khống nhằm trục lợi. Triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, đôn đốc thu, giảm số tiền chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội. Báo cáo, tham mưu cấp ủy đảng, chính quyền địa phương ban hành văn bản chấn chỉnh các đơn vị để tình trạng chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế kéo dài, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
Cùng với đó, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung quy chế phối hợp giữa Bộ Công an và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và kế hoạch, chương trình phối hợp giữa Công an tỉnh và Bảo hiểm Xã hội tỉnh. Cơ quan Bảo hiểm Xã hội thường xuyên, linh hoạt trong hoạt động phối hợp, kịp thời trao đổi, cung cấp cho cơ quan Công an các thông tin, số liệu, hồ sơ, tài liệu hoặc các hiện tượng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế để xác minh, điều tra, khởi tố theo quy định của pháp luật và tinh thần Nghị quyết kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV.
“Tăng cường phối hợp với cơ quan Công an tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành đột xuất về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế nhằm chủ động phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định. Nâng cao tinh thần trách nhiệm, đạo đức công vụ, chấp hành nghiêm kỷ luật, kỷ cương của công chức, viên chức, người lao động, nhất là người đứng đầu”, Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam nêu rõ.