Video về tình trạng 'diễn xiếc' trên đường của xe 3 bánh
Ngay sau vụ tai nạn nghiêm trọng giữa xe 3 bánh chở sắt không che chắn đâm thẳng vào xe buýt trên đường Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân) ngày 8/5/2022, ngày 9/5, UBND TP Hà Nội đã có công văn số 1370/UBND-TH yêu cầu Công an TP, Sở Giao thông vận tải, UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường kiểm tra, xử lý xe 3 bánh, xe máy lôi xe thùng tự chế và các phương tiện giao thông chở hàng hóa cồng kềnh, nguy hiểm, gây mất trật tự an toàn giao thông; giao lực lượng công an kiểm soát, xử lý nghiêm các lái xe vi phạm, nhất là những trường hợp lái xe giả danh thương binh, xe đứng tên thương binh nhưng cho thuê, mượn, lái xe máy "quá đát" để vận tải hàng hóa.
Tuy nhiên, trên thực tế, các trường hợp vi phạm vẫn tiếp tục, như đã "nhờn luật".
Những loại xe trên thường xuất phát từ các khu vực tập kết trên các phố: Trần Cung (quận Cầu Giấy), Hoàng Cầu - Đê La Thành (quận Đống Đa), Ngọc Thụy (quận Long Biên), Hoàng Quốc Việt - Bưởi (quận Tây Hồ)...
Lợi dụng tình trạng vắng bóng lực lượng chức năng hoặc sau khi lực lượng tuần tra, chốt trực kiểm soát giao thông rời đi, các lái xe vi phạm hoạt động ngang nhiên, sẵn sàng chất hàng quá khổ nguy hiểm trên xe, lao vun vút trên đường, vừa đi vừa đánh võng, luồn lách trong dòng xe cộ đông đúc, bất chấp nguy cơ mất an toàn giao thông cho người và phương tiện khác có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Điều đáng lên án là, lợi dụng chính sách ưu tiên đặc biệt của Nhà nước đối với thương binh, nhiều đối tượng giả danh thương binh chạy xe ba bánh tự chế để kinh doanh vận tải trái phép.
Theo thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Hà Nội, Thành phố hiện có khoảng 4.000 xe 3 bánh tự chế, xe thương binh, trong đó chỉ có khoảng gần 1.000 xe là của thương binh, bệnh binh, người khuyết tật, còn lại chủ yếu xe hoạt động có nguồn gốc từ địa phương khác, thậm chí có hiện tượng lấy mác thương binh đứng chủ sở hữu nhiều xe tự chế để hoạt động.
Tình trạng gây mất an toàn giao thông này diễn ra nhiều năm nay, nhưng chưa có giải pháp xử lý dứt điểm. Mặc dù mỗi ngày Phòng CSGT bắt giữ, xử lý hàng trăm trường hợp vi phạm Luật Giao thông đường bộ, trong đó có không ít trường hợp xe 3 bánh, xe máy hết đát kéo xe thùng chở hàng nguy hiểm, nhưng vẫn không xuể.
Qua tìm hiểu, việc kiểm tra, xử lý của CSGT đối với lái xe vi phạm nêu trên hiện nay gặp không ít khó khăn, nhất là việc yêu cầu chủ các phương tiện, lái xe vi phạm bị bắt tại chỗ sang tải, hạ tải. Có nhiều trường hợp lái xe chống đối, gọi "chi viện" để gây áp lực với lực lượng chức năng. Nhiều tuyến phố khi có những loại xe này lưu thông còn rơi vào cảnh ùn tắc cục bộ, người đi đường thường phải tự tìm cách nhường đường từ xa cho đỡ phiền toái.
Hà Nội đã có chủ trương xóa bỏ những loại xe này từ lâu, nhưng đến nay vẫn chưa xử lý dứt điểm. Việc xử phạt cho tồn tại đã và đang được các đối tượng lợi dụng để mặc sức “tung hoành”, vi phạm trật tự đô thị.
Để đảm bảo an toàn giao thông, hạn chế ta nạn giao thông do những xe diễn xiếc nguy hiểm trên phố gây ra, đã đến lúc, Hà Nội phải mạnh tay xử lý đến nơi đến chốn.
Bộ GTVT hiện đã có quy định cấm các loại xe hết niên hạn sử dụng, tự chế hoạt động. Về nguyên tắc, lực lượng chức năng phải thu giữ các loại xe này để tránh gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, các quy định, giải pháp này chỉ là phần “ngọn”, chính quyền sở tại và các lực lượng liên quan ở cơ sở phát hiện, thống kê và phải có trách nhiệm tuyên truyền, xử lý triệt để, mới mong xóa sổ được loại xe này.
Ủy ban ATGT Quốc gia cũng đã đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam công bố rộng rãi danh sách phương tiện cơ giới đường bộ hết niên hết hạn sử dụng, quá hạn đăng kiểm; yêu cầu các đơn vị đăng kiểm tích cực phối hợp với lực lượng CSGT kiểm soát, thực hiện thủ tục ngừng hoạt động phương tiện hết niên hạn; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật, nhất là đối với xe tự chế; đồng thời, yêu cầu Bộ Công an tăng cường chỉ đạo lực lượng CSGT xử lý nghiêm vi phạm xe tự chế theo quy định của pháp luật.
Theo Khoản 4 Điều 19 Thông tư 46/2015/TT-BGTVT của Bộ GTVT quy định chiều rộng và chiều dài xếp hàng hóa trên phương tiện giao thông đường bộ khi lưu thông trên đường bộ đối với xe mô tô, xe gắn máy như sau: Không được xếp hàng hóa, hành lý vượt quá bề rộng giá đèo hàng theo thiết kế của nhà sản xuất về mỗi bên 0,3 m, vượt quá phía sau giá đèo hàng là 0,5 m, chiều cao xếp hàng hóa tính từ mặt đường xe chạy không vượt quá 1,5 m.
Khoản 3k Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 400.000 - 600.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây: Người đang điều khiển xe hoặc chở người ngồi trên xe bám, kéo, đẩy xe khác, vật khác, dẫn dắt súc vật, mang vác vật cồng kềnh; chở người đứng trên yên, giá đèo hàng hoặc ngồi trên tay lái; xếp hàng hóa trên xe vượt quá giới hạn quy định; điều khiển xe kéo theo xe khác, vật khác.
Ngoài ra, trường hợp gây tai nạn giao thông thì bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 2 - 4 tháng (Khoản 10c). Ngoài ra, Luật Giao thông đường bộ 2008 cũng quy định những hành vi bị cấm khi tham gia giao thông đường bộ, trong đó có hành vi: "Đưa xe cơ giới, xe máy chuyên dùng không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường tham gia giao thông đường bộ”. Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, các xe tự chế đã bị cấm hoàn toàn từ ngày 1/1/2008.