Theo Văn phòng Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam, tổ chức công đoàn và các tổ chức người sử dụng lao động thường có những đề xuất điều chỉnh tiền lương tối thiểu rất khác nhau, do mỗi bên đều đang đại diện lợi ích cho các thành viên của mình. Sự khác biệt này là phổ biến tại các quốc gia khác trên thế giới.
Hội đồng tiền lương quốc gia họp hôm 5/8 |
Quan sát của ILO cho thấy, năm nay mức độ chênh lệch trong đề xuất tăng tiền lương tối thiểu giữa Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam (LĐLĐ VN) và VCCI đã giảm so với những năm trước. Điều này cho thấy rằng hai bên đã ghi nhận quan điểm và lợi ích của phía bên kia. Điều này có thể thấy qua phiên họp đầu tiên của Hội đồng Tiền lương Quốc gia vào năm 2013 khi Hội đồng mới bắt đầu thành lập, Tổng LĐLĐ VN đề xuất tăng lương tối thiểu bình quân 29,5% cho 4 vùng trong khi VCCI đề xuất mức tăng tối đa là 10%. Còn vào năm 2014, mức tăng mà Tổng LĐLĐ VN đề xuất đã giảm xuống bình quân là 22,9% cho 4 vùng và VCCI đề xuất tăng lương tối thiểu từ 10-12%. Khoảng cách trung bình là 10 %.
ILO khẳng định không có vai trò khuyến nghị mức tăng tiền lương tối thiểu cụ thể. Tuy nhiên, ILO hỗ trợ Hội đồng tiền lương Quốc gia xây dựng khuyến nghị trình Chính phủ về mức lương tối thiểu vùng. Đồng thời, ILO cho rằng việc điều chỉnh tiền lương tối thiểu nên được thực hiện thường xuyên và căn cứ trên cả các yếu tố xã hội và kinh tế. Ví dụ nhu cầu của người lao động và gia đình họ, chi phí sinh hoạt, khả năng chi trả của doanh nghiệp, mức năng suất lao động và mong muốn duy trì việc làm.
Để đạt được sự cân bằng hợp lý giữa hai yếu tố xã hội và kinh tế là một thách thức. Thương lượng năm nay của Hội đồng đã có sự khởi đầu thuận lợi khi cả tổ chức công đoàn và các tổ chức người sử dụng lao động đều thấy cần phải tăng lương tối thiểu. Hội đồng tiền lương đang xây dựng một lộ trình để tiền lương tối thiểu đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ. Điều này sẽ làm tăng tiền lương tối thiểu trong ngắn hạn.
ILO tại Việt Nam khuyến nghị Hội đồng Tiền lương Quốc gia nên xây dựng sự đồng thuận giữa tổ chức công đoàn và các tổ chức người sử dụng lao động, tiến hành thêm các phiên họp thương lượng để các bên có đủ thời gian dung hòa lợi ích khác biệt trên cơ sở số liệu khoa học và lập luận thuyết phục.
XM