Xét tuyển đại học 2022: Thí sinh cần có chiến lược để giảm thiểu rủi ro khi xét tuyển

Phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) để giúp các thí sinh có thể nắm vững và an tâm hơn khi đăng ký xét tuyển vào đại học trong thời gian tới. 

Thưa bà, vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quy chế tuyển sinh đại học và văn bản hướng dẫn tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non năm 2022. Trong đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có một số điều chỉnh về mặt kỹ thuật. Vậy những điều chỉnh này sẽ tác động tới thí sinh như thế nào, thưa bà?

Trước hết, cần khẳng định, việc điều chỉnh một số nội dung kỹ thuật trong Quy chế tuyển sinh năm nay nhằm tăng cường và đảm bảo sự công bằng, minh bạch hơn nữa cho các thí sinh, giảm tỉ lệ ảo cho các cơ sở đào tạo. 

Về tác động đối với thí sinh, việc đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng theo hình thức trực tuyến nhằm tạo điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin, thuận tiện cho thí sinh ở mọi nơi, mọi lúc. Cùng với đó, tất cả nguyện vọng đăng ký xét tuyển của thí sinh được đăng ký và ghi nhận vào hệ thống trong khoảng thời gian quy định, từ sau khi kết thúc kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông tới khi công bố kết quả thi và kết quả điểm phúc khảo (nếu có). Nhờ vậy, thí sinh chủ động về thời gian và các nguyện vọng đăng ký xét tuyển, việc đăng ký và điều chỉnh thực hiện trong một đợt (thay vì hai đợt như trước đây), thuận lợi cho thí sinh và cho các trường. 

Tất cả các nguyện vọng đăng ký xét tuyển (theo các ngành, các phương thức, các cơ sở đào tạo) của thí sinh trên toàn hệ thống được từng trường xét tuyển, sơ tuyển trước (nếu cần), đưa lên phần mềm xử lý nguyện vọng và cho kết quả thí sinh trúng tuyển ở một nguyện vọng cao nhất khi đáp ứng điều kiện của cơ sở đào tạo. Như vậy, hệ thống hỗ trợ chắc chắn giúp thí sinh đỗ vào nguyện vọng ưu tiên nhất có thể, không phải lo lắng lựa chọn giữa các phương thức xét tuyển khác nhau. Thí sinh không phải xác nhận nhập học trước đối với các phương thức khác, việc xác nhận nhập học trước có thể làm mất đi cơ hội được nhập học vào các trường và ngành mà thí sinh mong muốn hoặc thí sinh phải nộp một khoản phí giữ chỗ. 

Quy chế năm nay cũng quy định, việc thay đổi, bổ sung phương thức hoặc tổ hợp xét tuyển của cơ sở đào tạo phải có căn cứ và lộ trình hợp lý; không làm tỉ lệ phân bổ chỉ tiêu của một phương thức, tổ hợp đã sử dụng trong năm trước giảm quá 30%, trừ trường hợp việc thay đổi, bổ sung đó đã được công bố trước thời điểm mở đăng ký dự tuyển ít nhất 1 năm. Điều này giúp quá trình học tập, ôn luyện của thí sinh giữ ổn định, không bị xáo trộn. 

Năm 2022, các trường Trung học Phổ thông sẽ cập nhật lên cơ sở dữ liệu ngành kết quả học tập Trung học Phổ thông của thí sinh để đồng bộ sang hệ thống hỗ trợ tuyển sinh. Vì vậy, thí sinh sẽ không cần công chứng hoặc yêu cầu trường xác nhận kết quả học tập, giảm thủ tục hành chính cho các em khi đăng ký hồ sơ xét tuyển vào nhiều cơ sở đào tạo khác nhau. 

Một trong những điều chỉnh quan trọng năm nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ lọc ảo chung tất cả phương thức xét tuyển. Vậy để đạt các mục tiêu đề ra khi lọc ảo chung, không ảnh hưởng tới việc tự chủ tuyển sinh của các trường và quyền lợi của thí sinh, cần đảm bảo những điều kiện gì, thưa bà?

Những năm trước, do thí sinh xét tuyển và trúng tuyển cùng lúc vào nhiều trường nên tỷ lệ thí sinh ảo rất cao. Hệ quả là thí sinh "giữ chỗ" làm mất cơ hội của nhiều thí sinh khác. Các trường không xác định được tỷ lệ thí sinh nhập học dẫn đến tuyển sinh vượt chỉ tiêu, chất lượng tuyển sinh không hoàn toàn đảm bảo do không xét tuyển cùng một thời điểm. Đặc biệt, một số cơ sở đào tạo xét thí sinh trúng tuyển nhưng không đưa lên hệ thống để loại các thí sinh này ra khỏi danh sách dự tuyển, làm ảnh hưởng đến kết quả lọc ảo chung của toàn hệ thống.

Để khắc phục những bất cập này, Quy chế tuyển sinh năm nay quy định việc lọc ảo chung tất cả phương thức trong xét tuyển đợt 1. Việc này không làm ảnh hưởng đến quyền tự chủ của các cơ sở đào tạo, các trường vẫn có thể xét tuyển sớm và thông báo danh sách đủ điều kiện trúng tuyển (trừ điều kiện tốt nghiệp Trung học Phổ thông) cho thí sinh. Thí sinh vẫn có thể xét tuyển và biết được khả năng mìn trúng tuyển vào nhiều trường. Thực chất, hệ thống của Bộ không xét tuyển mà chỉ hỗ trợ sắp xếp nguyện vọng của các thí sinh dự trên các ưu tiên của các em để lựa chọn ra nguyện vọng cao nhất mà các em có thể trúng tuyển. 

Để đạt mục tiêu đề ra khi lọc ảo chung, khoản 1, 2 Điều 18 Quy chế tuyển sinh quy định, các cơ sở giáo dục được xét tuyển sớm nhưng không được yêu cầu thí sinh xác nhận nhập học sớm hơn lịch trình theo kế hoạch chung. Việc xét tuyển sớm rất khó xác định được thí sinh sẽ xác nhận nhập học vào trường, do vậy, các trường hết sức lưu ý để tuyển không vượt chỉ tiêu tuyển sinh, chỉ nên xét tuyển sớm các ngành có phương thức xét tuyển đặc thù.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng lưu ý các cơ sở đào tạo phải xét và chỉ đưa danh sách thí sinh trúng tuyển có điều kiện lên hệ thống. Danh sách này sẽ là danh sách thí sinh trúng tuyển vào cơ sở đào tạo nếu thí sinh lựa chọn đăng ký trên hệ thống và kết quả sau lọc ảo đủ điều kiện vào trường. 

Với những điều chỉnh trong Quy chế tuyển sinh đại học năm nay, bà có lời khuyên gì dành cho thí sinh trước khi bước vào đợt đăng ký xét tuyển sắp tới?

Đối với các thí sinh chuẩn bị bước vào đợt xét tuyển sắp tới, trước hết, các em cần tập trung cao độ cho việc ôn tập để đạt kết quả tốt nhất có thể theo năng lực của mình trong kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông sắp tới.

Đối với việc đăng ký xét tuyển trên hệ thống, thí sinh cần sắp xếp thứ tự ưu tiên nhất của mình là nguyện vọng 1. Thí sinh cần tham khảo điểm trúng tuyển các năm gần nhất theo các phương thức xét tuyển vào các ngành, trường khác nhau để quyết định đăng ký vào các ngành, trường phù hợp với lực học của mình. Đặc biệt, thí sinh nên đăng ký môt số nguyện vọng có điểm trúng tuyển thấp hơn lực học, không nên "bỏ trứng vào một giỏ" – đăng ký toàn các trường, ngành tốp cao vì có thể thể gặp rủi ro là không đỗ nguyện vọng nào do tất các các nguyện vọng đều có mức điểm chuẩn rất cao.

Như vậy, thí sinh cần có chiến lược để giảm thiểu rủi ro, dàn nguyện vọng xét tuyển vào các nhóm trường khác nhau để tăng cơ hội trúng tuyển, vì một ngành nghề sẽ có ở nhiều trường chứ không chỉ ở một trường duy nhất. 

Ngoài ra, khi thí sinh điều chỉnh nguyện vọng của mình cần phải thực hiện đúng và đầy đủ toàn bộ quy trình điều chỉnh nguyện vọng để nhập vào hệ thống, không được làm một vài bước rồi lại bỏ một vài bước thì hệ thống sẽ không ghi nhận kết quả điều chỉnh trong giai đoạn đó.

Thí sinh cũng cần tham vấn thêm ý kiến của các chuyên gia, các thầy cô và những người đi trước để đưa ra được những quyết định đúng đắn nhất khi lựa chọn trường và ngành để đăng ký xét tuyển.

Trân trọng cảm ơn bà!.