Quang cảnh toạ đàm.
Theo Cục Phát triển đô thị, Bộ Xây dựng, sau hơn 7 năm triển khai Quyết định số 950/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam, đã có 37 địa phương (trước hợp nhất) ban hành và tổ chức triển khai đề án hoặc kế hoạch phát triển đô thị thông minh. Các bộ, ngành đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, 45 tiêu chuẩn liên quan phát triển đô thị thông minh.
Việc phát triển đô thị thông minh đã đem lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp, Nhà nước. Trong đó, người dân được tiếp cận với các tiện ích thông minh, thông tin minh bạch về quy hoạch, y tế, giao thông, giáo dục; mở ra cơ hội đầu tư, kinh doanh minh bạch, hiệu quả hơn với dịch vụ công trực tuyến; tạo ra công cụ đột phá giúp điều hành, quản lý hiệu quả, ra quyết định nhanh và chính xác hơn.
Tuy nhiên, việc phát triển đô thị thông minh vẫn còn một số khó khăn, hạn chế, do thiếu thống nhất chung về đô thị thông minh và cách thức tổ chức thực hiện; thiếu các quy chuẩn, tiêu chuẩn để chuẩn hóa việc thực hiện, liên thông, quản lý chi phí và tổ chức vận hành. Cùng với đó, nguồn lực đầu tư, cơ chế huy động vốn xã hội hóa và cơ chế đặc thù trong thực hiện mua sắm, đấu thầu phát triển đô thị thông minh cũng còn thiếu.
Một trong những mục tiêu mà Nghị quyết 57/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã đề ra là hoàn thành xây dựng đô thị thông minh đối với các thành phố trực thuộc Trung ương và một số tỉnh, thành phố có đủ điều kiện. Yêu cầu đặt ra với các bộ, ngành, địa phương là xây dựng, ban hành hướng dẫn quy định kỹ thuật về đô thị thông minh áp dụng thống nhất trên toàn quốc; đồng thời xây dựng nội dung nghị định về phát triển đô thị thông minh và rà soát, điều chỉnh chiến lược địa phương gắn với hiện đại hóa hạ tầng.
Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương phát biểu tại toạ đàm.
Thời gian qua, các địa phương đã triển khai xây dựng đô thị thông minh ở các mức độ khác nhau. Xuất phát từ yêu cầu giải quyết các bài toán lớn từ thực tiễn, đề án xây dựng đô thị thông minh của TP Hồ Chí Minh tập trung 9 lĩnh vực ưu tiên, gồm: Giao thông, y tế, an toàn thực phẩm, môi trường, chống ngập, phát triển nguồn nhân lực, an ninh trật tự, chính quyền điện tử, chỉnh trang và phát triển đô thị.
Ông Võ Minh Thành, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh cho biết, Thành phố đã xây dựng được một hạ tầng số tập trung, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền số và đang mở rộng ra để phục vụ cho phát triển đô thị thông minh; chuyển từ ứng dụng, cơ sở dữ liệu rời rạc thành nền tảng số dùng chung, từ đó cung cấp các dịch vụ số thông minh.
Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu đưa Thành phố trở thành đô thị thông minh vào năm 2030, còn rất nhiều bài toán cần phải giải quyết, như vấn đề triển khai đồng bộ, nhanh các hạ tầng, nền tảng số dùng chung liên thông, đồng bộ từ bộ, ngành đến địa phương đặc biệt trong mảng quản lý hạ tầng đô thị; có các giải pháp đô thị thông minh giải quyết thực sự hiệu quả các vấn đề cấp bách của Thành phố như kẹt xe, ô nhiễm môi trường, ngập, quản lý dịch bệnh; vấn đề xây dựng hệ sinh thái sáng tạo...
Từ thực tiễn này, các chuyên gia, địa phương kiến nghị các bộ, ngành sớm ban hành nghị định chuyên đề về phát triển đô thị thông minh, làm căn cứ cho địa phương xây dựng cơ chế thực thi. Khung pháp lý cần được thiết kế theo hướng mở, cho phép thử nghiệm công nghệ mới; thúc đẩy hợp tác Nhà nước - Doanh nghiệp - Viện trường, hình thành liên minh công nghệ phục vụ quản trị đô thị thông minh; tiếp tục phát triển dữ liệu mở, dữ liệu dùng chung về quản lý đô thị từ Trung ương đến địa phương làm nền tảng cho quản trị số, minh bạch hóa và ra quyết định dựa trên dữ liệu...
Để triển khai xây dựng đô thị thông minh một cách đồng bộ, các chuyên gia cho rằng cần có bộ tiêu chí cho từng nhóm cụ thể, như: Khu đô thị mới, trung tâm thương mại, chung cư, bệnh viện, sản xuất thông minh… Cùng với đó, cần có cơ chế quy định sở hữu, chia sẻ, bảo mật, thu phí dữ liệu, quyền tiếp cận dữ liệu đô thị cho doanh nghiệp, trường viện; đồng thời nên ưu tiên áp dụng ngay cho các dự án khu đô thị, trung tâm thương mại, chung cư mới.
PGS.TSVũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, phát biểu tại toạ đàm.
PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh chia sẻ, với vai trò là trung tâm đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo lớn nhất khu vực phía Nam, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh được định hướng phát triển trở thành khu đô thị đại học thông minh. Không chỉ tham gia thảo luận chính sách, trường còn đóng vai trò chủ động trong triển khai mô hình đô thị thông minh, nhằm cụ thể hóa các chủ trương của Đảng và Nhà nước, góp phần kiến tạo mô hình thí điểm mang tính lan tỏa cho cả nước.