Theo kết quả kiểm toán dự án cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn I) của Kiểm toán Nhà nước, công tác lập thiết kế cơ sở chưa đề xuất được phương án tối ưu theo quy định, nên phải thay đổi hướng tuyến 2 lần, dẫn đến thời gian lập dự án khả thi kéo dài từ quý I/1999 đến tháng 5/2005 mới được phê duyệt. Theo đó, lần điều chỉnh đầu tiên (tháng 8/2007) đã tăng thêm gần 3.960 tỷ đồng, điều chỉnh lần 2 (năm 2010) tăng thêm hơn 1.280 tỷ đồng. Qua hai lần điều chỉnh, tổng vốn đầu tư “đội” từ hơn 3.730 tỷ đồng lên trên 8.970 tỷ đồng. Kiểm toán yêu cầu Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm rõ nguyên nhân đội vốn.
Trao đổi với phóng viên báo Tin Tức, Tổng Giám đốc VEC Mai Tuấn Anh cho biết: Ngày 20/4/2005, Thủ tướng Chính phủ có quyết định số 323/QĐ-TTg về việc đầu tư xây dựng cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn I), với tổng vốn đầu tư 3.733,3 tỷ đồng (thời giá tháng 8/2004). Do dự toán vốn lập trước năm 2005, thời điểm này hình thức đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, sau đó chuyển sang hình thức đầu tư bằng vốn trái phiếu công trình do VEC phát hành. Do thay đổi hình thức đầu tư, nên dự án đã phải chịu thêm phần lãi suất vay ngân hàng, cộng với những biến động lớn về giá vật liệu, nhân công.
Bên cạnh đó, thời điểm lập dự án và thực hiện dự án kéo dài. Trong đó, nguyên nhân làm đội vốn lớn nhất là do giải phóng mặt bằng chậm; tăng khối lượng công trình cầu vượt, cống chui theo yêu cầu của địa phương; địa chất phức tạp; biến động giá bất thường vào thời điểm năm 2007-2008. Vì vậy, dự án điều chỉnh được phê duyệt năm 2007 có tổng vốn đầu tư là 7.723 tỷ đồng, năm 2010 là 8.974 tỷ đồng.
Thêm vào đó, việc lựa chọn nhà thầu thi công dự án thông qua hình thức đấu thầu cạnh tranh, giá gói thầu được xác định thông qua kết quả đấu thầu, không theo giá trị dự toán do cơ quan tư vấn thiết kế lập được chủ đầu tư phê duyệt, nên không thể nói việc lập dự toán gây thất thoát.
Tuy nhiên, ngay sau khi có kết quả kiểm toán, Bộ GTVT đã chỉ đạo VEC làm việc với Bộ Xây dựng để làm rõ cơ sở xây dựng và ban hành định mức thi công các cọc cát, do chưa có quy chuẩn nhà nước. VEC sẽ tập trung kiểm tra, làm rõ và báo cáo Bộ GTVT trước ngày 10/5/2014.
Ngoài ra, đối với các sai lệch khác trong công tác nghiệm thu công trình, thanh toán, dự án được thực hiện trong bối cảnh kinh tế khó khăn, lãi suất vay ngân hàng tăng cao, để tạo điều kiện cho nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, VEC đã tạm ứng thanh toán một số hạng mục cho nhà thầu. VEC đang phối hợp với tư vấn, giám sát, các nhà thầu rà soát, đối chiếu lại toàn bộ các khối lượng theo hồ sơ hoàn công để xác định giá trị xây lắp, làm cơ sở thanh, quyết toán dự án.
Đối với các kết quả kiểm toán đo đạc hiện trường có sai lệch về độ dày kết cấu nền, mặt đường, VEC sẽ mời tư vấn độc lập kiểm định chất lượng công trình, xác định chi tiết các khiếm khuyết và chịu trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật.
Tiến Hiếu