Vài tháng nay ở khu vực xã Công Đa, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang, tình trạng khai thác lậu quặng Barit tái diễn, nhiều đối tượng đã mua đất của dân để tiến hành khai thác quặng.
Ngay bên đường liên xã nối Công Đa với xã Thái Bình (huyện Yên Sơn) là một điểm mỏ trái phép. Chủ mỏ là ông Trung - người trong thôn và một số đối tượng khác đã hoạt động được hơn 3 tháng nay. Điểm mỏ này trên một quả đồi rộng cả ngàn mét vuông bị san phẳng. Để thuận lợi cho việc khai thác, các đối tượng này đã thuê nhiều công nhân và lập luôn lán trại tại bãi quặng để mở rộng khu vực khai thác. Họ đã dùng máy cuốc, san gạt mở một con đường đủ cho xe ô tô đi lên đỉnh, đi đến đâu có quặng thì thu nhặt tập kết dọc tuyến đi. Những cây keo có đường kính 12 - 15 cm cũng bị đốn hạ để phục vụ việc khai thác quặng.
Điểm quặng thứ hai chỉ cách đó chưa đầy 1 km, cũng trên địa bàn thôn Bảy Mẫu, xã Công Đa. Người dân ở đây cho biết, điểm mỏ này do một đối tượng từ nơi khác đến mua và khai thác được 3 tháng nay, bình thường ở đó có 4 - 5 người dân địa phương được chủ thuê nhặt tuyển quặng. Để khai thác quặng, các đối tượng này dùng máy cuốc đưa đất quặng lên máng sàng, sau đó quặng tiếp tục được đưa sang máy rung để loại bỏ đất, cuối cùng công nhân sẽ nhặt loại bỏ đá, những viên quặng hàm lượng quá thấp. Hiện tại vẫn còn một khối lượng lớn quặng chưa được chuyển đi.
Bà chủ đất Phạm Thị Hà cho biết: 5 tháng trước, gia đình bà bán đất cho người có tên Lĩnh, trú ở thị trấn Sơn Dương. Theo thỏa thuận, diện tích gia đình bà bán là gần 1 ha với giá 100 triệu đồng, sau khi khai thác xong họ sẽ trả lại mặt bằng cho gia đình bà. Các đối tượng trên chỉ mới khai thác được 3 tháng trở lại đây, ước lượng khoảng 300 - 400 m3 quặng. Khai thác đến đâu thì họ chuyển đi đến đó. Hiện nay các đối tượng này thu mua với giá khoảng 800.000 đồng/m3 quặng.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Nam, Chủ tịch UBND xã Công Đa cho biết: Các điểm khai thác trên đều nằm trong khu vực do Công ty Cổ phần Khoáng sản Tuyên Quang được quyền khai thác và họ đều là người của công ty. Khi được hỏi các đối tượng trên có giấy tờ chứng minh là người của công ty không? Ông Nam trả lời là "họ không đưa" và ông cũng không hỏi. Ông cho rằng vì Công ty Cổ phần Khoáng sản Tuyên Quang là công ty của Nhà nước, nên ông cũng không quan tâm, khu vực mỏ cũng chỉ biết được một cách mơ hồ là khu vực thôn Bén đến thôn Bảy Mẫu, còn cụ thể ở đâu thì không rõ.
Nhưng bà Hoàng Thị Chuyên, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Yên Sơn khẳng định, đến thời điểm hiện tại, huyện không hề nhận được báo cáo nào từ xã Công Đa về khai thác khoáng sản trái phép. Trước đây Công ty Cổ phần Khoáng sản Tuyên Quang được cấp phép khai thác quặng Barít ở khu vực thôn Bảy Mẫu, xã Công Đa nhưng giấy phép đã hết hạn và họ cũng đã nghỉ từ lâu, trên địa bàn xã hiện tại không còn đơn vị nào có giấy phép khai thác. Bà Chuyên cho biết cũng vừa trao đổi với Bí thư Đảng ủy xã Công Đa và được báo cáo là không có hiện tượng khai thác quặng xảy ra trên địa bàn!?.
Nguyễn Văn Tý