Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng cung cấp lương thực, trái cây, thủy sản lớn nhất của cả nước, có vai trò quan trọng trong chiến lược an ninh lương thực và xuất khẩu gạo của quốc gia. Trong đó, kinh tế biển là tiềm năng lớn của vùng, với lợi thế 750 km bờ biển, chiếm 23% chiều dài bờ biển của cả nước và có đến 7/13 tỉnh, thành tiếp giáp với biển. Bên cạnh đó là 360.000 km2 vùng biển và vùng đặc quyền kinh tế, việc phát triển kinh tế biển có thể là một hướng đột phá trong phát triển kinh tế của vùng.
Bài 1: Tiềm năng lớn, sức bật mạnh
Hàng năm, ĐBSCL cung cấp khoảng 52% sản lượng thủy sản đánh bắt và gần 67% sản lượng nuôi trồng; đồng thời chiếm 65% giá trị kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước. Những lợi thế từ biển mang lại đã góp phần thúc đẩy kinh tế, nâng cao đời sống người dân của các địa phương ven biển.
Thế mạnh về khai thác, nuôi trồng thủy sản
Nhiều năm qua, tại vùng ven biển và các bãi bồi cửa sông thuộc địa bàn các tỉnh Tiền Giang, Cà Mau, Sóc Trăng… đã xuất hiện nhiều bãi nghêu, sò huyết giống với trữ lượng lớn. Tại Cà Mau, theo thông lệ khoảng tháng 4 tháng 5 nghêu xuất hiện trên diện rộng ở bãi Khai Long xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển. Còn tại Tiền Giang, nghêu giống xuất hiện trên bãi bồi Cồn Ngang (huyện Gò Công Đông) với diện tích khoảng 1.300 ha. Cùng với nghêu, còn có sự xuất hiện của sò huyết và hến, mỗi năm tỉnh Tiền Giang khai thác gần 8 tấn nghêu và sò huyết giống cung ứng cho nhu cầu nuôi thương phẩm khu vực ven biển, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương.
Thu hoạch nghêu ở HTX thủy sản Rạng Đông, huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre. Ảnh :Hoàng Hải-TTXVN |
Với 72 km bờ biển và hệ thống kênh rạch dài hơn 3.000 km, Sóc Trăng có nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển cảng biển nước sâu và hệ thống logistics nhằm đáp ứng các nhu cầu xuất khẩu sản phẩm nông sản của khu vực và nhập khẩu hàng hóa, máy móc phục vụ nhu cầu sản xuất và tiêu dùng. Sóc Trăng tạo điều kiện thu hút đầu tư các ngành kinh tế gắn với biển như hàng hải, thương mại đường biển, du lịch biển, dầu khí, kinh tế thủy sản…
Cà Mau cũng đang phát triển thế mạnh về kinh tế biển. Theo ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau, với tổng diện tích nuôi trồng thủy sản trên 296.000 ha, sản lượng thu được mỗi năm 240.000 tấn, Cà Mau trở thành tỉnh có diện tích nuôi trồng, khai thác thủy hải sản lớn nhất vùng đồng bằng sông Cửu Long. Riêng sản lượng khai thác thủy sản trung bình 150.000 tấn/năm, đây là sản lượng còn thấp so với tiềm năng của tỉnh do đầu tư tàu, trang thiết bị phục vụ nghề khai thác xa bờ chưa đúng mức.
Sức bật từ các khu kinh tế
Đồng bằng sông Cửu Long có 3 khu kinh tế trong 18 khu kinh tế ven biển nằm trong đề án “Quy hoạch phát triển các khu kinh tế ven biển của Việt Nam đến năm 2020” gồm: khu kinh tế Năm Căn (Cà Mau), khu kinh tế Định An (Trà Vinh) và khu kinh tế đảo Phú Quốc (Kiên Giang). Các khu kinh tế này là động lực để các tỉnh ven biển tiến ra biển và có chiến lược phát triển cụ thể cho địa phương, vùng. Trong đó, Trà Vinh là một trong những tỉnh nghèo nhất đồng bằng sông Cửu Long, việc khu kinh tế Định An được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 339/QĐ-TTg ngày 11/3/2010 tạo điều kiện không chỉ riêng Trà Vinh phát triển mà cả vùng đồng bằng sông Cửu Long cất cánh. Khi khu kinh tế Định An hoàn chỉnh sẽ kết nối hành lang Duyên hải Nam Bộ và hệ thống đô thị vệ tinh đồng bằng sông Cửu Long.
Trong 3 khu kinh tế ven biển của đồng bằng sông Cửu Long chỉ có khu kinh tế đảo Phú Quốc và cụm đảo Nam An Thới (Kiên Giang) nằm trong 5 khu kinh tế ven biển trọng điểm được Nhà nước đầu tư. Tỉnh Kiên Giang cũng đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 trở thành tỉnh mạnh về kinh tế biển, là chiếc cầu nối đồng bằng sông Cửu Long với các nước trong khu vực và thế giới. Trong chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020 hoàn thành cơ bản xây dựng Phú Quốc là trung tâm giao thương quốc tế, ngành du lịch trở thành mũi nhọn phát triển ở trình độ cao, trở thành trung tâm du lịch sinh thái đảo - biển lớn của cả nước, khu vực và quốc tế. Từ đó sẽ tạo ra sức bật mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế biển đồng bằng sông Cửu Long trở thành lực hút phát triển kinh tế quan trọng của đất nước.
Việt Âu
Bài 2: Những “điểm nghẽn” cần giải quyết