Đằng sau những thành công của nước Mỹ trong cuộc chạy đua chinh phục vũ trụ với Liên Xô trong những năm cuối thập niên 50 đến thập niên 70 của thế kỷ XX, có một nhà khoa học người Đức được biết đến. Đó là Wernher Von Braun.
|
Von Braun đứng trước tàu Apollo 11 tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy, bang Florida, Mỹ. |
Von Braun sinh ngày 23/3/1912 tại Wirsitz, tỉnh Silisie (miền đông nước Đức) và qua đời ngày 16/6/1977 tại Alexandria, bang Virginia (Mỹ). Ông là con thứ hai của Nam tước Magnus Von Braun.
Năm 13 tuổi, Wernher Von Braun mơ ước dùng tên lửa chinh phục không gian sau khi tình cờ đọc được cuốn sách mang tên “Tên lửa trong không gian liên hành tinh” của Obeth. 16 tuổi, vừa học xong bậc trung học, người thanh niên có khổ người cao lớn, mắt xanh, tóc nâu, cằm vuông, biểu lộ nhiều nghị lực đã ghi tên vào Viện kỹ thuật Berlin. Năm 1932, ông tốt nghiệp đại học, rồi trở thành tiến sĩ vật lý của trường Đại học Berlin 2 năm sau đó. Tuy nhiên, sự nghiệp học hành không làm gián đoạn công cuộc theo đuổi ngành kỹ thuật hỏa tiễn của ông.
Năm 1932, khi mới 20 tuổi, Von Braun đã được giao làm Giám đốc kỹ thuật Trung tâm nghiên cứu tên lửa quân sự Đức. Tại Trung tâm nghiên cứu bí mật trên đảo Peenemunde, Von Braun đã cho ra đời loại tên lửa có thể phóng lên cao 7.000 m. Tuy nhiên khi Chiến tranh Thế giới II bùng nổ, Hitler ưu tiên phát triển các chiến xa hạng nặng hơn là những tên lửa có nhiều mới lạ. Do vậy, quá trình nghiên cứu tên lửa của ông bị ngưng trệ.
Đến khi quân Đức bắt đầu thua ở khắp các mặt trận, Hitler mới hạ lệnh cấp tốc chế tạo tên lửa như một trong những cứu tinh nhằm tránh thất bại. Tháng 7/1943, Von Braun được giao nhiệm vụ cùng 5.000 người dưới quyền phát triển thật nhanh các tên lửa cho quân đội Đức. Tuy nhiên, tháng 12/1943, ông bị bắt giam trong vòng nửa tháng vì bị tố cáo là chỉ chú trọng nghiên cứu phát triển tên lửa chinh phục không gian hơn là phát triển những tên lửa phục vụ chiến tranh.
Khi Chiến tranh Thế giới II gần kết thúc trên chiến trường châu Âu, Mỹ tiến hành một chiến dịch tuyệt mật mang tên “Paperclip” để tìm và đưa về Mỹ các nhà khoa học Đức. Von Brau quyết định tới gặp quân đội Mỹ và ngày 20/9/1945 ông được đưa tới Fort Strong, bang Massachusetts.
|
Von Braun trong phòng làm việc tại Trung tâm Vũ trụ Geoge C.Marshall. |
Công việc đầu tiên của ông tại Mỹ là chọn lọc và đối chiếu lại các tài liệu khoa học thu thập được từ nước Đức rồi đưa về White Sands, bang Texas. Tại đây, ông không khỏi chán nản khi thấy người Mỹ không chú ý đến chương trình thám hiểm không gian bằng tên lửa.
Năm 1950, các nhà khoa học Đức được đưa về Huntsville, bang Alabama, và được lệnh chế tạo cho lục quân một loại hỏa tiễn có tầm hoạt động xa và có thể mang đầu đạn nguyên tử. Von Braun trở thành Giám đốc kỹ thuật của Chương trình vũ khí phi đầu đạn của lục quân Mỹ.
Năm 1953, hỏa tiễn Redstone của Von Braun được phóng lên tại Mũi Canaveral khiến cho nhiều người hy vọng chương trình thám hiểm không gian có thể thực hiện được.
Mùa hè năm 1954, Von Braun cùng một nhóm kỹ thuật gia tới Washington đề nghị phóng lên không gian một vệ tinh. Tuy nhiên, Washington cho rằng chương trình của Von Braun chỉ hợp lý về mặt lý thuyết, do vậy chương trình thám hiểm không gian được giao cho Bộ Hải quân nghiên cứu phát triển.
Tháng 9/1956, Von Braun nghiên cứu thành công tên lửa Jupiter - C có tầm bay 5.300 km. Thành công này đã khiến ước mơ về chinh phục không gian năm xưa trỗi dậy và ông hy vọng loại tên lửa 4 tầng Jupiter - C sẽ được dùng vào việc phóng vệ tinh.
Cơ hội đến với ông khi Nga phóng thành công vệ tinh Sputnik 1 vào ngày 4/10/1957. Và Von Braun được chính phủ Mỹ giao phụ trách dự án phóng một vệ tinh lên quĩ đạo trong thời gian ngắn nhất.
Ngày 31/1/1958, tên lửa Jupiter - C đã đưa vệ tinh nhân tạo đầu tiên của Mỹ, “Thám hiểm I”, bay vào quĩ đạo. Năm 1961, Alan B.Shepard, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của Mỹ, cũng được đưa lên quĩ đạo bằng tên lửa Redstone do Von Braun phát triển.
Năm 1958, Cơ quan hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA) được thành lập và Von Braun giữ chức Giám đốc Trung tâm vũ trụ Geoge C.Marshall tại Huntsville, bang Alabama. Ông đã phát triển loại tên lửa nổi tiếng Saturn V đưa các nhà du hành vũ trụ Mỹ lên Mặt trăng trong Chương trình Apollo.
Tên lửa Saturn V là loại hỏa tiễn 3 tầng, cao gần 110 mét, nặng khoảng 3.000 tấn. NASA đã phóng 13 tên lửa Saturn V từ năm 1967 đến 1973 mà không bị một tổn thất nào.
Thành công của chương trình vũ trụ Mỹ, với sự đóng góp của nhà nghiên cứu tên lửa Von Braun, đã làm cho ngành du hành vũ trụ thế giới có những bước tiến lớn. Năm 1975, ông thành lập Viện không gian quốc gia với mục đích tìm hiểu và phổ biến các hoạt động khoa học về không gian với sự ủng hộ của đại chúng.
TTTL