Từ khi thủy điện Đăkđrinh ngăn dòng tích nước vào đầu tháng 9/2013 đến nay, ở các xã của huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi và một số xã của tỉnh Kon Tum quanh lòng hồ thủy điện xuất hiện nhiều thuyền, ghe máy do người dân sử dụng để làm phương tiện giao thông đường thủy vận chuyển người và hàng hóa, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn rất cao.
Hàng ngày có hơn 40 chiếc thuyền máy tự tạo, hoặc mua lại của ngư dân vùng biển để hoạt động trên lòng hồ thủy điện Đăkđrinh. Tuy nhiên, tất cả đều không có giấy phép đăng ký, không đăng kiểm, không chứng chỉ điều khiển phương tiện, không có phao cứu sinh khi lưu thông trên mặt hồ. Nhiều hộ dân xã Đăk Nên, huyện Kon Plông (Kon Tum) đã dùng loại thuyền này để vận chuyển vật liệu xây dựng, hàng hóa từ huyện Sơn Tây sang Đăk Nên, vì việc vận chuyển bằng đường thủy gần và dễ dàng hơn so với đường bộ, tiết kiệm được chi phí. Một số gia đình đã bỏ tiền ra đầu tư mua ghe để vận chuyển hàng hóa của mình và đồng thời chở thêm khách.
Có mặt tại hồ thủy điện Đăkđrinh vào một buổi chiều, chúng tôi bắt gặp một chiếc thuyền gắn máy chở 13 người, 6 chiếc xe máy cùng nhiều hàng hóa, chạy với tốc độ cao. Chiếc thuyền này cũng tương tự như những chiếc thuyền máy khác quanh đó, tất cả đều không có áo phao. Vỏ thuyền được làm bằng tôn, không có mái che, mỗi chiếc có độ lớn nhỏ khác nhau.
Chủ thuyền là ông Đinh Văn Đáo, ở thôn Đắc Long, xã Sơn Dung cho biết: “Khi thủy điện Đăkđrinh ngăn dòng tích nước, tôi thấy người dân các xã: Sơn Long, Sơn Liên, Sơn Dung của huyện Sơn Tây (Quảng Ngãi) và xã Đăk Nên, huyện Kon Plông (Kon Tum) có nhu cầu đi lại bằng đường thủy, bởi đường bộ bị nước ngập hoàn toàn, nên tôi đã mua thuyền máy để đáp ứng nhu cầu đi lại của bà con. Gia đình tôi có 4 chiếc, đều là mua lại của ngư dân dưới vùng biển Quảng Ngãi, sau đó mua máy nổ gắn vào là chạy được. Những ngày đầu thủy điện mới ngăn dòng, do lượng thuyền còn ít nên hàng ngày tôi chở rất nhiều khách và hàng hóa, nhưng giờ nhiều hộ dân đã sắm ghe để dùng nên lượng khách ít hơn”.
Ông Đáo cũng cho biết chiếc thuyền vừa cập bến này có thể chở được đến 50 xe máy. Chi phí cho mỗi chuyến đi từ Sơn Dung đến thôn Nước Đốp, xã Sơn Long khoảng 50.000 đồng/người/lượt, còn xe máy thì khoảng 100.000 đồng. Còn đi từ Sơn Dung qua xã Đăk Nên của Kon Tum thì khoảng 25.000 đồng/người/lượt, và 50.000 đồng cho xe máy. Tuy chi phí hơi cao, nhưng đi đường thủy nhanh hơn, dễ dàng hơn. Chính vì vậy, thời gian gần đây có nhiều hộ tự mua thuyền để phục vụ nhu cầu đi lại của gia đình.
Anh Đinh Văn Sêm, xã Sơn Long cho biết: “Ngày hồ mới ngăn dòng tích nước, cả thôn Nước Đốp của tôi chỉ có cách duy nhất là đi thuyền để đến được trung tâm huyện. Vì vậy, tôi cũng mua lại một chiếc thuyền trị giá 32 triệu để đi lại. lúc rảnh thì chở khách kiếm thêm thu nhập”.
Tuy nhiên, việc đi lại bằng đường thủy bên cạnh những thuận lợi cũng có không ít rủi ro. Ông Đáo cho biết thêm: Ngày mới dùng thuyền máy, đã có lần con trai ông là Đinh Văn Thinh dùng thuyền chở người, xe máy, hàng hóa. Do chưa thông thạo cách điều khiển, cũng như độ sâu lòng hồ, nên khi cách bờ khoảng 40 m, những người đi trên thuyền nhốn nháo, làm thuyền bị chao, một chiếc xe máy của khách bị rơi xuống hồ. Rất may là tính mạng của những người đi trên thuyền không bị nguy hiểm.
Trước tình trạng trên, để lập lại trật tự, đảm bảo an toàn giao thông trên hồ thủy điện Đăkđrinh, Đội Cảnh sát giao thông Công an huyện Sơn Tây đã phối hợp với 3 xã của huyện Sơn Tây và xã Đăk Nên của huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum họp, quán triệt luật giao thông đường thủy; đồng thời yêu cầu người dân làm thủ tục đăng ký, đơn đề nghị cấp giấy phép sử dụng thuyền. Lực lượng cảnh sát giao thông cũng phối hợp với thanh tra giao thông tỉnh trao áo phao, phao cứu sinh cho hơn 20 thuyền. Tuy nhiên, sau khi bà con nhận giấy hướng dẫn đăng ký cấp giấy phép sử dụng thì người dân không nộp lại cho cơ quan chức năng.
Ông Đinh Xuân Dương, Công an huyện Sơn Tây, cho biết: Công ty thủy điện đã có hệ thống phao ngăn không cho tàu thuyền vào khu vực gần đập nguy hiểm, nhưng người dân vẫn đi vào. Vừa qua, đã có một thuyền của dân làm đứt dây phao an toàn trên hồ nên bị công ty thủy điện xử phạt cảnh cáo. Nhìn mặt hồ có vẻ tĩnh lặng, nhưng thực chất luôn tiềm ẩn những nguy hiểm, đặc biệt ở khu vực gần đập mực nước rất sâu, chỉ cần có những cơn gió nhẹ cũng có thể xảy ra tai nạn.
Đinh Thị Hương