Lê Thánh Tông là vị vua đầu tiên đưa các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa vào bản đồ Đại Việt.
Vua Lê Thánh Tông tên húy là Lê Tư Thành (1442 - 1497), lên ngôi năm 1460, trị vì 37 năm với các niên hiệu Quang Thuận (1460 - 1469) và Hồng Đức (1470 - 1497). Lê Thánh Tông là vị vua sáng, trị vì thịnh đạt. Ông đã chủ trì biên soạn bộ Luật Hồng Đức, ban hành 24 điều giáo huấn cổ vũ thuần phong mỹ tục của dân tộc, ban bố phép quân điền, phát triển khoa cử, dựng bia tiến sĩ ở Văn miếu… Hồng Đức bản đồ được hoàn thành năm Hồng Đức thứ 21(1490).
Đây là tập bản đồ quốc gia sớm nhất còn lại đến nay, trong đó vẽ rõ Hoàng Sa và Trường Sa. Hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa xưa đã được các đời trước coi là một dải đảo dài, được gọi bằng các tên khác nhau như Bãi Cát vàng, Cồn vàng, Vạn lý Hoàng Sa, Vạn lý Trường Sa, Đại Trường Sa… Sách và các sử liệu từ triều nhà Hồ trở về trước đã bị mất nhiều trong cuộc xâm lược của quân Minh nhưng trong Hồng Đức bản đồ thể hiện rõ Hoàng Sa và Trường Sa cho thấy từ trước đó hai quần đảo này đã thuộc chủ quyền Đại Việt.
Trên cơ sở Hồng Đức bản đồ, bộ sách Toản tập thiên nam tứ chí lộ đồ thư (khoảng giữa thế kỷ 17) được biên soạn gồm 4 quyển. Trong quyển 1 ghi: “Giữa biển có một dải cát dài, gọi là Bãi Cát Vàng, dài độ 400 dặm, rộng 20 dặm, dựng đứng giữa biển”. Cùng với đó là một bản đồ vẽ nhóm đảo thuộc Quảng Ngãi, phủ Thăng Hoa với chú thích chữ Nôm là “Bãi Cát vàng”. Điều này tiếp tục được kế thừa trong nhiều bản đồ và sách của các đời sau.
Q.A