Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario ngày 30/10 cho biết Tòa án trọng tài Liên hiệp quốc, có trụ sở tại La Hay (Hà Lan), có thể ra phán quyết trong quý I năm 2016 về vụ Manila kiện Bắc Kinh liên quan đến tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. Vào tháng 1/2013, Philippines đã nộp đơn kiện lên Tòa án trọng tài LHQ yêu cầu bác bỏ bản đồ đường lưỡi bò do Trung Quốc đưa ra để khẳng định chủ quyền và lãnh thổ của mình đối với khoảng 80% diện tích của Biển Đông. Trả lời đài truyền hình ANC, Ngoại trưởng Rosario nói: “Chúng tôi hy vọng có phán quyết vào quý 1 năm 2016”. Manila hy vọng phán quyết của Tòa án trọng tài LHQ sẽ làm rõ các quyền hàng hải của Philippines ở Biển Đông và nhờ vậy có thể mở đường cho việc giải quyết các tranh chấp.
Tháng 3/2014, Philippines đã nộp lên tòa án hồ sơ pháp lý 4.000 trang, bao gồm nhiều bằng chứng, bản đồ, chứng minh cho đòi hỏi của mình và thuyết phục tòa tuyên bố bản đồ đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là vô giá trị.
Trung Quốc đã nhiều lần tuyên bố không tham gia vụ kiện nói trên và cho rằng các bên liên quan cần đàm phán trực tiếp với nhau. Tuy nhiên, Tòa án trọng tài LHQ vẫn đề nghị Trung Quốc cung cấp tài liệu phản bác các lập luận của Philippines trước ngày 15/12/2014. Theo Ngoại trưởng Rosario, nếu Trung Quốc không đáp ứng yêu cầu của Tòa án, thì vụ kiện của Philippines sẽ được giải quyết nhanh hơn, bởi tiến trình xem xét, ra phán quyết của Tòa vẫn tiếp tục, cho dù Trung Quốc có tham gia hay không.
Ông Rosario giải thích, nếu Trung Quốc không nộp tài liệu, phản bác đề nghị của Philippines, thì kể từ ngày 16/12/2014, Tòa sẽ đưa ra các câu hỏi cho phía Philippines. Trong tháng 3 và tháng 7/2014, Manila đã cung cấp thêm tài liệu và sẽ trình bày lập luận của mình trước Tòa trong 2 tuần lễ. Tòa án sẽ dành nhiều tháng để nghiên cứu hồ sơ và có thể ra phán quyết cuối cùng trong quý 1 năm 2016.
T.N