Từ xa xưa, dân tộc Ê Đê đã coi trọng nguồn nước, bởi có nước mới có sự sống. Do đó, người tìm ra bến nước được mọi người trong cộng đồng gọi là chủ bến nước (pô pin êa).
Chủ bến nước còn là chủ đất, rừng và chủ buôn. Chủ bến nước có quyền cho người khác dòng họ được định cư tại buôn, làng mình, có quyền cấp đất ở, đất làm rẫy, đất chôn cất người chết, có quyền cho phép mọi người khai thác lâm sản trong những khu rừng thuộc cộng đồng mình quản lý.
Hàng năm sau mùa rẫy, chủ bến nước tổ chức lễ cúng bến nước để tạ ơn các vị thần linh, tạ ơn thần nước (yang êa) đã giúp dân làng có nguồn nước để sinh hoạt, để cho lúa bắp xanh tốt, mùa màng bội thu, con người được ấm no, đồng thời cầu mong các vị thần linh giúp buôn làng mùa rẫy mới có nguồn nước vô tận, mùa màng bội thu, nhà nhà lúa thóc đầy kho, trâu bò, heo gà đầy sàn, chật bãi.
Một số hình ảnh Lễ cúng bến nước của đồng bào Ê Đê:
Đoàn người đi ra bến nước để làm lễ cúng gồm thầy cúng, chủ bến nước, hai người cầm khiên, đao, ba người mang lễ vật. |
Lễ cúng gốc cây đa cổng bến nước, gửi gắm vào thần cây để giữ gìn nguồn nước sạch, nguồn nước buôn làng không bao giờ ngừng chảy. |
Thầy cúng dùng rượu pha tiết heo đổ vào các máng nước đang chảy, coi mỗi máng nước là một vị thần giữ nước. Các chàng trai múa khiên quanh bến nước để xua đuổi thần ác không cho đến phá bến nước. |
Sau nghi thức cúng thần, các chàng trai và các cô gái sẽ cùng tham gia lễ hội té nước và tắm nhằm cầu mong điều tốt lành. |
Các thiếu nữ Ê Đê xinh đẹp hứng từng bầu nước mát dưới bến, mang về phân phát cho người dân trong buôn để lấy lộc. |
Các cô gái Ê Đê mang những bầu nước trong mát về buôn. |
Lễ cúng thần đất phù hộ cho buôn làng no ấm; lễ cúng sức khỏe cho chủ bến nước và gia đình. |
Thầy cúng chia thức ăn vừa cúng cho mọi người lấy lộc, no ấm đầy đủ. |
Thầy cúng cầu sức khỏe cho chủ bến nước, mọi người trong buôn. |